مراسم نکوداشت ثمینه باغچه‌بان برگزار شد/ معلمی که عمرش را بر سر عشق و علاقه به ناشنوایان گذاشت
مراسم نکوداشت ثمینه باغچه‌بان عصر امروز پنج‌شنبه ۲۱ فروردین در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در ابتدای این مراسم که با اجرای منوچهر اکبرلو برگزار شد، علی ربیعی روی صحنه حاضر شد و گفت: مایه افتخار است که به نمایندگی از انجمن مطالعات فرهنگی و اطلاعات در این مراسم بزرگداشت یکی از چهره‌های ماندگار فرهنگی‌مان حضور دارم، مراسمی برای ادای احترام به بانویی که در عمق فرهنگ شفاهی، ادبیات عامه و جریان‌سازی فرهنگی در ایران معاصر نقشی ماندگار داشته است.
ربیعی خاطرنشان کرد: برخی از انسان‌ها یک روایت زنده از زندگی، فرهنگ و روایت ایرانی هستند و به مانند نهادی ماندگار در بستر جامعه عمل می‌کنند؛ همچون خانواده باغچه‌بان. وقتی نام باغچنه‌بان را می‌شنویم ذهنمان یاد اولین مدرسه ناشنوایان می‌افتد. ثمینه باغچه‌بان زنی است که نه در حاشیه نام پدر یا همسر که به عنوان یکی از چهره‌های درخشان در حوزه آموزش و پرورش کودکان به ویژه کودکان کم‌شنوا و ناشنوا شناخته شد و توانست سهمی بزرگ در توسعه آموزش ایفا کند.
وی افزود: او نشان داد که ادبیات کودک نه سرگرمی صرف بلکه ابزاری برای تربیت فرهنگی و اجتماعی برای نسل آینده است. شاید هیچ واژه‌ای به اندازه تعهد شایسته وصف او نباشد، او الگویی برای زنانی است که خواسته‌اند در زمینه‌هایی اجتماعی و فرهنگی نقشی فعال داشته باشند. از او می‌توان به عنوان مادری برای جامعه و حتی مادری برای ایران یاد کرد، زنی که تربیت را از خانه آغاز کرد و تا گستره ملی آن را گسترش داد. برخی آدم‌ها فقط در یک نسل و به یک نسل آثارشان محدود نمی‌شود، بلکه برای همیشه ماندگار است. او با ایجاد پیوند میان فرهنگ عامه و آموزش رسمی بستری فراهم کرد که کودک بتواند با آموزش رشد کند. او نشان داد که چگونه می‌توان از دل سنت به دنیای مدرن گام برداشت. او نه فقط یک آموزگار که یک پیشگام فرهنگی است. او پیشتاز بود، مدیریت، آموزش، نگارش، ترجمه، مشارکت در راه‌اندازی نهادی برای ناشنوایان گواهی بر نبوغ، پشتکار و تعهد ثمینه باغچه‌بان است. امیدوارم این مراسم برای قدردانی از انسان‌های بزرگ سرزمین‌مان ادامه‌دار باشد.
در ادامه این مراسم مریم پیرنظر فرزند ثمینه باغچه‌بان نیز روی صحنه حاضر شد و از برگزارکنندگان این مراسم تشکر کرد و گفت: بیشترین حرفم تشکر از کسانی است که برای این مراسم زحمت کشیدند. متاسفانه دیشب به اطلاع من رسید که یکی از کارگردانان و تهیه‌کنندگان فیلم ثمینه باغچه‌بان اجازه پخش این فیلم را پس گرفته‌اند و نمی‌توانیم فیلم را مشاهده کنیم و خیلی متاسفم چون مادرم خیلی چشم براه این مراسم و دیدن این فیلم در این جمع بود. این فیلم با همکاری ثمینه باغچه‌بان تهیه شده بود و ایشان حق این را داشتند که این فیلم را با هم ببینیم.
در ادامه این مراسم فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت نیز اظهار کرد: افتخار دارم که برای گرامیداشت مقام یک معلم در جمع شما باشم. بعضی از فامیلی‌ها با مسما است و خود باغچه به جهت فضایی که برای رشد و تربیت گیاهان فراهم می‌کند محیط رشد است و باغچه‌بان محیط را برای رشد فراهم می‌کند و این کار دفیقا همان کاری است که این خانواده برای آموزش ایران زمین کرد. من فکر میکنم وجود این فامیلی از سر اتفاق نبوده که از سر حکمت بوده است. از این فرصتی که پیش آمده و در خدمت خانم ثمینه باغچه‌بان هستم بسیار خوشحالم و مراسمی از این دست در کشور ما باید تکرار شود، نه اینکه این عزیزان نیازمند این گرامیداشت‌ها باشند بلکه از این جهت برگزاری این مراسم‌ها مهم است که ما باید یاد بگیریم و آنها هم بدانند که جامعه قدردان آنهاست.
در ادامه مهاجرانی پیام رییس جمهور برای این مراسم را خواند.
در بخش دیگر این مراسم سارا کریمان سازنده مستند ثمینه باغچه‌بان نیز روی صحنه حاضر شد و گفت: من خیلی منتظر امروز بودم و دوست داشتم که امروز فیلم به نمایش در بیاید و همانطور که خانم پیرنظر توضیح دادند این امکان مسیر نشد. فرایند ساخت فیلم اینگونه بود که من دائما در اندیشه زنان بزرگ ایران بودم و خدمت نوش‌آفرین انصاری رسیدم که پیشنهاد دادند سراغ ثمینه باغچه‌بان بروم و وقتی با همکارم با ایشان آشنا شدیم، دیدیم که این خانواده جهانی هستند که به سختی توانستیم در ۵۳ دقیقه این جهان را بگنجانیم. آقای فریدزاده خیلی با سخاوت و مهربانی مجوز ما را صادر کردند و برای من این تجربه‌ای بود که خیلی قوی‌تر و بزرگتر شدم و فرایند ساخت این فیلم تقریبا سه سال طول کشید و این خانواده بسیاری از راش‌هایی که در اختیار بقیه نیست را در اختیار ما قرار دادند. من به آن هدفی که داشتم در ساخت این فیلم رسیدم.
وی افزود: کاش به جای ترویج حب و بغض به سخاوت فکر میکردیم و با سخاوت رفتار میکردیم. جهان باغچه‌بان‌ها جهان زیبایی، آموختن و جهان رشد است و خیلی منتظر این روز بودم که به لطف وزارت ارشاد مجوز سریع صادر شد و متاسفانه شریک فیلم این اجازه را ندادند و من هم به لحاظ قانونی اجازه پخش فیلم را ندارم.
سالار قاسمی رییس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور نیز اظهار کرد: نه فقط خود مرحوم باغچه‌بان بلکه ثمینه باغچه‌بان گام به گام همواره در کنار پدرشان برای آموزش فرزندان این سرزمین تلاش کردند. آقای جبار باغچه‌بان در سال ۱۳۰۳ دنیای سکوت ناشنوایان را شکست و من یک روز در مصاحبه تلویزیونی عرض کردم که مرحوم باغچه‌بان با همراهی فرزندانشان بدون تاسی به تجربیات کشورهای دیگر برای آموزش کودکان و ناشنوایان کار بدیع و بزرگی کرد. من مژده می‌دهم که ما بنا داریم که در تبریز یا در تهران موزه فرهنگ و آموزش مرحوم باغچه‌بان را ایجاد کنیم.
وی افزود: ما در آموزش و پرورش استثنایی ده هزار دانش‌اموز ناشنوا داریم و هنوز نتوانستیم بهتر از الفبایی که مرحوم باغچه‌بان نوشته است الفبای دیگری بدیل و بروز کنیم. بنده با همه وجود با عنایت وزیر و دولت تلاش میکنیم همه این ذخایر و گنجینه‌های بزرگ را پاس بداریم.
در بخش دیگر این مراسم رییس انجمن ملی زبان اشاره روی صحنه حاضر شد و با زبان اشاره اظهار کرد: میخواهم در مورد خاطراتم به صورت خلاصه توضیح دهم، وقتی هفت سالم بود در خیابان میدان فردوسی سال ۱۳۳۷ در مدرسه درس خواندم و معلمم جبار باغچه‌بان و ثمینه باغچه‌بان بودند و از ایشان بسیار یاد گرفتم. جبار باغچه‌بان سال ۱۳۱۲ بنیانگذار بنیاد آموزش ناشنوایان بود. سال ۱۳۴۴ خانم ثمینه باغچه‌بان ریاست این مدرسه را بر عهده گرفتند و تا سال ۱۳۵۷- ۱۳۵۸ مسئولیت را بر عهده گرفتند و خیلی برای بچه‌های ناشنوا زحمت کشیدند و در سازمان رفاه ناشنوایان هم کار می‌کردند و در آنجا کارگاه‌هایی مثل نجاری، خیاطی و... برگزار می‌کردند و خیلی آنجا زحمت کشیدند و در شهرهای مختلف مدرسه‌های ناشنوایان به همراه سازمان رفاه ناشنوایان را گسترش دادند. من از جبار باغچه‌بان و ثمینه خانم کار را یاد گرفتم و ادامه دادم و شماها هم ناامید نشوید و راه ثمینه و جبار باغچه‌بان را ادامه دهید.
افسانه صادقی مدیرعامل شبکه ملی ناشنوایان نیز به عنوان دیگر سخنران مراسم اظهار کرد: خانم ثمینه باغچه‌بان اولین کسی بودند که رشته شنوایی‌شناسی را وارد دانشگاه کردند که واقعا کار فوق‌العاده‌ای است.
علاوه بر خانم باغچه‌بان میخواهم از دو نفر دیگر هم تقدیر کنم، خانم دکتر مهاجرانی اولین سخنگوی دولت تاریخ ایران هستند که مترجم زبان اشاره دارند و آقای ربیعی هم در این دولت و دولت‌های پیشین زحمات بسیاری کشیدند و من به نمایندگی از ناشنوایان یک لوح تقدیر خدمت خانم باغچه‌بان و آقای ربیعی و خانم مهاجرانی تقدیم میکنم.
نوش‌آفرین انصاری نیز به عنوان دیگر سخنران مراسم گفت: جلسه‌ای مالامال از احساس و خاطره است و صحبت در چنین فضایی آسان نیست. من شاید به عنوان قدیمی‌ترین دوست ثمینه خانم باید چند کلمه‌ای خدمت شما عرض کنم. در سال ۱۳۴۱ یا ۱۳۴۲ در شورای کتاب کودک با ایشان آشنا شدم، این آشنایی به دوستی انجامید و این دوستی تا امروز ادامه داشته و ما مرتب با هم مکاتبه داشتیم و بهم زیاد نزدیک بودیم و زمانی که مریم پیرنظر اشاره کردند که مادر می‌گوید دوست دارم به ایران برگردم بسیار خوشحال شدم و خدمتشان عرض کردم جای شما ایران است ولاغیر و عرض کردم وقتی تشریف بیاورید بعد از اینکه دستانتان را می‌بوسم سعی میکنم شما را با افرادی آشنا کنم که از آشنایی با آنها لذت ببرید، بزرگ هستید و با آشنایی با آنها بزرگتر شوید. من به واسطه کارم با زنانی آشنا شده بودم که افراد ویژ‌ه‌ای هستند و به هر حال فهرستی فراهم آمد و خوشحالم که در این سالها که در خدمت ثمینه خانم و خانم پیرنظر بودم دریچه‌ای برای آشنایی ایشان با ایران پس از چهل سال بودم و هر بار این آشنایی باعث سربلندی من بود.
سید جواد حسینی رییس سازمان بهزیستی نیز به عنوان آخرین سخنران مراسم اظهار کرد: رشدیه نام مقدسی است که تعلیم و تربیت این کشور سخت به او مدیون است، جبار باغچه‌بان چه زیبا نام باغچه‌بان را برای خود برگزید، او وقتی اولین مدرسه ناشنوایان را در تبریز راه‌اندازی کرد این اسم را برگزید. باغچه‌بان همیشه برای من نامی مقدس بوده و تاریخ تعلیم و تربیت این کشور خیلی سخت به او مدیون است.
وی افزود: ثمینه باغچه‌بان در زمان حیات پدر همراه او بود و پس او راه پدر را به نیکویی ادامه داد و در حوزه بهزیستی هم زحمات بسیاری کشید.
در ادامه این مراسم با حضور ثمینه باغچه‌بان روی صحنه مراسم تقدیر، بزرگداشت و همچنین سالروز تولد این چهره فرهنگی برگزار شد.
ثمینه باغچه‌بان طی اظهاراتی کوتاه که سخنانش را با اشعاری از سعدی و مولانا آغاز کرد، گفت: ما شاعران بسیاری داریم که هنوز نام‌آور نشده‌اند و انشاالله هر کس هر هنری دارد فرصت آن را داشته باشد که هنرش را عرضه کند و این بزرگ‌ترین پاداشی است که یک هنرمند می‌تواند داشته باشد. من سعادت این را داشتم که همسر هوشنگ پیرنظر باشم و از او دختر و پسری مثل سهراب پیرنظر و مریم پیرنظر داشته باشم و من در زیر سایه مریم هستم. من عمرم را بر سر عشق و علاقه به ناشنوایان گذاشتم و اگر دوباره این فرصت را داشته باشم همین راه را خواهم رفت. از آقای پزشکیان تشکر میکنم که پشتیبان آموزشگاه باغچه‌بان بودند.
در بخش پایانی این مراسم زهرا بهروز آذر به نمایندگی از دولت لوحی از طرف مسعود پزشکیان رییس جمهور به ثمینه باغچه‌بان اهدا کرد و پس از آن علی ربیعی دستیار رییس جمهور در امور اجتماعی، جواد حسینی، سالار قاسمی و دیگر افراد از نهادهای مختلف نیز با اهدای هدایا و لوح تقدیر از ثمینه باغچه‌بان تقدیر کردند.
