انتخابات افغانستان تحت تاثیر مذاکره با طالبان/ «عطا محمد نور»، «عبدالله» و «ربانی» سه کاندیدای نزدیک به ایران/ شانس بالای «اتمر» برای پیروزی

پیرمحمد ملازهی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، با اشاره به کاندیداتوری گلبدین حکمتیار در انتخابات آتی ریاست جمهوری این کشور گفت: گلبدین حکمتیار اکنون نیز در قدرت حضور دارد. بخشی از حزب اسلامی افغانستان - که تحت رهبری وی است - قبل از آنکه حمکتیار با دولت مرکزی به مصالحه برسد، توانسته بود به روند صلح پیوسته و مدیریت چند وزارتخانه را در اختیار بگیرد.

حمکتیار مدعی است که باید بیشترین جایگاه را در قدرت داشته باشد

وی با بیان اینکه حمکتیار پس از مصالحه با دولت مرکزی مدعی است که باید بیشترین جایگاه را در قدرت داشته باشد، اظهار داشت: حمکتیار تاکنون خود را در معرض آرای عمومی قرار نداده تا وزن سیاسی‌اش سنجیده شود اما می‌توان انتظار داشت که در صورتی که وی از ادامه رقابت‌ها کنار نکشد، حزب اسلامی از مدعیان اصلی کسب قدرت است.

این کارشناس ارشد مسائل افغانستان با بیان اینکه حزب اسلامی تحت گلبدین حمکتیار قوی‌ترین نیرو مورد حمایت کشورهای خارجی در زمان تشکیل دولت جهادی بود، تصریح کرد: البته این حزب هم‌اینک جایگاه سابق را ندارد و حکمتیار هم احتمالا فردی جهادی که در دوران مبارزه علیه اشغال شوروی جنگیده و دارای اعتبار است، در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌کند.

قصد حمکتیار از کاندیداتوری تثبیت جایگاهش است

ملازهی به مذاکرات میان طالبان با امریکا تحت هدایت زلمای خلیل‌زاد اشاره و خاطرنشان کرد: حکمتیار پیش‌بینی می‌کند اگر خلیل‌زاد بتواند طالبان را قانع کرده و طالبان وارد پروسه صلح شود، در آن صورت، سه جریان سیاسی حول محوریت قومیت پشتون می‌توانند با یکدیگر توافق کرده تا قدرت از پشتون‌ها منتقل نشود.

وی حزب اسلامی، طالبان و پشتون‌های تکنوکرات – که هم‌اینک در دولت و تحت رهبری اشرف غنی هستند – را سه جریان اصلی حول محوریت قومیت پشتون برشمرد و ابراز داشت: حضور حمکتیار در انتخابات ریاست جمهوری براساس این محاسبه نیست که رای می‌آورد بلکه قصد حمکتیار از کاندیداتوری تثبیت جایگاهش است، مگرنه نشانه‌ای از کسب رای براساس تجارب تاریخی و درگیری‌هایی که رهبر حزب اسلامی با دولت ربانی و دیگر جریان‌های سیاسی افغانستان داشته و همچنین اقدامات او در به توپ بستن کابل – که گفته می‌شود حجم خرابی‌ها توسط وی بیشتر از زمان مبارزه علیه اشغال بوده است – وجود ندارد.

چه کسانی کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان شده‌اند؟

این کارشناس مسائل شبه قاره ادامه داد: حزب اسلامی با ازبک‌ها، هزاره‌ها و تاجیک‌ها جنگیده و قومیتی در افغانستان به غیر از پشتون‌ها به حکمتیار رای نخواهد داد.

ملازهی درباره کاندیداهای ریاست جمهوری افغانستان عنوان کرد: حنیف اتمر مشاور سابق امنیت ملی افغانستان، عطا محمد نور والی سابق بلخ، عبدالله عبدالله رئیس اجرایی دولت وحدت ملی، محمد اشرف غنی رئیس‌جمهور کنونی و صلاح‌الدین ربانی وزیر کنونی امور خارجه افغانستان هم از دیگر کاندیداهای ریاست جمهوری افغانستان هستند. ژنرال دوستم هم منزوی شده و احتمالا کاندیدای ریاست جمهوری نمی‌شود.

عطا محمد نور، عبدالله عبدالله و صلاح‌الدین ربانی سه کاندیدای نزدیک به ایران

شانس بالا و پایین عطا محمد نور و عبدالله در انتخابات ریاست‌جمهوری/ اتمر کاندیدای احتمالا پیروز انتخابات 

وی عطا محمد نور، عبدالله عبدالله و صدرالدین ربانی را از کاندیداهای نزدیک به ایران برشمرد و یادآور شد: شانس عبدالله عبدالله برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ضعیف است و احتمالا وی به نفع فرد دیگری کناره‌گیری خواهد کرد اما در صورتی که کاندیداهای نزدیک به جبهه شمال به نفع عطا محمد نور کناره‌گیری کنند، وی شانس بسیاری برای پیروزی خواهد داشت. وی نزدیک به ایران است اما یادمان باشد که پشتون‌ها به وی رای نمی‌دهند و از سویی، با پذیرش پست معاونت حنیف اتمر از سوی محمد محقق، احتمال رای دادن هزاره‌ها و شیعیان به سود عطا محمد نور نیز کاهش یافته است.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با تاکید بر اینکه به نظر می‌رسد شانس حنیف اتمر برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری از دیگران بیشتر است، عنوان کرد: اتمر یک عنصر امنیتی است و فرد پیچیده‌ای هم محسوب می‌شود. او با انتخاب یونس قانونی و محمد محقق به عنوان معاونان خود، شانسش را برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری افزایش داده است.

حکمتیار مناسبات نزدیکی با ایران ندارد 

ملازهی درباره رویکرد حکمتیار نسبت به ایران هم گفت: حکمتیار در مقطعی در ایران زندگی می‌کرد و پناهنده شده بود ولی بعدا به طالبان پیوست و به پاکستان و عربستان نزدیک شد. او اکنون مناسبات نزدیکی با ایران ندارد و مواضع چندان مناسبی هم درباره ایران نگرفته است و دورترین کاندیدا به ایران محسوب می‌شود. 

وی با بیان اینکه حکمتیار تنها فردی بود که در دوران مبارزه با اشغال افغانستان از سوی شوروی، بیشترین حمایت‌های مالی و لجستیکی را از امریکا، پاکستان و عربستان دریافت می‌کرد، اظهار داشت: گفته می‌شود حکمتیار با پاکستان توافق کرده بود در صورتی که حکومت افغانستان را در اختیار بگیرد با تشکیل کنفدراسیون افغانستان – پاکستان را می‌پذیرد تا این دو کشور، یکی شوند که این مسئله مورد موافقت همه گروه‌ها به ویژه جبهه شمال نبود.

حکمتیار به عربستان و پاکستان بیش از هر کشور دیگری نزدیک است

این کارشناس ارشد افغانستان با بیان اینکه دلیل شکست توافق حکتیار با ربانی و احمد شاه مسعود نیز همین توافقات و افشای آن بود، تصریح کرد: اکنون حکمتیار به عربستان و پاکستان بیش از هر کشور دیگری نزدیک است. البته او رویکردهای اخوانی هم دارد که می‌توان عامل موثری در نزدیکی با ترکیه باشد ولی دیدگاه مناسبی نسبت به ایران ندارد.