به مناسبت هفته کارگر مطرح شد؛
زنان کارگر چه میخواهند؟/ اصلاحات اساسی مورد نیاز است

یک فعال صنفی زنان کارگر به طرح دغدغهها و مطالبات زنان کارگر پرداخت و تاکید کرد: حمایت بیشتر از زنان کارگر یک ضرورت است.
«سیمین یعقوبیان» فعال صنفی زنان کارگر به مناسبت هفتهی کارگر به طرح مطالبات زنان مشمول قانون کار پرداخت و به خبرنگار ایلنا گفت: زنان شاغل در بخش خصوصی با مشکلات و موانع بسیاری دست و پنجه نرم میکنند؛ یکی از مهمترین این مشکلات، تعارض نقش و مسئولیتهای چندگانه است؛ زنان شاغل نه تنها باید در محیط کار عملکرد مناسبی داشته باشند، بلکه انتظار میرود مسئولیتهای سنتی خانهداری، همسرداری و فرزندپروری را نیز به طور کامل انجام دهند. این وضعیت منجر به فرسودگی روانی و جسمی به دلیل فشار کار مضاعف میشود و در نهایت، کاهش کیفیت زندگی به علت عدم تعادل بین کار و زندگی شخصی پدید میآید.
او اضافه میکند: جامعه ایران اگرچه مدرن شده، اما هنوز بسیاری از باورهای سنتی درباره تقسیم کار خانگی تغییر نکرده. تجربه نشان میدهد حتی وقتی زنان در بیرون از خانه کار میکنند، همچنان سنگینترین وظایف خانه برعهده آنها باقی میماند.
به گفته وی، زنان در عین حال از چالشهای محیط کار و تبعیضهای شغلی رنج میبرند؛ یعقوبیان به تعدادی از این چالشها اشاره کرد: دستمزد کمتر نسبت به مردان در موقعیتهای شغلی مشابه؛ موانع ترقی شغلی و محدودیت در دستیابی به پستهای مدیریتی؛ فشار بیشتر برای اثبات خود در محیطهای کاری مردانه؛ عدم امنیت شغلی به ویژه در دوران بارداری و پس از زایمان و نگاههای جنسیتی و تبعیضآمیز در محیط کار.
به اعتقاد این فعال صنفی، وضعیت اجرای قوانین حمایتی برای بانوان شاغل در ایران مناسب نیست: «بررسی وضعیت اجرای قوانین حمایتی برای بانوان شاغل در ایران نشان میدهد که اگرچه قوانین متعددی برای حمایت از زنان شاغل تصویب شده اما در عمل با چالشهای جدی در اجرا روبرو هستند از جمله، کاهش ساعت کاری به ۳۶ ساعت در هفته برای بانوان دارای شرایط خاص (معلولیت شدید، فرزند زیر ۶ سال، همسر یا فرزند معلول یا بیمار صعبالعلاج، زنان سرپرست خانوار) با دریافت حقوق ۴۴ ساعت؛ مرخصی زایمان ۹ ماهه برای مادران با ۷۰ درصد حقوق و مرخصی ۱۴ روزه برای پدران؛ امکان دورکاری برای مادران باردار (حداقل ۴ ماه) و مادران دارای فرزند زیر ۶ سال (یک روز در هفته)؛ فرصت شیردهی نیم ساعت پس از هر ۳ ساعت کار که جزو ساعات کار محسوب میشود و ممنوعیت اخراج مادران در دوران استفاده از مزایای قانونی.
یعقوبیان ادامه میدهد: بسیاری از بانوان شاغل گزارش میدهند که مدیران به دلایلی مانند کمبود نیرو از اجرای کامل قوانین خودداری میکنند. همچنین، برخی مادران از ترس از دست دادن شغل، تنها بخشی از مرخصی زایمان خود را استفاده میکنند . در بخش خصوصی، اجرای قوانین با مقاومت بیشتری مواجه است. بسیاری از شرکتهای خصوصی کوچک به بهانههای مختلف از استخدام زنان متأهل یا مادران خودداری میکنند یا پس از اطلاع از بارداری، قرارداد آنها را تمدید نمیکنند. ضمناً قوانینی مانند الزام به ایجاد مهدکودک در ادارات یا همکاری با مهدکودکهای نزدیک، به دلیل کمبود بودجه اغلب اجرا نمیشوند. نبود مکانیزمهای نظارتی مؤثر نیز مزید بر علت شده و موجب گردیده بسیاری از کارفرمایان بتوانند از اجرای قوانین شانه خالی کنند.
او چند نمونه عینی از مشکلات اجرایی را برمیشمارد: یک مادر شاغل در بانک تنها ۲ ماه از مرخصی ۹ ماهه خود استفاده کرده چون نگران جایگزین شدن بوده است؛ در برخی شرکتهای خصوصی، به پدران تنها ۳ روز مرخصی زایمان داده میشود، نه ۱۴ روز و قانون فرصت شیردهی به دلیل فاصله زیاد محل کار و خانه، در عمل قابل اجرا نیست.
یعقوبیان تاکید میکند: در حالی که قوانین حمایتی نسبتاً کاملی تدوین شده اما قوانین موجود به اندازه کافی از زنان شاغل در اجرا حمایت نمیکنند. مشکلات زنان شاغل در ایران چندبعدی و پیچیده است و حل آنها نیازمند همکاری نهادهای مختلف از جمله دولت، قانونگذاران، کارفرمایان و خود خانوادههاست. در حالی که اشتغال زنان مزایای بسیاری برای فرد و جامعه دارد اما بدون حمایتهای لازم میتواند به فرسودگی و کاهش کیفیت زندگی منجر شود. بدون تردید، تغییر نگرشهای اجتماعی و اصلاح قوانین میتواند گام مهمی در جهت بهبود شرایط زنان شاغل باشد.
این فعال صنفی در پایان تصریح میکند: شاید بهترین فضای مطالبه گری برای گروه بانوان، حضور در تشکلهای صنفی و کارگری باشد اما متاسفانه با توجه به جمعیت زنان شاغل در جامعه، نرخ مشارکت بانوان در تشکلهای عالی استانی و کشوری بسیار اندک است و حضور تعداد اندکی از زنان در تشکلها، صرفا جنبه تشریفاتی و ویترنی دارد؛ این نقصان، بزرگترین آفت جامعه زنان است و موجب میشود اصلاحات اساسی هرگز اتفاق نیفتد.