امیرعبداللهیان در اختتامیه «همایش ملی ایران و همسایگان»:
اولویت بخشی به همکاری و تعامل با همسایگان از اولویت‌های دولت سیزدهم است/ در روند مذاکرات نیاز به گفتوگو با آمریکا باشد، آن را نادیده نمی‌گیریم
وزیر امور خارجه گفت: اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که رسیدن به توافق خوب لازمه‌اش این باشد که گفتوگو را با آمریکا داشته باشیم آن را نادیده نمی‌گیریم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، حسین امیرعبداللهیان در اختتامیه «همایش ملی ایران و همسایگان» گفت: آقای دکتر رحیم صفوی در روزهای آغاز دولت اعلام کردند سیاست همسایه محوری که دولت جدید ایران اعلام کرده باید مفهوم سازی شود و باید همه ابعاد آن را در سطح داخلی، منطقه‌ای و جهانی تببین کنیم تا نهادینه شود. بنده در سخنرانی خودم مبانی سیاست همسایه محوری را با نگاه مقطعی و آسیب‌شناسانه توضیح می‌دهم که در پیگیری سیاست همسایه محور در کجا ایستاده‌ایم و چه اقداماتی را دولت سیزدهم توانسته در این مسیر انجام دهد، دستاوردهایش چه بوده و چه مشکلاتی داریم. کاری که انجام دادیم توجه دادن همسایگان به مذاکرات رفع تحریم‌ها بوده است و با وجود اینکه از افزایش اعضای مذاکرات استقبال نمی‌کنیم اما همسایگان را درخصوص موضوعات با خبر خواهیم کرد.
وی ادامه داد: بنا به مشکلات مختلف تا امروز نتوانسته‌ایم از این ظرفیت و سیاست مهم به طور کامل استفاده کنیم. یکی از اولویت‌های اساسی مطرح شده در دولت جدید، اولویت بخشی به همکاری و تعامل با همسایگان است. دولت سیزدهم با این اولویت، در تعامل با همسایگان در تلاش است که با به فعلیت رساندن ظرفیت‌های مغفول مانده تا تحقق این هدف گام بردارد. اولویت بخشی به همکاری با همسایگان دارای مفاهیم عام جغرافیایی و سیاسی است. سیاست همسایگی دارای گزینه‌های حقوقی و بین‌المللی از جمله حسن همجواری و عدم مداخله در امور داخلی و عدم تعرض به تمامیت و یکپارچگی ارضی و احترام به استقلال و حاکمیت کشورها است.
وزیر امور خارجه در بخشی از سخنان خود گفت: در عرصه سیاست همسایگی با دو چالش در پیرامون خود روبرو هستیم؛ یکی چالش همسایه شرقی یعنی افغانستان است. کمتر از یک ماه پیش هیأتی از افغانستان به تهران سفر کرد. ما مرز مشترک طولانی و موضوعات متنوعی با این کشور داریم. از حدود چهار و نیم ماه قبل تاکنون روزانه بیش از ۵ هزار زن کودک و مرد افغان از مرزهای زمینی به دلیل سرما و وضعیت ناپایدار در افغانستان به سمت مرزهای ما می‌آیند.
وی افزود: تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام در افغانستان برای ما مهم است. ضمن اینکه در ارسال انرژی به افغانستان کمک میکنیم ولی از تشکیل دولت فراگیر در افغانستان کوتاه نیامده‌ایم. امیرخان متقی سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان در سفر به تهران درخواست کرد سفارت افغانستان را به هیأت حاکمه تحویل دهیم، گفتیم دوستی‌ها به جای خود اما تاکید ما بر ضرورت تشکیل دولت فراگیر با نگاه به امنیت پایدار در افغانستان موضوع مهمی است. زمانی که دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام شکل گرفت آن وقت می‌توانیم راجع به شناسایی وضعیت دولت جدید و واگذاری سفارت افغانستان به هیآت حاکمه اصلی که سر کار می‌آید صحبت کنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: این روزها اتفاقی بین یمن و یکی دیگر از همسایگان در حال وقوع است. آنچه بین یمن و برخی همسایگان وکشورهایی که در عملیات نظامی مشارکت دارند موضوع یمنی است. ایران در تمامی مراحل از ابتدای بحران یمن طرح سیاسی چهار ماده‌ای را ارائه و از پیگیری آن طرح حمایت کرده است. ما گسترش دامنه جنگ را نگران کننده می‌دانیم و از عربستان و امارات می‌خواهیم که با روش سیاسی و با رویکردی سازنده برای پایان دادن به محاصره انسانی و پایان جنگ اقدام کنند چرا که ادامه این وضعیت به نفع منطقه نیست.
امیرعبداللهیان در خصوص موضوع روابط دوجانبه با عربستان نیز گفت: ما راه را برای عربستان باز گذاشته‌ایم و هر زمان این کشور تصمیم بگیرد روابط دیپلماتیک خود با ایران را به حالت طبیعی برگرداند از بازگشایی سفارتخانه‌ها و بازگشت روابط به حالت طبیعی و حتی توسعه روابط با عربستان استقبال میکنیم. خرسندیم سه دیپلمات ما از چند روز پیش در جده مستقر شدند. اینکه چه زمانی سفارتخانه‌‌های دو کشور باز شود منوط به زمانی است که ریاض تصمیم بگیرد.
وی ادامه داد: از دور جدید گفت‌وگوها استقبال میکنیم و در اینجا مایل هستم اشاره کنم که تنها گفت‌گوهای طولانی لازمه بازگشت روابط به حالت عادی نیست بلکه اتخاذ تصمیم سیاسی یک ضرورت است. ما در دولت جدید این تصمیم را اتخاذ کرده‌ایم که عربستان هر زمان به جمع بندی رسید می‌تواند به بازگشت روابط با ایران اقدام لازم را به عمل بیاورد.
وزیر امور خارجه در رابطه با حواشی سفر رئیس‌جمهور به روسیه گفت: این روزها در فضای مجازی به دلیل تحرکاتی که وجود دارد حاشیه‌هایی سعی می‌کنند ساخته شود. دستاوردهای این سفر کاملا در راستای منافع ملی کشور است. در حوزه روابط خارجی هم با غرب و هم شرق کار میکنیم. در سفر آقای رئیسی می‌گویند نحوه چیدمان میز متفاوت است قبل از سفر به ما گفتند شرایط کرونایی وخیم است. توافق کردیم به دلیل محدودیت‌ها و شرایط کرونایی پروتکلها در نشستن رعایت و فاصله لازم حفظ شود. برای ما مهم است رئیس جمهور در سفر خارجی همه پروتکلها به دقت رعایت شود. آقای پوتین برای استقبال از آیت‌الله رئیسی از چند دقیقه قبل در اتاق انتظار منتظر بود و قدم می‌زد.
وی افزود: وقتی از سیاست همسایگی صحبت میکنیم همه ابعاد مدنظر ما قرار دارد. نگاه به حوزه همسایگان جنوبی و حوزه خلیج فارس در کنار سایر همسایگان مورد توجه ایران است. در آینده نزدیک سفر رئیس جمهور را برای یکی یا دو کشور همسایه در حوزه جنوبی و غربی تنظیم خواهیم کرد. روابط با ترکیه ممتاز و مبتنی بر دوستی است. در آینده نه چندان دور سفر آقای اردوغان را به تهران خواهیم داشت.
وزیر امور‌خارجه در خصوص آخرین تحولات در مذاکرات وین و موضوع همسایگان نیز گفت:در تمام مراحل مذاکرات تلاش کردیم یا در سطح سفرای همسایه در تهران و یا با سفر دستیاران سیاسی و معاونان و سفر بنده به کشورهای همسایه، آنها را در جریان آنچه بین ما و ۵ کشور می‌گذرد قرار دهیم نقطه ای نزدیک می‌شود که مذاکرات فنی ما در آینده نه چندان دور به حد اشباع می‌رسد و ما باید تصمیم سیاسی بگیریم تا این جای کار رفتار سه کشور اروپایی این بوده که وقتی از تحریم صحبت می‌شود آن را به آمریکا حواله می‌دهند در موضوع هسته‌ای وقتی صحبت می‌شود می‌گویند حوزه نگرانی ماست.
وی ادامه داد: انتقاد ما از سه کشور اروپایی این است که هیچ ابتکار رو به جلو و سازنده‌ای را نداده‌اند ولی تلاش کردند در مذاکرات هفته‌های اخیر نقش سازنده داشته باشند. حتی امروز فرانسه نقش پلیس بد را ایفا نمی‌کند. چین و روسیه سعی می‌کنند در مذاکرات نقش سازنده ایفا کنند و در انتقال مباحث این دو کشور فعالیت خود را دارند. طرف آمریکایی به صورت نان پیپر پیشنهادات خود را در حوزه فنی به ایران ارائه داده است باید نتیجه کار کمیته‌های سه گانه را در تعامل سیاسی با همه طرف‌ها مورد توجه قرار دهیم و تصمیم بگیریم چه چیزی در مقابل چه چیزی اتفاق بیفتد.
امیرعبداللهیان گفت: آمریکا پیام‌هایی را ارسال می‌کند که خواهان مذاکره مستقیم با ما هستند. مذاکرات ما با آمریکا از طریق هماهنگ کننده اتحادیه اروپا و یکی دو کشور عضو برجام در وین است. گفت‌وگوهایی که بعضا در برخی کانال‌های مجازی منتشر می‌شود که ایران در حال مذاکره مستقیم با آمریکا هستند به هیچ وجه مذاکره مستقیمی نداشتیم. اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که رسیدن به توافق خوب لازمه اش این باشد که گفتوگو را با آمریکا داشته باشیم آن را نادیده نمی‌گیریم.
وی افزود: سعی میکنیم همسایگان را به صورت مستمر در جریان تحولات قرار بدهیم و از مشورت‌های متحدان و دوستان در جهان بهره‌مند می‌شویم.
