آخرین وضعیت میراث فرهنگی خوزستان بعد از سیل؛
میراث جهانی شوش پناهگاهِ احتمالیِ سیل‌زدگان/ خسارت ۸۵ میلیارد تومانی به میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان
باتوجه به امکان آبگرفتگی شهر شوش، این امکان وجود دارد که مردم به محوطه میراث جهانی شوش پناه ببرند. در این میان گفته می‌شود برآورد اولیه خسارت‌های وارده به میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان درحدود ۸۵ میلیارد تومان تخمین زده شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدحکمت‌الله موسوی (مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان) درخصوص آخرین وضعیت میراث فرهنگی استان خوزستان بعد از وقوع سیل گفت: در حال حاضر حکم تخلیه چندین شهر و روستا در استان داده شده که شامل سوسنگرد و حمیدیه می‌شود. در حال حاضر حدود ۱۰۰ روستا یا دچار آبگرفتگی شده یا تخلیه شده‌اند. در این شهرها و روستاها، آثار تاریخی و مجموعه‌های گردشگری فعال بودند که دچار آسیب شده‌اند. با توجه به آنکه درحال حاضر شاهد افزایش سطح آب در این شهرها و روستاها هستیم هنوز نمی‌توانیم به طور کامل برآوردی از خسارت‌های وارده داشته باشیم.
به گفته او؛ با توجه به برآوردهای اولیه، خسارت‌های وارده به میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان درحدود ۸۵ میلیارد تومان تخمین زده شده است. در این میان بیش از ۴۶ میلیون تومان در حوزه میراث فرهنگی، حدود ۱۲ میلیارد تومان در حوزه صنایع دستی و حدود ۲۷ میلیارد تومان به بخش زیرساخت‌های گردشگری آسیب رسیده است. البته این ارقام با فروکش کردن آب‌ها و بررسی دقیق‌تر شرایط موجود بیشتر خواهد شد.
موسوی یادآور شد: درحال حاضر، بند میزان و بند ماهی بازان زیر آب است و هنوز نشست و کاهش میزان آب دیده نمی‌شود. البته با توجه به اطلاعاتی که در اختیار داریم، در طول سال‌های گذشته بند میزان چندین بار در میان آب‌ها و سیلاب‌ها غرق شده بود اما چنین حجم و آورد املاح نبوده. هنوز نمی‌توان هیچ صحبتی درخصوص پایداری یا ناپایداری آثار تاریخی استان ارائه داد. همچنین سازه‌های شوشتر با وجود آنکه در طول این سال‌ها همواره با آب در ارتباط بود اما تاکنون چنین فشار آبی در این سازه میراث جهانی جریان نداشته است. تونل‌های سازه‌های آبی شوشتر نیز مملو از آب است و اگر فشار آب در دالان‌های سازه‌های آبی شوشتر به اندازه‌ای افزایش یابد که از ظرفیت آن بیشتر شود، ممکن است سبب بروز آسیب قرار گیرد. البته درحال حاضر با توجه به فرسایش چند هفته‌ای که در میراث جهانی خوزستان شاهد هستیم، امکان بروز آسیب وجود دارد.
چغازنبیل
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان با اشاره به وضعیت چغازنبیل، تصریح کرد: در این محوطه میراث جهانی شاهد شستشوی محیطی و خوردگی‌هایی در بنا هستیم. اما آسیب ساختاری به بنا وارد نشده و شاهد تخریب‌های جزیی در چغازنبیل هستیم. به طور مثال بخشی از سقف یکی از آرامگاه‌ها در گذشته ریخته بود و اکنون نیز با بارش باران شاهد ریزش آن سقف هستیم. اگر آب بیشتر وارد این بنا شود، ممکن است شاهد آسیب‌های بیشتر باشیم. البته باتوجه به وضعیت جوی و شرایط محیط، درحال حاضر کار خاصی نمی‌توان انجام داد.
میراث جهانی شوش
او ادامه داد: با توجه به آنکه بارش‌ها بند آمده در حال حاضر شاهد آبگرفتگی محوطه‌ها هستیم که ناشی از سر ریز آب سایر استان‌ها و سدهاست. در این میان تمام کاوش‌ها در محوطه تاریخی شوش متوقف شده است. درحال حاضر زیر آب نیست اما اطراف شوش زیر آب است. این میراث جهانی نیز در خطر زیر آب رفتن قرار دارد. البته اطلاعات تکمیلی کشفیات باستان‌شناسی در این منطقه بعد از جمع بندی اعلام خواهد شد. با این وجود وضعیت موزه‌های استان خوزستان خوب است و مشکل حادی در این خصوص وجود ندارد. با توجه به آنکه تمام شهر شوش در معرض آبگرفتگی قرار دارد، موزه‌ها و سایر بناهای تاریخی آن نیز شامل این تهدید می‌شود.
به گفته موسوی، بافت تاریخی شوشتر، دزفول، رامهرمز، بهبهان و اهواز طی بارندگی‌های هفته گذشته آسیب دیده‌اند و هنوز نمی‌توان درصدی از این آسیب‌ها ارائه داد. نگران وضعیت دزفول هستیم چراکه دبی گذر آب زیاد است و ممکن است شستگی بستر را با خود به همراه داشته باشد. درحال حاضر نگران سازه‌هایی هستیم که در بستر رود دز قرار دارند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان درخصوص تمهیداتی که می‌توان برای حفظ میراث فرهنگی و میراث جهانی این استان در مقابل سیل اخذ کرد، گفت: محوطه‌های میراث جهانی خوزستان بسیار وسیع هستند و درعین حال نباید فراموش کرد که فعلا خطر خاصی این آثار را تهدید نمی‌کند. البته ساختار استان به نوعی است که اولویت حفاظت از جان مردم است و میراث فرهنگی در اولویت قرار ندارد. نمی‌توان در چنین شرایطی درخواست بیل مکانیکی کرد تا آب‌بند در مقابل آثار تاریخی ایجاد کند چراکه شرایط به نوعی است که اولویت در سایر شهرها و روستاها، نجات مردم است.
موسوی با تاکید برآنکه محوطه‌های تاریخی استان خوزستان نسبت به سایر مناطق شهری در منطقه‌‌های بلندتر از سایر مناطق قرار دارند، اظهار کرد: آثار تاریخی استان خوزستان در ارتفاع قرار دارند و حتا مذاکراتی انجام شده که در صورت آبگرفتگی شهر شوش، مردم قصد دارند به محوطه‌های تاریخی پناه ببرند، ما نیز عنوان کردیم که جان مردم مهم است و آنها همیشه به محوطه‌های تاریخی می‌رفته‌اند و اکنون هم می‌توانند بروند.
او در خصوص تمهیدات اداره میراث فرهنگی استان برای بروز آسیب‌های احتمالی از حضور مردم در محوطه شهر شوش گفت: حضور مردم به این محوطه آسیب نمی‌رساند چراکه مردم همیشه در آنجا حضور داشته‌اند و دارند. البته که مردم به محوطه اصلی نمی‌روند بلکه تنها به تپه‌ها و محوطه‌های اطراف آن می‌روند.
