داریوش دالوند مطرح کرد؛
سینمای انیمیشن به بخش خصوصی سپرده شود/ رشد محتوایی نیازمند رشد صنعتی است
داریوش دالوند معتقد است که دخالت‌های دولت در سینمای انیمیشن به این صنعت آسیب می‌زند و برای رشد آن لازم است که دولت تنها به عنوان حمایتگر در این حوزه فعالیت کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سینمای انیمیشن در سال‌های گذشته به شکلی چشمگیر رشد و پیشرفت داشته و در یک سال گذشته با موفقیت انیمیشن‌های سینمایی در گیشه سینماها، کسب جوایز معتبر بین‌المللی از جمله اسکار بهترین انیمیشن کوتاه، رشد کمی تولیدات انیمیشن و... می‌توان به این نتیجه رسید که سینمای انیمیشن در ایران آینده روشنی پیش روی خود دارد.
در گفتگو با داریوش دالوند تهیه‌کننده انیمیشن به بررسی نقاط قوت و ضعف سینمای انیمیشن و مشکلات موجود در این عرصه پرداختیم که در ادامه مشروح این گفتگو را از نظر می‌گذرانید:
سینمای انیمیشن ایران در سال‌های اخیر به رشدی چشمگیر دست پیدا کرده است. نقاط قوت و ضعف این سینما را در چه مواردی می‌دانید؟
اگر بخواهم درباره انیمیشن ایران یک نقطه قوت از میان همه نقاط قوتی که در ذهن متبادر می‌شود، عنوان کنم باید بگویم که نقطه قوت اصلی امروز تکنیک بسیار بالای عوامل سازنده و توان تولید اثری بسیار باکیفیت است که نزد تیم‌های هنری مختلف شکل گرفته است. عوامل هنری، استعدادهای بسیار بالا و توانمندی بسیار ستودنی در این حوزه وجود دارد که در حوزه فیلم کوتاه، سینمایی و حتی پروژه‌های سنگین سریال‌سازی فعالیت می‌کنند.
سال‌های پیش با خودم و دوستان که درباره سینمای انیمیشن صحبت می‌کردیم همیشه به این نکته اشاره می‌کردم که بسیار جالب است دو صنعت در ایران رشد بسیار خوبی داشته باشد؛ یکی صنعت ماکارونی است و دیگری صنعت تولید لاستیک برای خودروها در ابعاد مختلف است و همیشه می‌گفتم سینمای انیمیشن هم شبیه همین دو صنعت از دید دولت مغفول مانده که اتفاقاً باعث خوشبختی است. در این دو صنعت دولت سودآوری ندیده بود و کنار گذاشته بود و انیمیشن هم همینطور بود و کلا کنار گذاشته شده بود و برایشان مهم نبود و خوشبختانه هر سه صنعت خوب پیشرفت می‌کرد و چند وقت بعد دولت دید که اتفاقاً صنعت لاستیک خوب رشد کرده و به سود خوبی هم رسیده، پس تصمیم گرفت به این صنعت ورود کند و ورودش به این صنعت همانا و از بین رفتن این صنعت همانا، این اتفاق در رابطه با انیمیشن هم رخ داد و دولت کم‌کم وقتی دید انیمیشن منافعی در منویات مادی و فرهنگی دارد به این حوزه ورود کرد و متأسفانه نتیجه این شد که دخالت دولت کم‌کم بخش خصوصی را برای کار کردن در این حوزه بی‌انگیزه می‌کند و بیرون می‌اندازد.
دولت خودش سینماها را در اختیار دارد و دخالت‌هایش بسیار بی‌انگیزه‌کننده است. دولت با در اختیار داشتن بخش اعظم سینماها و در اختیار داشتن رسانه اصلی کشور تلویزیون و با دخالت‌ها در سرمایه‌گذاری و اکران باعث شده فضایی به وجود بیاید و بخش خصوصی از این حوزه دلسرد شود و کم‌کم کنار بکشد.
در سال گذشته و حتی سال قبل‌تر فیلم‌های انیمیشن در جمع آثار پرفروش سینمای ایران قرار گرفته‌اند. عوامل این رشد و شکل‌گیری ارتباط با مخاطبان را چه مسائلی می‌دانید؟
به نظر می‌رسد که مخاطب به مرور زمان به دستپخت سینمای انیمیشن ایران اعتماد می‌کند و این سینما روی پرده نقره‌ای با خروجی‌های باکیفیت توانسته ارتباط خوبی با مخاطب ایجاد کند ولی لازم است تأکید کنم که اگر دولت دخالت‌های خود را در این حوزه ادامه دهد قطع به یقین همین مقدار مخاطب که به این سینما اعتماد کرده به زودی اعتمادش از بین می‌رود.
دولت در تمام دنیا ثابت کرده که کارش تصدی‌گری نیست و پرداختن به امور تصدی‌گری کار بخش خصوصی است. دولت باید این مسئله را بپذیرد و به سمت کارهای تخصصی خودش که لاجرم در حوزه اختیارات و توان بخش خصوصی نیست، بپردازد.
نقش رویدادهایی چون جشنواره فیلم فجر و جشنواره فیلم کودک و نوجوان را در رشد سینمای انیمیشن چقدر جدی می‌دانید؟
حکایت جشنواره فجر، حکایت برخورد سلیقه‌ای و گاه‌گاهی است، به این معنا که جشنواره فجر در برخی مواقع رفتار و نگاهش به سینمای انیمیشن خوب است و برخی مواقع برخوردش با این سینما بد می‌شود. برخی مواقع به خواست مردم این بخش جدی گرفته می‌شود برخی مواقع آن را کنار می‌گذارند؛ سیاست‌ها و نگاه‌ها تابع سلیقه و نگاه مدیران است و متأسفانه بخش انیمیشن به طور ساختاری به شکل لاینفک دیده نشده و متأسفانه بخش داستانی سینمای ایران به نظر می‌رسد که نمی‌خواهد انیمیشن را در کنار خود بپذیرد و به نظر می‌رسد که مدیران هم نگاهی به‌روز به سینما ندارند و درک درستی از سینمای روز در جهان ندارند و حتی از جزئیات نحوه ساخت فیلم‌های سینمایی روز باخبر نیستند و جشنواره فجر برخورد نامهربانانه‌ای با سینمای انیمیشن دارد.
جشنواره کودک اوایل بخش لایو اکشن در مقابل انیمیشن داشت اما به مرور این بخش تثبیت شده و جشنواره کودک و نوجوان خدمت خوبی به صنعت انیمیشن کرده و بازخوردهای خوبی گرفته و درجه اعتباری خودش هم از انیمیشن ارتقا پیدا کرده است.
با توجه به راه‌اندازی بنیاد ملی پویانمایی به نظر شما چه مسائلی امروز در اولویت است که انتظار می‌رود دولت جدید به آنها رسیدگی کند؟
امیدوارم بنیاد ملی پویانمایی بتواند در مسیر درست حمایت گام بردارد. مسیر درست حمایتی در این بنیاد می‌تواند حتی حمایت‌های لوجستیک باشد اما باید از سرمایه‌گذاری مستقیم فاصله بگیرد. بنیاد ملی پویانمایی باید انگیزه‌تراشی کند و اگر مشوق در نظر می‌گیرد باید برابر و فرصت‌ها باید مساوی باشد و نباید حمایت‌ها فقط محدود به تولیدات منتخب خودش یا سیاستگذاران بخش دولتی باشد.
آیا می‌توان انتظار داشت که سینمای انیمیشن ایران به زبان و مولفه‌های ملی برسد و مثل کشورهایی چون ژاپن و آمریکا، ما هم سینمای انیمیشن ملی داشته باشیم؟
بله کاملاً می‌توان امیدوار بود که ایران هم یک سینمای انیمیشن کاملاً بومی داشته باشد که به عنوان یک ابزار و رسانه قدرتمند برای بیان شاخصه‌های فرهنگی ایرانی داشته باشد اما باید اجازه دهیم در مسیر صحیح خودش این صنعت شکل بگیرد و با پرهیز از دخالت‌های دولت به آن اجازه رشد دهیم.
مسئله این است که ابتدا باید اجازه رشد به این صنعت بدهیم. هیچ جا نباید انتظار داشته باشیم که پیش از رشد انبوه‌سازی به رشد محتوایی برسیم و این مسئله حتی در صنایع سخت‌افزاری و غذایی هم صدق می‌کند. در ابتدا آنچه که ضروری است اجازه دادن به نهادینه شدن این صنعت است و اگر قرار است رشد کاملاً نهادینه شود باید رشدی بیولوژیک حاصل از کنش‌ها و برخی واکنش‌های طبیعی هر صنعتی با جامعه خودش باشد نه حاصل دخالت‌های نئوژنتیکی که ممکن است هر دولتی در هر صنعتی داشته باشد. قطعاً اگر این رشد اتفاق بیوفتد ما به آن نقطه می‌رسیم که سینمای ما بیانگر شاخصه‌های فرهنگی ما در تمام دنیا باشد.
در حوزه تکنولوژی و متخصصان فعال در این عرصه چه مسائلی در اولویت است؟ آیا همچنان شاهد مهاجرت متخصصان هستیم؟ چه راهکارهایی برای جلوگیری از این اتفاق می‌توان در نظر داشت؟
متأسفانه همچنان مهاجرت متخصصان و فعالان سینمای انیمیشن مسئله‌ای رایج است که من آن را در دو نوع مهاجرت فیزیکی و مهاجرت درجا می‌بینیم. متأسفانه مهاجرت درجا آفت بسیار بدتری است؛ تعبیری که خانم فخریان مدیرعامل بنیاد ملی پویانمایی داشتند هم همین بود که ما مهاجرت درجا در عرصه انیمیشن بیشتر داریم به این معنا که فرد در خانه خودش نشسته ولی به نوعی مهاجرت کرده و مشغول کار برای شرکت‌های خارجی است و توانمندی خودش را در اختیار آنها قرار می‌دهد.
این عارضه متأسفانه در تمام حوزه‌ها وجود دارد و فقط محدود به انیمیشن نمی‌شود چون دولت اجازه نمی‌دهد که زیست‌بوم صحیحی برای صنایع مختلف ایجاد شود و مهاجرت مدام در حال افزایش است. قطعاً من این اتفاق را مطلوب نمی‌دانم و معتقدم که مهاجرت نوعی فرار از حل مسئله و نادیده گرفتن آن است و متأسفانه این اتفاق در جامعه در حال رخ دادن است.
بسیاری از متخصصان فضای رشد خلاقیت‌های خودشان را در کنار یک اقتصاد صحیح شخصی در ایران مهیا نمی‌بینند. برخوردهای انحصارطلبانه و تبعیض‌آمیز دولت عامل بسیاری از این مهاجرت‌ها است. هر صنعتی با متخصصانش زنده است و رشد می‌کند و انیمیشن نسبت به بسیاری از صنایع بیشتر به متخصصان خود نیاز دارد. ما در صنعت گیم هم آنقدر به مهاجرت‌های اهمیت ندادیم که امروز ایران در این حوزه جایگاهی ندارد و کاش کاری کنیم که این اتفاق برای صنعت انیمیشن رخ ندهد و کاش دولت به این موضوع توجه ویژه داشته باشد.
