یادداشتی از علی حیدری؛
جمع‌سپاری برای تعالی سازمان تامین‌اجتماعی
نایب‌رئیس هیئت‌مدیره سازمان تامین‌اجتماعی در این یادداشت مزایای جمع سپاری برای بهبود حرکت سازمان تامین اجتماعی متناسب با شرایط اقتصادی کشور را شرح می‌دهد.
سال‌ها پیش، در جایی شعری دیدم با این مضمون و مفهوم که «ای کسانی که بر فرش پا می‌گذارید مراقب سرانگشتان نازک دخترکان معصوم قالی‌باف باشید» به ذهنم رسید که سازمان تامین‌اجتماعی را می‌توان به یک فرش تشبیه کرد، قالی‌ای که ماحصل دسترنج و عرق‌جبین کارگران و کارکنان نسل حاضر و نسل‌های پیشین است. به‌قول هوشنگ ابتهاج:
«وین فرش هفت رنگ که پامال رقص توست / از خون زندگانی انسان گرفته رنگ»
بی‌شک درخت تناور و ثمربخش سازمان تامین‌اجتماعی که برآمده از مشارکت شرکای اجتماعی به‌ویژه کارگران، مستمری‌بگیران و کارفرمایان است، قوام و دوام خود را مدیون دستان تلاشگر چندین نسل کارگر و نیز سرانگشتان مدیران و کارکنان این سازمان در ادوار گذشته است که به تعبیر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جلسه معارفه مدیرعامل سازمان، مخاطبان خاص و عام این سازمان محسوب می‌شوند. دکتر شریعتمداری در جلسه مزبور در تبیین حق‌الناس بودن اموال سازمان تامین‌اجتماعی و خسارت خیانتگران، به ذکر خاطره‌ای از اواخر دهه۵۰ و اوایل پیروزی انقلاب اسلامی پرداختند که کارکنان دولت اگر در کف اتاق ادارات، سوزن ته‌گردی می‌دیدند، آن را برمی‌داشتند و به گوشه کت خود الصاق می‌کردند تا مجددا برای دسته‌بندی مکاتبات، از آن استفاده کنند. به‌خاطر دارم وقتی در اواخر سال۱۳۷۳ در مقام مسئول بیمه بیکاری شعبه۱۹ تهران استخدام شدم، روی میز رئیس قسمت ما، یک آهن‌ربا بود که در آخر وقت اداری آن را نزدیک کف اتاق حرکت می‌داد تا سوزن ته‌گرد‌ها و گیره‌های کاغذها و کلیپس‌هایی که روی زمین افتاده بود را جمع‌آوری و مجددا مورداستفاده قرار دهد و می‌گفت این‌ها از پول کارگران است. مدیرعامل جدید سازمان تامین‌اجتماعی در جلسه معارفه «بر استفاده از بدنه تخصصی و کارشناسی و مدیریتی سازمان» و نیز «جلب همراهی شرکای اجتماعی» و از همه مهم‌تر بر حق‌الناس بودن سازمان تامین‌اجتماعی تاکید و تصریح کرد، تقویت سه‌جانبه‌گرایی و استفاده از خردجمعی همکاران خدوم و تلاشگر سازمان از جمله مواردی بودند که از سوی مدیرعامل جدید سازمان مطرح شد و بایستی آن را به فال نیک گرفت.
سازمان تامین‌اجتماعی طی هفت دهه فعالیت خود به‌ویژه در شرایط جنگ تحمیلی و جنگ‌های اقتصادی و در مراحل بازسازی و نوسازی کشور نقش بسزایی در ایجاد ثبات، آرامش و آسایش مشمولان قانون تامین‌اجتماعی داشته و با اتکا بر مشارکت اجتماعی و عزم و همت کارکنان خود، توانسته از بحران‌ها و چالش‌های محدثه، سربلند بیرون بیاید و نگذاشته وقفه یا خلال یا خدشه‌ای در فرایند خدمات‌رسانی به بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران حادث شود.
اگرچه شرایط ویژه اقتصادی کشور و سازمان تامین‌اجتماعی قابل‌قیاس با چهار دهه اخیر نیست، به نظر می‌رسد، می‌توان با اتکا بر توان کارشناسی و مدیریتی همکاران سازمان تامین‌اجتماعی، از این گذرگاه تاریخی به سلامت عبور کرد و این امر میسر نمی‌شود مگر با جمع‌سپاری و استفاده از خردجمعی و ایجاد همدلی در بین همکاران و نیز ایجاد حس اعتماد و هم‌سرنوشتی بین همکاران و شرکای اجتماعی، وجه‌‌مشترک سخنان وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مدیرعامل جدید سازمان تامین‌اجتماعی بود و علاوه بر آن تاکید و تصریح بر لزوم صیانت از حق‌الناس که کلید اصلی ایجاد حس همدلی و جلب همراهی بین مخاطبان خاص (کارکنان) و عام (بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران و کارفرمایان) به تعبیر دکتر شریعتمداری است. البته رویکرد نگاه به درون و اتکا به نیروهای سازمانی که از سوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مدیرعامل جدید سازمان مطرح شد، با قید جوانگرایی و نوگرایی بود. امری که با توجه به قدمت قوانین و مقررات سازمان تامین‌اجتماعی و تغییرات شگرف بازار کار و محیط‌های کسب‌وکار ضرورتی محتوم است. بی‌شک شرایط خاص مالی و اقتصادی کشور و سازمان تامین‌اجتماعی، ایجاب می‌کند همه ظرفیت‌های مدیریتی و کارشناسی سازمان فارغ از گروه‌بندی‌های سیاسی و قشربندی‌های سازمانی (بیمه‌ای، درمانی و اقتصادی) و گرایشات و ملاحظات غیراداری به‌کارگرفته شود تا بتوان سازمان را از این گردنه تاریخی به سلامت عبور داد. مقوله‌ای که بدون همدلی سازمانی میان ارکان عالی سازمان (هیئت‌امنا، هیئت‌مدیره، مدیرعامل و...) و رده‌های ستادی، استانی و اجرایی سازمان ممکن نخواهد بود. باید فارغ از گروه‌بندی‌ها در جهت نیل به «مطلوبات» حرکت کرد و «مقدورات» را تحقق بخشید. در چنین حالتی و در فضای همدلی سازمانی و همراهی شرکای اجتماعی و با اعتمادی که براساس صیانت عملی از حق‌الناس حاصل خواهد آمد، به‌طور قطع ذی‌نفعان سازمان تامین‌اجتماعی درک خواهند کرد که ما در حد وسع و مقدورات و میسورات خویش کوشیده‌ایم. به قول شیخ اجل سعدی شیرازی که می‌فرماید:
«به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل / و گر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم»
