برداشت پسته در دامغان با کارگران فصلی؛ فرصت یا تهدید؟ / یک مقام مسئول: به 300 هزار کارگر نیازمندیم

به گزارش خبرنگار ایلنا از سمنان، هر ساله با نزدیک شدن به اواخر تابستان کارگران فصلی از شهرهای دور و نزدیک و دیگر استان‌های کشور برای سهیم‌شدن در بزرگترین رویداد اقتصادی دامغان به این شهر می‌آیند و ضمن کمک به برداشت پسته از سطح بیش از 14 هزار هکتار، درآمدی هم برای خود کسب کرده و به شهرشان بازمی‌گردند.

عموم کارگران فصلی و روزمزد از شهروندان سیستان و بلوچستان، زابل، گنبد و ... هستند که به دلیل فرصت اشتغال مناسب در دامغان از یک طرف و نداشتن بیمه و امنیت شغلی در شهرهای شان از طرف دیگر به ویژه در ایام پسته چینی به دامغان مهاجرت می کنند.

به عقیده برخی از شهروندان حضور این افراد در دامغان علاوه بر مشکلات اقتصادی، مشکلات فرهنگی و اجتماعی را به بار آورده که گاهی اثرات منفی آن برای یک عمر ماندگار می ماند.

 پروتکل های بهداشتی را رعایت نمی کنند

یکی از باغداران دامغانی با تاکید بر اینکه حضور این کارگران بسیار غنیمت و موثر است، بیان کرد: در ایام پسته چینی اگر کارگران غیربومی نباشند تمام پسته باغهای‌مان حیف و میل می شود.  اما حضور کارگران فصلی و شهروندان سیستانی در شهر دامغان که به ویژه در فصل برداشت پسته بسیار به چشم می خورد سبب ناهنجاری های مختلفی هم  می شود.

جواد با اشاره به عدم رعایت پروتکل‌ها از سوی این کارگران بزرگترین مشکل اهالی با این افراد است،گفت: امسال با توجه به شیوع کرونا و امتداد پیک پنجم کووید 19، دامغان نیز در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفت اما عموم این کارگران غیر بومی هیچ یک از پروتکل های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند.

تفاوت درآمد روزانه کارگران بومی و غیر بومی

یکی دیگر از باغداران نیز  با گلایه از کم کاری و تنبلی برخی از جوانان بیکار دامغانی گفت: بارها برای انجام امورات مختلف باغبانی به کارگران بومی مراجعه کردیم اما با اینکه بیکار هستند حاضر به کار در کشاورزی و باغات پسته نمی‌شوند.

این کشاورز دامغانی یادآور شد: برای مثال امسال دو کارگر غیربومی روزانه 750 کیلو پسته چیدند و 1 میلیون و 500 هزار تومان دستمزد گرفتند در حالی که نرخ کارگر روزمزد 200 الی 220 هزار تومان است؛ با این حال خیلی از جوانان بیکار دامغان به فکر کار اداری هستند و از انجام چنین کارهایی اجتناب می‌کنند.

سیدعلی اصغر از دیگر کشاورزان منطقه جنوب دامغان نیز افزود: با توجه به گسترش روزافزون باغات پسته نسبت به چند سال اخیر و تغییر الگوی کشت، کارگران بومی شهرستان دامغان کفاف برداشت پسته در پیک فصل برداشت را نمی دهد.

وی اضافه کرد: غیر از درختان پسته با پیوند «اکبری» و «احمدآقایی» زمان برداشت و چینش بقیه ارقام پسته در  همین  روزها یعنی اواخر شهریور ماه است که اگر در بازه زمانی خاص برداشت نشود پوست تازه پسته خراب می شود و دچار اُفت قیمت می گردد.

تاثیرگذاری آداب و رسوم کارگران فصلی بر شهروندان دامغانی

از سوی دیگر برخی از فعالان اجتماعی به حضور این شهروندان در دامغان با نگاه دیگری می‌نگرند  و می‌گویند: فرهنگ و آداب و رسوم مردم دامغان با فرهنگ کارگران فصلی بسیار تفاوت دارد از این رو ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور مشکلات زیادی این باره برای شهروندان بوجود بیاید.

رضا یکی از همین فعالان  جتماعی دامغان بیان کرد: کودکان کار که همگی از فرزندان کارگران فصلی و غیر بومی دامغان هستند چهره شهر را خدشه دار کردند و از کمیسیون فرهنگی شورای شهر انتظار است تدابیر خاص و ویژه‌ای را بدین منظور و بدون فوت وقت بیندیشد.

آنها گفتند: تکدی‌گری کودکان کار، ترک تحصیل، گذراندن نیمی از ساعات شبانه روز در خیابان‌ها و عدم رعایت نکات بهداشتی از مواردی است که درخور شأن دامغان با قدمت فرهنگی و تاریخی اش نیست.

برداشت 45 هزار تُن پسته از 14 هزار هکتار باغ

علی اصغر امامیون مدیرجهاد کشاورزی دامغان در این باره به خبرنگار ایلنا گفت: حدود 14 هزار هکتار پسته بارده در سطح شهرستان وجود دارد که طبق پیش‌بینی‌های اولیه توسط کارشناسان مربوطه حدود 45 هزار تن پسته در سال جاری از باغات شهرستان برداشت می شود.

وی ادامه داد: ارقام پسته دامغان شامل پسته «اکبری»، «عباسعلی»، «احمدآقایی»، «کله قوچی»، «خنجری»، «شاه پسند» و ... می شود که با توجه به تغییر اقلیم، اقتصادی بودن و نیاز سرمایش متفاوت، رغبت کشاورزان به کاشت و پیوند رقم های همگون با این مولفه ها است.

20 نفر کارگر برای چیدن هر هکتار  پسته 

مدیر جهاد کشاورزی دامغان ضمن بیان اینکه برای چیدن پسته در هر یک هکتار باغ به طور متوسط 20 نفر کارگر لازم است، تصریح کرد: با توجه به سطح زیر کشت درختان پسته  در دامغان در مجموع به 140 هزار نفر کارگر  صرفا برای چیدن پسته در فصل پسته چینی نیاز است.

امامیون یادآور شد: تعداد 140 هزار نفر کارگر فقط برای چیدن پسته لازم است در صورتی که شمار زیادی از نیروهای کار که آمار دقیقی از آنها در دست نیست در امر حمل و نقل پسته، فرآوری، پوست کندن و خشک کردن، کارتن زدن، دستفروشی و ... مشغول کار هستند که باید به این عدد (140 هزار نفر) اضافه شود.

وی اضافه کرد: با توجه به موضوعات گفته شده  مجموعا در فصل برداشت پسته ، افزون بر 300 هزار نفر کارگر نیازمندیم.

مدیر جهاد کشاورزی دامغان یادآور شد: در اوج برداشت پسته، شهرستان دامغان توان تامین نیروی بومی را ندارد و باید نیروهای غیربومی تحت کنترل جهاد کشاورزی به کمک باغداران پسته آیند .

امامیون بیان کرد: باید شرایطی را فراهم کنیم تا نیروهای غیربومی پس از فصل برداشت پسته نیز در دامغان ماندگار شوند؛ از یک طرف در برخی از روزها به 3 هزار و 500 نفر کارگر نیازمندیم که تامین آن از نیروهای بومی امکان پذیر نیست و از طرف دیگر به دلیل مشکلات اقتصادی و مکانیزه نشدن باغات پسته بیشتر امورات کاشت، داشت و برداشت توسط کارگران صورت می پذیرد.

بزهکاری کارگران غیربومی را رد یا تایید نمی کنیم 

وی تصریح کرد: بزهکاری برخی از کارگران غیر بومی را نه رد می کنیم و نه تایید؛ کارگران غیر بومی ساکن تحت کنترل هستند و کشاورزان نیز شناخت کافی از آنها دارند .

گزارش: محمود بانی