عواملی که چراغِ «سینما ماشین» را خاموش کردند/ چه کسانی اعتماد مخاطب را سلب کردند؟

 به گزارش خبرنگار ایلنا، طرح سینما ماشین به عنوان یکی از طرح‌های پیشنهادی در دوران کرونا در ابتدای سال با استقبال نسبی مخاطب همراه بود. مخاطبانی که از دوران قرنطینه خانگی کرونا خسته شده بودند و به سالن‌های سینما هم اعتماد نداشتند، بهترین جا برای گذران وقت و تماشای فیلم را اتومبیل خودشان می‌دانستند. طرح «سینما ماشین» ابتدا با فیلم سینمایی «خروج» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا آغاز به کار کرد و بعد چند فیلم دیگر تا نیمه‌های تابستان در این طرح به نمایش درآمدند. با فرارسیدن ماه محرم و صفر این طرح تعطیل شد و پس از آن هم این تعطیلی ادامه‌ یافت. 

مسعود رضی، مجری طرح «سینما ماشین»، با اشاره به دلایل توقف این طرح به ایلنا، گفت: توقف طرح سینما ماشین سه علت عمده داشت: اول اینکه داشتیم رفته رفته به فصل سرد سال نزدیک می‌شدیم و دوم اینکه همزمان با تعطیلات ماه محرم و صفر روبرو شدیم که طبیعتا باید طرح تعطیل می‌شد. سومین دلیل که شاید مهم‌ترینش هم باشد این است که اساسا فیلم خوب توی سینما وجود نداشت تا بتوانیم نمایش بدهیم. مخاطبان سینما ماشین به دنبال فیلم خوب هستند و وقتی فیلم خوب اکران نشود هیچ دلیلی برای استفاده از این طرح وجود ندارد. بنابراین ما تصمیم گرفتیم که طرح را تعطیل کنیم و شاید یه روزی دوباره بتوانیم با فیلم‌های خوب آن را اجرا کنیم. 

وی با بیان اینکه اجرای این طرح در فصل سرما شدنی نیست، گفت: به دلیل اینکه در فصل سرما شیشه ماشین‌ها بخار می‌کند و احتمال بارش برف و باران بیشتر است اجرای این طرح با ریسک زیادی همراه است. این مشکلات را البته در تابستان هم چند باری تجربه کردیم که یک دفعه هوا بارانی شد و آب باران داخل تابلو برق رفت و مجبور شدیم کار را تعطیل کنیم. یا طوفان‌هایی آمد که باعث شد تخریب زیادی به وسایل وارد شود. این اتفاقات باعث می‌شود اجرا سخت شود. 

وی با اشاره به اجرای طرح سینما ماشین از سوی چند مجری طرح مختلف گفت: تنوع در اجرای این طرح از سوی چند مجری طرح فی‌نفسه خوب است و موجب رقابت می‌شود. مثل این است که بگوییم سالن‌های سینما همه در دست یک نفر باشد. وقتی تعداد اجرا بیشتر باشد قدرت نفوذ طرح بیشتر هم می‌شود. اما متاسفانه کسانی که طرح را کار کردند به دلیل نداشتن شناخت روی طرح نتوانستند به خوبی آن را اجرا کنند. این طرح سهل و ممتنع است. ظاهرش خیلی ساده به نظر می‌رسد ولی ریزه‌کاری‌هایی دارد که اگر کسی کار میدانی نکرده باشد، نمی‌تواند در اجرای آن موفق شود. اجرای این طرح‌ها هم به چند دلیل شکست خورد: یکی از دلایلش موضوع جانمایی مناسب است. دومین دلیل استفاده نادرست از پرده سینما و استاندارد نبودن پرده نمایش فیلم است. ما روی تمام این موضوع‌ها خیلی مطالعه کردیم. روی ارتفاع ماشین و شیب زمین و ارتفاع پرده و چگونگی ایستادن ماشین‌ها و اندازه مسافتی که باید ماشین تا پرده فاصله داشته باشد و فرکانس رادیویی برای دریافت صدای فیلم و اینکه آخرین ماشین باید کجا بایستد و اگر ماشین شاسی بلند در بین مخاطبان بود، کجا بایستد همگی جزو عواملی است که باید با مطالعه و حساسیت اجرا شوند. حتی نوع ویدئوپروژکتوری که باید استفاده شود هم مهم است. ویدئوپروژکتوری که ما استفاده می‌کردیم شاید در ایران تنها سه چهار تا از آن برند و مدل وجود داشته باشد. ولی بقیه دوستانی که وارد اجرای این طرح شدند این موضوعات را رعایت نمی‌کردند و با یک پرده کوچک و ویدئوپروژکتورهای ضعیف‌تر که کیفیت تصویر را پایین می‌آورد، سینما ماشین را راه‌اندازی می‌کردند. 

رضی در ادامه گفت: همه این عوامل دست به دست هم داد تا اعتماد مخاطب هم کم کم نسبت به این طرح از دست رفت. چون مردم به هوای اینکه سینما ماشین همه جا یکسان اجرا می‌شود به تماشای یک فیلم با شرایط نامناسب می‌رفتند و آن را به همه جا تعمیم می‌دادند. یعنی بی‌دقتی‌هایی که از جانب برخی از مجریان طرح اتفاق افتاد باعث شد به مارکت سینما ماشین لطمه وارد شود. 

وی با بیان اینکه انتخاب فیلم برای نمایش در پرده سینما ماشین مهم است، گفت: ما در طول اجرای این طرح سه فیلم را روی پرده بردیم. فیلم خروج ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا را زمانی که اکران کردیم با ظرفیت بالای ۹۰ درصد در هر سانس روبرو بودیم که استقبال بسیار خوبی بود. در زمان اکران فیلم شنای پروانه هم استقبال خیلی خوبی از سوی مخاطبان داشتیم و تقریبا شبیه اکران فیلم خروج ظرفیت نمایش پرمی‌شد. فیلم جهان با من برقص هم به دلیل اینکه قبل از سینما ماشین حدودا یک ماه روی پرده سینماها بود استقبال کمتری از آن شد ولی باز هم فروش نسبتا خوبی داشت. 

وی در پاسخ به این پرسش که آیا صاحبان آثار هم از این شکل نمایش و سودآوری آن راضی بودند؟ گفت: سینمای ایران به طور کل برای صاحب اثر سودآور نیست. به غیر از چند فیلم خاص که با پروداکشن ضعیف و فروش‌های بالا به سود می‌رسند، باقی آثار نمی‌توانند به سود خوبی در گیشه دست پیدا کنند. در دوران کرونا هم یک تعداد فیلم با این توجیه که فیلمشان تاریخ مصرف ندارد از اکران آن تا زمان بهبود اوضاع سر باز می‌زنند و بقیه هم برای اینکه بتوانند فیلمشان را اکران کنند به اکران آنلاین رو می‌آورند که از لحاظ فروش هم نمی‌تواند اتفاق خوبی برایشان بیفتد. سینما صنعت پرده عریض است و تلویزیون اصلا مدیوم مناسبی برای نمایش فیلم‌های سینمایی نیست. در طرح سینماماشین هم به دلیل ویژگی‌های پرده عریض اگر صاحبان آثار همراهی می‌کردند، می‌توانستیم اتفاق‌های خوبی را رقم بزنیم. بیزینس مدل سینما ماشین درست بود و اگر کسی بتواند درست و اصولی آن را راه‌اندازی کند می‌تواند درآمد خوبی کسب کند. شاید برای صاحب فیلم سود کمی داشته باشد ولی برای مجری طرح پروژه سودآوری است. 

رضی در پایان با بیان اینکه سینما ماشین پتانسیل خوبی برای اجرا در تمامی شهرهای کشور دارد، گفت: در شهر شیراز این تجربه را با سینمای رو باز در مهر ماه انجام دادند که موفق بود. در اصفهان مجموعه شهرداری فضاهایی را آماده کردند که چون به تعطیلی سینماها برخورد کردیم، اجرای آن متوقف شد. در مشهد هم این طرح را اجرا کردیم. باید ببینیم در آینده سینماها به چه شکل قرار است فعالیت کنند و سینما ماشین آیا با این ظرفیت اکران می‌تواند فیلم‌های مناسبی را آماده نمایش کند یا نه. باید مسئولان سینمایی به این پرسش‌ها پاسخ دهند و راهکارهای خودشان را برای آینده سینما در دوران کرونا تبیین کنند.