محمد شریفی مقدم:
چگونه می‌توان هزینه‌های درمان مردم را کاهش داد؟ / کار را پرستاران انجام می‌دهند، پولش نصیب پزشکان می‌شود!
دبیرکل خانه پرستار می‌گوید: ماهیت سیستم درمانی کشور پزشک سالار است. در این میان پرستاران بسیاری از خدمات را بدون گرفتن تعرفه انجام می‌دهند اما پول آن، به جیب پزشکان سرازیر می‌شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، قانون «تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری» توسط مجلس شورای اسلامی در سال ۸۶ تصویب شد. ۱۳ سال از زمان تصویب قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری می‌گذرد ولی اجرای این قانون همچنان مسکوت است. با اجرای تعرفه‌گذاری، تمام خدمات پرستاری در پرونده بیماران ثبت می‌شود و تعرفه این خدمات از بیماران اخذ می‌شود. اجرای این قانون هزینه درمانی بیماران را کاهش می‌دهد چراکه به جای تعرفه‌های سنگین پزشکی، تعرفه‌های پرستاری از بیماران یا از بیمه‌ها گرفته می‌شود؛ بنابراین تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، هم به نفع پرستاران و نظام درمان است و هم به نفع بیماران و صندوق‌های بیمه‌ای.
از طرح خودگردانی تا نظام کارانه
محمد شریفی‌مقدم (دبیرکل خانه پرستار) درباره قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری می‌گوید: سیستم نظام پرداخت در وزارت بهداشت تا قبل از سال ۷۴ «حقوق ثابت» بود و تمام پرسنل مثل رئیس‌بخش، جراح، پرستار و آزمایشگاه همگی حقوق ثابت می‌گرفتند. این سیستم بر اساس شاخص‌هایی مثل داشتن تخصص، ساعات حضور و ساعت کاری بود. تمامی کارکنان ساعت کاری خود را با هدف سلامت و درمان مردم پر می‌کردند.
وی در ادامه توضیح داد: طرح نوین «خودگردانی بیمارستان‌ها» با این بهانه که حقوق کم منجر به ارائه خدمات کم کیفیت از سوی پزشکان می‌شود، در سال ۷۴ ارائه شد. این طرح تا حدودی مثل «طرح تحول نظام سلامت» بود و با هدف کمک به بیمارستان‌ها ارائه شد. در حال حاضر، طرح نوین خودگردانی بیمازستان‌ها به طرح «کارانه» معروف است. پیش از این طرح، پزشکان اگر بیماری را جراحی می‌کردند، پولی به عنوان تعرفه از بیمه و بیمار نمی‌گرفتند.
حق‌العمل پزشک باعث اختلاف فاحش حقوق پرسنل بیمارستان‌ها شد و اعتراض‌های فراوانی را به همراه داشت. حدود ۷ یا ۸ درصد از تعرفه ۲۰ درصدی غیرپزشکان به پرستاران می‌رسید.
دبیرکل خانه پرستار ادامه داد: به وسیله طرح خودگردانی بیمارستان‌ها، کارانه را در سیستم‌های دولتی ایجاد کردند و تمامی خدمات پزشکی شامل تعرفه شد. در ابتدای طرح، ۵۰۰ خدمات پزشکی شامل تعرفه می‌شدند. بعدها تعداد خدمات پزشکی تعرفه‌دار افزایش یافت، ابتدا ۱۰۰۰ و سپس ۶۰۰۰ خدمات درمانی شامل تعرفه شدند. تعرفه‌های خدمات درمانی تحت عنوان «حق‌العمل پزشک» است. در این طرح، سقف حق‌العمل پزشکان از خدمات پزشکی ۶۵ درصد بود. حق دانشگاه و بیمارستان از تعرفه خدمات پزشکی به ترتیب ۵ و ۱۰ بود. ۲۰ درصد باقیمانده نیز نصیب غیرپزشکان یعنی آزمایشگاه، پرستاری، دبیرخانه، نگهبانی و دیگر مشاغل بیمارستان‌ها می‌شد.
درآمد دندانگیر و هنگفت پزشکان
پرستاران بیشترین حجم خدمات درمانی ارائه شده به بیماران را انجام می‌دهند ولی تعرفه‌ای دریافت نمی‌کنند.
شریفی‌مقدم افزود: با این حساب، پزشکان علاوه بر حقوق خود مبلغی دندانگیر نصیبشان می‌شد. قانون احراز هم برای این بود تا پزشکان هیئت علمی رییس بیمارستان‌ها شوند. حق‌العمل پزشک باعث اختلاف فاحش حقوق پرسنل بیمارستان‌ها شد و اعتراض‌های فراوانی را به همراه داشت زیرا فقط حدود ۷ یا ۸ درصد از تعرفه ۲۰ درصدی غیرپزشکان به پرستاران می‌رسید.
دبیرکل خانه پرستار تشریح کرد: پرستاران بیشترین حجم خدمات درمانی ارائه شده به بیماران را انجام می‌دهند ولی تعرفه‌ای دریافت نمی‌کنند. خدمات را پرستاران انجام می‌دهند ولی پرونده بیمار، مهر پزشک می‌خورد. پول هم به حساب پزشکان واریز می‌شود.
او ادامه داد: ما پرستاران برای احقاق حقوق خود، پیگیری‌های زیادی در نظام پرستاری انجام دادیم. خواهان افزایش درصد سهم پرستارها و پرسنل دیگر بودیم اما مسئولان در پاسخ به پیگیری‌های ما می‌گفتند، دریافتی شما از حق‌العمل پزشک و صدقه‌سری پزشکان است این در حالیست که حداقل چهار نفر از اعضای تیم اتاق عمل پرستاران هستند ولی حقوق گروه پرستاری به حساب پزشک واریز می‌شود.
شریفی‌مقدم با تاکید بر اینکه اعتراضات پرستاری سبب ارائه طرح «تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری» شد، گفت: طرح تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، سال ۸۶ به مجلس ارائه شد ولی ما پرستاران نسبت به درصد حق پرستاری، سال‌ها معترض بودیم. دلایل ارائه شده از سوی ما توجیهی و قانع‌کننده بود. نمایندگان مجلس طرح پیشنهادی تعرفه‌گذاری را تصویب کردند و تبدیل به قانون شد اما این قانون تا امروز اجرا نشده است. سیستم وزارت بهداشت پزشک‌سالار است. مسئولان تصور می‌کنند اگر به پرستاران تعرفه‌ای اختصاص دهند، پزشکان درآمد کمتری خواهند داشت. مسئولان وزارت بهداشت تصور می‌کنند جامعه پرستاری با اجرای این قانون قدرت خواهد گرفت. در واقع، سیستم وزارتخانه همیشه پزشک‌سالار بوده است و از همان ابتدا با تعلق گرفتن حق پرستاری مخالفت کرده است. دستور اجرای این قانون در دولت احمدی‌نژاد به کمیسیون اجتماعی هیئت دولت رفت و رئیس‌جمهور وقت و معاون اول او درباره اجرای این قانون ۶ بار دستور دادند. این موضوع در دولت حسن روحانی هم توسط آقایان جهانگیری و شریعتمدار که معاون اجرایی بود در هیات دولت مطرح شد اما بازهم نتیجه‌ای حاصل نشد.
سیستم پزشک سالار، مخالف قدرت گرفتن و استقلال پرستاران است
در حال حاضر پرستاران بسیاری از خدمات بیماران را بدون دریافت تعرفه انجام می‌دهند و پول این خدمات به جیب پزشکان می‌رود.
وی از تلاش‌های خود برای اجرای طرح تعرفه‌گذاری پرستاران گفت: من در سال ۹۴ قائم‌مقام سازمان نظام پرستاری بودم و این قانون را به کمیسیون اجتماعی دولت بردم. هر لایحه‌ای که در کمیسیون اجتماعی دولت پذیرفته شود، لازم‌الاجراست و تشریفات آن در هیئت دولت اجرا می‌شود. ما خواهان این هستیم که تعرفه پرستاران یک چهارم تعرفه پزشکان شود که به نفع مردم، بیمه و دولت است. اگر تعرفه پزشکان ۱۰۰ هزار تومان است تعرفه پرستاران ۲۵ هزار تومان شود. در این‌صورت پرستاران هم انگیزه بیشتری برای کار کردن خواهند داشت. وقتی طرح را ارائه دادم، همگی موافق بودند ولی آقای محمد میرزابیگی (معاونت پرستاری وقت) مخالف بود.
شریفی مقدم در پایان گفت: «تعارض منافع» و سیستم پزشک‌سالار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مسبب اصلیِ اجرا نشدن این قانون است. تعرفه‌گذاری هزینه‌های بیماران را به میزان قابل توجهی کمتر می‌کند. در حال حاضر پرستاران بسیاری از خدمات بیماران را بدون دریافت تعرفه انجام می‌دهند و پول این خدمات به جیب پزشکان می‌رود. در این میان باید گفت که استیلای پزشکان بر نظام درمانی مشکل اصلی است. پزشک‌سالاری می‌خواهد همیشه پرستاری تحت سیطره آنها و وابسته باشد و متاسفانه در حال حاضر، نظام پرستاری هم تحت نفوذ سیستم پزشک‌سالاری است.
