بررسی روزانه ۵۰ پرونده حقوقی در بخش روانپزشکی پزشکی قانونی/ افزایش ۲ برابری پرونده‌های "ملالِ جنسیتی"

«مهدی صابری» رئیس بخش معاینات روانپزشکی اداره کل پزشکی قانونی استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره بررسی پرونده‌های حقوقی در بخش روانپزشکی اداره کل پزشکی قانونی استان تهران گفت: مشکلات حقوقی مربوط به افرادی است که دچار مشکلات روانی هستند. ممکن است فردی معاملاتی را انجام داده باشد و بعد ادعا شود که فرد توان ذهنی کامل برای انجام معاملات نداشته است، از همین‌رو دعاوی در دادگاه مطرح می‌شود و دادگاه برای تعیین وضعیت سلامت روانی و تعیین میزان بیماری روانی فرد از پزشکی قانونی سوال می‌کند و بعد از معاینه ما پاسخ را برای دادگاه ارسال می‌کنیم.

وی ادامه داد: همچنین مواردی مانند از کارافتادگی‌ها یا آسیب‌هایی که در دعاوی خانواده و بدرفتاری مرد برای همسر ایجاد شده باشد و یا مشکلات روانی فرد باعث آسیب به همسر شده باشد در پرونده‌های حقوقی بخش معاینات روانپزشکی مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین گاهی اوقات خانواده‌هایی به مرحله جدایی رسیده و بر سر حضانت فرزندانشان مشکل دارند؛ ممکن است یکی از طرفین ادعا کند که طرف مقابل از تعادل روانی برخوردار نیست، بررسی این پرونده‌ها نیز به بخش معاینات روانپزشکی سپرده می‌شود. همچنین پرونده افرادی که متقاضی تغییر جنسیت بوده و به عارضه ملال جنسی مبتلا هستند یا نوجوانی که  کمتر از ۱۸ سال سن دارد و می‌خواهد امور مالی و حقوقی خود را در اختیار بگیرد، از جمله موارد حقوقی است که در بخش معاینات روانپزشکی پزشکی قانونی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

رئیس بخش معاینات روانپزشکی اداره کل پزشکی قانونی استان تهران با اشاره به شایع‌ترین مواردی که شامل موضوعات حقوقی شده و در این بخش بررسی می‌شود، گفت: بیشترین موارد ادعاهای عدم سلامت عقلی افراد در زمان انجام معامله است. در این پرونده‌ها یا قراردادی منقعد شده و یا وکالتی یا انتقال سندی صورت گرفته و افراد قصد دارند ثابت کنند که در آن زمان این فرد از سلامت عقل برخوردار نبوده و می‌خواهند از طریق قانون این قرارداد مالی ابطال شود. به دلیل اینکه پرونده‌ها تبعات فراوانی دارد و ممکن است افراد زیادی را درگیر کند، معمولا این موارد در کمیسیون‌های تخصصی سازمان بررسی شده و مدارک و سوابق بررسی و فرد معاینه می‌شود.

صابری با بیان اینکه در مرکز پزشکی قانونی استان تهران ۴۰ تا ۵۰ پرونده حقوقی به صورت روزانه به ما ارجاع می‌شود، تصریح کرد: پرونده‌های مربوط به درخواست محجوریت تعداد زیادی از موارد را به خود اختصاص می دهند و اهمیت بیشتری نیز دارند البته دعاوی خانواده و مسائلی مانند حوادث ناشی از کار و از کارافتادگی نیز از تعداد بالایی برخودار هستند.

وی همچنین درباره پرونده افرادی که متقاضی تغییر جنسیت بوده و به عارضه ملال جنسی مبتلا هستند، گفت: متاسفانه در سال‌های اخیر مراجعان درخواست تغییر جنسیت بیشتر شده است. در دهه‌های گذشته مانند ۱۰ یا ۲۰ سال پیش شاید به طور مثال دو یا سه درصد پرونده‌های ما چنین درخواست هایی بود. اما امروزه این آمار دو برابر شده است و بین ۵ تا  ۶ درصد پرونده‌هایی که به ما ارجاع می‌شود به نوعی در ارتباط با موضوع تغییر جنسیت است.

رئیس بخش معاینات روانپزشکی اداره کل پزشکی قانونی استان تهران خاطرنشان کرد: ما فیلتری برای ورود این پرونده‌ها به پزشکی قانونی قرار داده‌ایم که در دهه‌های گذشته این روند نبود؛ اما با دادگاه مذاکراتی داشته‌ایم و توافقی حاصل شده و کسی که تقاضای تغییر جنسیت دارد باید حداقل یک سال دوره‌های مشاوره و ارزیابی روانی و آزمایشات لازم روان درمانی و ... را انجام داده باشد. در گذشته ممکن بود فردی به یک روانپزشکی مراجعه کند و روانپزشک تشخیص اختلال دهد و این فرد با نامه این روانپزشک به دادگاه می‌رفت و بعد به پزشکی قانونی معرفی می‌شد و در پزشکی قانونی باید بررسی می‌شد و ما تازه متوجه می‌شدیم که این فرد نیاز به مشاوره‌های بیشتر و دارو درمانی دارد و موافقت نمی‌شد.

وی ادامه داد: اما در حال حاضر با روندی که در نظر گرفته‌ایم افرادی که به پزشکی قانونی مراجعه می‌کنند اغلب حداقل یکسال است که این دوره‌ها را طی کرده‌اند و اگر در نهایت به نتیجه نرسیده‌اند و در واقع چاره‌ای جز تغییر جنسیت نداشته باشند به پزشکی قانونی معرفی می‌شوند. این فیلتر و روندی که در خصوص این پرونده ها گذاشته شده است باعث می شود افرادی که به ما مراجعه می کنند افرادی باشند که این دوره ها را طی کرده و تقریبا تشخیص در خصوص این افراد قطعی است.

 رئیس بخش معاینات روانپزشکی اداره کل پزشکی قانونی استان تهران با بیان اینکه آمارهای رسمی در دنیا از هر ۵۰ هزار نفر تا ۱۵۰ هزار نفر جمعیت یک نفر دچار ملال جنسیت می‌شود، تصریح کرد: یعنی در یک میلیون جمعیت ما انتظار داریم حدود ۲۰ تا ۶۰ نفر دچار این مشکل باشند. طبیعتا آمار بالایی نسبت به جامعه نیست اما به هر حال  هر یک نفر هم زندگی اش اهمیت دارد و نباید این موضوع را یک مسئله بی اهمیت پزشکی بدانیم. ضمن اینکه مسائل مربوط به تغییر جنسیت به گونه‌ای است که افراد دیگر را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.