گزارش ایلنا از بیمارستان پیامبر اعظم کرمان:
پرستاران ناراضی، بیماران منتظر؛ وقتی «میلاد» الگوی بیمارستان موفق باشد
«کودک درون دستگاه شیشه‌ای است وسط یک پذیرش کوچک، مقام‌ها کنار شیشه می ایستند و دوربین بیست و سی لحظات را ثبت می‌کند.»
می‌گویند میلاد یک الگو است که همهٔ بیمارستان‌های تامین اجتماعی در نقاط مختلف کشور باید از آن تاثیر بگیرند. مسئولان سازمان تامین اجتماعی مدام بر این نکته تاکید دارند که الگوی بیمارستان پیامبر اعظم در استان کرمان، بیمارستان میلاد تهران است و در واقع اسم شناسنامه‌ای آن بیمارستان پیامبر اعظم است؛ اما نام دوم آن «بیمارستان میلاد دو» است. با این حال مشکلات بیمارستان میلاد تهران قابل چشم‌پوشی نیست. از برخورد پرسنل تا نوبت‌دهی طولانی و اورژانس نامناسب و انبوه ارباب رجوع و کمبود تخت و...
در این شرایط به نظر نمی‌رسد بیمارستان میلاد تهران با همه نقص‌ها و کمبود‌هایش الگوی مناسبی برای بیمارستان‌ها از جمله نسخه خود در استان کرمان باشد.
خبرنگار ایلنا یک ماه پیش از افتتاح این بیمارستان به دعوت مسئولان سازمان تامین اجتماعی به همراه تعدادی از اصحاب رسانه برای بازدید پیش از افتتاح به این بیمارستان رفتند؛ آن‌چه در گزارش پیش‌رو می‌خوانید شرحی از این بازدید است. نگارنده در این گزارش تنها به گفته مسئولان اکتفا نکرده و با تعدادی از پرستاران بیمارستان و مسئولان بهداشتی استان کرمان گفت و گوهایی را درباره کمی‌ها و کاستی‌های این بیمارستان - که فعالیت پیش از افتتاح رسمی خود را از شهریور ماه سال جاری شروع کرده - انجام داده است. این گزارش در پایان به شرایط بیمارستان پس از افتتاح هم خواهد پرداخت؛ افتتاحی که در تاریخ 20 بهمن ماه 93 با حضور معاون اول رئیس‌جمهور، وزیر بهداشت، وزیر تعاون کار و رفار اجتماعی، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی و مسئولین استان کرمان صورت گرفت.
پیش از شروع بازدید، امیرعباس تقی‌پور، مدیر کل روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی می گوید این اولین بار است که پیش از افتتاح رسمی یک پروژه از دوستان خبرنگار و اصحاب رسانه خواسته‌ایم «تشریف بیاورند» و از بیمارستانی که بیمه‌شدگان تامین اجتماعی از خدمات آن منتفی خواهند شد گزارش تهیه کنند.
این بازید به همراهی امین فخر مدیر درمان تامین اجتماعی استان کرمان و رئیس بیمارستان پیامبر اعظم(ص) از همه بخش‌های بیمارستان از جمله زایشگاه، سی سی یو، آی سی یو، اطفال، نوزادان و... انجام می‌گیرد. امین فخر توضیح می‌دهد که این بیمارستان جایگزین بیمارستان قدیمی آیت‌الله کاشانی شده که درست روبروی همین بیمارستان قرار دارد و اکنون متروکه شده است.
بیماران بیش از ظرفیت
بخش سی سی یو؛ هر بخش یازده تخت دارد و معمولا همیشه تخت‌ها پر هستند و به گفته امین فخر، مشکل عمده در زمینه ارائه خدمات ویژه این است که به دلیل کیفیت بالای خدمات تعداد بیمارانی که مراجعه می‌کنند از میزان ظرفیت بیشتر است. باید دید مشکلات بیمارستان به ویژه آن‌ها که خود مسئولان هم به آن اذعان دارند با گذشت زمان حل می‌شود؟
هنوز یک بالْش اضافه نشده
بخش کودکان؛ مسئولان روابط عمومی به جراحی که در این بخش است می‌گویند که این‌ها از تهران آمده‌اند و قصد دارند که نکات مثبت این بیمارستان را از زبان شما هم بشنوند. جراح می‌گوید که زیرساخت‌ها آماده‌اند و شروع خوبی هم داشته و بیمارانمان هم بیشتر شده و این‌که بیمارستان قبلی فرسوده شده بود و این بیمارستان هم به لحاظ فضا مناسب است هم امکانات و به لحاظ تجهیزات عالی است.
می‌پرسم: آقای دکتر این فضا به نظرتان کمی کوچک نیست برای کودکان؟ می‌گوید: فضای کافی است. در واقع این بخش دو بال دارد و یک بال دیگر باید اضافه شود، ما الان اقدام کرده‌ایم و اگر پرستارهایمان جذب شوند قسمت دیگری هم که مربوط به کودکان است افتتحاح می‌شود. راجع به نارضایتی پرستاران از میزان حقوقشان که می‌پرسم می‌گوید این را دیگر نمی‌شود کاری کرد مشکلی است که همیشه بوده گفته شده که قرار است تغییرات انجام بگیرد اما هنوز هیچ چیز دست پزشک و پرستار را نگرفته!
در آغوش مادران
بخش نوزادان؛ کودک درون دستگاه شیشه‌ای است وسط یک پذیرش کوچک، مقام‌ها کنار شیشه می ایستند و دوربین بیست و سی لحظات را ثبت می‌کند. آن‌چه در این بخش بیش از همه توجه بیینده را به خود جلب می‌کند کوچک بودن بیش از حد است. نوزادن تازه به دنیا آمده‌ای که در آغوش مادرانشان روی هم چیده شده‌اند؛ تصاویر بیش از سخن گویای این مطلب هستند.
بخش نوزادان، اورژانس . حقوق و مزایای اندک
پرستار بخش نوزادان می‌گوید: ساختار و جای تنگی برای بخش نوزادان در نظر گرفته شده.» او می‌گوید: کاملا مشهود است که این بخش بسیار کوچک است و هر کسی هم که در این زمینه تخصص نداشته باشد اینجا را که ببیند متوجه خواهد شد و محل خواب مادران هم جای کوچکی دارد. ما داریم با این سختی‌ها کار می‌کنیم، علتش را هم نمی‌دانیم. این را باید از مسئولان پرسید. او تاکید می‌کند که بخش اورژانس را حتما باید گزارش بگیرید چون این بخش هم چنین کمبودهایی را دارد. این پرستار می‌گوید: در بیمارستان کاشانی بخش نوزادان خیلی خوب بود. قرار است این بخش‌ها گسترش پیدا کند.
اما او از حقوق و مزایای پرستاری هم گلایه‌هایی دارد: فیش حقوقی من گویای همه چیز است. شما می توانید از جاهای مختلف نظر بگیرید شاید ما اشتباه می‌کنیم اما فیش حقوقی همه دوستان ما در تامین اجتماعی در سایر شهرها همین است. این پرستار 27 سال سابقه کاری دارد. می‌گوید متخصص است اما حقوق او بر اساس مدرک کارشناسی حساب می‌شود.
کار بیشتر با حقوق کمتر؛ امیدی به استخدام نیرو نیست
پرستار آی سی یو این نکته را که «از یک بیمارستان قدیمی و فرسوده به بیمارستانی جدید آمده‌ایم که ساختار فیزیکی و تجهیزات آن جدید است» حائز اهمیت می‌داند: از نظر استاندارد ممکن است کمبودهایی موجود باشد اما کمبودها باید به مرور زمان اصلاح شوند. او می‌گوید: اگر بخواهیم در زمینه کارمند بسنجیم اینجا فشار کار خیلی زیاد است؛ پرسنلی که از بیمارستان آیت‌الله کاشانی به این بیمارستان منتقل شده‌اند شاهد هستند که چندین سال است استخدام صورت نگرفته و ما داریم آمار تخت را بالا می‌بریم. او توضیح می‌دهد که بیمارستان 150 تخت خوابی تبدیل شده به 300 تخت خوابی اما تعداد نیروهای کار تغییری نکرده‌اند که سبب می‌شود این نیروها فرسودگی شغلی پیدا کنند و انگیزه‌ای برای کار کردن نداشته باشد.
این پرستار می‌گوید: بسیاری از حقوق و مزایایی را که دانشگاه به پرسنل می‌دهد سایه آن بعد از دو تا سه سال به سازمان می‌رسد و بعد سر و ته این قانون را می‌زنند و برای ما اجرا می‌کنند. او می‌گوید: نمی‌دانیم علت آن چیست، کلاف پیچیده‌ای است اما می‌دانیم یک «حق جذب» وجود دارد که چندین سال است به دانشگاه می‌دهند اما هنوز سازمان تامین اجتماعی زیر بار این نرفته که بودجه‌ای به این کار اختصاص دهد.
به گفته این پرستار بیمارستان تبدیل به محیط بسته‌ای شده بود که فقط خروجی نیرو داشت و اگر هم نیروی کاری وارد می‌شد نیروهای قرارداد موقت بودند که بعد از چند ماه قراردادشان تمام می‌شد و می‌رفتند.
الان هم فشار مضاعف روی نیروی کار است: کارگر ما خسته است؛ انگیزه‌ای ندارد که بخواهد با شور و اشتیاق کار کند بنابراین خطای کار بالا می‌رود. از نظر مالی هم تامین نیست.
این پرستار خود را با کارکنان بقیه بیمارستان‌هایی مقایسه می‌کند که زیر پوشش سازمان تامین اجتماعی نیستند و تحت مسئولیت دانشگاه کار می‌کنند. او می‌گوید خیلی متضرر شده‌ایم؛ این وضعیت باعث شده که خیلی‌ها خود را با بیست سال کار بازنشسته کنند.
این پرستار می‌گوید زمانی که کمبود نیرو وجود دارد باید شیفت اضافی برای نیروی کار گذاشته شود؛ به ازای هر تخت یک پرستار باید باشد. در این بخش اما نیرو کم است؛ درخواست نیرو بعد از پنج شش سال انجام شده که هنوز کاری انجام نگرفته.
هرچند این پرستار معتقد است که این بیمارستانی است که پتانسیل یک فضای خوب را دارد که به بهترین نحو از آن استفاده شود چرا که نزدیک دو سوم بیمه شده‌های کرمان بیمه تامین اجتماعی هستند و نیاز به این بیمارستان سال‌ها احساس می‌شد اما باز تکرار می‌کند که کار زیاد شده، از ما کار بیشتر می‌خواهند اما حقوق و مزایای ما تغییری نکرده و این برخلاف طرح‌های وزارت بهداشت دولت جدید هم هست.
بیمارانی که به طور آزمایشی درمان شدند
جستجو در بخش‌های مختلف بیمارستان به نشستی با حضور خبرنگاران منتهی می‌شود. مسئولین تاکید می‌کنند که بسیاری از تجهیزات بیمارستان هنوز راه‌اندازی نشده و قرار است پس از افتتاح این اتفاق رخ دهد. رئیس روابط عمومی تامین اجتماعی تاکید می‌کند که بیمارستان هنوز به طور رسمی افتتاح نشده و اگر الان دارد کار می‌کند به این دلیل است که کمی و کاستی‌های خود را بررسی کند؛ در واقع نوعی آزمایش است . اما باید به این نکته توجه کرد که آیا بیماران هم به طور آزمایشی در این دوره درمان شده‌اند؟
الگوبرداری غیراصولی؛ کوچک شدن فضا و هدر رفتن انرژی
اما یکی از مسئولین نظام سلامت استان کرمان اشکالی که به لحاظ فنی به بیمارستان وارد می‌داند این است که برخی معیارهای آن بر اساس نقشه‌های بیمارستان‌های پیشرفته جهان است: برای نمونه نقشه یک بیمارستان پیشرفته در آن سر دنیا را در مناطق ما پیاده می‌کنند که ممکن است با منطقه گرمسیر ما مطابقت نکند؛ بنابراین به لحاظ گرمایشی نمی‌توان آن را مدیریت کرد. این اتفاق خارج از کنترل مدیر یا رئیس بیمارستان است؛ سازمان‌های بالادستی در نقشه بیمارستان دخالت دارند.
به گفته او امکان اصلاح این وضعیت وجود ندارد. الگوی اصلی با توجه شرایط آن کشور ساخته شده مثلا بیمارستان با ساختار عمودی در کانادا برای تامین نیازهای گرمایشی به آن شکل ساخته می‌شود اما در این منطقه هرچه قدر بیمارستان طبقاتی ساخته شود سرعت و کیفیت حمل و نقل و دریافت خدمات کم می‌شود. جا به جایی بیمار و ارائه خدمات و استفاده از منابعی مثل نگهبانی و نگهداری و تاسیسات، انرژی بیشتری می‌گیرد. این‌جاست که این سوال مطرح می‌شود که با توجه به بودجه‌ای که سازمان گذاشته آیا نمی‌شد استفاده بیشتری از فضا کرد؟ این مقام مسئول می‌گوید: این‌ها مسائلی هستند که در سطح کلان کشور تصمیم‌گیری می‌شوند و استانی نیستند.
او بر این نکته تاکید می‌کند که کوچک بودن فضاها مانع افزایش تخت‌های آی سی یو شده و این برای استان کرمان که رتبه پنجم را در حوادث و سوانح غیر مترقبه دارد اشکال بزرگی است. داشتن اورژانس خوب هم یکی از الزامات است که به نظر نمی‌رسد این بیمارستان تا کنون از عهده آن برآمده باشد.
او در مورد نیروی انسانی بیمارستان تامین اجتماعی می‌گوید: بر اساس مصوبات دولت در سال جاری هیچ‌گونه استخدامی صورت نگرفته و اگر قرار باشد جذب نیرو انجام بگیرد باید از قراردادهای شرکتی یا واگذای نیرو استفاده کرد. در خصص این بیمارستان، سازمان تامین اجتماعی آزمون استخدامی را برای جذب نیرو برگزار کرده و افراد الان در مرحله گزینش هستند.
پس از افتتاح
تماس‌های تلفنی با چند نفر از پرسنل بیمارستان اعم از پرستار و پزشک گویای این مطلب است که مشکلات بیمارستان پیامبر اعظم(ص)- مشکلات و کمبودهایی که از زبان پرسنل بیمارستان به آن اشاره شد- همچنان و پس از افتتاح هم بیمارستان را همراهی می‌کند؛ هنوز هیچ نیروی جدیدی استخدام نشده و به گفته کارمندان، مسئولان برای شبانه‌روزی کردن ارائه خدمات به آن‌ها فشار می‌آورند. به لحاظ پرداخت‌های مالی و حقوق و مزایا هم هنوز هیچ اصلاحی صورت نگرفته. به گفته پرسنل بیمارستان ایجاد تغییرات در صورتی خواهد بود که آن‌ها ارائه خدمات به صورت شبانه‌روزی را قبول کنند.
تاکید مسئولان سازمان تامین اجتماعی به حضور خبرنگاران برای تهیه گزارش از پروژه‌هایی که هنوز افتتاح نشده‌اند امری بسیار ستودنی است اما ای کاش مدتی پس از افتتاح و حتی با گذشت چند سال پس از افتتحاح یک مرکز مثل بیمارستان پیامبر اعظم(ص)، مسئولان باز از خبرنگاران دعوت کنند تا عملکرد بیمارستان را این بار نه از زبان مقامات که از زبان خود بیماران بشنود. به امید آن روز...
گزارشگر: آساره کیانی
