منوچهر اکبرلو مطرح کرد؛
دوربین‌ها چگونه می‌توانند ابعاد انسانی فاجعه کرونا را ثبت کنند؟
سینما با ساخت آثاری که با پدیده‌های اجتماعی گره خورده است همواره رابطه علت و معلولی داشته و کرونا، این پدیده تازه قرن حاضر مهم‌ترین موضوعی است که سینما می‌تواند راوی لحظات دراماتیک آن باشد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، شیوع ویروس کرونا مانند هر پدیده جهان شمولی که می‌تواند بسته به گستره جغرافیایی دارای اهمیت باشد؛ جهان امروز را دچار تغییرات بنیادین کرده است. نهاد خانواده با شیوع ویروس کرونا شاهد تغییرات بسیاری است و روابط میان آدم‌ها در عصر حاضر ابعاد جدیدی به خود گرفته است. بسیاری از عادت‌های اجتماعی و شخصی در دوران کرونا جای خودش را به شکل و شمایل تازه‌ای داده است و حتی رفتارهای جمعی را نیز تحت الشعاع قرار داده است. سفر رفتن، حضور در اجتماعاتی مانند مراسم‌های عروسی و عزا و آئین‌های مذهبی همگی در دوران کرونا و چه بسا پس از آن نیز تغییر ماهیت داده و حتی بیم آن هست که هیچ چیزی مانند سابق نشود. در مقیاس جهانی حتی شاهد تغییر گزاره‌های مهمی در زندگی جمعی و انفرادی هستیم. مسابقات ورزشی همگی بدون تماشاگر برگزار می‌شود و حتی المپیک، بزرگترین دستاورد ورزشی جهان که نماد اتحاد میان ملت‌ها است و پیش از کرونا تنها جنگ‌های جهانی مانع برگزاری آن شده بود به واسطه شیوع این بیماری تعطیل شد. اینها همگی نشان می‌دهد دنیا در آستانه تغییرات گسترده و بنیادینی است. اما به راستی نقش هنر در ثبت و ضبط این واقعه به چه شکل است و چه جایگاهی دارد؟ هنر سینما به واسطه تاثیرپذیری‌اش از جامعه می‌تواند آینه تمام نمای رخدادهای مهم اجتماعی باشد. کرونا فارغ از تغییر رفتارهای اجتماعی، داستان‌ها و روایت‌هایی را رقم زده است که شاید تا سال‌ها بتوان درباره آن صحبت کرد. لحظات دراماتیک و تراژدی که همگی نشان از عمق یک اتفاق است و می‌تواند دستمایه ساخت فیلم‌هایی در این زمینه باشد.
منوچهر اکبرلو (نویسنده و پژوهشگر سینمایی) با اشاره به کارکرد سینما در خلق موقعیت‌های دراماتیک بر بستر رخدادهای مهم اجتماعی به ایلنا گفت: هر پدیده اجتماعی بستگی به عمق و تاثیرش در بین مردم و در جامعه روی آثار هنری و آثار ادبی تاثیر خواهد داشت و سوژه‌هایی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به آن موضوع و پدیده خواهد پرداخت.
وی در ادامه گفت: کرونا هم به خاطر تاثیرپذیری عمیقش در دنیا و در ایران قطعا بی‌تاثیر نخواهد بود و همین الان هم شاهد هستیم که برخی از هنرمندان نگارش فیلمنامه با این محوریت را در دستور کار دارند. محوریت این موضوع هم به این معنی نیست که مستقیم به بیماری کرونا اشاره کنند، کرونا شرایط ویژه‌ای برای ما ایجاد کرده است. از جمله از بین رفتن شغل‌ها، قرنطینه و تغییر روابط خانوادگی و اجتماعی که همگی دستمایه‌های بسیار خوبی هستند برای درام سینمایی و خلق یک موقعیت داستانی. البته در تئاتر کمی جلوتر هستند و آثاری در این زمینه خلق کردند ولی از آنجایی که تولید فیلم سینمایی یک پروسه بلند مدت‌تری است نباید انتظار داشته باشیم آثاری با این مضامین تولید شود. نکته مهم از لحاظ تولیدی این است که شاید بعدا امکان سخت‌تری داشته باشیم که امکان تولید آثاری را وجود داشته باشد که تمام وجوه این پدیده را نشان دهد. هنر با یک فاصله‌ای همواره به پدیده‌های اجتماعی پرداخته است.
این منتقد سینما در ادامه افزود: توقعی نیست فیلم‌هایی که در حال ساخت هستند به این موضوعات بپردازند چون سینما یک پروسه تولید طولانی مدت دارد که گاه برخی از آن‌ها به قبل از شیوع کرونا باز می‌گردد و حالا شاهد تولید آن هستیم.
اکبرلود یادآور شد: در زمینه فیلم کوتاه می‌شود سریع‌تر اقدام کرد که البته محدودیت‌های اجتماعی و عدم امکان حضور در تمامی اجتماعات در این شرایط وجود ندارد و همین باعث می‌شود کار کردن در این شرایط سخت‌تر شود ولی تلاش‌های پراکنده‌ای در این زمینه شده است.
وی ادامه داد: به نظر من ساخت فیلم مستند در روزهای شیوع ویروس کرونا خیلی اولویت بیشتری برای ماندگاری دارد و حتی همین فیلم‌های مستند می‌تواند خوراک تصویری خوبی برای ساخت فیلم‌های داستانی شود.
وی در پایان افزود: فیلمسازان به صورت غریزی به سمت ساخت فیلم‌هایی خواهند رفت که این المان و این اتفاق در آن وجود داشته باشد. امیدوارم مانند تمام مواردی که دولت و نظام حمایتی هدایتی خواسته وارد موضوع شود و آن را از بین برده هیچ تلاشی از سوی نهادهای دولتی صورت نگیرد چراکه اصل قضیه لوث خواهد شد. مثلا اگر اعلام کنند که حمایت می‌کنند از فیلم‌هایی که به این موارد به صورت مستقیم بپردازند، طبیعتا تمام فیلم‌های سفارشی و بدون دغدغه ساخته می‌شود و شاهد تولید انبوهی فیلم‌های بی‌خاصیت خواهیم بود که نه فیلمساز از آن راضی است، نه مردم آن را خواهند دید و نه مدیران مربوطه از خروجی رضایت خواهند داشت. امیدوارم اجازه بدهند که این جریان به شکل طبیعی پیش برود و فیلمسازان بر اساس نیاز و با توجه به اینکه مردم چقدر به این موضوع فکر می‌کنند به سراغ ساخت چنین فیلم‌هایی بروند.
