حسین سلطان محمدی:
«جوکر» هم‌سطح کمدی‌های سخیف سال‌های اخیر سینماست/ این برنامه هیچ ارتباطی با فرهنگ عام جامعه ندارد
حسین سلطان‌محمدی بر این عقیده است که برنامه «جوکر» برای جلب نظر مخاطب در بسیاری مواقع به کمدی‌های سخیف سال‌های اخیر سینما نزدیک می‌شود.
حسین سلطان‌محمدی (منتقد سینما) در گفتگو با خبرنگار ایلنا اظهار داشت: اگر الگوی برنامه مناسبی دیده شده که با فرهنگ کشور خودمان می‌تواند مناسب‌سازی و به نوعی برای ایرانیان آداپته شود، چرا عنوان آن باید «جوکر» باشد که یک کلمه خارجی است؟ این بی‌توجهی نشان می‌دهد که تولیدکنندگان این برنامه هیچ تلاشی برای مناسب‌سازی این برنامه با فرهنگ ایرانی نداشته‌اند.
سلطان‌محمدی خاطرنشان کرد: اگر این توجیه مطرح است که برای ایجاد لحظات شاد برای خانواده‌های ایرانی در شرایط حاضر، برنامه‌هایی چون «جوکر» می‌توانند آثاری مفید و ارزشمند باشند، باید این نکته را مدنظر داشته باشیم که هر برنامه باید برای مخاطب ایرانی حتی اگر بر اساس الگویی خارجی ساخته شده است باید ایرانی شود و این اتفاقی است که در «جوکر» رخ نداده است.
وی افزود: نام احسان علیخانی به عنوان تهیه‌کننده برنامه «جوکر» مطرح است و او فردی است که تمام اعتبار و شهرتش را از تلویزیون به دست آورده است. او برنامه‌های استعدادیابی آمریکایی و انگلیسی را به شکلی ایرانی درآورده و حتی در عنوان برنامه هم معادل‌سازی داشته و «عصر جدید» را ساخته است اما در مورد «جوکر» این ریزبینی و دقت نظر وجود ندارد و هیچ معادل‌سازی مناسبی انجام نشده است.
این منتقد در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: اینکه چند نفر دور هم جمع شوند، حرف‌های خنده‌دار بزنند تا بلکه یک نفر خنده‌اش بگیرد و از رقابت خارج شود، انسان را به یاد برنامه‌های صبحگاهی رادیو می‌اندازد که نیازی به دیدن تصویر ندارند. در همین برنامه‌های صبحگاهی همیشه چند تن از هنرمندان دور هم جمع شده و متون طنزی را می‌خواندند و مخاطب را به خنده وادار می‌کردند و تفاوت برنامه «جوکر» با آن برنامه‌های قدیمی در این است که این بار بازیگران به صورت بداهه سعی در خنداندن رقیب و مخاطب دارند.
وی افزود: البته باید بگویم که من بعید می‌دانم در برنامه «جوکر» همه چیز به صورت بداهه رخ دهد. برای من کاملاً مشخص است که متنی وجود دارد و همه چیز بر اساس آن شکل گرفته است و با کمی دقت نظر می‌توان به این نکته پی برد، تنها در بخش‌های اندکی از برنامه ما شاهد بداهه‌پردازی هستیم که همین بخش‌ها هم معمولاً با حواشی همراه است مثل همین ماجرای اخیر که موجب ناراحتی و اعتراض جامعه معلولان شد و همین اتفاق منجر به عذرخواهی عوامل این مجموعه شد.
سلطان محمدی اظهار داشت: در بداهه‌پردازی کمتر می‌توان سلامت گفتاری برای جمع انبوهی از مخاطب را تأمین کرد و ممکن است افراد به سخن لحو کشیده شوند و ساعت‌ها صحبت کردن برای خنداندن افراد حاضر در جمع نمی‌تواند بدون متن باشد و من بر این عقیده‌ام که یا همه چیز در «جوکر» بداهه نیست و متنی هم وجود دارد یا در تدوین بخش‌های بسیاری حذف شده است اما با این حال باز هم «جوکر» نمی‌تواند به بیراهه نرود و البته این کارها هم در جهت این است که با برخی حواشی نظر مخاطب را به خود جلب کنند و این هم نشان از بی‌محتوا بودن اثر است.
سلطان محمدی تصریح کرد: جنس کار برنامه «جوکر» هیچ ارتباطی با نوع عام اجتماعی ما ندارد، بلکه در فضا و ساختاری تعریف می‌شود که در شبکه نمایش خانگی جریان دارد. اگر بخواهیم مخاطبان شبکه نمایش خانگی را در یک طیف قرار دهیم درصد کثیری از مردم نیستند، به همین دلیل «جوکر» برنامه‌ای نیست که بتوان آن را مورد توجه طیف وسیعی از جامعه دانست و اصلاً توان جلب نظر مخاطب در سطح بالا را ندارد.
وی درباره لوکیشن این مجموعه گفت: برنامه «جوکر» در لوکیشن بسته و محدودی ساخته شده، دکوری ساخته شده و استودیویی وجود دارد که شرکت‌کنندگان در آن حضور دارند و این تداعی‌گر یک محفل دوستانه است و به نظر می‌رسد عوامل «جوکر» سعی دارند از این دورهمی و محفل دوستانه در واقع اثری خلق کند که نوعی صرفه اقتصادی داشته باشد، به طوری که شاید هم خوشگذرانی باشد و هم درآمدزایی. سازندگان «جوکر» سعی دارند با برقراری ارتباط با جامعه بیرونی و ادعای فروش بالا، خود را در ارتباط و پیوسته با مردم نشان دهند اما هیچ نشانی از این ارتباط در برنامه وجود ندارد.
سلطان‌محمدی تصریح کرد: هنرمندان حاضر در برنامه «جوکر» نتوانستند عملکردی داشته باشند که توانایی آن‌ها را بیشتر از دیگر آثاری که تا امروز در آن‌ها حضور داشتند، نشان دهد. تلویزیون تا حدی سعی کرده از هنرمندانی که در جلب نظر مخاطب موفق بوده‌اند حفاظت کند و از حضور آن‌ها در رسانه‌های دیگر جلوگیری کند. چهره‌ای که در ساختار تلویزیون به شهرت رسیده بهتر است در این رسانه بماند و وارد عرصه دیگری نشود، احسان علیخانی در برنامه «جوکر» به هیچ‌وجه نتوانسته موفقیت دیگر برنامه‌های خود را در تلویزیون ساخته به دست بیاورد. مخاطب تا حدی برای نام او به سراغ این برنامه آمده اما این برنامه نام و اعتباری برای او نخواهد آورد و او در رسانه‌هایی چون تلویزیون عمومی بسیار موفق‌تر است.
وی افزود: معمولاً افرادی که در شبکه نمایش خانگی کار می‌کنند، از پرسنل تلویزیون خارج هستند ولی علیخانی هویتی تلویزیونی دارد و او با هویت تلویزیونی‌اش ویژگی جذب مخاطب دارد و تلویزیون بی‌توجه به این ویژگی که باید از آن برای جلب مخاطب خودش استفاده کند اجازه داده تا این پتانسیل در خارج از این رسانه هزینه شود و حتی ناموفق باشد چرا که «جوکر» با توجه به نام‌های مطرحی که در آن حضور دارند و حال و هوای کمدی و تبلیغات گسترده باید نظر مخاطبان بسیار گسترده‌تری را به خود جلب می‌کرد ولی کاملاً واضح است که اینگونه نشد و در جلب نظر مخاطب کاملاً ناموفق بود.
این منتقد در پایان اظهاراتش تأکید کرد: نکات طنزآمیزی که بتوان آن‌ها را در چارچوب استانداردهای تعیین‌شده مطرح کرد، بسیار اندک است و در فیلم‌های سینمایی کمدی سال‌های اخیر دیده‌ایم که چقدر آثار سخیفی ساخته شده‌اند و در برنامه «جوکر» هم همین مسئله وجود دارد و این برنامه برای جلب نظر مخاطب به آثار کمدی سخیف سال‌های اخیر سینما نیز نزدیک شده است.
