معاون گردشگری در گفت‌و‌گو با ایلنا مطرح کرد:
تک محصولی بودن مشهد و یزد برایشان مشکل‌ساز شد/ افزایش نرخ هتل‌ها از مهرماه/ مجوزهای فعالان گردشگری سلامت جز با مُهر وزارت گردشگری باطل است
ولی تیموری معتقد است که باید گردشگری از تک محصولی بودن خارج شود تا با وقوع اتفاقات با چالش روبه‌رو نشویم. در این راستا استانداردسازی‌ها در جریان است و وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان تنها متولی گردشگری معرفی شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، گردشگری یکی از حوزه‌های فرابخشی است که این روزها مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته درعین حال شاهد شکل‌گیری و تنوع‌بخشی در حوزه‌های مختلف این صنعت هستیم و در این مسیر تلاش می‌شود تا از تک‌محصولی بودن دور شویم. در این راستا موضوعات مختلفی در گردشگری مطرح است، از نرخ هتل‌ها گرفته تا استانداردسازی و شعار ملی و حتی مجوزهایی که در این حوزه صادر می‌شود. البته که بخش آموزش و دانشگاهی نیز تاثیر بسزایی در روند پیشرفت آن دارد و نیاز است تا به‌روز رسانی شود. در این زمینه با ولی تیموری (معاون گردشگری وزارتخانه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) گفتگو کردیم.
توسعه گردشگری منطقه شمال غرب ایران با مشارکت سازمان همکاری بین‌المللی ژاپن JICA ازجمله برنامه‌های منطقه‌ای است که در وزارتخانه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیگیری می‌شود. این طرح به کجا رسید؟
این طرح آماده شده و مسیرها کامل مشخص هستند و استراتژی توسعه شمال غرب کشور مشخص شده است اما باید توافق کلی آن بین سازمان برنامه و بودجه و JICA منعقد شود. این طرح باید در قالب سند مادر که همکاری تمام حوزه‌ها از اقتصاد و نفت و... را شامل می‌شود با کشور ژاپن منعقد شود و بخش گردشگری نیز در آن جای می‌گیرد.
سازمان برنامه بودجه اعلام کرده به دلیل شرایط کرونا کار کند شده اما به زودی فازهای اجرایی که در این توافق به دنبال آن هستیم، محقق خواهد شد.
توسعه گردشگری محور غرب کشور با هدف متوازن‌سازی سفر و توسعه گردشگری استان‌های منطقه ۳ کشور کرمانشاه، ایلام، لرستان و همدان –کاله (به عنوان پایلوت اقتصاد مقاومتی) نیز در دست اقدام است در این خصوص توضیح دهید.
با سازمان برنامه بودجه توسعه کاله را مدنظر داریم و پلن توسعه گردشگری این ۴ استان آماده شده است.
چندی پیش در نمایشگاه گردشگری که در بهمن ماه برگزار شد؛ شاهد رونمایی از طرح برند ملی گردشگری بودیم. در این میان برخی شعارها نیز مطرح شد که در نهایت خبرها حکایت از تغییر احتمالی آن داشت. بالاخره شعار و برند ملی گردشگری ایران به کجا رسید؟
هویت بصری برند گردشگری رونمایی شد که همان طرح شبیه به سی‌مرغ بود. البته درخصوص شعار نیز گزینه‌های دیگری نیز مطرح شد. از ۱۸۰۰ نفر نظرسنجی شد و در هفته گذشته در دبیرخانه برند ملی گردشگری به دو شعار رسیدیم که به زودی اعلام خواهد شد. کسی که دارای برند ملی گردشگری باشد باید دارای استانداردهایی باشد تا بتواند این برند را دریافت کند. ضمن آنه اینگونه نوعی استانداردسازی نیز انجام می‌شود. درعین حال برخی از تسهیلات نیز به دارنده برند ملی گردشگری داده می‌شود.
نظام جامع آموزش گردشگری یکی از چالش‌های مهم این حوزه است. طی سال‌های گذشته بارها درخصوص نیاز به بروزرسانی سرفصل‌های دانشگاهی در این حوزه تاکید شده است. این امر در چه مرحله‌ای‌ست و به نظر شما آنچه در دانشگاه‌های ما در حوزه گردشگری تدریس می‌شود چند سال عقب‌تر از گردشگری روز دنیاست؟
نظام جامع آموزش گردشگری برنامه محور، ارزیابی و مشکلات آن بدست آمده است. از این‌رو به سراغ وزارت علوم رفتیم تا این طرح را اجرایی کنیم. درصدد تغییر سرفصل‌های درسی دانشگاه‌ها هستیم تا علاوه بر به روز رسانی آن، به خواسته‌های صنعت گردشگری آنرا نزدیک کنیم تا فارغ‌التحصیلان گردشگری با بازار آشنایی داشته باشند و به قولی به روز باشند. معتقد هستم، سرفصل‌های درسی دانشگاه‌ها قدیمی است و آخرین چیزی که وجود دارد مصوب سال ۱۳۸۷ است اما می‌دانم که در آن زمان هم فقط تاریخ تغییر کرده و اتفاق خاصی در تغییر سرفصل‌ها نیافتاده است.
مدتی است شاهد برگزاری نشست‌های معاونت گردشگری با رایزن‌های فرهنگی و سفرای ایران در کشورهای مختلف هستیم. باتوجه به آنکه یکی از وظایف سفرا معرفی ایران به جهانیان و ایجاد مبارزه با ایران‌هراسی است و گردشگری و معرفی جاذبه‌های ایران می‌تواند یکی از راهکارهای تغییر تصویر ایران در ذهن جهانیان باشد، این نشست‌ها به چه نتیجه‌ای رسیده و چه اندازه توانستید به نقطه نظرات مشترک با سفرا برسید؟
هرچند درگذشته چالش‌هایی در این خصوص داشتیم اما اکنون شاهد پیشرفت‌هایی هستیم. بحث‌های کارشناسی با رایزن‌های فرهنگی و سفرا انجام دادیم و باتوجه به آنکه تردید‌هایی درخصوص گردشگری وجود داشت، توانستیم این مسائل را حل کنیم و تا حدودی به گفتمان مشترک دست یابیم. گاهی تصور بر آن بود که وقتی از گردشگری صحبت به میان می‌آید چیزی فراتر از آن مدنظر است یا وقتی از تصویرسازی ایران در ذهن جهانیان صحبت می‌شود گمان می‌شد که باید تصویر جدیدی از ایران درست کنیم درصورتی که قصد گردشگری چنین چیزهایی نیست و فقط گاهی اوقات در انتخاب کلمات و بار مفهومی آن تفاوت وجود داشت.
البته در بیشتر مواقع آنها به حوزه بر ماموریت خودشان متمرکز بودند و سعی کردیم نگاه به گردشگری را وارد ماموریت‌های آنها کنیم. باتوجه به آنکه یکی از دغدغه‌های رایزن‌های فرهنگی ایران، مبارزه با ایران‌هراسی است برای آنها توضیح دادیم که تصویرسازی و اصلاح تصویر ایران در ذهن جهانیان از طریق گردشگری نیز به همین معناست. اتفاقا وقتی از طریق گردشگری وارد شوند، فعالیت‌هایشان غیرمستقیم می‌شود.
ارتقای کیفیت خدمات گردشگری از طریق اجرای طرح استانداردسازی ازجمله فعالیت‌هایی است که از آن به عنوان اقدامات اساسی در حوزه گردشگری یاد کرده‌اید. با توجه به آنکه یکی از مهم‌ترین بخش‌های استانداردسازی درحوزه هتل‌ها از یک دهه پیش آغاز شده است و هنوز نتوانسته به سرانجام واحد دست یابد، از آنچه درحال حاضر در این حوزه اتفاق می‌افتد برایمان بگویید. بالاخره استانداردسازی هتل‌ها به کجا رسید؟ درحال حاضر چند شرکت عامل تطبیق این مهم را عملیاتی می‌کنند؟ آیا واحدهای صنفی هتلداران استان به این حوزه ورود کرده‌اند؟
استانداردسازی یک امر مستمر است و باید هر ۳ سال یکبار اصلاح و بازنگری شود. تاکنون بخشنامه‌های ضوابط استانداردسازی هتل‌ها، بومگردی، هتل بوتیک‌ها، هتل آپارتمان‌ها و... ابلاغ شده است. تا پایان سال جاری نیز ضوابط هتل بیمارستان، مجتمع‌های گردشگری، مراکز تفریحی و سرگرمی و مراکز گردشگری سلامت را نیز آماده ابلاغ خواهیم کرد. ضمن آنکه هیچیک از واحدهای اقامتی بدون گذراندن استانداردسازی امکان ورود به سیستم و البته افزایش نرخ را ندارند و اکنون حدود ۳۵ شرکت عامل تطبیق فعال هستند. اجازه واگذاری استانداردسازی به تشکل‌های هتلداری را نداریم چراکه یکی از امضاهایی که پای گزارش مورد تایید زده می‌شود توسط نماینده هتلداران است. ممکن است یکی از ارزیاب‌ها از هتلداران باشد اما نمی‌تواند عامل تطبیق باشد. اکنون استانداردسازی را بر اساس مبنای افزایش کیفیت خدمات قرار داده‌ایم.
با توجه به نزدیک شدن به مهرماه و زمان افزایش نرخ هتل‌ها، آیا امسال در شرایط موجود شاهد افزایش نرخ هتل‌ها خواهیم بود؟
مطابق هر سال در ابتدای مهرماه، نرخ‌ها بازنگری می‌شود. بازنگری از سال گذشته در اختیار تشکل‌ها قرار داده شده و بر اساس شاخص تورم که توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود این نرخ‌ها تغییر می‌کند. در نهایت تشکل‌های استانی بر اساس ضریب اشغال و شرایط موجود درصدد اعمال تغییر نرخ برمی‌آیند. برخی ممکن است افزایش نرخ ندهند و برخی دیگر افزایش دهند. اما سقف افزایش نرخ مشخص است که به زودی اعلام می‌شود.
این روزها به واسطه شیوع ویروس کرونا، شاهد تغییر نوع سفرها هستیم چنانکه از یکسو سفرها از قالب تور به انفرادی و شخصی و از قالب سفرهای فرهنگی به طبیعت‌گردی تغییر کرده است. آیا معاونت گردشگری قصد دارد با تغییر مواضع این حوزه از تمرکز بر گردشگری فرهنگی به نوعی از تک محصولی بودن ایران در حوزه گردشگری برون‌رفت داشته باشد و به سایر جاذبه‌های گردشگری کشور بپردازد؟
بزرگ‌ترین مشکل ما در حوزه گردشگری خارجی عدم اطلاع‌رسانی و معرفی صحیح جاذبه‌های ایران به گردشگران بین‌المللی است و در حوزه داخلی نیز با عدم توزیع متوازن سفر در کشور هستیم. در این راستا باید محصول را آماده و سپس به معرفی آن بپردازیم. تنوع بخشی محصولات گردشگری را درنظر گرفتیم و به حوزه گردشگری سلامت، گردشگری کشاورزی، دریایی و ... نیز روی آورده‌ایم.
بسیاری از مقاصد گردشگر مانند یزد یا مشهد از آنجا که فقط به یک حوزه گردشگری مانند تاریخی– فرهنگی یا زیارتی متمرکز می‌شوند با وقوع اتفاقاتی مانند شیوع ویروس کرونا، گردشگران خود را از دست می‌دهند. این درحالی است که می‌توان با تنوع بخشی در حوزه محصولات گردشگری مانع از وقوع چنین اتفاقاتی شد.
واگذاری تصدی‌گری به بخش خصوصی یکی از چالش‌های سال‌های گذشته در حوزه گردشگری بوده و همچنان هست. باتوجه به فعالیت تعداد زیادی از واحدهای صنفی از انجمن‌ها گرفته تا اتحادیه‌ها در حوزه گردشگری بخصوص در بخش دفاتر خدمات مسافرتی و البته راهنمایان گردشگری، چالش واگذاری تصدی گری چندین برابر شده است. برای برون‌رفت از این مهم بسیاری از این بخش‌ها را موظف کردید تا واحدی زیر چتر وزارتخانه میراث و گردشگری تحت عنوان تشکل حرفه‌ای تشکیل دهند تا بتوانند تصدی‌گری را از آن خود کنند این درحالی است که همچنان حرکت و فعالت موازی این انجمن‌ها طی سال‌های گذشته چالش برانگیز بوده است. چرا چنین تصمیمی اخذ کردید و در نهایت تصدی‌گری چه شد؟
یک سال پیش با امضای وزیر، واگذاری تصدی‌گری‌ها به استان‌ها ابلاغ و البته شروطی نیز در نظر گرفته شد. آنهایی که تشکل حرفه‌ای را شکل دادند، تصدی‌گری به آنها واگذار شد. درحال حاضر راهنمایان گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی این کار را انجام ندادند. البته درحال حاضر راهنمایان گردشگری با یکدیگر هماهنگ شدند و با فرمت مدنظر ما تشکل حرفه‌ای را شکل خواهند داد. قصد داریم تشکل‌ها زیر چتر قانون گردشگری بیاوریم. با عقل جور درنمی‌آید که به تشکلی اجازه فعالیت دهیم که در روند ثبت و تشکیل آن حضور نداریم. ضمن آنکه می‌خواهیم تشکل‌های موازی فعال در این حوزه را با هم تطبیق دهیم و سعی می‌کنیم با افزایش آگاهی آنها این مسائل را حل کنیم. این مهم بر اساس قانون انجام می‌شود.
در یکی از بندهای سند راهبردی گردشگری اشاره شده که موضوع صدور و تمدید مجوز فعالیت در حوزه گردشگری سلامت به عهده وزارت گردشگری است حال آنکه مطابق تفاهم‌نامه قبلی دو وزیر بهداشت و گردشگری مورخ اردیبهشت سال ۹۸ قرار بر این بود که هر دو وزارتخانه به شرکت‌های گردشگری و تسهیلگر درمان مجوز اعطا کنند و در طول سال گذشته بیش از ۱۰۰ شرکت برای دریافت مجوز شرکت تسهیلگر وزارت بهداشت اقدام کرده‌اند. فعالان این حوزه معتقد هستند، سند جدید به معنی هدر رفتن زحمات قبلی و شروع یک پروسه جدید اداری است. ضمن آنکه با تعریف «پنجره واحد» در روند اصلاح «آئین نامه نظارت بر تأسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرتی، سیاحتی جهانگردی و زیارتی»، صدور مجوز راه‌اندازی دفتر خدمات مسافرتی یا بند (ب) و نیز صدور بلیت یا بند (الف) از طریق وزارت گردشگری انجام خواهد گرفت. در این میان برخی از دفاتر خدمات مسافرتی مجوزهایی را از نهادهای دیگر دریافت کرده بودند که با عملیاتی شدن آیین نامه فوق، امکان فعالیت نخواهند داشت. در این خصوص نگرانی‌هایی بوجود آمده. وضعیت چنین مراکزی چگونه خواهد شد؟
سند هنوز ابلاغ نشده است اما به زودی محقق خواهد شد. نباید فراموش کرد که برخی از حوزه‌های گردشگری مانند گردشگری ورزشی، گردشگری سلامت، گردشگری کشاورزی فرابخشی هستند اما درنهایت باید متولی واحد داشته باشند که همان وزارتخانه میراث و گردشگری است. مجوزهایی که از طریق سایر نهادها و وزارتخانه‌ها برای فعالیت در حوزه گردشگر داده شده، از نظر ما غیر قانونی است. هر کس بخواهد درحوزه گردشگری چه سلامت و .... فعالیت کند باید از وزارت میراث و گردشگری مجوز دریافت کند. آنهایی که از وزارت بهداشت مجوز دریافت کرده‌اند، اکنون باید تطبیق دهند و مجوزهای لازم را از وزارت گردشگری دریافت کنند.
یکی از چالش‌های حوزه گردشگری به واسطه فرابخشی بودن آن، نبود تعامل بین ارگان‌ها و نهادهای مختلف و همکاری بین آنها با حوزه گردشگری بود. آیا اکنون که سند راهبردی گردشگری مصوب شده است می‌توان به تعامل بیشتر دستگاه‌های مختلف با متولی گردشگری امید داشت؟ این تعامل تاکنون چگونه رقم خورده است؟
گردشگری به عنوان پیشران توسعه کشور معرفی شده است. بنابراین باید در سندهای توسعه باید گردشگری نیز در نظر گرفته شود. دستگاه‌های مختلف باید این مهم را بپذیرند و تعامل کنند. در طول سالیان گذشته مشکلات زیادی داشتیم و هنوز هم نتوانسته‌ایم این چالش‌ها را پشت سر بگذاریم البته پیشرفت‌هایی در برقراری تعامل داشته‌ایم و موفق شده‌ایم تا ۶۰ درصد راه پیش برویم. اکنون دستگاه‌های مختلف متقاعد شده‌اند که گردشگری را می‌خواهند و با توجه به مصوب شدن سند راهبردی وظایف دولت در این حوزه مشخص شده است.
باتوجه به شرایط موجود آیا سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در بازار گردشگری ایران، تمایل دارند؟
به واسطه تحریم‌های بین‌المللی این حضور خیلی کم است. با این وجود ۲۴۰۰ پروژه گردشگری در حال انجام است که نشان از آن دارد که سرمایه‌گذاران جذب گردشگری شده‌اند.
