ذغال برای کارگرانِ معدن، خیر و برکت نداشت

به گزارش خبرنگار ایلنا، چهار حرف دارد و چهار نقطه: «غربت» و بعد سرخط. ای کاش سنگینی‌اش هم به اندازه همین هشت حرف و نقطه باشد تا روان آدمی زیِربارِ غمی که به جان می‌اندازد، درهم نشکند.

غربتی که سنگینی آن را روایت می‌کنیم، دو نوبت؛ در دو ۱۳ اردیبهشت متفاوت، سایه‌اش را بالای سر معدن ذغال سنگِ زمستان یورت استان گلستان برده است؛ جایی واقع در کیلومتر ۱۱ اتوبان آزادشهر به شاهرود‌‌.

اولین سیزده در ایام تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، ۴۳ قربانی گرفت. ساعاتی بعد مسئولان برای همدردی، خود را  به آزادشهر رساندند. در دومین سیزده که پنجشنبه بود، اما از آنها که آمدند و بغض کردند، خبری نبود. نشان به این نشان که خانواده‌های جان‌باختگان و همکارانشان به تنهایی به محل کار آنها رفتند و فاتحه خواندند و بعد در خانه‌هایشان بسته به محل زندگی دو به دو  و سه به سه مراسمی به اندازه وسع‌شان  برگزار کردند.

از قرار معلوم شورای تامین استانداری گلستان «به دلایلی»  با برگزاری مراسم برای سالگرد کارگران جان‌باخته مخالفت کرده است، هر چند عصر دیروز مراسم کوچکی هم در یکی از مساجد آزادشهر با کمک مقام‌های استان برگزار شده است، اما خواسته خانواده‌ها نه برگزاری یک مراسم کوچک، بلکه مراسمی اسم و رسم‌دار بود که مسئولان دولت هم در آن شرکت کنند.

شاید یکی از دلایل اصرار آنها برای برگزاری چنین مراسمی دیدار با مقام‌های ارشد دولت باشد. خانواده‌های داغدار باتوجه به از دست دادن سرپرستان خود و بیکاری فرزندانشان در این یک سال با نمایندگان مجلس شورای اسلامی، وزرا، رئیس‌جمهوری و... نامه‌نگاری کرده‌اند؛ نامه‌هایی که جوابی هم نگرفته‌اند و حتی تقاضای ملاقات آنها  در تهران با تعدادی از وزرا بی‌نتیجه مانده است.

از طرفی ۵۰ میلیون تومانی که با عنوان «کمک برای خرید مسکن» به خانواده‌ها پرداخت شده در حدی نیست که حتی بتوانند با آن زمینی برای ساختن یک خانه، بخرند. لذا همچنان در خانه‌های اجاره‌ای زندگی می‌کنند، خانه‌هایی که به خاطر قدیمی بودن و کیفیت پایین مصالح به کار رفته حالا چندان مناسب زندگی نیستند و نیاز به تعمیرات اساسی دارند.

خواسته‌های غم‌دیدگان مشخص است: داشتن کار و سقفی آبرومند بالای سر. اصل ۳۱ قانون اساسی هم بر این امر صحه می‌گذارد: داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است. دولت موظف است با رعایت اولویت برای آنها  که نیازمندترند، بخصوص روستانشینان و کارگران زمینه اجرای این اصل را فراهم آورد. اصل ۲۸ قانون اساسی هم دولت را موظف کرده است که برای همه افراد امکان اشتغال به کار و شرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد نماید. لذا آنها چیزی بیشتر از حقشان از حاکمیت مطالبه نمی‌کنند و انتظار دارند که در خورِ شان یک شهروند با آنها رفتار شود.

اما خواسته دیگر آنها برخورد محکم با خاطیان حادثه است؛ یعنی همان کسانی که مسئولیت اداره تونل‌ها (مدیر کارگاه، پیمانکار یا کارفرما) را برعهده داشتند و محیط تونل‌‌ شماره ۱ که حادثه در آن اتفاق افتاد و سایر تونل‌ها (تونل شماره ۲، ۳، A۱ و A۲) را ایمن نکرده بودند.

۱۵ آبان سال گذشته هادی هاشمیان، رئیس کل دادگستری گلستان با تاکید بر اینکه کارفرما به علت رعایت نکردن الزامات قانونی برای ایمنی معدن مقصر حادثه شناخته شد به رسانه‌ها گفته است: بازرس این پرونده شرکت صنعتی و معدنی شمال شرق را به عنوان کارفرمای کارگاه به علل نبود سیستم تهویه مناسب و کافی در تونل، نبود مسیرهای کمکی برای کمک به تهویه تونل، ارائه ندادن آموزش های لازم و کافی نبودن نظارت بر کارگران به منظور جلوگیری از ایجاد هرگونه شعله یا جرقه داخل تونل، مجهز نبودن لوکوموتیوها به تجهیزات رادیاتور اگزوز و نبود تشکیلات امداد و نجات و مدیریت بحران در معدن، صد در صد مقصر شناخت.

هاشمیان در حالی در آن تاریخ کارفرما را ۱۰۰ درصد مقصر حادثه دانسته است که روز ۱۱ اردیبهشت همزمان با روز جهانی کارگر اعلام کرده است که حادثه مقصران دیگری هم دارد. وی گفته است: براساس نظر هیئت کارشناسی حادثه معدن زمستان یورت آزادشهر، هشت نفر ازجمله مدیران ۲ اداره کل مقصر شناخته شدند. پرونده برای ادامه رسیدگی‌ها به دادسرای مرکز استان ارجاع می‌شود.

با این حال در گزارش جدید کارشناسان دادگستری که هاشمیان به آن استناد کرده و هنوز به تایید قاضی دادگاه رسیدگی به پرونده نرسیده است. کارگرنی که در روز حادثه  مشغول باتری به باتری کردن لوکوموتیو حمل ذغال سنگ بوده‌اند تا ۲۰ درصد مقصر حادثه معرفی شده‌اند؛ کارگرانی که حالا برای دفاع از خود و آنچه دیده‌اند در قید حیات نیستند.

کارگران ۲۰ درصد مقصر شده‌اند

فرزند یک نفر از کارگران فوت شده که نخواست نامش اعلام شود و به گفته خودش به جد پیگیر معرفی و برخورد با مقصران حادثه است به ایلنا، می‌گوید: هنوز حکم قطعی صادر نشده و هشت نفر به عنوان مقصر معرفی شدند. من حکم را نگاه کردم. در این حکم ۲۵ درصد بهره‌بردار و مدیرعامل، ۱۸ و نیم درصد پیمانکار، سازمان صنعت، معدن و تجارت ۱۰ درصد، سرپرست معدن به خاطر اینکه دو سمت داشته در مجموع ۱۵ درصد، مسئول ایمنی معدن ۷ درصد، اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی  ۵ درصد و ۲۰ درصد کارگران. ۴ نفر از این کارگران راننده و کمک راننده لوکوموتیو هستند که الان فوت شده‌اند، همچنین تعمیرکار و مسئول ایمنی معدن که به همین سرنوشت دچار شده‌اند و حالا در قید حیات نیستند و هماره با کارگران دیگر مقصر معرفی شده‌اند. دادگستری این حکم را با ما ابلاغ کرده است؛ حکمی که ۱۲۰ صفحه است. به هر حال جای اعتراض دارد و ما اگر نیاز ببینیم شکایت می‌کنیم.

جدای از بحث ایمنی معدن و مقصران حادثه، کارگرانی که در معدن زمستان یورت جان خود را از دست دادند و آنها که حالا در آنجا کار می‌کنند، قسمتی از مطالبات مزدی خود را دریافت نکرده بودند. البته سال گذشته که برای تهیه گزارش به معدن زمستان یورت رفته بودیم، مشخص شد که هرکدام از کارگران به‌طور متوسط بین۱۰ تا ۵۰ میلیون تومان از مجموع مزد و مزایای خود را طلبکارند.

وقتی از وی درباره پرداخت مطالبات مزدی پدرش می‌پرسم در پاسخ می‌گوید: مطالبات پدر من به‌صورت کامل پرداخت شده است اما می‌گویند که مطالبات بعضی از درگذشتگان هنوز پرداخت نشده است که البته این شنیده من است و نمی‌دانم که صحت دارد یا خیر. البته الان بحث عقب افتادن دستمزد کارگران و پرداخت نشدن چند ماه از حق بیمه‌هایشان هم مطرح است و من شنیده‌ام که روال پرداخت دستمزد کارگران و تعویق‌هایی که پیش آمده بعد از اینکه آب‌ها از آسیاب افتاد، مثل گذشته شده است. بحث قرارداد مستقیم شدن کارگران و خارج شدن از زیر نظر پیمانکار که فراموش شده است. البته در بحث پرداخت حق بیمه‌ها باید اضافه کنم که حق بیمه‌ ماه‌های مهر، آبان، بهمن ۹۶ پرداخت نشده است و با تازگی حق بیمه‌های اسفند ماه واریز شده است چراکه دفترچه بیمه‌های کارگران تمدید نمی‌شد.

حرف‌هایش را با گلایه از آنهایی ادامه می‌دهد که پس از حادثه به آزادشهر آمدند و وعده دادند که بعد از اولین سفر خود بازهم به خانواده‌های داغدیده سرمی‌زنند، اما این اولین بار و شاید آخرین‌باری بود که آمدند. وی می‌گوید: ما که مشکلاتمان تمام نشده بعضی اتفاقات و حرف‌‌ها، زخم‌هایی می‌زنند که فقط کهنگیشان می‌مانند. اگر فریادرسی نیاید کارمان زار است. هرچند از قدیم گفته‌اند عزت و ذلت دست خداست، ماهم در این یک سال گشنه نماندیم و دستمان جلوی کسی دراز نشده است ولی بد نیست که وعده‌هایشان را فراموش نکنند و بدانند خدایی هم آن بالا وجود دارد و روز قیامتی هم در کار است.

یکی از مطالبات خانواده‌ها شهید محسوب شدن کارگران جان‌باخته و رفتن زیر چتر حمایت‌های بنیاد شهید است خواسته‌ای که تاکنون عملی نشده است. این در حالی است که چهار روز پس از حادثه «نبی هزار جریبی» (نماینده گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی) گفته بود: بحث شهید محسوب شدن کارگران جان باخته معدن یورت در دستور کار قرار می‌گیرد. البته زمانی هم که حادثه ساختمان پلاسکو پیش آمد بحث شهید محسوب شدن ۱۶ آتش‌نشانی که در اثر ریزش ساختمان و ماندن زیرآوار جان باختند، مطرح شد اما در نهایت آنها تنها شهید خدمت محسوب شدند. همین اتفاق در مورد دریانواردان جان باخته در نفتکش سانچی هم تکرار شد. طبق قانون تسهیلات بنیاد شهید به شهدای خدمت تعلق نمی‌گیرد  لذا اگر مسئولان می‌خواهند لطفی در حق خانواده‌ها بکنند یا باید آنها را «شهید» یا «در حکم شهید» معرفی کنند که این اساسا در محدوده وظایف و اختیارات بنیاد شهید است و به دولت ارتباطی ندارد.  

این فرزند کارگر جان باخته حادثه معدن زمستان یورت در این مورد حرف‌هایش را اینگونه ادامه می‌دهد: البته وضع خیلی از خانواده‌ها اسفبار است. خانواده‌ها به یک چیز بسیار گلایه دارند و آن بحث شهید اعلام نکردن عزیزانشان است. نماینده ولی فقیه در استان گلستان سال گذشته در این مورد به رئیس جمهوری نامه نوشتند، اما تا به حال هیچ اتفاقی نیفتاده است. حتما که نباید کسی در میدان جنگ بمیرد تا شهید اعلام شود، کارگر هم سرمایه این مملکت است. آنها که نرفته بودند برای خانه‌هایشان ذغال استخراج کنند، رفته بودند برای آبادی همین مملکت. الان مگر خانواده‌های بازماندگان چه قدر مستمری می‌گیرند. کارگر رفته و جانش را داده و زن و بچه‌هایش دارند با ماهی ۱ میلیون تومان زندگی می‌کنند. اینجاست که می‌گویم خانواده‌ها وضعیت اسفباری دارند و اگر رسیدگی نشود فاجعه پیش می‌آید و خانواده از هم می‌پاشد.

ضریب بالای ایمنی معدن یورت پس از حادثه

«علی نصیری» مدیرعامل معدن زمستان یورت در خصوص اقداماتی که برای ایمن‌سازی تونل‌ها انجام شده است، می‌گوید: یک ضریب بالایی برای ایمنی معدن زمستان یورت تعریف شده است. طبیعی است که بعد از آن حادثه بزرگ و هولناک همه موارد از تجهیزات ایمنی بگیرید تا نظارت بر ایمنی تا اجرا ایمنی باید توسط کارفرما اعمال شود و ما آن را جدی گرفته‌ایم. کارگران هم باید آموزش‌های لازم را ببینند. در گذشته در معدن ونتراتورهای بادی وجود داشت که با سیستم هوای فشرده کار می‌کردند، خب به جای اینها، جت فن‌هایی در تونل شماره سه و شماره یک نصب شده‌اند که با برق کار می‌کنند و قدرت بالایی دارند. حالا ضوابط ایمنی معدن براساس طرحی که دانشگاه صنعتی شاهرود ارائه کرده اجرایی شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر  چند ماه از مطالبات مزدی کارگران پرداخت نشده است، گفت: حتما یک حقوق در هرماه را پرداخت می‌کنیم. بیمه کارگران را هم پرداخت می‌کنیم تا مشکلی در تمدید دفترچه‌بیمه‌ها نداشته باشند. مشکلی که سال گذشته در پرداخت حق بیمه‌ها داشتیم با مساعدت سازمان تامین اجتماعی برطرف شد. در جلسه‌ای که در معدن برگزار شد تاکید کردیم که باید بدون هیچ مشکلی حق بیمه‌ها را به وقع واریز کنیم. گاها البته برای کارگران پیمانکاری چنین مشکلاتی پیش می‌آید که طی برنامه‌ریزی‌های جدید قرار بر این شد که از طرف تامین اجتماعی و شرکت مرتبا نظارت صورت بگیرد تا کارگر بدون بیمه و... نباشد. باید اضافه کنم که عیدی، پادش و حقوق بهمن‌ماه سال قبل کارگران پرداخت شده است. به صورت کلی اما پرداخت حقوق بین ۱ تا و ۱ نیم ماه تاخیر دارد که البته این روال در تمام معادن ذغال سنگ وجود دارد.

مدیرعامل معدن زمستان یورت افزود: حقوق و دستمزد کارگران براساس طرح طبقه‌بندی که در معدن اجرایی شده پرداخت می‌شود. حقوق پرداختی برای سال ۹۷ به صورت متوسط ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است. امکان دارد که یک کارگری که خارج از معدن کار می‌کند، حقوق‌ا‌ش ۱ میلیون ۴۰۰ هزار تومان باشد و کارگری که داخل تونل کار می‌کند ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان باشد. خب به خاطر شرایطی که در کشور هست و حقوق‌هایی که پرداخت می‌شود، شاید یک مقدار وضع حقوق پرداخت کردن در معدن یورت بهتر باشد. حتی از معدن ذغال سنگ اطرف یورت هم  حقوق‌های بالاتری پرداخت می‌شود.

وی در مورد قرارداد موقت بودن کارگران معدن یورت و گلایه آنها از قرارداد مستقیم نشدن، می‌گوید:  در مود کارگران پیمانکاری و شرکتی باید یگویم که کار در معدن پیچیده است و نمی‌توان گفت کاری که شروع شده است دو سال، یک سال، سه سال ادامه می‌یابد و لذا چاره‌ای جر این وجود ندارد که آنها با پیمانکار قرارداد داشته باشند. قطعا نیروهای کار تاثیرگذار در معدن مهم هستند و قطعا با آنها قرارداد بلندمدت بسته می‌شود و نیرویی که احساس شود، کارش مقطعی‌تر است طبیعتا با پیمانکار قرارداد دارد، این عرفی است که در معدن وجود دارد البته در تلاش هستیم تا اتفاقات مثبتی رخ دهد اما این به زمان احتیاج دارد.

وی افزود: در حال حاضر قراردادهای کار در معدن زمستان یورت سه‌ماهه است. عملیات معدن به‌صورت کامل شروع نشده و بخش عمده آن بعدا راه می‌افتد، طبیعتا قراردادها سه ماه می‌ماند تا معدن کامل راه بیفتد.

وی در پاسخ به این انتقاد که معدن زمستان یورت شورای اسلامی کار ندارد تا کارگران مطالبات خود را از آن طریق پیگیری کنند، گفت: شورای اسلامی کار داریم اما متاسفانه یک نفر از اعضای شورا رفت و یک نفر هم فوت کرد که درنظر داریم هفته دیگر یا هفته بعد با شورا هماهنگ شویم و مجددا رای‌گیری انجام دهیم تا اعضای جدید شورا اعلام شوند. ما قبلا اعلام کرده‌ایم که هرکس آمادگی عضویت در شورا اسلامی کار را دارد، کاندیداتوری خود را اعلام کند و طی دو سه هفته آینده شورای جدید جایگزین می‌شود.

مدیرعامل معدن زمستان یورت در پاسخ به این پرسش که چرا ۴ درصد مابه‌التفاوتِ بازنشستگی در مشاغل سخت تعدادی از بازنشستگان معدن از محل حق سنوات ایام خدمت آنها پرداخت شده است و چرا کارفرما این تکلیف قانونی را خود برعهده نگرفته است، گفت:  این مشکل مربوط به سال‌های ۷۳ تا ۷۷ است، یعنی زمانی که شرکت ذغال‌سنگ شمال شرق تاسیس نشده بود. این کارگران که حالا بازنشسته شده‌اند، با یک پیمانکار کار می‌کردند. آنها زمانی که داشتند بازنشسته می‌شدند همه هزینه‌های مربوط به بازنشستگی در مشاغل سخت را طبق قانون از شرکت مطالبه کردند. کش‌و‌قوس‌هایی پیش آمد و در نهایت اداره کار به نفع کارگران رای داد. در دیوان عدالت اداری رای نقض شد و پرونده مسیر خودش را طی می‌کند اینکه شرکت بخواهد بدهی پیمانکار دیگری را پرداخت کند طبق قوانین معقول نیست و رای دیوان برای همه ما لازم الجراست. حالا منتظر رای دیوان هستیم اگر دیوان گفت شرکت پرداخت کند، شرکت این کار را می‌کند و اگر رای این بود که پیمانکار وقت باید پول را پرداخت کند که از روی دوش شرکت برداشته می‌شود. البته باید بگویم از سال ۷۸ تا سال ۹۴ به صورت کامل ۴ درصد مابه‌التفاوت بازنشستگی در مشاغل سخت بازنشستگان شرکت توسط کارفرما پرداخت شده است.

نصیری در ادامه به مشکلات نقدینگی معادن ذغال سنگ اشاره کرد و گفت: مشکل بزرگ صنعت ذغال سنگ کشور این است که قیمت ذغال سنگ به صورت دستوری تثبیت و تعیین می‌شود. هر سال شاهد هستیم که حداقل دستمزد درصدی افزایش می‌یابد. در معادن ذغال سنگ مانند زمستان یورت که طرح طبقه‌بندی مشاغل در آنها اجرایی می‌شود، دستمزدها ۲۴ درصد افزایش یافت، اما قیمت ذغال سنگ افزایش نیافته است. ۶۰ درصد بهای تمام شده یک تن ذغال سنگ مربوط به نیروی انسانی است. وقتی هزینه‌ها با یکبار افزایش دستمزد، بالا می‌رود، طبیعتا اگر قیمت خرید ذغال‌سنگ افزایش نیابد معادن به‌سمت تعطیلی می‌روند. هم اکنون کمیته‌ای تشکیل شده و جلساتی برگزار کرده‌اند تا قیمت خرید ذغال سنگ را اصلاح کنند یا از حالت دستوری خارج کنند تا تابعی از نرخ شمش فولاد بشود، چون ذغال‌سنگ حلقه‌ای از شمش فولاد است. جلسه‌ اول کمیته تشکیل شده است و خود من هم از اعضای آن کمیته هستم و امیدوارم تکلیف قیمت برای سال ۹۷ مشخص شود وگرنه وضع معادن ذغال سنگ سال به سال بدتر می‌شود.

تعطیلی معادن ناایمن

«سعید مازندرانی» مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان دغدغه‌های دیگر هم در کنار بحران اقتصادی پیش روی معادن ذغال سنگ که به بیکاری کارگران می‌انجامد، دارد و آن ایمنی معادن است. از این رو به ایلنا، می‌گوید: در سال ۹۶ تعدادی از معادن ذغال سنگ استان بین ۱۰ روز تا یک ماه تعطیل بودند، البته در برخی از معادن تنها یک تونل تعطیل بود و اینها را پس از ایمن‌سازی توسط کارفرما دوباره بازگشایی کردیم.

وی افزود: پس از حادثه معدن زمستان یورت، تیم مشترک اجرایی با حضور نمایندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت بهداشت، اداره کار و سایر دستگاه‌ها تشکیل شد تا بازرسی‌از معادن به صورت هفتگی انجام شود. به‌صورت کلی باید بگویم که تمام معادن ذغال سنگ گلستان فرسوده و قدیمی هستند و باید دست به نوسازی آنها زد لذا بخش معدنی وزارت صنعت باید به میدان بیاید.

وی با اشاره به همکاری دانشگاه شاهرود و کارفرمای معدن یورت برای نصب تهویه مصنوعی جدید، در تونل‌های معدن زمستان یورت، گفت: اقداماتی برای ایمن‌سازی معدن انجام شده است و کارفرما این مسئله را جدی گرفته است. البته تونل‌های دیگری هم در حال بهره‌برداری است که به این تونل‌ها اضافه می‌شوند و تهویه‌های جدید در آنها نصب می‌شوند.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان با تاکید بر اینکه اینکه هم اکنون کارگران معادن رامیان با مشکل پرداخت نشدن حقوق مواجه‌اند و معادن دیگر استان میانگین یک تا دو ماه حقوق معوق دارند، گفت: با مشکلات موجود در فروش ذغال سنگ معوق شدن حقوق یکی دو ماهه در کشور عادی است. در زمستان یورت هم این مشکل وجود دارد اما باید گفت که تاخیر در پرداخت دستمزد از ۶ ماه به دو ماه رسیده است اما حق بیمه‌های کارگران آن واریز شده است. البته بیشتر معادن گلستان در پرداخت حق بیمه کارگرانشان مشکل دارند.

وی در ادامه در مورد گزارشی که از سهم هریک از متخلفان توسط کارشناسان دادگستری گلستان نوشته شده است، گفت: در این گزارش اداره کار هم مقصر معرفی شده است که ما به آن اعتراض می‌کنیم به هر روی این گزارش هنوز به تایید نهایی دادگاه رسیدگی کننده، نرسیده است.  

مازندرانی اضافه کرد: خوشبختانه بعد از حادثه معدن زمستان یورت در گلستان حادثه معدن دیگری در یکسال گذشته نداشته‌ایم و امیدواریم بازرسی‌های به موقع و حمایت دستگاه‌های ناظر دیگر شاهد حادثه در معادن استان گلستان نباشیم.

مشارکت ندادن تشکل‌های کارگری در هیات تحقیق

«سیدهادی حسینی» دبیرکانون شوراهای اسلامی کار استان گلستان درباره مباحث مربوط به ایمنی معدن زمستان یورت و پرداخت معوقات کارگران معدن، می‌گوید: کارگران معدن خودشان یک تیم امداد و نجات تشکیل داده‌اند  که امیدوارم نمایشی نباشد. در مورد حقوق معوق و لیست بیمه هم باید بگویم کارگرانی هستند که بیمه‌های آنها رد نشده است، البته این مختص به زمستان یورت نیست و معادن دیگر همانند رضی و ملچ‌آرام هم این مشکل را دارند. کارفرمای یورت به نقدینگی و پرداخت نکردن مطالباتش اشاره می‌کند که این البته بر تجهیز و ایمن‌سازی معدن هم تاثیر می‌گذارد.

او درباره مشارکت ندادن تشکل‌های کارگری در هیات تحقیق از حادثه معدن زمستان یورت و تاثیر آن در گزارش دادگستری، گفت: با وجود اینکه از ما استتفاده نشد، نظرات کارشناسی خود را در هیات تحقیق ارائه کرده‌ایم. باید بگویم که کارگران از نظر ما هیچ تقصری در حادثه نداشتند و اگر کارگران را مقصر دانسته‌اند به هیچ وجه درست نیست. ورود باتری به داخل معدن ممنوع است و نباید آن را در اختیار کارگر بگذارند. به اضافه اینکه اگزوزهای لوکوموتیوی که آن را باطری به باطری می‌کرده‌اند آتش‌گیر و جرقه‌گیر نداشته است. البته باید بگوییم که همین حالا هم فکر نمی‌کنم که نظر کارفرما این باشد که ایمنی معدن ۱۰۰ درصد تضمین شده باشد و ایمن‌سازی به قدری انجام شده است که کارگران برسرکار خود بازگردند تا چرخ آنجا بچرخد.

وی با انتقاد از اینکه کارفرمای یورت با کارگران قرارداد موقت منعقد کرده است، گفت: در کارهایی که ماهیت دائم دارند نباید قرارداد موقت منعقد کرد، اکثر کارگران معدن یورت دائمی هستند و تا زمان بازنشستگی در آنجا می‌مانند.

دبیرکانون شوراهای اسلامی کار استان گلستان در مورد برگزار نشدن انتخابات کانون شورای اسلامی کار معدن زمستان یورت هشدار و داد و افزود: تاکنون از طرف معدن هیچ ارتباطی برای تشکیل شورا با کانون شوراهای اسلامی کار استان  گلستان برقرار نشده است. ما به کارفرما گفته‌ایم که اگر مدعی است اقدامی انجام داده است، مستندات خود را ارائه کند اما تاکنون چنین کاری انجام نشده است.

ممکن است حادثه‌ای در ابعاد بزرگ‌تر رخ دهد

«حسین حیببی» بازرس کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور هم با اشاره به پیگیری‌ها برای حضور نمایندگان کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور در کمیته نحقیق از حادثه  معدن زمستان یورت، گفت: ما خواهان کمیته حقیقت‌یاب بودیم که نماینده کانون شورای اسلامی کار در آن حضور داشته باشند. مسئولان مربوطه موظف به ایمن‌سازی معدن بوده‌اند تا از فجایع احتمالی جلوگیری کنند امیدواریم که این اتفاقات افتاده باشد چراکه اگر اینگونه نشده باشد کار کردن در این معدن خطرآفرین است و ممکن است حادثه‌ای در ابعاد بزرگ‌تر رخ دهد.

وی افزود: ما به وزیر کار گفته‌ایم که وقتی نماینده‌ای از طرف کانون عالی شوراهای اسلامی کار در هیات تحقیق حضور نداشته باشد، هر گزارشی که از علل حادثه منتشر شود برای ما مبهم خواهد بود لذا امیدوارم گزارش به گونه‌ای نوشته شده باشد که حقی از کارگران و خانواده‌های آنان ضایع نشود.

بازرس کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور افزود: حادثه معدن زمستان یورت نشان از آن دارد که ایمنی رعایت نشده است و عدم رعایت ایمنی قطعا در بحث روابط کار ایجاد بحران می‌کند. محیط کار باید هم از لحاظ ایمنی و هم روابط کار سالم باشد.

مرگ بی‌دلیل

سال گذشته که برای تهیه گزارش به معدن زمستان یورت رفتیم و با خانواده‌ها صحبت کردیم؛ آنها از خیلی چیزها گلایه داشتند. گلایه‌هایی که به حق بود و در این گزارش منعکس شده است. به نظر می‌رسد که بسیاری از سوالات آنها پاسخ داده نشده است؛ اینکه چرا باید عزیرانشان به آنها گفته‌اند هر روزی که به داخل تونل می‌رویم با خود فکر می‌کنیم که آخرین روز زندگی‌مان است، اصلی‌ترین پرسش است؛ نوعی زندگی که مرگ بر آن سایه انداخته بود!

در این یک سال آنها مکرر در ذهن‌شان به دنبال پاسخی برای این پرسش بوده‌اند و وقتی از برادر یکی از جان‌باختگان می‌پرسیم که پاسخی یافته، می‌گوید: نه! فقط می‌توانم بگویم که آنها بی‌دلیل مردند چراکه ذغال برای آنها خیر و برکتی نداشت.

گزارش: پیام عابدی