کشف یکی از قدیمیترین روماتیسمهای مفصلی در یک زن مصری
مطالعه روی استخوانهای اسکلت یک زن ۳۵۰۰ساله نشان از کشف شواهدی از یک مورد باستانی روماتیسم مفصلی دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا به نقل از لایوساینس، دانشمندان میگویند اسکلت ۳۵۰۰ساله یک زن باستانی میتواند یکی از اولین موارد شناخته شده آرتریت روماتوئید (به انگلیسی: rheumatoid arthritis) یا روماتیسم مفصلی شایعترین بیماری التهابی سیستمیک مفاصل بوده و جزء بیماریهای خود ایمنی مزمن در جهان باشد.
باستانشناسان بقایای اسکلت این زن را در سال ۲۰۱۸ در حین کاوش در گورستانی واقع در امتداد ساحل نیل در نزدیکی اسوان، در جنوب مصر کشف کردند. تجزیه و تحلیلها نشان داد که او حدود ۵ فوت (۱.۵ متر) قد و حدود ۲۵ تا ۳۰ سال سن داشت و زمانی بین سالهای ۱۷۵۰ تا ۱۵۵۰ قبل از میلاد زندگی میکرد.
از آنجا که این اسکلت به خوبی حفظ شده بود و بیشتر استخوانهای آن از جمله دستها و پاها وجود داشت، محققان توانستند تجزیه و تحلیل استخوانشناسی کاملی از بقایای آن انجام دهند.
مادلین مانت (استادیار گروه انسانشناسی در دانشگاه تورنتو در کانادا) درخصوص این اسکلت گفت: بقایای این زن به خوبی حفظ شده بود و به ما این فرصت را داد که به این اختلال که فعالانه به استخوانهای کوچک دست و پا حمله میکند نگاه کنیم و با اطمینان بیشتر در مورد آن صحبت کنیم.
تجزیه و تحلیل اندامهای بدن زن نشان داد که او احتمالاً مبتلا به آرتریت روماتوئید (RA)، یک اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به بافتهای بدن حمله میکند و در نتیجه التهاب، بهویژه در مفاصل، ایجاد میشود. امروزه، پزشکان این بیماری را با استفاده از ترکیبی از تصویربرداری استخوان و آزمایشهای خون تشخیص میدهند که به دنبال پروتئینهای مرتبط با التهاب و آنتیبادیهایی هستند که برای حمله به بافتهای بدن آموزش دیدهاند.
میندی پیتر (استادیار و رئیس انسانشناسی دانشگاه سنت لارنس در نیو) نیز درباره این اسکلت گفت: سطوح مفصلی این زن آسیبی ندیده است این درحالی است که در بسیاری از انواع دیگر آرتریت در جایی که دو استخوان به هم میرسند تخریب بوجود میآورد اما در این مورد ما هیچ تخریبی در محل برخورد استخوانها نداشتیم. اما حفرهها یا ضایعات فرسایشی با حفرههای متعدد را در استخوانهای زن مشاهده کردیم که نشان دهنده تشخیص آرتریت روماتوئید است.
پیتر افزود: به دیدن آرتروز عادت دارم - این یکی از شایعترین بیماریهای مفصلی است که از نظر باستانشناسی مشاهده میکنیم. اما روماتوئید را نمیتوان به سادگی تشخیص داد این درحالی است که در این مورد متوجه ضایعات بوجود آمده در استخوانها شدیم. متوجه شدم که ضایعات معمولی به نظر نمیرسند.
طبق یک مطالعه در سال ۲۰۲۳، امروزه کمتر از ۱٪ از جمعیت بزرگسال جهان به این اختلال مبتلا هستند. در مقابل، تخمین زده میشود که نزدیک به ۸ درصد از جمعیت جهان به آرتروز مبتلا هستند.
این فرد با هدایا و اشیاء پس از مرگ دفن شده بود، از جمله یک لباس چرمی حاوی مهرهکاری ساخته شده از پوسته تخم شترمرغ و سنگ، یک دستبند از مروارید و قطعات سفال. این فرد احتمالاً با شرایطی مواجه بود که باعث تورم، درد و مشکلات حرکتی شده بود.