ایلنا گزارش میدهد؛
خصوصیسازی مهدهای کودک یعنی نابرابری فرصت برای زنان کارگر
اشتغال برای همه زنان انتخاب نیست، برخی مجبور به کار هستند اما خیلی از زنان کارگر با افزایش هزینههای مهدهای کودک نمیدانند، فرزندانشان را کجا بفرستند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، زنان کارگر هم وقت زیادی را صرف کار خانگی و هم وقتی را صرف اشتغال در محیط کار خود میکنند. از میان انبوه مشکلات زنان کارگر، مراقبت از کودکان آنها در زمانی که بیرون از خانه مشغول به کار هستند، است. برخی از آنها مجبور هستند که کودکانشان را به مهدکودک بفرستند اما با ظهور مهدهای گرانقیمت خصوصی و کاهش روزافزون مهدهای دولتی، زنان کارگر نیز با مشکلات بسیاری مواجه شدهاند.
خصوصیسازی مهدهای کودک به حدود ۸۵ درصد رسیده است و این به معنای تقریبا هیچ بودن خدمات عمومی دولت به زنان کارگر بابت نگهداری از فرزندانشان است.
حبیبالله مسعودی فرید (معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی) در خصوص علت کاهش شدید تعداد مهدهای دولتی گفته است: چون اعتبار لازم برای پوششدهی مهدهای دولتی فراهم نیست، درصد پوششدهی نیز کاهش داشته است.
بهزیستی هر ساله نرخی بابت قیمت مهدهای کودک تعیین میکند که در خصوص مهدهای دولتی صادق است. البته این نهاد معتقد است که نرخ مهدهای کودک گرانقیمت تحت کنترل است. موقر (معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی استان تهران) گفته است: ما مهدکودکی به نام مهدکودک لاکچری و ویژه نداریم و مهدهای کودک که در مناطقی از تهران قرار دارند، باتوجه به موقیعت جغرافیایی که دارند، هزینهای بابت فوق برنامههایشان میگیرند که این رقم هم باید بر اساس تعرفه سازمان بهزیستی باشند و مهدهای کودک نیز نمیتوانند خانوادهها را مجبور به پرداخت این هزینه کنند و باید بر اساس توافق دو طرف باشد.
تمام مهدها نرخ پایه دارند که به ازای هر ستاره، ۱۰ تا ۱۵ درصد به مبلغ پایه اضافه میشود، بهطور مثال یک مهد ۴ ستاره ۵۰ درصد نرخ بیشتری دارد. براساس مصوبات سازمان بهزیستی در سال ۹۸، شهریه مهدهای کودک استان تهران بر اساس مصوبه کارگروه تنظیم بازار استان تهران نسبت به سال ۱۳۹۷، به میزان ۲۹درصد افزایش یافت. شهریه هر فعالیت فوق برنامهای به ازای هفتهای یک جلسه (چهار جلسه در ماه) معادل ۱۳درصد شهریه نهایی مهدکودک (پس از اعمال ضریب رتبه) است. بر اساس بخشنامه سازمان بهزیستی کشور، همانند سنوات گذشته ضریب رتبه بدون تغییر نسبت به سال قبل همان ۱۰درصد باقی ماند، بطوریکه مهدهای کودک یک ستاره مشروط شهریه پایه و هر رتبه تا چهار ستاره به ازای هر ستاره ۱۰درصد نسبت به شهریه پایه افزایش شهریه داشتند.
هزینههای بالای مهدکودکهای خصوصی
هزینههای جانبی در مهدهای کودک عملاً مبالغ شهریهها را افزایش داده است. هزینههایی بابت استخر، اسکیت، شطرنج، سالنهای ورزشی، آموزش زبانهای خارجی، شاهنامهخوانی و آموزش موسیقی که شهریهها را در نهایت به ۱۵ تا ۳۰ میلیون در سال افزایش داده است. به این هزینهها باید مبالغ تغذیه، سرویس رفت و برگشت و لوازمالتحریر مورد نیاز کودکان را افزود.
از آنجا که تعداد مهدکودکهای دولتی اندک است، آن گروه از مادران بعد از بارداری تنها یک مرخصی ۶ ماهه طبق قانون کار در اختیار دارند و سپس یا باید تن به ترک کار بدهد یا فرزندش را در یکی از این مهدها ثبتنام کند. از یکسو عدم ممنوعیت کارفرما در اخراج از کار زنان بعد از بارداری مشکلات زیایدی را برای زنان شاغل بهوجود آورده و ز سوی دیگر آن گروه از زنان شاغل که قادر به بازگشت به محل کار خود هستند، از این پس باید به مخارج گران مهدهای کودک تن بدهند.
اگرچه قانون کار امکاناتی برای زنان کارگر دارد ازجمله اینکه مرخصی زایمان جزو سوابق زنِ کارگر محسوب میشود و در طول این مدت از طرف سازمان تأمین اجتماعی، غرامت دستمزد ایام بارداری به بیمه شده پرداخت میشود. همچنین در کارگاههایی که دارای کارگر زن هستند، زنان پس از شروع به کار مجدد میتوانند حداکثر تا ۲۴ ماهگی کودک، هر سه ساعت، نیم ساعت به بچه خود شیر دهند و این فرصت جزو ساعات کار آنان محسوب میشود، با اینحال در خیلی از مراکز تولیدی و اقتصادی، مهدهای کودک وجود ندارد و طبعاً امکان بهرهگیری از این ماده قانون کار به وجود نمیآید.
آیا برای فرزندان معلمان مهدکودک وجود دارد؟
یک معلم آزاد (شاغل در مدارس غیرانتفاعی) در گفتگو با ایلنا میگوید: با اینکه جمعیت زیادی از زنان در مدارس غیرانتفاعی اشتغال دارند اما هیچ تمهیدی بابت اختصاص مهدکودک به زنان در نظر گرفته نشده است. در مدارس غیرانتفاعی، هیچ هزینهای بابت سپردن کودکان به مهدکودک پرداخت نمیشود و صفر تا صد هزینهها برعهده خود معلم است.
او میافزاید: این مشکل در کنار دیگر مشکلات زنان شاغل چه در گروه معلمان باشند و چه زنان کارگر، ما را متوجه شرایط سخت و دشوار پیشروی زنان شاغل میکند. در بخش زنان معلم شاغر خصوصا آنها که آزاد هستند، بیمه است. معلمان شاغل در مدارس غیرانتفاعی، هم در سه ماه تابستان و هم در هر تعطیلی دیگری مانند ایام کرونایی امروز، علاوه بر حقوق، بیمه ندارند.
این معلم شاغل در مدرسه غیرانتفاعی میگوید: تبعیض در پرداخت حقوق بین زنان شاغل در بخشهای مختلف و نیز معلمان، دشواریهای زیادی را بابت ادامه شغل و نگهداری از فرزند به وجود آورده است. اصولا پایینتر بودن دستمزد زنان نسبت به مردان در برخی مشاغل به ویژه مشاغل غیررسمی و آزاد، یک نگرانی برای زنان به وجود آورده و موجب میشود خیلی از زنان از پس هزینههای زیاد زندگی درکنار پرداختهای بالای مهدهای کودک برنیاید. وقتی هزینه یک مهدکودک ماهانه ۲ میلیون تومان باشد، طبعاً کارگران یا معلمان آزاد توان فرستادن فرزندانشان به ان مهدها را پیدا نمیکنند.