کوروش احمدی در گفت‌وگو با ایلنا:
آمریکا سعی دارد ایران را متحد روسیه در جنگ اوکراین نشان دهد/ دو انتخاب واشنگتن در صورت ادامه بن‌بست کنونی؛ استمرار بلاتکلیفی یا امیدواری به نشست سپتامبر شورای حکام
یک تحلیل‌گر ارشد روابط بین‌الملل گفت: ظاهرا قصد آمریکا از این پس این است که مدعی اتحاد ایران با روسیه در جنگ اوکراین شده و تبلیغات خود را بر این محور قرار دهد. ایران تاکنون کوشیده است که با توجه به حمله روسیه به اوکراین و تشخیص این حمله به عنوان تجاوز در مجمع عمومی سازمان ملل با رای مثبت ۱۴۱ عضو این سازمان، موضع بی طرفی را حفظ کند و رای ممتنع ایران در رای گیری مذکور گویای این امر بود.
کوروش احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که چشم‌انداز آینده برجام را چگونه تصویر می‌کنید و سناریوهای پیش رو چیست، گفت: واقعیت این است که نیل به توافق بسیار دشوار شده است؛ به نظر می‌رسد که برجام موجود از نظر مسئولان تامین‌کننده منافع کشور نیست. تاکید کلی آنها بر «انتفاع اقتصادی کامل از برجام» رمزی است که گویای نظرات موجود در میان مسئولان است. این نظر از یک جهت درست است و آن اینکه تمرکز برجام صرفا بر مذاکره راجع به تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران بود و دیگر موضوعات ادعایی آمریکا مانند تروریسم و حقوق بشر و موشک و مانند این‌ها قرار نبود مورد مذاکره قرار گیرد.
وی ادامه داد: البته بخش مهم تحریم‌ها مانند تحریم بانک مرکزی و تحریم نفت و دیگر تحریم‌های بخشی نیز مربوط به برنامه هسته‌ای بود اما شبکه‌ای از دیگر تحریم‌های اولیه و ثانویه، از جمله تحریم‌ها علیه سپاه که باقی ماند، موجب تردید اکثر شرکت‌ها و بانک‌های بزرگ بین‌المللی برای کار با ایران شد. این تردید با توجه به خروج ترامپ از برجام در عمل و ادامه تنش سیاسی بین ایران و آمریکا و ایران و اسرائیل و صحبت‌های گاه و بی‌گاه از جنگ افزایش یافت. تصور مقامات ظاهرا این است که حالا که تضمینی برای انتفاع کامل اقتصادی وجود ندارد و دولت بعدی آمریکا هم ممکن است از برجام خارج شود، بازگشت به برجام ممکن است مفید نباشد.
وی افزود: مشکل این است که عدم انتفاع کامل به این معنی امر جدیدی نیست و از همان سال ۹۴ مشخص بود که به رغم برجام برخی تحریم‌ها باقی خواهد ماند و روشن بود که تحریم‌های باقی مانده می‌توانند موجب تردید برخی فعالان اقتصادی خارجی برای کار با ایران باشد. مسئله این است که مسئولان دو مشکل فوق‌الذکر را مطرح می‌کنند، اما راه‌حلشان معلوم نیست. اگر نظر این است که تا ژانویه ۲۰۲۵ و دولت بعدی آمریکا منتظر بمانیم، قطعا اشتباه است. دولت بعدی اگر جمهوری‌خواه باشد، قطعا حاضر به دادن امتیازی بیشتر از دموکرات‌ها نخواهد بود. ضمن اینکه بعید است دولت بعدی حاضر شود بدون مذاکره، دیگر تحریم‌های اولیه و ثانویه که در برجام رفع نشده‌اند، را رفع کند. به علاوه، با توجه به بندهای غروب برجام، اساسا در ۲۰۲۵ بازگشت به برجام دیگر موضوعیت نخواهد داشت. در نتیجه سناریوی موجود ادامه ابهام و بلاتکلیفی، از جمله بلاتکلیفی در کارهای اقتصادی و سرمایه‌گذاری در کشور است.
این تحلیل‌گر سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که سفر آقای پوتین به ایران برای شرکت در نشست روند آستانه واکنش‌های تندی را در ایالات متحده به همراه داشت و تلویحا اعلام شد که ایران باید بین رابطه همکاری کوتاه‌مدت با روسیه یا برجام یکی را انتخاب کند. همچنین موضوع فروش پهپاد به روسیه علیرغم تکذیب ایران موجب شده تا حتی رابرت مالی زبان به تهدید ایران باز کند که تهران هزینه این اقدام را پرداخت خواهد کرد، آیا این در فرآیند اجماع‌سازی علیه ایران است، گفت: نتیجه‌ای که از همین نکات می‌توان گرفت این است که ظاهرا قصد آمریکا از این پس این است که مدعی اتحاد ایران با روسیه در جنگ اوکراین شده و تبلیغات خود را بر این محور قرار دهد. ایران تاکنون کوشیده است که با توجه به حمله روسیه به اوکراین و تشخیص این حمله به عنوان تجاوز در مجمع عمومی سازمان ملل با رای مثبت ۱۴۱ عضو این سازمان، موضع بی‌طرفی را حفظ کند و رای ممتنع ایران در رای‌گیری مذکور گویای این امر بود.
وی ادامه داد: سفر اخیر پوتین به تهران و اظهارات مقامات دو کشور در جریان این سفر و نیز ادعای فروش پهباد ایرانی به روسی به رغم تکذیب ایران به موج جدیدی از کمپین مورد اشاره افزوده است. البته بلاتکلیف ماندن برجام و احتمال ادامه این بلاتکلیفی در نحوه برخورد جدید واشنگتن هم موثر است. با این حال تلاش برای اجماع‌سازی علیه ایران از مدت‌ها قبل شروع شده و تحولات مرتبط با اوکراین تنها به آن دامن زده است. رای در شورای حکام آژانس و همسویی سه کشور اروپایی با آمریکا و تلاش‌های بی‌ثمر دایره سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در این رابطه قابل توجه است. اینکه شرایط جنگی در اوکراین چگونه خواهد بود و بن بست و رکود در جبهه‌ها ادامه خواهد یافت و اینکه غرب تا چه میزان و تا چه زمانی مصمم به حمایت از اوکراین و به شکست کشاندن حمله روسیه خواهد بود، در این قضیه نقش خواهد داشت.
احمدی همچنین در پاسخ به این سوال که نشست فصلی شورای حکام در ماه سپتامبر پیش روی ما قرار دارد و اگر در این نشست نیز شاهد صدور قطعنامه علیه ایران باشیم این نگرانی وجود دارد که غرب فضا را به سمت بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت بکشاند نظر شما چیست؟ گفت: احتمالی که شما مطرح کردید وجود دارد اما این احتمال هم وجود دارد که همه چیز همچنان تحت تاثیر جنگ اوکراین قرار داشته باشد. اولویت آمریکا اکنون اوکراین و به شکست کشاندن حمله روسیه است. در چنین شرایطی ممکن است آمریکا تصمیم بگیرد که بگذارد مسئله برجام در حال سکون و بلاتکلیفی فعلی باقی بماند و از اقدامی که موجب افزایش تنش شود، اجتناب کند.
وی افزود: به عبارت دیگر، در صورت ادامه بن‌بست کنونی، آمریکا دو انتخاب خواهد داشت؛ یکی ادامه سکون و ادامه بلاتکلیفی کنونی و دیگری تلاش برای ارجاع مسئله به شورای امنیت در نشست سپتامبر شورای حکام آژانس. اینکه نهایتا آمریکا چه راهی را برخواهد گزید بستگی به چند عامل خواهد داشت یکی تحولات جنگ اوکراین و سیر آن و نحوی برخورد ایران با این جنگ، دیگری تحولات مسئله برجام در این فاصله و سوم نحوه تعامل با متحدان و نحوه واکنش اعضای شورای حکام و چهارم جو بین المللی و نحوه پیشرفت بازی مقصر یابی. این را هم باید اضافه کرد که در صورت ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت، فعال شدن «مکانیسم ماشه» و احیای تحریم‌های قبلی شورا علیه ایران بدون رای گیری ممکن خواهد بود و کاری از دست روسیه و چین بر نخواهد آمد.
