باید یک سیاست خارجی مصدقی داشته باشیم

به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، احسان شریعتی عصر امروز در همایش سیاست خارجی و دکترین امنیت ملی که به مناسبت دومین سالگرد درگذشت ابراهیم یزدی در کانون توحید برگزار شد، از طریق یک پیام ویدئویی در این همایش شرکت کرد و گفت: اولین بار اسم دکتر یزدی را از زبان دکتر شریعتی پس از آزادی از زندان شنیدم. در آن مقطع، دکتر شریعتی قصد خروج از کشور را داشت بنابراین با دوستان قدیمی مانند دکتر یزدی و دکتر چمران ارتباط گرفته بود.

وی با بیان اینکه ارتباط شریعتی و یزدی با یکدیگر، مربوط به دهه ۲۰ و نهضت خداپرست سوسیالیست و از گروه محمد نخشب آغاز شده بود، اظهار داشت: این ارتباط بعد از آن، در دهه ۳۰ و نهضت مقاومت ملی ادامه یافته بود. در آستانه دهه ۴۰، مبارزات وارد فاز کیفی جدیدی می‌شود و یک جمع‌بندی از علل شکست نهضت‌های پیشین از مشروطه حاصل می‌شود. عدم ایدئولوژی جمعی و قطبی بودن مبارزات و عدم رهبری واحد از علل این شکست‌ها بود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: نهضت آزادی از نظر شریعتی قرار بود نهضت آزادی‌بخش ایران برای بازگرداندن استقلال و دموکراسی باشد. این دوستان به کشورهای منطقه مانند فلسطین می‌روند از مبارزات درس‌آموزی کنند. آشنایی و همکاری یزدی و شریعتی در این دوره تشدید می‌یابد.

شریعتی با ذکر خاطره اولین دیدار خود با یزدی تصریح کرد: قرار بود اولین ملاقات من با یزدی، در سمینار انجمن‌های اسلامی در کالیفرنیا در اولین سال حضورم در آمریکا باشد. در این انثی، شاهد شهادت و درگذشت ناگهانی دکتر شریعتی بودیم و قرار شد ایشان این خبر را به من بدهند که ایشان مرا خواست و من از کالیفرنیا به تگزاس که محل اقامت مرحوم یزدی بود، رفتم. ایشان گفتند برای دکتر شریعتی حادثه‌ای رخ داده و ایشان در بیمارستان هستند و ما باید سریعا برویم تا مسئله را پیگیری‌ کنیم.

وی با بیان اینکه اقدام بعدی تسلیتی بود که رهبری انقلاب درباره درگذشت دکتر شریعتی دادند، خاطرنشان کرد: ایشان از مرحوم یزدی مشورت گرفته بودند. یزدی در اینجا نقش رابط و واسط دانشجویان و نیروهای خارج از کشور را با رهبری انقلاب ایفا می‌کرد. مرحله بعد مربوط به دوران حضور مرحوم یزدی در نوفل لوشاتو است. من در آن دوران به دیدار رهبری انقلاب رفتم و برای دکتر یزدی مسئولیت روابط عمومی و ارتباطات را داشتم. من در آنجا برای اولین بار با رهبری انقلاب دیدار کردم و هماهنگی این دیدارها با دکتر یزدی را داشتم.

فرزند دکتر شریعتی با بیان اینکه از ویژگی‌های مرحوم یزدی ساده‌زیستی بود، ابراز داشت: ایشان دائما در حرکت بود و میان آمریکا، اروپا و آمریکا در آن سال‌ها در حرکت بود و در فرانسه نقش روابط عمومی و موضع‌گیری‌های بین‌المللی رهبری انقلاب را برعهده داشت که این نقش تا دوران وزارت امور خارجه‌شان ادامه داشت.

شریعتی با بیان اینکه ما نسبت به شرایط پس از انقلاب انتقاداتی داشتیم و فکر می‌کردیم انقلاب به یک سمت در حال حرکت است، عنوان کرد: در این باره با دوستان سابق مشورت هم می‌کردیم. یادم می‌آید با شهید چمران وقتی در تهران بود، مشورت می‌کردیم. یادم می‌آید یزدی در اواخر دولت موقت تحت فشار بود و بر سر دوراهی قرار داشت. او راه قدیم یعنی همراهی با مهندس بازرگان و عضویت در نهضت آزادی را انتخاب کرد که این برخلاف برخی از چهره‌ها و دوستانی بود که تغییر موقع و پایگاه می‌دادند.

وی افزود: مرحوم یزدی دارای بینش جهانی و گسترده‌ای بود. در انقلاب نقش مثبتی ایفا کرد هرچند خود انقلاب باید مورد نقد و بررسی قرار گیرد. یادم می‌آید در یکی از آخرین سفرهایشان به فرانسه ادوار انقلاب را بازبینی‌هایی کردیم. ایشان نسبت به قبول برخی انتقادات در گذشته نسبت به نقش برخی از چهره‌ها نقدهایی بیان کردند.

این استاد دانشگاه با اشاره به شرایط کنونی کشور یادآور شد: امروزه در موقعیتی هستیم که کشور توسط ائتلاف به سرکردگی آمریکا، صهیونیست‌ها و ارتجاع عربی تهدید می‌شود. سوءمدیریت‌ها و کاستی‌های درونی هم بر این تهدید می‌افزاید. در چنین شرایطی ما نیازمند اپوزیسیون و نیروهای منتقد ملی مانند بازرگان، سحابی، شاه‌حسینی و... هستیم. در این شرایط، باید بازتعریفی از امر ملی و همبستگی ملی و یک سیاست خارجی مصدقی داشته باشیم که منافع ملی را دستورکار دارد و با زبان حقوق بین‌المللی حرف بزند.

شریعتی با تاکید بر اینکه تجربه مصدق و دیپلماسی ملی باید در پیش گرفته شود، بیان کرد: با توجه به درست بودن این سیاست از نظر حقوقی و مردم‌سالارانه، سیاست خارجی باید این بن بست حاصل شده از محافظه‌کاران علیه حاکمیت قانون و صلح و امنیت ملی را بشکند. ما باید با از سرگیری مجدد جنبش‌ها، جمع‌بندی درست از گذشته، نقد درست کاستی‌ها و شکست‌های درونی راه جدیدی را بیابیم.