کشف شواهدی از دوران پارینه سنگی میانی، جدید و فراپارینه سنگی در ایلام

به گزارش ایلنا، حجت دارابی (سرپرست ایرانی هیئت کاوش در ایلام) با اعلام خبر کشف شواهدی از دوران پارینه سنگی میانی، جدید و فراپارینه سنگی، گفت: غار مرگرگه لان که در دره هلیلان از توابع استان ایلام قرار دارد، ابتدا در سال ۱۳۵۳ خورشیدی توسط پدر مورتنسن، باستان شناس مشهور دانمارکی، مورد شناسایی و کاوش قرار گرفت که طی آن شواهدی از دوران پارینه سنگی جدید و فراپارینه سنگی به دست آمد. اما از ماهیت توالی استقراری و نیز سیر تطور مصنوعات سنگی آن اطلاعات بسیار ناچیزی در دست بود؛ همچنین هیچ گونه تاریخگذاری کربن ۱۴ از این غار، به مانند دیگر محوطه‌های دوره فراپارینه سنگی در زاگرس مرکزی، پیش از این در دسترس نبود.

دارابی گفت: به همین منظور و با هدف بازنگری شواهد باستان شناسی موجود در این غار، یک هیئت مشترک باستان شناسی از دانشگاه‌های کپنهاگ دانمارک و رازی کرمانشاه با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و همکاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام اقدام به کاوش در این محوطه کرد.

 او با اشاره به اینکه توبیاس ریشتر سرپرست خارجی این هیئت است گفت: این کاوش بخشی از پروژه مشترک پژوهشی بین دانشگاه‌های یاد شده و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به دنبال دستیابی به سرنخ های جدید در ارتباط با دوره فراپارینه سنگی و دوره نوسنگی در زاگرس مرکزی است.

 این باستان شناس خاطرنشان کرد: طی این لایه نگاری مشخص شد که مرگرگه لان حاوی شواهدی از دوران پارینه سنگی میانی، جدید و فراپارینه سنگی بوده است.

 وی افزود: در این راستا می‌توان به وجود دست افزارهای شاخصی مانند تیزه  موستری، تیزه ارجنه و ریزابزارهای هندسی اشاره کرد که به ترتیب شاخصه دوره‌های مذکور به شمار می‌روند.

  دارابی گفت: همچنین لایه‌های فوقانی این غار دربرگیرنده قطعات محدود سفال از دوران مفرغ جدید، اشکانی و ساسانی و اسلامی است.

سرپرست ایرانی هیئت باستان شناسی خاطرنشان کرد: نهشته‌های غار به دلیل حفریات غیرمجاز در سالیان گذشته متاسفانه به شدت تخریب شده و این موضوع اهمیت بازنگری آن را دو چندان می‌کرد که خوشبختانه این امر طی این کاوش حاصل شد.

او گفت: در راستای تاریخگذاری و مطالعه ماهیت نهشته‌های دهانه غار، علاوه بر برداشت نمونه‌های کربن ۱۴، نمونه‌های مایکرومورفولوژی و OSL نیز برداشته شده است.

دارابی افزود: همچنین در کنار کاوش، از بستر تالاب‌ها و چشمه‌های مجاور غار نمونه‌های رسوبات با همکاری متخصصین دیرین اقلیم شناسی از دانشگاه تهران برداشته شده تا بتوان ارتباط بین تغییرات اقلیمی و فرهنگی را در اواخر پلیستوسن مورد مطالعه قرار داد.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد: در نتیجه این پژوهش بتوان به شواهدی تازه به ویژه درباره مسائل گاهنگاری، فناوری و معیشتی دوره فراپارینه سنگی و نیز تاثیر پدیده اقلیمی موسوم به دریاس جوان بر جوامع این دوره در زاگرس مرکزی دست یافت که این امر گام بسیار مهمی در باستان شناسی منطقه به شمار می‌رود.