مسعود نظیف در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد؛
چرا به واقعه عاشورا بایستی از دریچه بصیرت نگریست؟
«انحراف اصلی که اکنون سعی می‌شود در واقعه بزرگ عاشورا ایجاد شود، بیان برخی وقایع دروغین است. متاسفانه طرح برخی مسائل دروغین و پیوند دادن آن‌ها با واقعه بزرگ عاشورا، در وجودِ برخی از مردم به عنوان عقیده و باور پذیرفته می‌شود و این دیدگاه در آن‌ها ایجاد می‌شود که حادثه عاشورا یک واقعه اساطیری و افسانه‌ای و پُر از غلو است. این در حالی است که چنین نیست و باید دقت شود که در بیان مفاهیم واقعه عاشورا، نَه دروغ گفته شود و نَه غلوی صورت گیرد.»
به گزارش خبرنگار ایلنا، ضرورت حفظ بصیرت و آگاهی به عنوان یک شیعه واقعی و راستین در جریان حضور و برگزاری مراسم عزاداری امام حسین (ع) است. اهمیت این مساله به طور خاص از این منظر قابل توجه است که در سال‌های اخیر جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای غربی، به طور خاص تلاش‌های گسترده‌ای را جهت هدف قرار دادنِ ایمان و اعتقاد مردم و ایجاد تحریف در وقایع مهمی نظیر واقعه عاشورا انجام داده و می‌دهند. در واقع این جریان‌ها سعی داشته و دارند تا از مسیر تحریفِ واقعیت‌های واقعه مهمی نظیر عاشورا که در میان شیعیان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، به نوعی زمینه را جهت دور کردنِ آن‌ها از معارف و حقایق عاشورا فراهم کرده و با ایدولوژی‌های مادی و عاری از معنویت خود، جوامع اسلامی نظیر ایران را دچار نوعی استحاله فکری و عقیدتی با محوریت اصول و عقاید خود کنند.
در این راستا در گفتگو با حجت الاسلام «مسعود نظیف» استاد حوزه و دانشگاه، به واکاوی ابعاد مختلف این سوال بنیادین پرداخته که اساسا چرا باید در شرایط کنونی به عنوان یک شیعه حقیقی، با شناخت و آگاهی با واقعه عاشورا برخورد کنیم و مانع از ایجاد تفاسیر و تعاریف انحرافی در مورد این ماجرای تاریخی شویم.
مشروح گفتگو با حجت الاسلام مسعود نظیف را در ادامه می‌خوانید:
بسیاری از امامان و بزرگان دینی ما بر احیا و تقویت مجالس عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) تاکید داشته‌اند و در این رابطه توصیه‌های فراوانی را نیز داشته‌اند. دلایل اصلی این مساله را چه می‌دانید؟
به نظر بنده جهت پرواز در آسمان کربلا ما به دو بال احتیاج داریم: بال عقل و بالِ احساس. به طور خاص وقتی با بال عقل در آسمان کربلا پرواز می‌کنیم، دو پنجره جلوی ما گشوده می‌شود. یک پنجره، همان پنجره عبرت‌گرفتن از ماجرای عاشورا و دیگری، بررسی ریشه‌ها و زمینه‌های شکل گیری واقعه عاشورا است. با این حال در پاسخ به سوال شما باید عرضه کنم که حادثه عاشورا یک واقعه زودگذر تاریخی نیست. افراد مظلوم زیادی تاکنون در دنیا وجود داشته‌اند و برای این مظلومان نیز بعضا مراسم و بزرگداشت‌هایی وجود داشته و دارد. با این حال، به دلیل اینکه مظلومیت سیدالشهدا (ع) با احیا و گسترش دین و تمامی مفاهیمِ حقیقی عالم بشریت و انسانیت گره خورده، از این رو اهل بیت عصمت و طهارت(ع) نیز تاکید داشته‌اند که این مجالس (مجالس عزاداری امام حسین(ع) ) به این جهت که در آن‌ها مفاهیم دینی، گسترش معنویت و ایمان، ظلم ستیزی و تاکید بر سجایای اخلاقی و دیگر اصول مثبتِ دیگر ترویج می‌شود، حفظ و گسترش یابد تا از این طریق، دین و دینداری و روحیه تقوا و اُنس گرفتن با اصول و مفاهیم معنوی، همواره در انسان‌ها حفظ شده و گسترش یابد.
در سال‌های اخیر به طور خاص جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای غربی، تلاش‌های گسترده‌ای را جهت ایجاد انحراف و قلبِ واقعیت‌ها در قالب واقعه عاشورا در دستورکار قرار داده‌اند و سعی کرده‌اند تفاسیر خاصی را به این واقعه بزرگ تاریخی، تحمیل کنند. دلایل اصلی اتخاذ چنین رویکردی را از سوی این جریان‌ها چه می‌دانید؟
جریان فکری یزید و یزیدیان همیشه در طول تاریخ وجود داشته است. در زمان سیدالشهدا (ع)، یزیدیان با ابزارهای گسترده‌ای که داشته‌اند نظیر هزینه کردنِ پول‌های هنگفت و برانگیختن تعصبات قومی و قبیله‌ای، واقعه عاشورا را رقم زدند و موجب شهادت امام حسین (ع) شدند و اکنون نیز شاهدیم که یزیدیان از ابزارهای جدیدتر نظیر فضای مجازی (که البته استفاده‌های مفیدی نیز می‌توان از این فضا داشت و به نحو گسترده‌ای نیز در جهان معاصر این استفاده‌ها انجام می‌گیرد) استفاده می‌کنند. با این حال، علت اصلی مخالفت‌های جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای غربی و صهیونیست با قیام امام حسین (ع) و تلاش جهت تحریف آن تا حد زیادی شبیه به انگیزه‌های یزید و یزیدیان در زمان خودِ حضرت سیدالشهدا (ع) است. در واقع همانطور که یزیدیان در زمان امام حسین (ع) به دنبال نابودی دین و معنویت و خروج انسان از مقام انسانیت بودند، اکنون نیز جریان‌های سیاسی رسانه‌ای غربی و بسیاری از لابی‌های قدرتِ مخفی و پنهان، دنبال همین اهداف هستند و سعی دارند با دور کردن انسان‌ها از معنویت، خدا، دین و تقوا، به اهداف و منافع شومِ خود دست پیدا کنند. باید توجه داشته باشیم که دشمن این نکته را به خوبی متوجه شده که بایستی بر بهترین کانون‌های انتشار دین و معنویت و بهترین انسان‌هایی که می‌توانند انسان‌ها را به سمت خداوند متعال سوق دهند، تلاش‌های خود را متمرکز سازند. در این میان دستگاه حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، عزاداری سیدالشهدا و تفهیم و تبیین مفاهیم واقعه عاشورا، هدفِ شدیدترین حملات جریان‌های دشمنان اسلام و مسلمین قرار می‌گیرد. از این رو، آن‌هایی که مخالف گسترش معنویت در عالم هستند، همیشه‌یِ تاریخ با امام حسین (ع) به مخالفت و دشمنی پرداخته و می‌پردازند.
مهمترین آفت‌هایی که در شرایط کنونی در بحث برگزاری مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) وجود دارد را چه می‌دانید؟
یکی از مهمترین آفت‌ها، اظهارنظر‌های شخصی است. چه سخنران و چه مداح و هر فرد دیگری که می‌خواهد واقعه عاشورا را تحلیل کند، نباید اظهارنظر شخصی داشته باشند بلکه باید تفکر و عقاید دینی و کلام اهل بیتِ عصمت و طهارت (ع) را در تحلیل واقعه عاشورا در نظر گیرند. بعضا اتفاق افتاده که شاهد بوده‌ایم مقتل و روضه‌ای «ساخته» می‌شود و دروغ‌هایی گفته می‌شود. این در حالی است که اگر ما به منابع و مفاهیم دست اول رجوع کنیم می‌توانیم با اطلاعات و مسائلی ارزشمند به سراغ تحلیل آگاهانه ماجرای کربلا برویم.
یکی دیگر از مسائلی که موجب می‌شود تا واقعه عاشورا تحریف شود، نگاهِ مادی به آن واقعه سترگ و چند وجهی است. این بدان معناست که بعضا افراد یا گروه‌هایی صرفا با هدف کسب منافعی از دستگاه سیدالشهدا (ع) به آن نزدیک می‌شوند و سعی می‌کنند آن را در راستای منافع خود مصارده کنند.
البته که از جمله دیگر مولفه‌هایی که تا حدی موجب می‌شود تا ماجرای عاشورا و عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) به انحراف کشیده شود این است که حلال و حرام‌های الهی در آن رعایت نشود. از جمله آن‌ها نیز می‌توان به اختلاط با نامحرم، تا دیر وقت برگزار کردنِ مراسم و از آن طرف قضا شدنِ نماز صبح، بی‌اهمیت شمردن عبادت و حلال و حرام الهی و دیگر مسائل اشاره کرد که همه و همه از جمله مسائلی هستند که باعث می‌شوند بعضا دشمنان سوءاستفاده کنند و یکسری انحرافات نسبت به ماجرای عاشورا ظهور کند. انحراف اصلی که اکنون سعی می‌شود در واقعه بزرگ عاشورا ایجاد شود، بیان برخی وقایع دروغین است. متاسفانه طرحِ برخی مسائل دروغین، در وجود برخی از مردم به عنوان عقیده و باور پذیرفته می‌شود و این دیدگاه در آن‌ها ایجاد می‌شود که حادثه عاشورا یک واقعه اساطیری و افسانه‌ای و پُر از غلو است. این در حالی است که چنین نیست و باید دقت شود که در مورد مفاهیم مختلف واقعه عاشورا، بایستی نَه دروغ گفته شود و نَه غلوی صورت گیرد.
ما در نقطه‌ای از استفاده گسترده جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای مخالف با مسلمانان و شیعیان از ابزارهای قدرتِ نرم جهت مخدوش کردن رویداد بزرگی نظیر واقعه کربلا صحبت کردیم. به نظر شما چرا ما شیعیان تاکنون در جبهه خود نتوانسته‌ایم واقعیت‌ها و حقایق واقعه بزرگ عاشورا را در قالب ابزارهای مطرح در چهارچوب قدرت نرم به خوبی ارائه کنیم و به نوعی با رویه‌ها و رفتارهای غلطِ جریان‌های منحرف در این حوزه (حوزه رسانه و شبکه‌های اجتماعی و به طور کلی قدرت نرم) مقابله کنیم؟
ما متاسفانه در طول تاریخ بعضا آن معرفت و شناخت دقیق را از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) نداشته و نداریم و حواشی را برای مقام امام ایجاد می‌کنیم و حتی برخی مواقع نیز منتظریم که از اهل بیت (ع) چیزی دریافت کنیم اما کاری برای امامان معصوم (ع) انجام نمی‌دهیم. در این رابطه می‌توان یک مثال هم داشت. مثلا توجه داشته باشید اکنون از برخی می‌پرسید که چرا امر به معروف نمی‌کنید و نقش سیاسی و اجتماعی خود را ایفا نمی‌کنید؟ عده‌ای می‌گویند کار به قدری خراب است که منتظریم امام زمان (ع) ظهور کند و خودِ ایشان امور را اصلاح کنند.
افرادی که این پاسخ را می‌دهند در واقع شیعیانِ منفعلی هستند که بر این باور هستند که نباید کاری انجام دهند تا امام زمان (ع) بیاید. این در حالی است که یک شیعه به معنای واقعی کلمه اگر شناخت حقیقی نسبت به امام (ع) پیدا کند و درک کند که رابطه امام و ماموم یک رابطه متقابل است (همانطور که امام قرار است من را هدایت کند، من هم باید دنبال هدایت از جانب امام باشم)، رویه‌های و رفتارهای متفاوتی را از خود نشان خواهد داد. من ضعف شیعیان را بعضا در این می‌بینم که یک شناخت دقیق را نسبت به مقام امامت ندارند و مثال بارز این موضوع نیز در طول تاریخ جریان «توابین» بوده‌اند. این جریان دقیقا همان شیعیانی بودند که نشتند و به امام حسین (ع) ایراد گرفتند که فعلا وقت جنگ نیست و نباید شمشیر به دست گرفت. در این فضا آن‌ها برای امام باید و نباید تعریف کردند. این در حالی است که اگر یک شناختِ عمیق نسبت به سید الشهدا (ع) و کلیت مفهومِ امامت داشتند، بایستی در برابر امام تسلیم می‌بودند و فعالیت می‌کردند.
دبیر: زهرا حاج محمدی
