نمی‌توان از داوری نشدن فیلم‌های مستند در جشنواره فیلم فجر به راحتی گذشت

مرتضی رزاق‌کریمی (قائم مقام مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به روند حضور فیلم‌های مستند و انیمیشن در جشنواره فیلم فجر گفت: از چند ماه پیش جلساتی با حضور تعدادی از مستندسازان نمایندگان انجمن‌های صنفی فعال در حوزه مستند و دبیر جشنواره فیلم فجر برگزار شد. در این جلسه درباره نحوه شرکت فیلم‌های مستند در جشنواره فیلم فجر امسال بحث و تبادل نظر شد.

وی ادامه داد: در این جلسات تاکید شد که سینمای مستند بخش مهمی از سینمای ایران است و جشنواره فیلم فجر نیز عنوان مهمترین رویداد سینمای کشور در سال باید به سینمای مستند توجه کند لذا سینمای مستند قابل حذف از جشنواره فیلم فجر نیست هرچند جشنواره خوبی مانند جشنواره سینما حقیقت وجود دارد که به سینمای مستند به‌صورت تخصصی می‌پردازد و این مساله روالی است که در سایر کشورها نیز اجرا می‌شود و در کنار جشنواره‌های فیلم‌های مستند که تخصصی هستند جشنواره‌های فیلم‌های الف دنیا همانند کن، برلین و لوکارنو فیلم‌های خوب مستند را نمایش می‌دهد.

رزاق‌کریمی با اشاره به اینکه جشنواره فیلم فجر یک جشنواره ملی است و رویکرد آن اکران فیلم‌ها برای مخاطبان است، ادامه داد: توافق شده بود که فیلم‌های مستند در جشنواره فیلم فجر در قواره اکران پذیرفته شوند اما پیشنهاد شد فیلم‌های به نمایش درآمده در جشنواره حقیقت دوباره در جشنواره فیلم فجر به نمایش درنیاید و 11 فیلم توسط یک هیات تخصصی انتخاب شود و از میان 11 فیلم، دو فیلم انتخاب شود که به نمایش دربیایند.

وی ادامه داد: دو فیلم انتخاب شده در بخش سودای سیمرغ به نمایش درآمدند و براساس توافق با آنها در زمان جشنواره مانند فیلم‌های سینمایی رفتار شد و تمامی امتیازاتی که فیلم‌های سینمایی و داستانی داشتند شامل فیلم‌های مستند نیز شد.

رزاق‌کریمی با اشاره به اینکه استقبال رسانه‌ها و مخاطبان در سینماهای تخصصی و مردمی از فیلم‌های مستند بسیار خوب بوده و حتی گاهی بیشتر از فیلم‌های داستانی بوده است، افزود: درباره داوری فیلم‌های مستند و انیمیشن در جشنواره فیلم فجر چند نقل قول متفاوت شنیدم. یکی از داوران اعلام کرد که این فیلم‌ها در جشنواره فیلم فجر داوری نشده‌اند اما دبیر جشنواره اعلام کرد که تمامی فیلم‌ها و ازجمله آثار مستند و انیمیشن داوری شدند. نتیجه این سخنان مشخص می‌کند که اجماعی برای داوری آثار مستند وجود نداشته است و به نظر می‌رسد به دلیل اینکه امسال برای اولین بار فیلم‌های مستند در کنار فیلم‌های سینمایی قرار گرفته‌اند نیاز بود تا گفت‌وگوی بیشتری بین دبیر جشنواره و داوران صورت می‌گرفت تا وضعیت روشن‌تر شود.

وی ادامه داد: اگر هم داوران فیلم‌های مستند را دیدند و هیچ‌کدام از مستندها را در هیچ رشته‌ای شایسته نامزدی ندانستند، نشان می‌دهد که لازم است ما درباره این شیوه داوری بازنگری و تجدیدنظر کنیم و همچنان به روال سال‌های گذشته به سمت اختصاص سیمرغ فیلم‌های مستند بازگردیم.

رزاق‌کریمی با تاکید بر اینکه چند ماه پیش و حتی پیش از انتشار فراخوان با دبیر جشنواره درباره این مساله که فیلم‌های مستند در بسیاری رشته‌ها می‌توانند داوری شوند صحبت شده بود، افزود: اتفاقی که افتاده باید آسیب‌شناسی جدی شود و نباید از این اتفاق به سادگی گذشت و اگر می‌خواهیم یک آیین‌نامه و اساسنامه باثبات‌تر برای دوره‌های بعدی جشنواره آماده کنیم حتی لازم است که با داوران محترم گفت‌وگو و مشخص شود که با چه معیارهایی با فیلم‌های مستند رفتار شده است و بعد از مشخص شدن نحوه رفتار داوران با فیلم‌های مستند و شنیدن دلایل آنها می‌توان با آنها وارد گفت‌وگو شد.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد ما باید به سمتی حرکت کنیم که مانند سال‌های گذشته به سمت حفظ سیمرغ مستقل فیلم‌های مستند در جشنواره فیلم فجر حرکت کنیم و در کنار آن فرهنگسازی و نمایش فیلم‌ها در جشنواره فیلم فجر نیز جدی‌تر از قبل پیگیری شود.