ترجمه رمانی از ناباکوف برای اولین بار در ایران

سهیل سمی (مترجم) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره آخرین ترجمه‌هایش گفت: در حال حاضر مشغول ترجمه داستان «آدا» از ولادیمیر ناباکوف هستم. این رمان به نوعی یک ساگا یا داستان نسب‌شناختی است که روایتی از زندگی چند نسل یک خانواده را پی می‌گیرد. «آدا»ی ناباکوف دو شخصیت محوری دارد، یک زن و یک مرد و همان امضای خاص ناباکوف در متن و وجود حسرت و نوستالوژی عاشقانه در آن مشهود است. داستان روایتی از زندگی یک دخترعمو و پسرعمو است که در واقع خواهر و برادر یکدیگر هستند ولی اطلاعی از این موضوع ندارند.

او درباره پیش‌بینی‌اش از شرایط دریافت مجوز برای این داستان نیز اظهار داشت: رمان «آدا» پیش‌تر در ایران ترجمه نشده است، اما به قدری قوی است که حتی برخی معتقدند از لولیتای ناباکوف هم مهمتر و بهتر است. ما کارمان را در قبال ترجمه انجام می‌دهیم تا ببینیم ارشاد برای صدور مجوز چگونه تصمیم‌گیری می‌کند. این رمان را قرار است نشر چترنگ منتشر کند. هرچند که در اوایل ترجمه هستم و واقعا هم متن سنگین و ثقیلی است و کار کند پیش‌ می‌رود.

این مترجم سپس درباره دو اثر از ساموئل بکت که در دست ترجمه دارد نیز یادآور شد: این دو اثر از آثار غیرنمایشنامه‌ای بکت هستند و شخصا سراغ ترجمه نمایشنامه‌های بکت نمی‌روم. رمان «آنطور که هست» انتزاعی‌ترین کار بکت محسوب می‌شود و روایت انسانی است که در لجن گرفتار شده و صحبت‌هایش به شکل بریده-بریده در داستان نقل می‌شود. یعنی 120-110 صفحه متن داستان بدون هیچ نقطه، ویرگول و نشانه‌ دیگری به شکل مونولوگی طولانی پرداخت شده است. این رمان را انتشارات ققنوس منتشر می‌کند و در حال حاضر مشغول بازخوانی آن هستم.

او افزود: رمان «اولین عشق» که قبلا توسط منوچهر بدیعی هم ترجمه شده، تا حدود زیادی به متونی که به صورت کلاسیک از بکت می‌شناسیم نزدیک‌تر است.  این رمان شبیه‌ترین کار بکت به فرم‌های رمان‌های مدرن امروزی است و مثلا تعدادی شخصیت مشخص دارد. رمان «عشق اول» را هم نشر ثالث منتشر می‌کنند.

سمی همچنین از اتمام ترجمه آخرین رمان دان دلیلو نویسنده و نمایشنامه‌نویس آمریکایی با عنوان «کی صفر» خبر داد و  گفت: رمان «کی صفر» با نام انگلیسی«zero k»  در سال ۲۰۱۶ منتشر شده است. ترجمه فارسی این رمان هم قرار است از سوی نشر چترنگ منتشر شود. این رمان مضمونی فلسفی و علمی - تخیلی دارد که به مرگ و جاودانگی پرداخته است. اتفاقات و حوادث داستان را ابرسرمایه‌دارانی به پیش می‌برند که سعی دارد در دو شاخه مفهوم مرگ و جاودانگی را به چالش بکشند. به عنوان مثال اولین بخش تلاش برای فریز کردن بیماران است تا در آینده امکان احیای دوباره آن‌ها فراهم شود. در بخش دیگران این سرمایه‌دارند سعی دارند تا آدمیان را به بعد دیگری از زندگی وارد کنند. راوی داستان که پسر یکی از این سرمایه‌داران است و رویکردی منفی به علم و ازجمله فعالیت‌پدرش دارد. درواقع داستان به نوعی مفهوم زندگی واقعی و تصنعی را مدنظر دارد و تضاد میان این دو شیوه زندگی را برای خواننده به تصویر می‌کشد.

مترجم رمان درباره زمان ترجمه مجموعه داستانی که گردآوری و ترجمه کرده بود نیز متذکر شد: این مجموعه 9 داستان از ولادیمیر ناباکوف؛ جان آپدایک و فلن اوبراین را شامل می‌شود. هدفم از انتخاب داستان‌های این نویسندگان این بود که به نوعی مقایسه‌ای بین داستان‌‌نویسی اروپایی و آمریکایی داشته باشم و تفاوت‌های سبک و ژانر داستان‌های این دو قاره را بررسی کنم. در همین راستان جان آپدایک از آمریکا، فلن اوبراین از اروپا و ولادیمیر ناباکوف روس که به زبان انگلیسی داستان نوشته به عنوان نویسنده‌ای بینابین انتخاب شده‌اند. مجموعه داستان فوق را نشر حکمت کلمه منتشر می‌کند و بازخوانی هم شده و احتمالا دیگر برای دریافت مجوز به ارشاد سپرده شود.