هوشمندسازی؛ مسیر تحقق اهداف و چشم‌اندازهای فولاد شادگان

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین»، در عصر امروز، بنگاه‌های اقتصادی و صنعتی با دامنه گسترده‌ای از تحولات تعیین‌کننده در حوزه دانش و فناوری و همچنین بافت و ساختار سازمانی دست و پنجه نرم می‌کنند و با حجم زیادی از آمارها و داده‌های کمی و کیفی در حوزه‌های مختلف مانند تولید، خرید، فروش، انبارداری و … روبه‌رو هستند که مدیریت آن‌ها با ساختارهای سنتی مدیریت اطلاعات امکان‌پذیر نیست. از یک سو، آمارها و داده‌ها در هر سازمانی حاوی اطلاعات مهم و ارزشمندی در خصوص مشتریان و میزان رضایتمندی‌ آن‌ها از خدمات و محصولات، وضعیت بازار، شدت رقابت، چرخه تولید و … هستند که تحلیل و بررسی دقیق و صحیح آن‌ها، زمینه مناسبی را برای شناسایی نقاط قوت و تقویت آن‌ها و نیز تشخیص نقاط ضعف و نقصان در فرایندها و چاره‌اندیشی برای رفع یا بهبود آن‌ها به همراه دارد.

از سوی دیگر، ارتقای فناوری‌های خط تولید و هوشمندسازی به عنوان یک بعد مهم از تحولات جهانی، امکان ارتقای شاخص‌های عملکردی را در سازمان فراهم می‌کند تا بنگاه‌های اقتصادی از این طریق به سطح جدیدی از کارایی، بهره‌وری و سودآوری دست یابند. بر همین مبنا، شرکت صنعت فولاد شادگان نیز مقوله هوشمندسازی و مدیریت داده را که منجر به شکل‌گیری یک ساختار منسجم و یکپارچه در سازمان می‌شود، محور راهبردهای خود قرار داده است تا فرایندها و پیشبرد برنامه‌های استراتژیک این شرکت به شکل پویا و سازنده اجرا شوند و مقوله هوشمندسازی در همه ابعاد و جوانب کسب‌وکار پیاده‌سازی شود. این رویکرد همه‌جانبه با دستاوردهای ارزشمند در ارتقای سطح بهره‌وری و سودآوری برای شرکت صنعت فولاد شادگان، این مجموعه را به یکی از شرکت‌های هوشمند و داده‌محور در صنعت فولاد کشور تبدیل می‌کند.

مسیر بی‌انتهای هوشمندسازی

اساسا هوشمندسازی را می‌توان استفاده از هوش مصنوعی برای اتوماسیون و بهینه‌سازی فرایندها در محیط‌های صنعتی، تولیدی، اداری و … و استفاده از تجهیزات و دستگاه‌های هوشمند تعریف کرد که وابستگی به عملکرد و مهارت نیروی کار و منابع انسانی را به حداقل می‌رساند، بهره‌وری و کارایی را به سبب کاهش خطاهای انسانی افزایش می‌دهد و تجربه کاربری از طریق فرایندهای خودکار را به سبب دقت و سرعت بالا، جذاب و گیرا می‌کند. بهره‌گیری از فرایندهای خودکار در واحدهای صنعتی، ضمن کاهش اتلاف انرژی و صرفه‌جویی در هزینه‌ها، منجر به افزایش بازدهی تجهیزات و ماشین‌آلات می‌شود.

شرکت صنعت فولاد شادگان هوشمندسازی سازمانی را که واکنشی سنجیده و مناسب در برابر تحولات محیطی به شمار می‌‎آید، از ابتدای فعالیت خود تاکنون در نظر داشته است. هوشمندسازی در این شرکت جوان صنعت فولاد کشور با تعریف و ترسیم نقشه راه پروژه‌‎های تحول دیجیتال آغاز شد و این مسیر بی‌انتها با توسعه نرم‌افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در واحد احیای مستقیم به صورت عملی ادامه می‌یابد. تحول دیجیتال در شرکت صنعت فولاد شادگان با شناسایی مسائل و چالش‌های درون‌سازمانی آغاز و سپس بر اساس تغییرات اساسی در سطح جهانی، راهکارها و برنامه‌‎های تطبیقی در این مجموعه تدوین شده‌اند. در این راستا چالش‌های محیط کسب‌وکار در حوزه ارتقای سطح بهره‌وری، ایمنی، «HSE»، لجستیک، نگهداری و تعمیرات و راهکارهای مهندسی شرکت‌های پیشرو مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و به این ترتیب مناسب‌ترین روش برای برنامه‌ریزی و ارائه راهکارهای کاربردی در خصوص تحول دیجیتال و هوشمندسازی شرکت صنعت فولاد شادگان شناسایی و اجرا می‌شود.

شرکت صنعت فولاد شادگان ره‎‌نگاشت تحول دیجیتال را در مجموعه خود با هدف ایجاد یک زیرساخت کارآمد دیجیتالی و بهبود نرخ بازگشت سرمایه در طرح‌های توسعه از جمله واحد تولید بیلت تدوین کرده است و از ایده‌های نوآورانه به عنوان یکی از مهم‌ترین جنبه‌های تحولات جهانی استقبال می‌کند. از آنجایی که این شرکت یکی از تولیدکنندگان برجسته تولید آهن‌اسفنجی در جنوب و جنوب شرق کشور به شمار می‌آید، از مقوله هوش مصنوعی در جهت بهبود کیفیت و ایجاد الگوریتم جدیدی برای ایجاد ارزش افزوده و خلق ثروت مضاعف بهره‌ می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین ابعاد هوشمندسازی، ایجاد امکان ثبت و اندازه‌گیری لحظه‌ای داده‌ها در هر فرایند است که یک زیرساخت مهم برای مدیریت داده‌ها و اطلاعات و تدوین استراتژی‌های موثر و سازنده به شمار می‌آید. در شرکت صنعت فولاد شادگان داده‌ها به صورت فرایندی و مرحله‌به‌مرحله جمع‌آوری می‌شوند که این مسئله منجر به شکل‌گیری پایگاه داده‌ای جامع برای طراحی نرم‌افزارهای جدید و امکان تعریف شاخص‌ها و هوشمندسازی فرایندها شده است.

با توجه به نحوه جمع‌آوری داده‌ها و دقت و صحت بالای آن‌ها، در شرکت صنعت فولاد شادگان نرم‌افزار جدیدی برای کنترل کیفیت آهن‌ اسفنجی طراحی شده است. هدف از طراحی این نرم‌افزار، انجام برنامه‌های کنترلی برای به حداکثر رساندن کیفیت آهن‌ اسفنجی بود که تاثیر بسزایی در تولید شمش فولادی این شرکت دارد. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این نرم‌افزار می‌توان به کنترل و نظارت بیشتر بر کیفیت محصول، سرعت بخشیدن به فرایند تشخیص اشکالات سیستم و بهینه‌سازی فرایند کالیبراسیون و تنظیمات دستگاه‌ها و ماشین‌آلات خطوط تولید اشاره کرد. با توجه به نتایج مثبتی که در حال حاضر برای کنترل کیفیت آهن‌ اسفنجی شرکت صنعت فولاد شادگان به دست آمده است، کنترل و بازبینی سایر فرایندهای تولید نیز از طریق طراحی نرم‌افزارهای هوشمند امکان‌پذیر است؛ به طوری که سیستم را به صورت جامع و کارآمد در مسیر توسعه علم و دانش و مدیریت بهینه داده‌ها هدایت می‌کند.

دستاوردهای ایجاد سازمانی هوشمند

استراتژی‌ها و رویکردهای شرکت صنعت فولاد شادگان در حوزه هوشمندسازی موجب شده است تا این شرکت بتواند به سرعت پاسخگوی تغییرات محیط و چالش‌ها باشد و از فرصت‌های ایجادشده نیز به نفع خود بهره‌مند شود. تحول دیجیتال که از جمله مهم‌ترین تحولات محیط‌ کسب‌وکار به شمار می‌آید، در این شرکت به منصه ظهور نشسته و با بهینه‌سازی فرایندهای تولید، کاهش مصرف انرژی و بهبود کیفیت محصول همراه بوده است.

چنان که گفته شد، هوشمندسازی فرایندهای تولید منجر به افزایش دقت و عملکرد تجهیزات و ماشین‌آلات می‌شود و با امکان پیش‌بینی زمان خرابی‌ها، زمان توقفات ناشی از عملیات نگهداری و تعمیرات را به حداقل می‌رساند. در همین راستا تمرکز شرکت صنعت فولاد شادگان بر مقوله هوشمندسازی، منجر به حرکت پرشتاب این شرکت برای ایجاد سازمانی هوشمند و تحقق اهداف و چشم‌اندازهای آن شده است. توسعه صادرات، تمرکز بر توسعه سبد محصولات فولادی با ارزش افزوده بالا و جذاب، تعالی عملیاتی مبتنی بر فناوری‌های نوین و تحقق صنعت سبز از جمله مهم‌ترین اهداف و چشم‌اندازهای این شرکت به شمار می‌آیند. شرکت صنعت فولاد شادگان در همین مسیر از جدیدترین تکنولوژی‌ها در واحدهای تولید آهن‌اسفنجی و فولادسازی و طرح‌های توسعه استفاده می‌کند. به عنوان مثال، طبق مطالعات و بررسی‌های انجام‌ شده توسط متخصصان داخلی، امکان جایگزینی گاز هیدروژن با گاز متان در فرایند احیای سنگ‌آهن وجود دارد. بنابراین شرکت صنعت فولاد شادگان برای تحقق تولید فولاد سبز اقدامات لازم را انجام داده است که از جمله آن‌ها می‌توان به راه‌اندازی واحد تحقیقات و بهینه‌سازی، انعقاد قرارداد با شرکت‌های دانش‌بنیان مراکز دانشگاهی و برون‌سپاری فعالیت‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی اشاره کرد. در حال حاضر پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه انتقال و استفاده از هیدروژن در واحد احیای مستقیم، یادگیری ماشین واحد احیا «Ironpax»، بازیابی حرارتی کوره قوس الکتریکی و احیا و همچنین استفاده بهینه از سرباره کوره ذوب در این شرکت تعریف و مطالعات آن‌ها در شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز شده است.

با توجه به اینکه در سیاست‌گذاری‌ها و راهبردهای شرکت صنعت فولاد شادگان رویکردهای اقتصاد چرخشی نیز دیده شده است، برنامه‌‎ریزی برای بازیافت پسماندهای تولید شده در واحد احیای مستقیم و گازهای خروجی از استوک‌ واحدهای احیا و فولادسازی انجام شده که با نتایج مثمر ثمری مانند ارتقای سطح بهره‌وری و کارایی همراه بوده است. در این شرکت پروژه‌های تصفیه‌خانه پساب بهداشتی و صنعتی در راستای تحقق اهداف اقتصاد چرخشی و به حداقل رساندن آلودگی‌های زیست‌محیطی در دستور کار قرار دارد. علاوه‌براین، پروژه‌های کنترل غبار کارخانه بر اساس شاخص‌ها و کانال‌های پساب نیز در سال گذشته تکمیل شده‌اند. این اقدامات موثر که نتیجه‌ای جز تحقق اهداف و چشم‌اندازهای شرکت صنعت فولاد شادگان ندارند، به پشتوانه بهره‌گیری از دانش و تخصص سرمایه‌های انسانی، جمع‌آوری، تحلیل و بررسی مداوم داده‌ها و بهره‌مندی از مشاوره‌های تخصصی در کسب‌وکار حاصل شده است.

در مجموع می‌توان گفت اتخاذ راهبردهای همه‌جانبه و فراگیر موجب شده است تا همه ابعاد فعالیت‌های شرکت صنعت فولاد شادگان به شکلی پیوسته و پردامنه تحت تاثیر قرار بگیرد. به علاوه تبدیل ایده‌های خلاقانه و جدید به طرح‌های نوآورانه و فناورانه می‌تواند سطح جدیدی از هوشمندسازی را در این مجموعه پویا و جوان ایجاد کند. این شرکت مقوله هوشمندسازی را با تکیه بر دانش سازمانی حاصل از تجربه‌های پیشین و دانش فنی روز در تکنولوژی، مدیریت اطلاعات، منابع انسانی، اجرای طرح‌های توسعه و… دنبال می‌کند تا به سازمانی چابک و هوشمند در صنعت فولاد کشور تبدیل شود. شاید چنین به نظر برسد که شرکت صنعت فولاد شادگان برای هوشمندسازی متحمل هزینه‌ می‌شود اما این رویکرد با توجه به کاهش میزان توقفات کارخانه و افزایش بهره‌وری در همه ابعاد سازمان، سودآوری به مراتب بالاتری را نسبت به هزینه راه‌اندازی اولیه به دنبال خواهد داشت و به نوعی زمینه ترقی صنعت فولاد را نیز فراهم می‌آورد.