تشریح خدمات مددکاری و اشتغالزائی بهزیستی /"فقر" عامل افزایش مددجویان است

مهشید چوبکار (معاون مشارکت‌های مردمی و اشتغال سازمان بهزیستی استان تهران) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، به بیان اهمیت فعالیت‌های حوزه اشتغال در ارتباط با مددجویان و خانواده‌های تحت پوشش سازمان بهزیستی پرداخت و گفت: تلاش مددکارهای ما  بررسی وضعیت خانوادگی مددجویان است و اینکه آنها چه سطحی از فن یا سواد را دارا هستند. از عمده فعالیت‌های مددکاران بررسی توان خوداشتغالی، سطح سواد یا مهارت‌های فنی و حرفه ای مددجویان است که مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس از این بررسی‌ها، پرونده مددجویان به واحد کاریابی ارسال می‌گردد. واحد کاریابی هر معاونت تخصصی به صورت جداگانه به پرونده‌ها رسیدگی می‌کند. این مددجویان می‌توانند زنان سرپرست خانوار، فرزندان زنان سرپرست خانوار، افراد دارای معلولیت، یا بچه‌های شبانه‌روزی ترخیص شده و بالای هجده سالباشد، همچنین بستگان درجه اول مددجویان که نمی‌توانند به بازتوانی برسند.  برای این گروه‌ها با سنجش شرایط، توسط مددکاران پرونده آماده‌سازی اشتغال تشکیل می‌شود. 

 معاون مشارکت‌های مردمی و اشتغال سازمان بهزیستی استان تهران گفت: اولین موضوع مهم برای ما آموزش مهارت کسب و کار و مهارت‌های زندگی است. برای این منظور یک دوره کلاس‌های مهارت‌آموزی برای مددجویان گذاشته می‌شود. 

وی در تشریح فرایند خوداشتغالی مددجویان عنوان کرد: مددجویان به حوزه حرفه‌آموزی ارجاع داده می‌شوند. پرونده‌ها در حوزه‌های مختلف بهزیستی از جمله حوزه اجتماعی (شامل زنان سرپرست خانوار بد سرپرست، فرزندان ترخیصی، امدادگیران و ...) حوزه توانبخشی (تمام عزیزان معلول و قابل بازتوانی) حوزه پیشگیری (افراد بهبود یافته و خانواده‌‌های درجه یک) مورد بررسی و تائید قرار می‌گیرد. در این مرحله تخمین زده می‌شود که آیا فرد توانائی دریافت وام و ایجاد اشتغال پایدار را دارد یا خیر؟ و بعد با کارفرمایانی که می‌توانند به این افراد کار بدهند مذاکره می‌شود.

چوبکار افزود: در مواردی هم خود مددجو امکان اشتغال ندارد، در این موقع به خویشاوندان درجه یک مددجو مراجعه می‌کنیم. بنابراین اگر مددجویی قادر به اشتغال نیست،‌ بستر اشتغال را برای افراد نسبی و سببی یا مراقبان فرد، آماده می کنیم. 

مهشید چوبکار در تشریح وام‌های خوداشتغالی گفت: تسهیلات وام اشتغال‌زائی در سال ۹۸ به ۵۰ میلیون تومان رسیده است. همچنین کارفرمایان محترمی که دست‌یاری به سازمان بهزیستی می‌دهند می‌توانند از تسهیلات خوبی بهره‌مند گردند. کارفرمایان در صورت ارائه تعهد اشتغال‌زائی به مدت ۵ سال می تواند از تسهیلات بالاتری بهره‌مند گردند.

تسهیلات سازمان بهزیستی برای گروه‌های همیار اشتغال‌زائی 

معاونت اشتغالزائی بهزیستی استان تهران در ارتباط با گروه‌های همیار گفت: یکی از خدمات واحد اجتماعی بهزیستی تشکیل گروه‌های همیار برای اشتغال زنان سرپرست خانوار است. گروه‌های همیار با توانائی ایجاد شغل (برای چند نفر) از زنان سرپرست خانوار تشکیل می‌شود. در واحد اشتغال برای این گروه‌ها بازارچه‌هایی را تعبیه می‌کند تا توانائی بهتری برای فروش محصولاتشان داشته باشند.

وی افزود: گروه‌های همیار ممکن است به پایداری اقتصادی برسند و ممکن است نرسند.

وظیفه سازمان بهزیستی در اشتغال، تسهیل‌گری است

مهشید چوبکار ضمن بیان اینکه نهادهای مسئول با سازمان بهزیستی همکاری مستمری ندارند، اظهار کرد: این تصور اشتباه است که سازمان بهزیستی ایجاد کننده شغل است. واقعیت آن است که ما تسهیل‌گران شغل هستیم. ما با کارفرمایان محترم برای پرداخت تسهیلات اشتغالزایی رایزنی می‌کنیم. با مراکز فنی حرفه‌ای رایزنی می‌کنیم و از آنها خواهش می‌کنیم برای یادگیری به مددجویان ما خدمات ارزانتری را ارائه بدهند.

گروه بزرگی از جامعه هدف به سازمان بهزیستی مراجعه نمی‌کنند

چوبکار گفت: مددجویان سازمان بهزیستی بسیارند که با وجود تمام مشکلات و معلولیت‌ها جزو افراد کارآمد جامعه هستند. شاید بتوان جامعه هدف سازمان را تقسیم‌بندی نمود یک گروه که اصلا امکان توانمندسازی برای آنان وجود ندارد. این‌ها افراد خاصی با مشکلات روحی‌روانی، معلولیت‌های حرکتی شدید یا سن بسیار بالا هستند. این‌ها بوسیله هیچ کارفرمائی جذب نمی‌شوند. دراینجا سازمان نسبت به اشتغال بستگان درجه یک این مددجویان اقدام می نماید. افرادی که دوست دارند سرکار بروند هم به دو دسته تقسیم می‌شوند. یک گروه واقعا دنبال کار هستند. اما برای گروه دوم بارها و بارها خدمات اشتغال‌زائی ارائه دادیم اما تاب نیاوردند.

متاسفانه سازمان‌ها موازی‌کاری‌ می‌کنند

چوبکار در رابطه با موازی‌کاری‌های سازمان‌های مختلف گفت: ما در باب مسئولیت اجتماعی که یکی از قوانین شورای شهر است، اصرار داریم که از موازی کاری پرهیز کنیم. سازمان بهزیستی، اتاق بازرگانی، شهرداری، کمیته امداد و صنعت و معدن یا هر سازمان مسئول دیگری یک سری توانمندی دارد. باید یک سامانه جامع، حداقل در استان تهران ایجاد شود تا مددجوئی که از بهزیستی وام می‌گیرد، دوباره از کمیته امداد وام نگیرد. ما خواستیم یک سامانه با درج کد ملی تشکیل شود تا معلوم شود که هر شخص چه خدماتی دریافت کرده است. بنابراین بهزیستی و هر سازمان دیگری توانمندی خود را به میدان بیاورد تا با همکاری و نظم این مشکلات را حل کنیم. 

وی افزود: اگر این ساماندهی و عدم فعالیت‌های موازی در سازمان‌ها بوجود بیاید، مسلما ما فرد نیازمند در کشور نخواهیم داشت. ولی امروز همه در مسیر خودشان فعالیت می‌کنند و جز تکرار بی‌ثمر فعالیتی نمی‌کنیم. با این رویکرد فقرای جامعه بیشتر می‌شوند. کودکان کارمان بیشتر می‌شوند.  این موازی کاری نتیجه دیگری نمی‌تواند داشته باشد. 

معاون مشارکت‌های مردمی و اشتغال سازمان بهزیستی استان تهران با تاکید بر اینکه سازمان بهزیستی در بین مردم پذیرفته شده است، گفت: وقتی خط ۱۲۳ و اورژانس اجتماعی در سازمان بهزیستی راه‌اندازی شد، هیچ کس این شماره را نمی شناخت. امروز شرایطی را داریم که در آن زنان آسیب دیده، دختران فرارکرده و حتی مردان آسیب دیده بالای ۶۰ سال به بهزیستی مراجعه می‌‌کنند. وقتی سازمان بهزیستی به این درجه رسیده است که مردم او را می‌پذیرند و برای مددخواهی به آن مراجعه می‌‌کنند، چرا پتانسیل بیشتری نداشته باشم. چرا همیاری ارگان‌های دیگر از جمله شهرداری با ما بیشتر ‌نشود. 

وی افزود: ما در تمام جلساتمان به دنبال حل این ناهماهنگی هستیم. اگر بتوانیم این هماهنگی‌ها را درست کنیم مسلما نتایج خوبی می‌گیریم. در حال حاضر اعتبارات سازمان بهزیستی با توجه به نیازمندی‌های این سازمان و وظایفی که در دستور کار دارد، ناهمگون و متاسفانه بسیار کم است. اعتبارات سازمان بهزیستی با توجه به جامعه هدف بزرگ آن بسیار پایین است.  

دو سوم زنان سرپرست خانواده زیر دیپلم هستند

چوبکار اظهار کرد: در بحث زنان سرپرست خانوار ما با جمعیت بالایی از زنانی که از امکانات تحصیلی و فنی  برخوردار باشند روبه رو نیستیم. در پرونده‌های تشکیل شده تا امروز در سازمان بهزیستی، شاید در تعداد اندکی زن باسواد وجود داشته باشند که به سازمان بهزیستی مراجعه نموده و جویای کار هستند. اغلب افراد زنانی با سطح سواد کم و توان فنی پایین هستند که به سازمان مراجعه می کنند، تقریبا می توان گفت دو سوم مراجعین ما زیر دیپلم و افراد بی‌سواد هستند. 

وی افزود: افزایش آمار زنان سرپرست خانوار به مولفه‌های مختلفی وابسته است. طلاق علت‌های مختلفی دارد اما هر زنی که طلاق می‌گیرد اگر معیشت مناسبی نداشته باشد به جامعه هدف بهزیستی اضافه می‌شود. همچنین یک تصادف معمولی که موجب فوت یا معلولیت همسر شود یک خانواده را به جامعه هدف ما اضافه می‌کند. فقر علت مهمی است اما نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم که چرا این خانواده یا فرد به زنان سرپرست خانواده اضافه شده‌اند. خیلی از مواقع زنان سرپرست خانواده به ما مراجعه می‌کنند که سن لازم برای کار را از دست داده‌اند. ما شاید نتوانیم به این زنان امدادرسانی کنیم، اما به کودکان آنها می‌توان امداد رساند. این بسته به سن کودک است که بالا یا زیر ۱۸ سال باشد. ما مددجویانی داریم که تحصیلات عالیه دارند اما معلولیت مانع فعالیت آنها شده است. در قانون جامع معلولین مبحث سهمیه سه درصدی اشتغال وجود دارد اما ارگانهای دولتی و کارفرمایان دریغ می‌کنند. 

معاون مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی استان تهران در ارتباط با اشتغال معلولین، بیان کرد: ما همچنین سهمیه سه درصد استخدام معلولین را داریم که سعی می‌کنیم بر روی آن مانور بیشتری داشته باشیم. دیگر کارفرمایان ما افرادی را که یک سری خصایص خاص دارند به کار نمی‌گیرند. اگر مددجویان معلولیت کم، لکنت زبان، کمی تشنج حرکتی داشته باشند از سوی کارفرمایان مورد قبول قرار نمی‌گیرند.

کارفرمایان برای استفاده از تسهیلات سازمان بهزیستی تعهد ۵ ساله می‌دهند

چوبکار در ارتباط با تسهیلات سازمان بهزیستی برای کارفرمایانی که سازمان را یاری می‌کنند، گفت: کارفرمایانی که به سازمان بهزیستی می‌آیند و از تسهیلات ما برخوردار می‌شوند باید تعهد ۵ سال اشتغال را برای مددجویان بدهند. اگر مددجو ۵ سال به چرخه کار بازگردد، به احتمال خیلی بالا به توانمندی و خروج از چرخه حمایت سازمان بهزیستی دست می‌یابد. در سال گذشته ما نزدیک به ۳ هزار نفر اشتغالزایی داشتیم. این اشتغالزایی یا بوسیله وام و فرایند خوداشتغالی، یا بصورت ایجاد اشتغال بوسیله کارفرمایان محقق شد. از این ۳ هزار نفر در حدود ۱۳۰۰ نفر تثبیتی کامل هستند. یعنی شغل آنها پایدار است.

وی افزود:  سال گذشته‌ میزان تعهد اداره کل بهزیستی استان تهران۱۹۷۱ نفر بوده است و این آمار در سال جاری به ۲۸۰۰ نفر رسیده است که از ۲۸۰۰ نفر ۸۰۰ نفر می بایست در روستاها اشتغال‌زائی بشوند.