معاونت هنری توان پرداخت میلیاردی برای دو تابلو را دارد اما به انجمن‌ها می‌گوید بودجه ندارم/خرید آثار میلیاردی برای گنجینه‌ای که امکان نگهداری استاندارد ندارد

به گزارش ایلنا، نشست نمایندگان مجلس شورای اسلامی با نمایندگان انجمن‌های تجسمی، مدیرکل هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران درباره گنجینه موزه عصر دوشنبه ۱۹ تیرماه در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.

این نشست به دعوت حجت‌الاسلام احمد مازنی (عضو کمیسیون فرهنگی و رییس کمیته فرهنگ، هنر و رسانه مجلس شورای اسلامی) با همراهی محمود صادقی و علیرضا رحیمی از نمایندگان مجلس برگزار شد.

احمد مازنی (عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی) در ابتدای این نشست گفت: در کمیسیون فرهنگی مجلس چند کمیته وجود دارد و کمیته فرهنگ، هنر، رسانه با مسئولیت من یکی از این کمیته‌هاست. ما در این کمیته تاکید داریم که اساس کار علمی و با استفاده از نظرات متخصصان و صاحبان تجربه باشد.

مازنی افزود: ما در مراحل مختلف در جریان نمایشگاه آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران در برلین و رم قرار گرفتیم و جلساتی را نیز با مسئولان مربوطه داشتیم. تاکید ما بر این است هر فعالیتی در چارچوب قانون انجام شود، به دیپلماسی فرهنگی معتقدیم و بر برگزاری نمایشگاه‌های خارجی باور داریم اما لازم است قوانین و مقرارت رعایت شود. بنابراین قرار شد با هنرمندان درباره ارسال آثار گنجینه موزه گفت‌و‌گو کنیم تا ابعاد موضوع بررسی شود.

معصومه مظفری (رئیس انجمن هنرمندان نقاش ایران) در این نشست گفت: موزه هنرهای معاصر تهران موضوعات مختلفی دارد که یکی از آن‌ها گنجینه است. ضرورت دارد ابتدا بودجه هنر و تجسمی اعلام شود و میزان بودجه و حمایت از انجمن‌ها و میزان بودجه و چگونگی صرف آن در موزه نیز مشخص باشد.

مظفری در ادامه گفت: یکی از دلایلی که مسئولان هنری برای ارسال آثار گنجینه به برلین و رم اعلام کردند کسب درآمد برای مرمت موزه هنرهای معاصر تهران است، بنابراین لازم است که وضعیت بودجه و نحوه هزینه آن شفاف باشد. موزه هنرهای معاصر تهران به یک شورای مشورتی نیاز دارد البته این با اداره موزه با هیئت امنا متفاوت است چون هیات امنایی شدن مسایل و مشکلاتی به دنبال دارد و ما با اینکه موزه هیئت امنایی شود موافق نیستیم. شورای مشورتی می‌تواند برای ارسال آثار گنجینه، برگزاری نمایشگاه، انتخاب هنرمند برای اعزام به بی‌ینال ونیز و خرید آثار نظر بدهد. آیا ضروری بود که معاونت هنری برای موزه هنرهای معاصر تهران از حراج تهران آثاری خریداری کند و آیا موارد ضروری‌تر برای صرف این مبلغ نبود. متاسفانه آثار برای گنجینه‌ای خریداری می‌شود که امکان نگهداری استاندارد آثار وجود ندارد.

مظفری در باره نمایشگاه آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران در برلین و رم گفت: شفافیت درباره این نمایشگاه خواسته جامعه هنری است و لازم است مشخص شود بیمه آثار، تضمین، مفاد قرارداد و... چگونه است. در جلسه‌ای که سال گذشته با معاون هنری داشتیم قرار شد قرارداد را ببینیم اما هنوز این اتفاق نیفتاده است.

سپس علی محمد زارع، (سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران) با اشاره به بودجه محدود هنرهای تجسمی گفت: سیاستگذاری و اداره هنرهای تجسمی با بودجه فعلی دشوار است. بودجه سال گذشته تجسمی حدود۵ میلیارد تومان بوده است و بودجه امسال اگر به طور کامل تخصیص داده شود حدود ۱۱ میلیارد تومان است که در بودجه امسال بخشی هم برای کمک به انجمن‌ها مشخص شده است. همچنین قرار است که امسال بودجه مستقلی برای موزه هنرهای معاصر تهران تعیین شود.

ابراهیم حقیقی نیز در این نشست با اشاره به بودجه اندک هنرهای تجسمی گفت: بودجه سینما بسیار بیشتر از هنرهای تجسمی است که طبیعی هم هست اما هنرمندان تجسمی نیز از راه هنر زندگی می‌کنند و هنرهای تجسمی هنوز به عنوان شغل تعریف نشده است. برای برگزاری دوسالانه گرافیک بودجه ناچیزی پیشنهاد می‌شود که برگزاری دوسالانه با آن امکان پذیر نیست در حالی که لازم است اعضاء از طریق جشنواره و مسابقه خود را بسنجند. متاسفانه در شرایط فعلی خودکفایی برای انجمن‌ها امکان پذیر نیست.

حقیقی افزود: هنرمندان با مشارکت خود آرایی را برای دولت آوردند و می‌بایست خواسته‌های خود را نیز مطرح کنند. آیا با لایحه نظام صنفی هنر که نوشته شده حمایت از انجمن‌ها و هنرمندان محقق خواهد شد. درباره نمایشگاه آثار گنجینه موزه در برلین و رم و فعالیت‌های تجسمی، هنرمندان و انجمن‌ها خواستار شفاف سازی هستند.

بهرام کلهرنیا، (طراح گرافیک و عضو هیأت مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک) در این نشست گفت: انجمن‌های هنرهای تجسمی هیچ‌گاه کم کاری نکرده‌اند و می‌توانند در تدوین مبانی قانونی پشتیبانی از فعالیت‌های هنری مشارکت کنند. عدم پشتیبانی قانونی از فعالیت‌های گرافیک باعث شد انجمن صنفی طراحان گرافیک شکل بگیرد تا طراحان گرافیک مسایل صنفی، شغلی و بیمه خود را پیگیری کنند اما مسایل و مشکلات متعدد بر سر راه است.

محمد رضا فیروزه‌ای (عضو هیأت مدیره انجمن هنرمندان نقاش ایران) نیز گفت: متأسفانه در بخش‌های دیگر هزینه و ساخت و سازهایی انجام می‌شود اما برای هنر هزینه نمی‌شود و برای موزه هنرهای معاصر تهران از سال‌ها پیش تاکنون هزینه‌ای نشده است. ما خواستار و شیفته شفاف سازی بودجه و فعالیت‌های تجسمی و موزه هنرهای معاصر تهران هستیم.

سیف الله صمدیان؛ رییس هیات مدیره انجمن عکاسان ایران نیز در این نشست گفت: فرهنگ در کشور ما بیشتر شایعه است، ما فرهنگ تصویری را جدی نگرفتیم و بعداز سال‌ها ملت گوش هستیم نه چشم. بودجه‌ها ناآگاهانه و ناعادلانه اختصاص می‌یابد و فرهنگ ما سیاست زده است. هیچ هنرمند اصیلی محتاج دولت نیست اما هر دولتی به هنرمند اصیل خود احتیاج دارد.

در ادامه‌ی این نشست بهزاد اژدری (رییس انجمن هنرمندان سفالگر ایران) نیز گفت: ضرورت دارد که از انجمن‌های هنری در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی برای تدوین قوانین و مقررات هنری مشورت گرفته شود و وضعیت بودجه فعالیت‌های هنری و بودجه‌های عمرانی برای ساخت مجموعه‌های فرهنگی و هنری مشخص باشد.

نگار نادری‌پور، (رییس انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران) نیز گفت: انجمن‌های هنری قرار است با یارانه و حمایت دولتی برای توسعه هنر فعالیت کنند. ما از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تقاضا داریم قانون اختصاص یک دهم درصد از بودجه عمرانی دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و عمومی به خرید آثار هنی به صورت الزام آور را پیگیری کنند.

سپس امیر سقراطی (عضو هیأت مدیره انجمن هنرمندان نقاش ایران) گفت: قشر نخبه هنرمندان در انجمن‌های هنرهای تجسمی حضور دارند اما وضعیت حمایت از آن‌ها مشخص نیست. ضرورت دارد که بودجه و نحوه حمایت دولتی از انجمن‌های تجسمی مشخص شود.

محمود صادقی نماینده مجلس شورای اسلامی در این نشست گفت: ضرورت دارد که ساز و کار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حمایت از انجمن‌های هنری مشخص باشد.

بابک اطمینانی (عضو هیأت مدیره انجمن هنرمندان نقاش ایران) در ادامه این نشست گفت: در مسئله ارسال آثار گنجینه به برلین و رم یک سوء تفاهمی به وجود امده است گویی ما مخالف تعامل در سطح بین المللی هستیم. اگر دیپلماسی فرهنگی ما فعال باشد به نفع همه ماست. نگرانی ما بیشتر در مورد سلامت آثار است و به دلیل یک سری آلودگی‌هایی که به واسطه جو غیر شفاف به وجود آمد ما به دنبال شفاف سازی بودیم. ما در بیانیه خود سه مورد را خواستار بودیم و تنها هم می‌خواهیم تضمینی مبنی بر این سه مورد داده شود. از سویی نیز این مسئله مطرح است که آیا تضمینی که از دولت آلمان گرفته می‌شود از دولت ایتالیا هم گرفته شده است.

او ادامه داد: اما مسئله مهم خود موزه است. در این مدت اخباری را خواندم که قرار است موزه به صورت هیئت امنایی اداره شود که برای من بسیار جالب توجه بود. موزه باید رئیس داشته باشد تا یک ارگان دولتی بتواند بر آن نظارت کند. این موزه دژ اصلی دیپلماسی ماست و چطور ممکن است هیئت امنایی اداره شود و زیر نظارت بنیاد کوچکی برود.

این هنرمند نقاش گفت: از طرفی وقتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در یک حراج، اثری را خریداری می‌کند که نیازی به آن نیست این نشان می‌دهد که دوستان از مشکلات غافل هستند و این مسئله دردناک است. ما امسال در بی‌ینالی که باید بهترین هنرمند دو سال اخیر خود را معرفی کنیم، هنرمندی را معرفی کردیم که مقیم کشورمان نیست چرا که گفتند ما پول نداریم و علیرغم اینکه آقای مرادخانی خودشان گفتند که هنرمندان ما حرف‌های زیادی برای گفتن دارند این اتفاق در بی‌ینال ونیز رخ داد و این مسئله هم که به دلیل بی‌پولی ما نمی‌توانیم هنرمندان خود را به ونیز بفرستیم دردناک است. اگر شفاف سازی تا به الان صورت گرفته بود این سوال پیش نمی‌آمد که چرا آقای وزیر یک میلیارد و چهارصد میلیون تومان پول را هدر داد در حالی که می‌توانست آن پول را هزینه ترمیم کمترین تجهیزات در موزه کند و این مسئله را برای جامعه هنری به هیچ وجه نمی‌شود توجیه کرد.

حسن غفاری (هنرمند عکاس) نیز در ادامه این مراسم گفت: ما چند مشکل اساسی داریم. یکی اینکه برخی از انجمن‌های ما اعتبار نامه خود را از وزارت کار و برخی از وزارت کشور دارند، که آن هم خود مستلزم دو تبصره و ماده است و عده‌ای باید انجمن خود را در ثبت شرکت‌ها، به ثبت برسانند که خود موجب درگیر شدن با قوانین منحصر به فردی می‌شود که مثلا در آن اعضای هیئت مدیره نمی‌توانند آثار هنرمندان خود را بفروش برسانند و از دست خود افراد حاضر در انجمن کاری ساخته نیست. به نظر یک بازنگری در این مسئله و یکدست کردن مسائل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در مورد خرید یک دهم درصد آثار از محل بودجه عمرانی دستگاه‌های دولتی و عمومی من تحقیقاتی انجام دادم و دیدم که در مراکز استان‌ها این پول به جای خرید آثار هزینه برگزاری مراسم‌هایی مثل افطاری ماه مبارک رمضان و غیره می‌شود و به عنوان خرید اثر آن پول را فاکتور می‌کنند که این مسئله یک فاجعه است. متوجه شدم که این پول به مراکز ارشاد استان‌ها داده می‌شود اما بعد از آن نظارتی وجود ندارد که این پول در کجا خرج شده است.

عبدالله محرمی (هنرمند نگارگر) گفت: متأسفانه نگارگری در ایران دارد به یک هنر زیرخاکی و فراموش شده بدل می‌شود. عدم رونق نگارگری در ایران باعث شده بسیاری از تذهیب کاران ما در این سال‌ها برای امرار معاش به کشورهای همسایه مانند امارات و ترکیه سفر کنند و با قیمت‌های بسیار اندکی آثاری را برای مجموعه داران این کشور‌ها خلق کنند. آثاری که به عنوان سرمایه‌های آن کشور‌ها به حساب می‌آید و این ضربه بزرگی به این هنر خواهد زد. من به نمایندگی از نگارگران تنها این خواسته را دارم که دولت در خرید آثار هنرمندان یک اهتمام ویژه‌ای به خرج دهد تا این آثار به عنوان گنجینه در داخل کشور باقی بماند.

علیرضا رحیمی (عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس) که در این نشست حضور داشت گفت: موضوع مسافران برلین و رم که فکر می‌کردم به عنوان موضوع اختصاصی این جلسه است موضوعی است که از دی ماه گذشته در کمیسیون‌های مختلف مجلس مطرح شد و ما مصرانه پیگیر آن هستیم.

او ادامه داد: اما نکته‌ای که می‌خواهم بگویم درباره وضعیت اقتصادی هنر است. سال گذشته زمانی که وزیر ارشاد برای گرفتن رای اعتماد به مجلس آمد یکی از برنامه‌هایی که بر روی آن مانور می‌داد بحث اقتصاد هنر بود و می‌گفت که من شش سال است که بر روی این موضوع کار کرده‌ام اما برآیندهای صحبت‌های این جلسه نشان از یک فقر اقتصادی در حوزه هنر می‌دهد.

این نماینده مجلس گفت: احساس می‌کنم مطالبه ما به عنوان نماینده مردم مطالبه‌هایی بر مبنای مسائل اقتصاد هنر از وزیر جدید است که قرار است به مجلس معرفی شود. ما باید حوزه اقتصادی هنر را فعال کنیم و فارغ از مشارکت بخش خصوصی طبیعی است که از بودجه دولت هم سهم داشته باشید. این درست نیست که پول خرید اثر هنری در کشور ما خرج سفره ماه مبارک شود و رقبای ما در کشورهای همسایه از اقتصاد هنر ما پول بردارند.

اوگفت: ما آمادگی داریم در دو حوزه با تشکل‌های غیر دولتی همکاری کنیم. هنرمندان و انجمن‌ها می‌توانند به صورت رسمی و غیر رسمی به ما مشاوره بدهند و اگر قرار است قوانین تغییر پیدا کند این انجمن‌های غیردولتی هستند که باید ما را همراهی کنند.

رحیمی گفت: در برنامه ششم توسعه، محور کل برنامه راه انداختن موتور اقتصادی دولت بود که رشد هشت درصدی را در این مدت داشته است اما متاسفانه دیپلماسی اقتصادی دولت هم چنان فعال نشده است.

مجید ملانوروزی، (مدیرکل هنرهای تجسمی) نیز در ادامه این نشست گفت: زمانی که من وارد مرکز تجسمی شدم نزدیک به نیم ملیارد تومان از دولت قبل بدهی باقی مانده بود و ما با یک بودجه ۲ یا ۳ میلیاردی کارمان را شروع کردیم. خوشبختانه در این سال‌ها ما توانستیم نام موزه را دوباره بر سر زبان‌ها بیاوریم و من به ارتباط‌های خود توانستم نمایشگاه‌های بزرگی هم چون کارنامه را برگزار کنم و یا هنرمندانی مانند اتوپینه را از اروپا دعوت کردم که برگزاری آن با بودجه یکسال مرکز تجسمی برابر است.

او ادامه داد: من در این سال‌ها سعی کردم هنرمندانی را که با موزه قهر کرده بودند دوباره با موزه آشتی بدهم و در این مدت موزه به شرایطی رسیده است که اخبارش به عنوان یکی از نه موزه معاصر جهان در رسانه‌های داخلی و خارجی مطرح می‌شود. من در این سال‌ها در اتاقم به روی همه هنرمندان باز بود و با توجه به بودجه اندکی که داشتم سعی کردم به همه انجمن‌ها به قدر کفایت کمک کنم که بی‌ینال‌های خود را برگزار کنند و در بسیاری از مسائل من از محل درآمد شخصی خود برای این انجمن‌ها هزینه کرده‌ام.

مدیر کل دفترهنرهای تجسمی وزارت ارشاد گفت: به نظرم کمی غیرمنصفانه است که این مسائل را نبینیم. اما در مورد نمایشگاه مسافران برلین و رم، ما از ابتدا سعی کردیم با توجه به نظر هنرمندان و با رفع ابهامات قانونی این آثار را ارسال کنیم. من بار‌ها تکرار کردم که ما با شرکت‌های بزرگ و معتبر بیمه و حمل و نقل برای انتقال این آثار قراردادهایی را بستیم و از طرفی بنابر خواسته هنرمندان سعی کردیم ضمانتهای لازم را از دولت‌های آلمان و برلین بگیریم.

ملانوروزی گفت: ما برای این نمایشگاه می‌خواهیم از همه لحاظ، چه از لحاظ حقوقی، و چه از لحاظ قانونی همه موانع رفع شود. اگر این مسائل رفع نشود ما که اصراری بر فرستادن آثار نداریم و اگر بگویند قانون به ما اجازه نمی‌دهد که این آثار را ارسال کنیم، ارسال نخواهیم کرد.

حجت الاسلام مازنی نیز در پایان این جلسه گفت: خوشبختانه در این جلسه محورهای مختلفی مطرح شد که هر کدام از آن‌ها قابل پیگیری است. بنا بر صحبت هنرمندان ما باید از ظرفیت‌های آن‌ها برای مشاوره‌های علمی در حوزه فرهنگ استفاده کنیم.

او ادامه داد: قوانین و مقرراتی که درباره انجمن‌ها وجود دارد به نظر ایرادات فراوانی دارد که در خروجی این جلسه ما به این نتیجه رسیدیم که این قوانین را بررسی کرده و نقائص قانونی را ببینیم. این مستلزم همکاری انجمن‌ها است که بیایند و پیشنهادهایی را بدهند تا بتوانیم موضوع را عملی کنیم.

نماینده مردم تهران گفت: یکی از مباحث دیگر بحث حمایتی است که باید فکری برای فعال کردن سهم اقتصادی هنر به خصوص هنرهای تجسمی انجام داد و این نیاز به پیگیری دارد و دیگر بحث بودجه هاست که به نظرم باید به سطحی استاندارد برای رفع امور هنرمندان برسد.

مازنی گفت: در بحث انتقال آثار که مبنای اصلی برگزاری این جلسه بود ما معتقدیم تا تمام مواد قانونی آن رعایت نشود، انتقال این آثار به برلین و رم مجاز نیست و باید همه تضمین‌های قانونی برای این انتقال داده شود. من فکر می‌کنم این جلسات باعث می‌شود سوء تفاهمات برطرف شود.

در این نشست ابراهیم حقیقی، بهرام کلهرنیا، معصومه مظفری، محمدرضا فیروزه‌ای، بابک اطمینانی، امیر سقراطی، بهزاد اژدری، فرزاد فرجی، نگار نادری‌پور، روح الله شمسی‌زاده، سیف الله صمدیان، حسن غفاری، سید عباس میرهاشمی و عبدالله محرمی حضور داشتند.