چرا بازنشستگان باید هزینه درمانی بیمه پایه را خودشان بپردازند؟ / نوبت گرفتن در بیمارستان‌های تامین اجتماعی مصیبت است

به گزارش خبرنگار ایلنا، بازنشستگان به امید اندک رفاه و کاستن از هزینه‌های بیماری ایام پیری تمام طول مدتِ کاری خود، بخشی از دستمزد خود را به تامین اجتماعی می‌پردازند اما «بیمه‌های پایه» روز به روز کم‌خاصیت‌تر می‌شوند. کارگران معادل ۷ درصد از دستمزدشان که امسال معادل حدود ۱۲۶ هزار تومان در ماه‌های ۳۰ روزه است را به صندوق تامین اجتماعی می‌دهند و در زمان بازنشستگی نیز دو درصد از مستمری خود را به صورت علیحده برای مصارف درمانی پرداخت می‌کنند. اما وقتی پای شرکت‌های خصوصی بیمه به میان می‌آید، هر نوع منافعی از کارگران باید سلب شود.

شرایط بیمه‌ پایه تامین اجتماعی به جایی رسیده که عملاً استفاده از آن غیرممکن شده است. کارگران مجبور می‌شوند تا از بیمه‌های تکمیلی استفاده کنند که از بازنشستگان حدود ۴۰ هزار تومان بابت آن کسر می‌شود. تا سال گذشته بازنشستگان لااقل می‌توانستند بابت هزینه‌های بستری و MRI از بیمه‌ استفاده کنند.

ازسویی به این دلیل که تامین اجتماعی بدهی‌های خود را به مراکز درمانی دولتی پرداخت نکرده است، در برخی استان‌ها از پذیرش بیماران سر باز می‌زنند و گاهاً بازنشستگان را مجبور می‌کنند تا مبالغ بیمه پایه را خودشان پرداخت کنند. عملاً روزبه‌روز بیمه تامین اجتماعی بیشتر از اعتبار ساقط می‌شود. از طرفی بسیاری از خدمات درمانی به بخش خصوصی منتقل شده‌اند که تعرفه‌هایشان چندین برابر بخش دولتی‌ است و همین از خدمات تامین اجتماعی کاسته است.

بیمارستان میلاد داروهای معمولی را به دلیل پوشش بیماری‌های خاص از بیمه خارج کرده

یک بازنشسته بین ۳۰ تا ۳۵ سال بیمه‌پردازی می‌کند و بعد از بازنشستگی نیز ۲ درصد از دستمزدش را بابت همین دفترچه‌ها می‌پردازد که روز به روز اعتبار  و ارزش آن کمتر می‌شود.

یکی از بازنشستگان در این خصوص می‌گوید: من چندی پیش به تامین اجتماعی رفته و به روند کاهش خدمات بیمه‌ای تامین اجتماعی اعتراض کردم. اما آنها توصیه کردند که به بیمارستانهای تامین اجتماعی مراجعه کنید. درحالیکه مشکل اینجا است که در این بیمارستانها برای یک MRI ساده مدت زیادی باید در نوبت بمانیم. بستری شدن در این بیمارستانها که مصیبت مطلق است. بالاخره برای بیماری هم گاهاً زمان اهمیت زیادی دارد.

این بازنشسته ادامه می‌دهد: در عوض در بیمارستان‌های خصوصی برای یک عمل جراحی که هشت میلیون تومان هزینه آن بوده است، نزدیک به ۳ میلیون تومان بابت بیمه پایه باید پرداخت کنیم.

او می‌افزاید: پیش از این داروهای معمولی برای تامین اجتماعی رایگان بود اما این روزها به علت اینکه هزینه آن برای داروهای بیماری‌های خاص تخصیص یافته، الان بیمارستانهایی مثل میلاد پول داروهای معمولی مثل شربت سینه و شربت معده و... را مستقیماً از بیماران می‌گیرند. حتی بیمه‌ تکمیلی نیز بسته به قراردادش خیلی از پوشش‌های بیمه‌ای را ندارد.

تیر ماه سال گذشته 79 قلم از داروهای OTC از تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی خارج شد و همین مسئله بر مشکلات بازنشستگان افزود.

طرح تحول سلامت ۱۶ هزار میلیادر تومان هزینه بر دوش سازمان تامین اجتماعی

از مجموع جمعیت تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی، ۳۶ میلیون و ۸۹۵ هزار و ۸۲۸ نفر بیمه شده هستند که بیش از ۱۴ میلیون و ۱۵۶ هزار و ۳۲۸ نفر بیمه شده اصلی و ۲۲ میلیون و ۷۳۹ هزار و ۵۰۰ نفر بیمه شده تبعی هستند. تعداد بازنشستگان تامین اجتماعی به ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر می‌رسد که خانواده این گروه از مستمری‌بگیران نیز تحت تاثیر مشکلات آنان قرار دارند.

مشکلات تامین اجتماعی به دلیل بدهی‌های سنگین دولت به این سازمان به وجود آمده است. دولت بعد از سال ۹۲ پرداختی اندکی به سازمان تامین اجتماعی داشته است. البته تعرفه‌های نجومی پزشکان که به دلیل طرح تحول سلامت افزایش یافت نیز ۱۶ هزار میلیادر تومان هزینه بر دوش سازمان تامین اجتماعی گذاشت.

محمدمهدی صدرالهی (معاون برنامه ریزی اداره کل درمان غیر مستقیم سازمان تامین اجتماعی) در این‌باره می‌گوید: در سال ۹۳ بابت طرح تحول نظام سلامت از سوی دولت بالغ بر ۹۳۰۰ میلیارد تومان به وزارت بهداشت داده شد. طی سال دوم ۳۶۰۰ میلیارد تومان، در سال سوم کمتر از ۳۰۰ میلیارد تومان و از سال چهارم به بعد دیگر هیچ مبلغی از سوی دولت پرداخت نشد و این هزینه به بیمه‌ها واگذار شد.

وی با اشاره به هزینه‌های یکسان سازی نرخ ارز برای دارو، قیمت ارز دارو، نرخ ارز در گردش داروی کشور و بار مالی که نظام سلامت به سازمان تامین اجتماعی وارد کرد، تصریح می‌کند: دولت در سال ۹۲ تنها مبلغ حدود ۸۰۰ میلیارد تومان به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کرد و بعد از آن هیچگونه پرداختی انجام نشد.

صدرالهی می‌گوید: در سازمان تامین اجتماعی در حوزه درمان غیرمستقیم از سال ۹۲ تا اواخر سال ۹۶ طرح تحول سلامت و یکسان سازی ارز به این سازمان بالغ بر ۱۶هزار میلیارد تومان هزینه تحمیل شد که ۹هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان آن بابت هزینه دارو، رقمی حدود ۳۹۰۰ میلیارد تومان در قالب یکسان سازی نرخ ارز و مابه التفاوت یارانه دارو به سازمان پرداخت شد.

بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی از مرز ۲۰۰ هزار میلیارد تومان گذشته است و همین امر سبب شده تا صندوق تامین اجتماعی نیز نتوانند خدماتی که باید را به بیمه‌شدگان بپردازند.

خیلی‌ها معتقدند که افزایش ۳۰۰ خدمت جدید به تعهدات سازمان تامین اجتماعی در قالب طرح تحول سلامت مشکلات زیادی برای این صندوق به وجود آورد. به دنبال این موارد تعرفه‌های جراحی بین ۲تا ۳ برابر افزایش یافت یعنی متوسط هزینه‌های یک عمل جراحی تا ۳ برابر افزایش یافت.

۴۰ هزار میلیارد تومان بدهی تامین اجتماعی به سیستم بانکی کشور

در عین حال سرپرست معاونت اقتصادی و برنامه‌ریزی سازمان تامین اجتماعی درباره بدهی این سازمان به نظام بانکی، می‌گوید: به دنبال بازپرداخت تسهیلات دریافتی از سیستم بانکی با استفاده از ابزارهای مالی مثل تهاتر یا افزایش سرمایه هستیم. در حال حاضر رقم این بدهی به ۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

نتیجه تمام سیاست‌های بدون فکر این شد که امروز عملاً بیمه تامین اجتماعی از محتوا تهی شده و از فلسفه اصلی خود فاصله می‌گیرد.

این درحالی است که طبق اصل ۲۹ قانون اساسی، بیمه همگانی را وظیفه دولت دانسته و محل تامین اعتبار آن را «درآمدهای عمومی» در نظر گرفته‌است. حال کارگران از خدمات درمانِ بیمه‌‌ی همگانی بهره‌مند نیستند.

طبق اصل ۲۹ قانون اساسی؛ برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، از کارافتادگی، بی‌سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح و نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت‌های پزشکی به صورت بیمه و غیره حقی است همگانی. دولت مکلّف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت‌های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تأمین کند.

خیلی از کارگران به دلیل فرسودگی ناشی از کار در پیری دچار بیماری می‌شوند اما حتی با وجود اینکه هر ساله از دستمزد خودشان در صندوق تامین اجتماعی ذخیره کرده‌اند، نمی‌توانند به خوبی از خدمات آن بهره‌مند شوند. مشکلات آنان را باید دید و چاره‌ای اندیشید. این است که فعالان صنفی بازنشستگان یکی از مهم‌ترین مطالبات خود را پرداخت بدهی‌های دولت به تامین اجتماعی می‌دانند.

گزارش: مریم وحیدیان