اداره‌ی مؤسسه تشخیصی و درمانی میلاد تهران همانند مرکز ملکی سازمان تأمین اجتماعی نیست/ پس از سال‌ها بیمارستان را از زیاندهی خارج کردیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، مراکز درمانی ملکی و طرف قرارداد سازمان تأمین اجتماعی در سال‌های اخیر در معرض انتقادات زیادی از سوی جامعه بیمه شده این سازمان قرار داشته‌اند که بخشی از این نقدها متوجه مدیریت سازمان تأمین اجتماعی و وزارت بهداشت بوده و بخش دیگری از آن‌ها متوجه خود مجموعه مراکز درمانی است. در این میان بیمارستان میلاد بهعنوان یکی از بزرگترین مجموعه‌های بیمارستانی کشور به دلیل مراجعات بسیار با بیش از سایر مراکز در معرض نقدها و حرف و حدیث‌ها قرار دارد. سیدحسن هاشمی (مدیرعامل و عضو هیأت مدیره بیمارستان فوق تخصصی میلاد) به بخشی از این نقدها و نظرات مطرح شده درباره مدیریت این مجموعه پاسخ داد که شرح آن را در ادامه خواهید خواند:

در رابطه با مدیریت بیمارستان میلاد این روزها گلایه‌ها و انتقادات و بعضاً شایعاتی مطرح شده است. اینکه نارسایی‌ها میتواند ناشی از عملکرد و کم‌کاری مدیران مجموعه باشد را تأیید می‌کنید؟

اظهار نظر در مورد عملکرد هر مجموعه‌ای باید مبتنی بر اطلاعات قابل اتکا و مستند به شواهد متقن باشد. نمی‌توان آنچه در ذهن و کلام عده‌ای خاص جاری می‌شود را ارزیابی عملکرد دانست. ارزیابی عملکرد مؤسسه‌ای همانند میلاد که به صورت هیأت مدیرهای اداره می‌شود، توسط بازرس قانونی و حسابرس مستقل هرساله انجام می‌گیرد و نتیجه به اطلاع مجمع عمومی می‌رسد. به استناد گزارش‌های رسمی و منتشر شده، همچون گزارش هیأت مدیره به مجمع و گزارش حسابرس رسمی و بازرس قانونی و مستقل این مؤسسه، من از عملکرد تیم مدیریتی‌ام دفاع می‌کنم. در اینجا همه مجموعه مدیران در هدایت امور بیمارستان مشارکت دارند و بنده کار خود را تدوین راهبرد و سیاستگذاری بیمارستان می‌دانم. با این راهبردها و با مدیریت منابع و مصارف توسط همین تیم مدیریتی، بیمارستان میلاد پس از سال‌ها در سال ۱۴۰۱ از زیان خارج شده است که این موضوع ناشی از افزایش عملکرد مجموعه و کاهش هزینه‌هاست.

با تصمیم مدیریتی اتخاذ شده قائم مقام بیمارستان، معاون اداری و مالی و معاون درمان علیرغم اینکه پزشک هستند و حتی خود من به خاطر اینکه وقتمان تمام و کمال در اختیار بیمارستان باشد حق کار درمانی در بیمارستان را نداریم با اینکه می‌توانیم بعد از ساعت اداری در مجموعه به کار درمانی بپردازیم. در ارتباط با خودم نیز مباحث مطرح شده، درباره کار در بیمارستان خصوصی را کذب محض می‌دانم. ضمن اینکه توجه شما را به این نکته جلب میکنم که از منظر قانون تنها پزشکان که عضو هیأت علمی تمام وقت جغرافیایی هستند اجازه کار در مطب و یا بخش خصوصی را ندارند و اینجانب جزو این گروه نیستم. بنده بعنوان پزشک فوق تخصص گوارش یک روز در هفته به طبابت در مطب خود می‌پردازم و در هیچ بیمارستانی مشغول به فعالیت نمی‌باشم. تنها انتظار بنده از اصحاب رسانه آن است که چنانچه سوال یا ابهامی دارند مستقیماً با مدیران ارشد و یا روابط عمومی بیمارستان میلاد مطرح کنند.

درباره مدل و نوع مدیریت بیمارستان میلاد به شکل هیأت مدیره‌ای مباحث زیادی مطرح است. تفاوت این نوع مدیریت و الگو با مراکز ملکی و طرف قرارداد سازمان تأمین اجتماعی چیست؟

درمان در سازمان تأمین اجتماعی به دو شکل درمان مستقیم و درمان غیر مستقیم به بیمه‌شدگان ارایه می‌شود. درمان مستقیم به معنای ارایه مستقیم خدمات تشخیصی و درمانی در حدود ۷۰ بیمارستان و چندین مرکز سرپایی است که به عنوان مرکز ملکی سازمان شناخته شده و در ساختاری سلسله مراتبی زیر نظر مدیریت‌های درمان استان‌ها اداره می‌شوند. این در حالی است که ۷ بیمارستان (از جمله بیمارستان میلاد) که ماهیتاً جزو املاک و دارایی‌های سازمان تأمین اجتماعی هستند، به عنوان مؤسسه مستقل و خودگردان زیر نظر هلدینگ سلامت به صورت هیأت مدیرهای و متأثر از قانون تجارت اداره می‌شوند. رفتار سازمان با این بیمارستانها همانند درمان غیرمستقیم، بصورت قرارداد خرید خدمت است. در مورد بیمارستان میلاد نیز هلدینگ میلاد سلامت به عنوان نهاد بالادستی شناخته می‌شود و در چارچوب قانون بر عملکرد بیمارستان نظارت می‌کند. بطور کلی هدف از تغییر ماهیت مراکز درمانی ملکی به هیأت مدیرهای، ایجاد ساختاری چابک، پاسخگو و با عملکردی قابل ارزیابی توسط بازرسی مستقل می‌باشد. در اینگونه ساختارها بالاترین رکن هیأت امنا یا مجمع صاحبان سهام است که هیأت مدیره و مدیرعامل باید در قبال عملکرد خود به آن‌ها پاسخگو باشد. از جمله مزایای دیگر این شیوه اداره بیمارستان‌ها افزایش کارایی و اثربخشی است به این معنی که این بیمارستان‌ها باید بجای دریافت بودجه با عملکرد خود مخارج بیمارستان را تأمین کند.

به بحث تعداد مراجعین زیاد در بیمارستان میلاد و وجود بسیاری از مشکلات در این حوزه اشاره کردید. آیا خود بیمارستان با تعیین سیاست‌هایی نمی‌تواند از ورود این حجم از مراجعینی، که گاه بیماریهای کمتر خطرناک و ساده دارند و می‌توانند در دیگر مراکز تأمین اجتماعی مداوا شوند، جلوگیری کند؟

دیدگاه بنیان‌گزاران بیمارستان میلاد آن بود که این مرکز تخصصی و فوق تخصصی به عنوان آخرین حلقه در زنجیره‌ی ارایه خدمات درمانی به بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی شناحته شده و قرار گیرد، به این معنا که میلاد باید با ارایه خدمات فوق تخصصی منشاء اثرات و خدماتی باشد که در سایر بیمارستان‌ها به راحتی قابل حصول نیست. حال آنکه به دلیل‌ عدم اجرای نظام ارجاع در سازمان تأمین اجتماعی و نیز دسترسی تسهیل شده مردم به بیمارستان، همه‌ی بیماران از هر نقطه از کشور به بیمارستان میلاد دسترسی داشته و به سطوح مختلف سرپایی و بستری آن مراجعه کنند. بدیهی است خودداری از پذیرش بیماران مخالف رسالت و مأموریت یک مرکز درمانی تکلیف محور است. ما سعی کرده‌ایم تا جایی که در اختیار بیمارستان است این مراجعات را از طریق روش‌هایی همچون نوبت‌دهی الکترونیکی، ترخیص تسهیل شده و تریاژ بیماران مدیریت کنیم ولی درکل، تعداد مراجعین زیاد ارتباطی به حضور یک مدیر در مجموعه ندارد و واقعا تعیین میزان ورودی بیماران در حوزه اختیارات بیمارستان نیست. ما نمی‌توانیم به مرکز اورژانس تحمیل کنیم و بگوییم حق آوردن بیمار به این بیمارستان را ندارد. اگر چنین کاری بکنیم همین اصحاب رسانه و خبرنگاران به ما انتقاد می‌کنند که چرا ارباب رجوع را به بیمارستان راه ندادید. آیا از ما پرسیده نمی‌شود که توانایی مدیریت اورژانس را ندارید؟ کاهش مراجعات به ویژه در بخش اورژانس راهکارهایی دارد که در اختیار بیمارستان نیست. نظام سلامت کشور باید سیستمی طراحی کند که براساس آن یک بیمار غیراورژانسی حق نداشته باشد که به بیمارستانی فوق تخصصی مثل میلاد مراجعه کند. این به نظام ارجاع بازمی‌گردد که مشخص کند فردی با بیماری ساده به بیمارستان نسل سومی مراجعه نکند.

این مسئله مطرح شده که گویا برخی پزشکان بیمارستان میلاد در این مجموعه دارای ضریب (کا) ی بیشتر هستند، لذا پزشکانی که در دیگر مراکز ملکی یا طرف قرارداد سازمان تأمین اجتماعی (کا) ی کمتری دارند، به این مرکز مراجعه می‌کنند تا دریافتی بیشتری داشته باشند و این مسئله باعث می‌شود که مراجعین سرپایی به بیمارستان میلاد مراجعه کنند. چنین چیزی وجود دارد؟

در شرایطی که براساس مصوبه شورای عالی بیمه و تأیید هیأت وزیران تعرفه مربوط به پزشک در مراکز دولتی و غیردولنی برابر شده است این ادعای مطرح شده کاملا بی‌اساس خواهد بود و ما نمی‌توانیم بیش از تعرفه‌های مصوب مبلغی را پرداخت کنیم. همجنین در پاسخ به این سوال باز هم به ماهیت و نحوه اداره بیمارستان هیأت مدیرهای اشاره می‌کنم. نظام جبران خدمت در چنین بیمارستانی باید به گونه‌ای باشد که از یک سو انگیزه پزشکان برای ارایه خدمات با کیفیت ارتقا یابد و از سوی دیگر بیماران بدون دغدغه خدمات مورد نیاز خود را در شرایطی دریافت کنند که هزینه غیرمنطقی به آنان و صندوق تأمین اجتماعی تحمیل نشود. انگیزه پزشکان برای کار در میلاد تنها مالی نیست و باید به روحیه خدمت-رسانی آنان به قشر کارگری جامعه و کار در مکانی با نام و اعتبار میلاد هم اشاره کرد. ضمن اینکه طبیعتاً تعداد عمل‌های جراحی و ویزیت اینجا بسیار بیشتر از بیمارستان بخش خصوصی است و این نیز باعث می‌شود که بیمارستانی چون میلاد مورد اقبال پزشکان قرارگیرد.

با این وجود برخی شبهات و شائبه‌ها نه در مورد سازمان تأمین اجتماعی بلکه در مورد خود بیمارستان مطرح می‌شود. مثلا مطرح شده است که در طبقه نهم و دهم بیمارستان میلاد به صورت وی. آی. پی و اختصاصی تنها بیمارانی که پول پرداخت می‌کنند را با هزینه بیشتر و خارج از نوبت‌های چندماهه ویزیت و مداوا می‌کنند. آیا این بحث را رد می‌کنید؟

به استناد آمار رسمی پذیرش بیمارستان که در سامانه‌های سازمان تأمین اجتماعی نیز قابل رصد و راستی آزمایی می‌باشد بیشتر از ۹۷ درصد از بیماران پذیرفته شده در بیمارستان تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی می‌باشند. این در حالی است که به استناد مصوبات شورای عالی بیمه و هیأت وزیران حتی بیمارستان‌های دولتی و وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی که تکلیف حاکمیتی برای ارایه خدمات به همه اقشار کشور دارند، مجاز به تخصیص تا حد ۱۰ درصد تخت‌های مصوب خود به بخش VIP شده‌اند. در این راستا بیمارستان میلاد تنها یک بخش از مجموعه بخش‌های خود را تجهیز مضاعف نموده با این وجود تمامی بیماران پذیرش شده در این بخش نیز دارای بیمه پایه تأمین اجتماعی و مکمل از یکی از شرکت‌های معتبر بیمه می‌باشند.

ذکر این نکته ضروری است که علیرغم وجود ظرفیت تخصصی و فوق تخصصی مثال زدنی در بیمارستان میلاد و وجود قوانین و مقرارت پشتیبان برای ارایه خدمات درمانی به اتباع خارجی، این بیمارستان به دلیل پرداختن به رسالت واقعی خود تاکنون هیچ اقدامی در زمینه پذیرش بیماران VIP و اتباع خارجی انجام نداده است.

شما به بحث دریافت حقوق و مزایای پزشکان مجموعه میلاد اشاره کردید. این مسئله نیز مطرح است که تعرفه بسیاری از پزشکان مجموعه بیمارستانی میلاد از سال ۱۴۰۰ تغییر نکرده و مدیران کل درمان تأمین اجتماعی نیز اذعان داشتند که در این زمینه هیأت مدیره بیمارستان باید تصمیم‌گیری و ابلاغ بکند. آیا چنین تصمیمی برای بروزرسانی تعرفه‌های پزشکان و پرسنل منتظر تأیید هیأت مدیره است؟

اجازه دهید مستند به قانون حرف بزنیم. قانون اجازه تعرفه‌گذاری را فقط به شورای عالی بیمه سلامت داده است. بر اساس اساسنامه بیمارستان میلاد و مصوبه هیأت وزیران مبنای تعرفه بیمارستان باید تعرفه نهاد عمومی غیر دولتی باشد که ملاک پرداخت به پزشکان قرار گیرد. در حقیقت، آنچه از سوی سازمان بیمه‌گر به بیمارستان تعلق می‌گیرد بر اساس قرارداد و توافق با پزشکان تسهیم می‌شود. تفاوت پرداخت پزشکان در بیمارستان‌های هیأت مدیرهای و ملکی از اینجا نشات می‌گیرد که بیمارستانهای ملکی با هر میزان عملکرد، بودجه خود را در موعدهای مقرر از سازمان دریافت می‌دارند ولی بیمارستان‌های هیأت مدیره‌ای به عنوان مرکز طرف قرارداد شناخته می‌شوند و باید منتظر دریافت هزینه خدماتی باشند که بعضاً ماه‌های پیش ارایه کرده‌اند.

اما یکی از مدیران تأمین اجتماعی اخیراً در گفتگو با ما بحث از سهامدار بودن تأمین اجتماعی در بیمارستان میلاد را مطرح کرد. به عبارت بهتر آیا این مجموعه یک مجموعه سهامی است؟

ذکر این نکته ضروری است که باید بین مالکیت و ساختار اداره بیمارستان تفکیک قایل شد. در بخش دولتی و نهاد عمومی غیردولتی مفهوم سهامداری متفاوت با شرکت‌های غیر دولتی است نحوه اداره بیمارستان میلاد که به عنوان مؤسسه خودگردان در اساسنامه تعریف شده است هیأت مدیره‌ای و زیر نظر هلدینگ میلاد سلامت می‌باشد نبایستی اینگونه تلقی شود که مالکیت بیمارستان میلاد سهامداری است. درکل، ساختمان و زمین این مرکز متعلق به سازمان تأمین اجتماعی است ولی از نظر کارکردی بیمارستان میلاد طرف قرارداد سازمان تأمین اجتماعی است که در قبال اسناد خدمات ارایه شده، مبالغ را طبق تعرفه مصوب پس از رسیدگی دریافت می‌کند.

آیا تأیید می‌کنید تعداد قابل ملاحظه‌ای از پزشکان مجموعه میلاد طبق گفته‌ها و شنیده‌های موجود، بیمارستان را به دلیل همین مشکلات و چالش‌ها ترک کرده‌اند؟

این سوال شما با یکی از سوالات پیشین شما در تعارض است. آنجا گفتید به دلیل پرداخت بهتر پزشکان مراکز ملکی و حتی بخش خصوصی به بیمارستان میلاد تمایل دارند. میلاد، بیمارستان خوب و بزرگی است و دیسیپلین و فرآیندهای روانی دارد که مطلوب قاطبه پزشکان است. میلاد یکی از کمترین خروجی پزشک را در میان بیمارستان‌ها داشته است؛ در عین حال همیشه با درخواست همکاری پزشکان مواجهیم. ما حتی در ورود و پذیرش پزشک در مجموعه میلاد در برخی رشته‌ها صف انتظار داریم.

در بیمارستان میلاد درباره چند قلم از اقام دارویی و تجهیزاتی گزارش کمبود آمده بود. از جمله درباره سرم در بخش اورژانس و همچنین بحث پروتز بیماران. آیا این مشکل حل شده است؟

ما در بیمارستان میلاد هیچ مشکل اختصاصی از زنجیره تأمین نداریم در عین حال به دلیل برخی کمبودهای کشوری تجویز و مصرف بعضی داروها و لوازم مصرفی را مدیریت کرده‌ایم تا بیشترین کارایی و اثربخشی را انتظار داشته باشیم.

در مورد پروتز، در بعضی پروتزهای فوق تخصصی و در سایزهای غیر معمول با کمبود کشوری مواجه هستیم که در تعامل با شرکت‌های تأمین کننده قابل مدیریت می‌باشد در موارد معدودی شرکت‌های تأمین کننده پروتز بدلیل حذف ارز ترجیحی و بی‌ثباتی قیمت‌ها، صرفاً اقدام به فروش نقدی می‌کنند که ممکن است فرآیند منابع تأمین و خرید را با تأخیر مواجه کند.

در مورد فیلترهای دیالیز نیز گزارشات مردمی زیادی داشتیم که حاکی از این بود که مبالغ قابل توجهی از مردم اخذ می‌شود. این در حالی است که خدمات دیالیز در مراکز طرف قرارداد نیز باید رایگان باشد. آیا چنین گزارش‌هایی را به شما نیز داده‌اند؟

تاکنون برای فیلتر دیالیز هیچ وجهی از بیماران دریات نکرده‌ایم. اما باید توجه کرد که ارایه خدمات رایگان ما در چارچوب خدمات مورد تعهد سازمان تأمین اجتماعی انجام می‌شود و چنانچه خدمتی ذاتاً در تعهد سازمان نباشد بیمارستان ناگزیر به ارایه آن در قالب تعرفه‌های مصوب است. مثلاً گاهی در برخی بیماری‌ها از لوازمی استفاده می‌شود که همه این خدمت درتعهد سازمان‌های بیمه‌گر پایه نیست. لازم به ذکراست که تعهدات سازمان‌های بیمه‌گر پایه را شورای عالی بیمه سلامت تعیین می‌کنند و ما فقط ارایه‌کننده خدمات هستیم.

با این‌حال، ما به عنوان یک مؤسسه که وظیفه اجتماعی دارد، کار خود را می‌کنیم. در حالی که باید درباره تزریقات پول دریافت کنیم، سال گذشته ۵/۴ میلیارد تومان تنها از بابت تزریق به بیماران هزینه‌ای دریافت نکرده‌ایم.

در چنین شرایط مالی خطیری آیا نباید یک مجموعه حسابرسی شفاف از چنین مجموعه بزرگی وجود داشته باشد تا میلاد به بحران زیان انباشته نخورد؟

ایجاد زیان انباشته برای نهاد ارایه‌کننده خدمتی که علاوه بر تکالیف حاکمیتی باید به صورت خودگردان ارایه شود به منزله عملکرد نامناسب نیست. کما اینکه در گزارش بازرس قانونی و حسابرسی مستقل این زیان انباشته هر سال دیده و به مجمع عمومی گزارش می‌شود آنچه عملکرد مالی مؤسسه را به سمت کاهش زیان سوق می‌دهد تعادل بین تعرفه و خدماتی که ارایه می‌شود است. با این‌حال ما با مشقت فراوان در سال گذشته باوجود افزایش ناگهانی حقوق و دستمزد و حذف ارز ترجیحی از کالاهای سلامت محور، توانستیم به نقطه سربه‌سر منابع و مصارف برسیم و از ایجاد زیان جلوگیری کنیم.

ما در بحث بیمارستان میلاد با گزارش (کا) متعارض با جراحی صورت گرفته نیز مواجه بودیم. اینکه از سوی پزشکان این مجموعه مطرح شده است که افرادی ضریب کای مربوط به جراحی صفرا را باید میگرفتند اما گزارش ضریب کای جراحی کل شکم را برای خود رد کردند…

این ادعا به لحاظ فنی قابل قبول نیست چرا که وقتی پزشکی اقدامی را انجام میدهد موظف است کدهای مربوطه را مطابق با کدهای کتاب تعرفه درج نماید و چنانچه کدهای مربوطه با شرح عمل و تشخیص اولیه مطابقت نداشته باشد در دو گلوگاه دیگر مورد بازبینی و اصلاح و حتی حذف قرار می‌گیرد. پس چنانچه چنین خطایی رخ دهد، به راحتی قابل شناسایی است. اساساً حسن رابطه قراردادی بین ما و سازمان تأمین اجتماعی آن است که اسناد ابتدا رسیدگی و سپس پرداخت می‌شود.

در رابطه با صف‌های مطرح شده برای درمان، دارو و ویزیت البته این روزها کمتر نسبت به گذشته گزارش داریم اما صف‌های آسانسورها آنچنان که مشاهده می‌شود همچنان پر ازدحام است. آیا در این زمینه اقدامی صورت گرفته است؟

ما با تمام ظرفیت بیمارستان در حال ارایه خدمت به بیمه‌شدگان هستیم. اما راه کار در خارج بیمارستان و تبیین جایگاه میلاد به عنوان نقطه انتهایی ارجاع در بیماران تأمین اجتماعی است. در این زمینه نیز ما ۴ آسانسور داریم که بدلیل مراجعه شش هزارنفر روزانه به درمانگاه طبیعتاً شلوغ خواهد بود. ما تصمیم گرفتیم همین امسال ۴ آسانسور دیگر به مجموعه اضافه کنیم و با وجود هزینه حدود ۲۰میلیارد تومانی آن، برای رفاه حال مراجعین از محل منابع جاری بیمارستان پرداخت کنیم.

در بحث زیرمیزی گرفتن پزشکان یا ارجاع بیمار به خارج مجموعه نیز مباحثی مطرح است. مدعیان سخن از مستندات نیز در این زمینه می‌زنند…

اخذ وجوه غیر رسمی یکی از خطوط قرمز مجموعه ماست ولی این مورد حتماً نیازمند نظارت و بازرسی در سطحی بالاتر از مجموعه بیمارستان میلاد و حتی سازمان تأمین اجتماعی است. بهتر است سیاستگذار نظام سلامت به چرایی این معضل بپردازد و راهکارهای مقابله با آن را اجرایی نماید.

شایعاتی در این زمینه نیز مطرح شده است که هدف غایی و نهایی هیأت مدیره بیمارستان این است که به مرور میلاد به یک مرکز درمانی خصوصی بدل شده و در نهایت تحت مدیریت دانشگاه علوم پزشکی ایران که در نزدیکی مجموعه میلاد است، قرار بگیرد. آیا مسیر سیاستهای مجموعه میلاد برخلاف این روند است؟

این اظهارات نیز بسیار عجیب است. به نطرم رواج شایعه در رسانه‌ای با مخاطب قابل ملاحظه، به هیج وجه پذیرفته و پسندیده نیست. فقط در جهت تنویر ذهن شما و مخاطبان این موضوع را قویا تکذیب می‌کنم. بنده و سه نفر دیگر در هیأت مدیره منتصب سازمان تأمین اجتماعی هستیم و در واقع حافظ منافع این سازمان در این مرکز هیأت مدیره‌ای هستیم. ضمن اینکه حدود اختیارات هیأت مدیره را اساسنامه مؤسسه تعیین کرده است و بحث واگذاری اساساً در حوزه اختیارات آن نیست که بخواهد برای آن تصمیمی بگیرد.

اینکه بخشی از پرسنل سابق بیمارستان نسبت به روندهای موجود که طبق ادعای شما درگذشته نیز وجود داشته و اتفاقاً وضعیت بدتری نیز به دلایل مختلف داشته است، نسبت به عملکرد مدیران فعلی گلایه دارند؟

بخشی از این مسئله به بحث تعارض منافع بازمی‌گردد. البته من معتقدم مدیران عامل قبلی همگی از بنده بهتر بودند. من میتوانم در مورد عملکرد خود و تیم همکارم پاسخگو باشم. ممکن است برخی تغییرات مدیریتی که تماما برای ارتقای کارآیی بیمارستان اعمال شده مورد قبول فرد یا گروه خاصی نباشد ولی ما میبایست مصلحت مؤسسه را به منافع افراد ترجیح دهیم.