چهره واقعی سیستان را به ایران معرفی کنید / عبدالمالک و اسپندار دو روی یک سکه

مراسم نکوداشت شیرمحمد اسپندار، هنرمند پیشکسوت موسیقی مقامی، در حالی روز گذشته با حضور علی مرادخانی و جمعی از اهالی فرهنگ و هنر در تالار وحدت برگزار شد که مسئولان سیستانی گلایه‌هایی در خصوص عملکرد صدا و سیما و ارائه چهره‌ای مخدوش از این استان مطرح کردند.

به گزارش خبرنگار ایلنا، ایرج افشار سیستانی، ایران‌شناس و پژوهش‌گر در این مراسم اظهار داشت: سیستان و بلوچستان از روزگاران کهن خاستگاه اندیشه‌ها و مردان بزرگ از جمله شیرمحمد اسپندار بوده است و بسیاری از خاورشناسان، این سرزمین نخبه‌پرور را مام هنر ایران زمین دانسته‌اند. هنرهای گوناگون از جمله موسیقی در این استان از هنگامی که انسان به دامداری روی آورد همواره همراه مردم بوده و با تغییراتی که طی سالیان متمادی بر اقوام گذشته، اینک به همراه زبان، گونه مستقلی از فولکلور را به وجود آورده است.

این پژوهش‌گر به الهام‌گیری هنرمند از شرایط اجتماعی و زیستی اشاره کرد و گفت: تاریخ ما بارها شاهد تولد چنین انسان‌های ارزشمندی بوده و معتقدم برگزاری بزرگداشت برای این چهره‌ها، بزرگداشت تاریخ و فرهنگ یک ملت است.

افشار سیستانی در پایان به تعدادی از عنوان‌های بین‌المللی استاد اسپندار اشاره کرد که دکترای افتخاری کشور فرانسه و رد پیشنهاد اقامت در این کشور. اجرا در دانشگاه پرو، در کشور کلمبیا، آمستردام هلند، مالزی و… از جمله آن‌ها بود.

علی اوسط هاشمی، استاندار سیستان و بلوچستان، یکی دیگر از سخنرانان مراسم بزرگداشت دونلی‌نواز ایران بود به مخدوش شدن چهره استان به واسطه پاره‌ای مسائل غیر فرهنگی اشاره کرد و گفت: امروز در تقویم کشور و استان روز بزرگی محسوب می‌شود و حضور بزرگان در سالن گواه همین موضوع است. استاد اسپندار ساز خود را به تریبونی برای معرفی فرهنگ بومی مردم سیستان و بلوچستان تبدیل کرد و من امیدوارم همه ما به همین شیوه برای غبار روبی از چهره استان بکوشیم.

او نقش سازمان صدا و سیما را در این مسیر بسیار پررنگ دانست و با بیان گلایه‌ای خاطرنشان کرد: این سازمان باید محل کشف باشد. نقش صدا و سیما در معرفی خرده‌فرهنگ‌هایی که در کنار یکدیگر ایران یکپارچه را می‌سازند بسیار اثرگذار است و نباید شاهد باشیم بعضی خرده‌فرهنگ‌ها در سیما سهم بیش‌تری داشته باشند.

استاندار سیستان تصریح کرد: زمانی که مسئله عبدالمالک مطرح شد یکی از شبکه‌های سیما ۱۲۰۰ ساعت برنامه را به این موضوع اختصاص داد اما متاسفانه به هیچ وجه در جهت معرفی فرهنگ مردم سیستان به کل کشور چنین برخوردی را شاهد نیستیم. این در حالی است که معتقدم وقتی این کار به واسطه یک ابزار فرهنگی انجام شده باید با کار فرهنگی مشکل را برطرف کنیم. ما فقط عبدالمالک نداریم بلکه اسپندار هم داریم.

هاشمی در پایان صحبت‌های خود اعلام کرد: «تصمیم داریم به زودی خانه استاد را به موزه‌ای ماندگار تبدیل کنیم و نمی‌گذاریم نوای نی او به خاموشی بگراید و امیدوارم شیرمحمد اسپندار همانطور که از استادان خود آموخت به جوانان بیاموزد.»
در این مراسم همچنین از آلبوم دونلی‌نوازی استاد اسپندار و کتابی در همین ارتباط رونمایی شد.

علی مرادخانی ضمن تقدیر از تلاش‌ برگزارکنندگان مراسم گفت: از سال ۶۹ تا ۸۳ مدت ۱۴ سال به عنوان مسئول مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خدمت کردم و در این مدت با استادان موسیقی نواحی ایران ارتباط داشتم که برگزاری جشنواره موسیقی نواحی یکی از نتایج این روابط بود. جشنواره‌ای که ابتدا توجه چندانی به آن نمی‌شد اما هر چه زمان گذشت طرفداران خود را در سراسر کشور پیدا کرد تا به مرحله‌ای رسیدیم که مخاطبان حاضر شدند برای تماشای اجرای گروه‌ها بلیت بخرند.

معاون امور هنری وزیر ارشاد با بیان این‌که موسیقی سیستان بخش مهمی از موسیقی نواحی ایران است، ادامه داد: در این سال‌ها برنامه‌ای برای ضبط موسیقی نواحی کشور اجرا کردیم و حاصل آن ثبت ۶۹ ساعت موسیقی نواحی ایران شد که موسیقی سیستان به دلیل گستردگی و تنوع، در این میان دو آلبوم را به خود اختصاص داد.

مرادخانی به همراهی استاد اسپندار در سفرهای اروپایی، همچنین کشورهای آمریکای لاتین و خاطره استقبال مردم اشاره کرد و اظهار داشت: وقتی ایشان نواختن ساز را شروع می‌کرد سکوت تمام سالن را فرامی‌گرفت و این نشان می‌داد که تاثیر عمیقی بر مخاطبان حاضر در اجرا گذاشته است. به نظر من استاد اسپندار عارف اجرا روی صحنه است که حتی حالت نشستن او موجب کنجکاوی تماشاگران خارجی می‌شد.

او شیرمحمد اسپندار را یکی از ذخایر ارزشمند کشور دانست و خاطرنشان کرد: «امیدوارم علاوه بر تداوم هنرنمایی ایشان شاهد ظهور افرادی باشیم که برای ادامه این راه توسط استاد آموزش دیده‌اند.

مرادخانی در پایان صحبت‌های خود گفت: ما در مجموعه معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آمادگی خود را برای هرگونه همکاری جهت تاسیس و فعال کردن سرای هنر یا خانه موسیقی استاد سپندار در سیستان و بلوچستان اعلام کردیم. در موزه موسیقی تهران هم بخش مهمی از آرشیو ما به موسیقی گران‌سنگ این ناحیه اختصاص دارد که دوستان زحمت زیادی برای گردآوری آن کشیده‌اند. امیدواریم شرایطی پیش آید که بخشی از این مجموعه را برای فعال شدن موزه یا خانه موسیقی استاد اسپندار هدیه کنیم تا مورد استفاده پژوهشگران قرار بگیرد.

در این مراسم نشان درجه یک هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط علی مرادخانی، معاون امور هنری وزیر ارشاد به استاد دونلی‌نواز سیستان و بلوچستان، شیرمحمد اسپندار اهدا شد.

معرفی هنرمند ۸ ساله سیستان و بلوچستان و اجرای او همراه با گروه موسیقی نواحی منطقه سیستان یکی از نکات جالب توجه مراسم بود.