رکوردشکنی بزرگ در حوزه ایمنی و بهداشت کار؛
پرمخاطب‌ترین رویداد تخصصی کشور با حضور بیش از ۱۴۰۰ نفر برگزار شد
همایش ملی ایمنی و بهداشت کار با محوریت نقش هوش مصنوعی در ارتقاء ایمنی محیط‌های کاری، با مشارکت بی‌سابقه بیش از ۱۴۰۰ نفر از مدیران، کارشناسان، متخصصان و فعالان حوزه HSE از سراسر کشور با همت کانون انجمن‌های صنفی مسئولین حفاظت فنی،ایمنی و بهداشت حرفه‌ای و سازمان محترم تامین اجتماعی برگزار شد و عنوان پرمخاطب‌ترین رویداد تخصصی این حوزه در کشور را به خود اختصاص داد.
همایش ملی ایمنی و بهداشت کار با محوریت نقش هوش مصنوعی در ارتقاء ایمنی محیط‌های کاری، با مشارکت بی‌سابقه بیش از ۱۴۰۰ نفر از مدیران، کارشناسان، متخصصان و فعالان حوزه HSE از سراسر کشور با همت کانون انجمن‌های صنفی مسئولین حفاظت فنی،ایمنی و بهداشت حرفه‌ای و سازمان محترم تامین اجتماعی برگزار شد و عنوان پرمخاطب‌ترین رویداد تخصصی این حوزه در کشور را به خود اختصاص داد.
این همایش با حضور چهره‌های شاخص ملی و مقامات عالی‌رتبه افتتاح شد؛
در مراسم افتتاحیه میلاد فزونی رئیس هیئت مدیره انجمن ایمنی و بهداشت کار تهران، به‌عنوان دبیر اجرایی این همایش، در سخنرانی افتتاحیه ضمن ابراز تاسف و همدردی با حادثه دیدگان انفجار در بندر شهید رجایی به خانواده های ایشان و ملت شریف ایران تسلیت گفت و شروع رسمی مراسم را اعلام نمود. در ادامه ضمن خیرمقدم به میهمانان، بر اهمیت نقش فناوری‌های نوین در آینده ایمنی کشور تأکید کرد. وی با اشاره به نام‌گذاری روز جهانی ایمنی با محوریت فناوری، عنوان کرد: «هوش مصنوعی دیگر یک فناوری لوکس نیست؛ بلکه ابزاری قدرتمند برای تحلیل داده‌ها، پیش‌بینی خطرات، شناسایی رفتارهای پرریسک و کاهش حوادث شغلی است.»
فزونی پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی در ایمنی و بهداشت با معرفی شعار ایمنی سال "بهره‌وری تولید با نقش‌آفرینی هوش مصنوعی در ایمنی و بهداشت کار"، این رویداد را نقطه آغازی برای تحول در ساختار ایمنی کشور دانست و گفت: «ما امروز وارد دوران هوشمندسازی شده‌ایم و با آینده ای مواجه هستیم که سرعت تغییر آن از توانایی ما برای پیشگیری هر روز بیشتر خواهد شد اگر امروز به فکر نباشیم.»
دبیر همایش با تأکید بر نقش مشارکت جمعی در آینده ایمنی کشور افزود: «ایمنی امروز دیگر تنها رعایت مقررات نیست؛ بلکه تلفیق تخصص انسانی با قدرت فناوری است.»
فزونی گفت این همایش فرصتی بی‌نظیر برای شکل‌گیری همکاری‌های جدید، تولید ایده‌های نوآورانه و آغاز پروژه‌های مشترک در مسیر ارتقاء ایمنی کشور به‌شمار می‌آید، و باید خودمان را برای جهانی آماده کنیم که در آن حوادث قبل از وقوع پیش بینی و پیشگیری شوند.
وی در پایان با اشاره به بخش‌های چهارگانه همایش شامل: نشست‌های تخصصی با تشکل‌ها کارگری و کارفرمایی و سازمان نظام مهندسی، سخنرانی مقامات عالی رتبه، تحلیل علمی حوادث و پنل ویژه هوش مصنوعی، تأکید کرد: «هدف ما ایجاد هم‌افزایی بین فناوری، سیاست‌گذاری و تجربه‌های میدانی برای نجات جان حتی یک نفر در کشور است. و اشاره کرد هیچ سرمایه ای ارزشمندتر از نیروی انسانی نیست. »
در ادامه انجمن های کارگری و کارفرمایی، نماینده سازمان نظام مهندسی به بیان موانع و مشکلات در سر راه حفظ سرمایه های انسانی پرداختند.
در ادامه امیدرضا ریاحی هیئت مدیره اسبق سازمان نظام مهندسی و سرکار خانم مهندس حیدری رئیس انجمن استان البرز به بیان مشکلات و دغدغه های خود پرداختند.
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در سخنرانی خود ضمن تسلیت به خانواده‌های آسیب‌دیدگان حادثه تلخ بندر شهید رجایی، اظهار کرد: «این حادثه نشان داد که عدم رعایت استانداردهای ایمنی چه پیامدهای سنگینی می‌تواند داشته باشد؛ از آسیب‌های جسمی و روحی گرفته تا تأثیرات عمیق بر بهره‌وری و زندگی اجتماعی. ایمنی در محیط کار نباید هزینه تلقی شود، بلکه سرمایه‌ای برای ارتقای بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و دستیابی به امنیت شغلی پایدار است.»
وی خاطرنشان کرد: «برنامه‌های ایمنی باید در صنایع و استان‌های منتخب با مشارکت دولت، بخش خصوصی و انجمن‌های کارگری به‌صورت آزمایشی اجرا شود تا آثار مثبت این تغییرات ارزیابی گردد.»
میدری همچنین افزود: «استانداردهای ایمنی و بهداشتی نه تنها به کاهش حوادث منجر می‌شوند، بلکه دانش فنی و فناوری در محیط کار را نیز ارتقا می‌دهند. این ارتقا به کاهش هزینه‌های بلندمدت و افزایش بهره‌وری منجر خواهد شد؛ چرا که محیط کاری ایمن به معنای کارکرد بهتر نیروی انسانی است.»
وی با اشاره به آمادگی وزارت تعاون برای اجرای برنامه‌های ایمنی اظهار کرد: «این صنعت سهم عمده‌ای در اقتصاد دارد و نیازمند اصلاحات جدی در زمینه ایمنی و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی است. با اجرای آزمایشی این طرح‌ها، میتوان میزان موفقیت آن‌ها را ارزیابی کرده و سپس در سطح وسیع‌تری پیاده‌سازی نمود.»
وزیر کار با اشاره به مشکلات ساختاری در نظارت بر ایمنی بیان کرد: «سیستم نظارت فعلی در شرکت‌ها و صنایع پاسخگوی نیازها نیست. ما قصد داریم استانداردهای نظارتی را اصلاح کرده و سطح سوم نظارت را با مشارکت بخش خصوصی و انجمن‌های کارگری طراحی کنیم. این برنامه در سال جاری به‌صورت آزمایشی در استان البرز اجرا خواهد شد.»
در این میان وحید فرحبخش رئیس هیئت مدیره انجمن ایمنی و بهداشت کار استان آذربایجان شرقی افزود ارزیابی ریسک در واحدهای کاری، نه یک انتخاب، بلکه "ضرورتی برای نجات جان انسانها و کاهش حوادث است." با الزام کارفرمایان به اجرای دورهای این ارزیابی و اعمال طرحهای تشویقی مانند معافیت مالیاتی یا جریمه های سنگین برای متخلفان، میتوان انگیزه های اقتصادی را با ایمنی پیوند زد. همچنین، بیمه ها باید با دریافت گواهی های معتبر، حق بیمه را متناسب با سطح ریسک تعیین کنند تا کارفرمایان برای کاهش خطرات ترغیب شوند. این چرخه، نه تنها از خسارات جانی و مالی میکاهد، بلکه بهره وری و مسئولیت پذیری اجتماعی را تقویت میکند. ایمنی، مسئولیتی جمعی است؛ تنها با همکاری دولت، کارفرمایان، بیمه ها و نهادهای نظارتی، محیط های کاری امن و جامعه ای توسعه یافته خواهیم ساخت.
بازنگری در نگاه به مشاغل سخت و زیان‌آور
مصطفی سالاری مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی نیز در این همایش خواستار بازبینی رویکردها در قبال محیط‌های کاری سخت و زیان‌آور شد و گفت: «به‌جای آنکه صرفاً پس از بروز آسیب خدمات ارائه دهیم، باید با استفاده از تکنولوژی‌های نوین، شرایط کاری ایمن‌تری برای کارگران ایجاد کنیم.»
وی افزود: «به‌جای اینکه فقط مشاغل سخت و زیان‌آور را شناسایی کنیم، باید عوامل زیان‌آور در محیط را حذف کنیم. ارتقای ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در حین کار باید اولویت اصلی باشد، نه ارائه خدمات صرفاً پس از آسیب‌دیدگی. این وظیفه همه دستگاه‌ها و ذینفعان است که شرایط کاری ایمن‌تر و بهداشتی‌تر برای کارگران فراهم آورند.»
تأکید بر نقش آموزش‌های ایمنی و مهارت‌آموزی
غلامحسین محمدی، رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، در سخنرانی خود بیان کرد: «آموزش‌های غیررسمی نقش کلیدی در توسعه جامعه کارگری و اشتغال کشور دارد و باید به‌گونه‌ای توسعه یابد که همه شاغلان بتوانند به ایمنی و بهداشت حرفه‌ای به‌عنوان مهارت‌های بنیادین دسترسی داشته باشند.»
وی با استناد به فرمایش رهبر معظم انقلاب که انسان را ترجمان سرمایه‌گذاری در تولید دانسته‌اند، تصریح کرد: «مهارت‌آموزی نیروی کار، سرمایه‌گذاری اساسی برای کشور است. بهره‌وری نیروی انسانی و کاهش هزینه‌های ناشی از حوادث در محیط‌های کاری، بدون آموزش ایمنی منظم و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین ممکن نخواهد بود.»
محمدی یادآور شد: «بخشی از سرمایه‌گذاری در تولید ناخالص داخلی (GDP) باید در حوزه آموزش‌های ایمنی نیروی کاری انجام صرف شود؛ چرا که هزینه‌های ناشی از حوادث و بیماری‌ها در محیط‌های کاری، تا چهار برابر بیشتر از هزینه‌هایی است که برای پیشگیری و آموزش ایمنی صرف می‌شود.»
او همچنین از راه‌اندازی نخستین مرکز آموزش‌های تخصصی ایمنی کشور در طبس خبر داد و آن را گامی مهم در کاهش ریسک‌های شغلی و افزایش سطح آگاهی نیروی انسانی نسبت به رفتار صحیح در محیط‌های پرخطر دانست.
هشدار نسبت به بی‌توجهی به ایمنی در محیط‌های کاری
سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس، نیز در این همایش ضمن تسلیت به خانواده‌های حادثه‌دیدگان انفجار در بندر شهید رجایی گفت: «ما در کشور شاهد وقوع زنجیره‌وار حوادث تلخ در کارگاه‌ها و اماکن عمومی هستیم که ناشی از عدم رعایت استانداردها و نظارت ضعیف بر شرایط ایمنی است.»
وی خواستار اجرای اصولی قوانین ایمنی، بهداشت و محیط زیست و نیز نظارت مستمر در کارگاه‌ها، معادن و بنادر شد.
رفیعی با اشاره به رعایت‌نشدن پروتکل‌های ایمنی حتی توسط برخی مسئولان حاضر در محل حادثه، بر اهمیت استفاده از تجهیزات استاندارد تأکید کرد و گفت: «سال‌ها پیش حادثه‌ای در تهران اتفاق افتاد که یکی از آتش‌نشان‌ها بر اثر کیفیت پایین لباس ایمنی دچار مشکل شد. این مثال نشان می‌دهد که تأمین تجهیزات استاندارد و درجه‌یک نباید مورد غفلت قرار گیرد.»
علیرضا محجوب، دبیرکل خانه کارگر، نیز در سخنرانی خود اظهار کرد: «در دهه اخیر، سازمان جهانی کار، روز ۲۸ آوریل را روز جهانی ایمنی و بهداشت کار نام‌گذاری کرده است که در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است.»
وی در خصوص حادثه بندر شهید رجایی در بندرعباس گفت: «هر سناریویی در این پرونده باشد، درخواست ما تشکیل کمیته‌ای برای ارسال کمک‌های فنی است. ابعاد حادثه وسیع است و هدف از برگزاری این جلسات، جلوگیری از وقوع چنین حوادثی است.»
محجوب ادامه داد: «در حادثه معدن طبس نیز معتقد بودیم که حادثه عمدی بوده؛ زیرا با آگاهی، ایمنی رعایت نشده است. وقتی از حادثه‌ای میتوان پیشگیری کرد اما اقدامی صورت نمی‌گیرد، انسان در رقم‌خوردن آن سهیم است.»
وی افزود: «قرار است امسال طبق شعار سال سازمان جهانی کار، به‌سمت استفاده از ابزار هوش مصنوعی در حوزه ایمنی حرکت کنیم. از سال ۱۹۶۵ که مک‌کارتی ایده هوش مصنوعی را مطرح کرد تا زمانی که هوش مصنوعی در شطرنج انسان را شکست داد، مشخص شد این مسیر قابلیت پیگیری دارد.»
سید ابوالفضل اشرف منصوری، رئیس کانون سراسری انجمن‌های صنفی مسئولین ایمنی و بهداشت کار کشور، نیز در این رویداد اظهار داشت: «یکی از بسترهای مؤثر در ارتقاء آموزش ایمنی و بهداشت کار در کشور، حضور و مشارکت گسترده انجمن‌های صنفی ایمنی در سطح ملی است. این انجمن‌ها، به دلیل تخصصی بودن و شناخت دقیق از چالش‌های حوزه کار، می‌توانند در تعامل با ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی و سایر دستگاه‌های اجرایی، نقشی پررنگ و کارآمد ایفا کنند.»
در ادامه نشست، ابوالفضل اشرف منصوری رئیس کانون انجمن‌های صنفی مسئولین حفاظت فنی،ایمنی و بهداشت حرفه‌ای و مدیر نهمین همایش ملی ایمنی وبهداشت حرفه ای اظهار کرد: ما طبق سنوات گذشته این همایش را برگزار کردیم که در سال جاری، بحث تکنولوژی‌های جدید و هوش مصنوعی نیز مطرح است.
وی افزود: ما برخی تهدیدات را داریم که قابل تبدیل به فرصت نیز هست. در کشورهای توسعه یافته شرکت‌های بیمه‌گر در خصوص ایمنی کارگاه نهایت سخت گیری را دارند اما در ایران اینطور نیست. ما باید با ایجاد ظرفیت قانونی، این امکان را ایجاد کنیم که انبوه کارگاه‌های کشور که بیمه می‌شوند، مورد نظارت نفرات کارشناس ایمنی شرکت‌های بیمه قرار بگیرند.
اشرف منصوری ادامه داد: ما با پشتوانه حضور مسئولین ایمنی و بهداشت حرفه ای در این کانون می‌توانیم همچون سوابق گذشته در کنار بازرسین وزارت کار در اجرایی شدن قوانین. ضوابط ایمنی و بهداشت کار کمک کنیم. اما در عین حال می‌بینیم که کارشناسان ما سهمیه‌ای در شورای عالی حفاظت فنی ندارند و این تاسف بار است.
این کارشناس ایمنی اظهار کرد: سازمان تامین اجتماعی هزینه‌های زیادی در حوزه حوادث کار متحمل می‌شود که با سرمایه‌گذاری در فرهنگ و ابزارهای ایمنی می‌تواند هزینه خود را در این حوزه کاهش دهد. . فقر آموزشی در حوزه ایمنی و بهداشت حرفه‌ای بسیار مهم است که می بایست مباحث آموزشی به روز و تکنولوژی آن مدرن گردد همچنین در جهت ارتقای جایگاه مسئولین ایمنی و بهداشت حرفه ای و سایر نازهای لازم در ایجاد حمایت از شاغلین این حرفه درخواست عقد پیمانهای دسته جمعی را با عنایت به شرایط آن در قانون کار را داریم که انشالله با دستور و مساعدت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بذل توجه دکتر میدری مقام عالی آن وزارتخانه محقق گردد
در پایان این مراسم، از پویش «حادثه صفر» رونمایی شد.
در جریان این رویداد، بر اهمیت مشارکت مؤثر انجمن‌های صنفی ایمنی در سطح ملی، تعامل با نهادهای اجرایی همچون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، و نقش کلیدی مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار در هدایت و نظارت بر دوره‌های آموزشی تأکید شد. همچنین احیای جایگاه مسئولین ایمنی در کارگاه‌ها به‌عنوان ناظران اجرای آیین‌نامه‌های شورای‌عالی حفاظت فنی مورد توجه ویژه قرار گرفت و حمایت از این قشر متخصص، ضرورتی بنیادین برای حفظ سلامت نیروی انسانی کشور عنوان شد.
از دیگر محورهای این همایش، معرفی ظرفیت‌های هوش مصنوعی در تحلیل داده‌های ایمنی، پیش‌بینی روند بروز حوادث و ارائه راهکارهای نوین برای کاهش خطرات محیط کار بود؛ مسیری که آینده مدیریت ایمنی را به سمت کارآمدی و دقت بیشتر سوق خواهد داد.
تفاهم نامه مشترک با موضوع "کاربرد هوش مصنوعی در ایمنی و ایمنی در هوش مصنوعی"
یکی دیگر از دستاوردهای این همایش بزرگ ملی انعقاد تفاهم نامه مشترکی بود که در پنل تخصصی هوش مصنوعی بین "انجمن کارفرمایی شرکت های فناور هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال" با "انجمن ایمنی و بهداشت کار غرب و شمال تهران" رونمایی شد.
