تنها ۵ درصد شهر تاریخی سیمره کاوش شده/ یک دهه است که کاوش نداریم

به گزارش خبرنگار ایلنا، پایگاه شهر تاریخی سیمره یکی از قدیمی‌ترین پایگاه‌های میراث ملی کشور است که بیش از ۱۵ سال فعالیت را در کارنامه خود ثبت کرده. شهر تاریخی سیمره پایین دست سد سیمره قرار دارد و از جمله دره شهرهاست که دوره تاریخی آن ساسانی – اسلامی تخمین زده شده است. حدود ۶۰ هکتار عرصه و بیش از ۱۲۰ هکتار حریم درجه یک دارد. ۱۰ فصل کاوش باستان‌شناسی در آن انجام شده و دارای عرصه و حریم مصوب است. با وجود آنکه در برهه‌ای از زمان مورد توجه باستان‌شناسان قرار گرفت اما بیش از یک دهه است که فعالیت پژوهشی در این شهر تاریخی تعطیل شده و انجام نمی‌شود.

جمال شیخی (مدیر پایگاه شهر تاریخی سیمره) با اشاره به آنکه مدیران گذشته بیشترین توجهشان را به انجام کارهای روتین، حفاظت و ... معطوف کرده بودند، از عدم پرداختن به مباحث پژوهشی در این شهر تاریخی خبر داد و به ایلنا گفت: سعی ما برآن است تا برنامه‌ها را پژوهش محور کنیم و اعتبارات نیز تخصیص یابد. امیدواریم بتوانیم در سال جاری یک فصل کاوش یا گمانه زنی در شهر تاریخی سیمره داشته باشیم.

او ادامه داد: با توجه به گسترده بودن شهر تاریخی سیمره، جای کار برای فعالیت‌های پژوهشی بسیار زیاد است. می‌توانیم ادامه کاوش‌های قبلی را از سر بگیریم چراکه ۱۰ فصل کاوش در این شهر انجام شده اما نا تمام باقی مانده است. درعین حال می‌توانیم کاوش‌های جدید در بخش‌های جدید را نیز انجام دهیم. 

به گفته شیخی، طی این سال‌ها حتا ۵ درصد شهر تاریخی سیمره نیز کاوش نشده است و نیاز است تا توجه بیشتری به این شهر تاریخی شود. البته اکنون اولویت کاوش‌، انجام گمانه زنی در چهارطاقی است که در این شهر قرار دارد و تصور آن است که به دوره ساسانیان بازمی‌گردد اما باید گاهنگاری و تاریخ آن را بدست آوریم ضمن آنکه باید عرصه و حریم آن مشخص و مدون شود.

مدیر پایگاه شهر تاریخی سیمره همچنین از انجام مرمت اضطراری در این مجموعه تاریخی خبر داد و اذعان داشت: مرمت زمانی انجام می‌شود که کاوش انجام شود. از آنجا که بیش از یک دهه است که کاوش در این شهر تاریخی انجام نشده از این رو نیاز است تا در سال‌های آینده نگاه ویژه‌ای به حوزه کاوش باستان‌شناسی داشته باشیم. این درحالی است که همیشه بودجه و اعتبارات لازم تخصیص یافته اما به سمت کارهای دیگر رفته. البته باتوجه به تنوع گچ بری‌های نفیس بدست آمده در این شهر تاریخی، بیشتر تمرکز درخصوص ساماندهی این میراث معطوف شده بود. 

به گفته او، در کنار شهر تاریخی سیمره، موزه‌ای فعال است که گچ بری‌های شاخص بدست آمده از این شهر  که تاکنون ۱۱ مورد از آنها به عنوان اشیاء تاریخی نفیس در فهرست میراث ملی ثبت شده‌اند، در آن موزه نگهداری می‌شوند. این گچ بری‌ها تاثیر مستقیم آثار ساسانی و اسلامی را نشان می‌دهند و نمونه‌های بارزی از این دوره تاریخی هستند. البته مدت‌هاست آثار جدید بدست نیاورده‌ایم چراکه کاوش انجام نشده است. تا زمانی که شهر تاریخی کاوش جدید نداشته باشد، جاذبه بصری برای مخاطبان و بازدیدکنندگان نخواهد داشت.

ساماندهی مسیر گردشگری

مدیر پایگاه شهر تاریخی سیمره در ادامه از تعریف مسیر گردشگری در این مجموعه میراث ملی خبر داد و گفت: ساماندهی مسیر گردشگری را در دست داریم تا بتوانیم مسیر را برای بازدیدکنندگان محیا سازیم. البته این روزها باتوجه به شیوع ویروس کرونا، گردشگر نداریم و خودمان را برای دوران پساکرونا آماده می‌کنیم.

چالش‌های شهر تاریخی سیمره

او درخصوص چالش‌هایی که در پایگاه شهر تاریخی سیمره با آن روبه رو هستند، تصریح کرد: مشکل اصلی ما در شهر تاریخی سیمره، قرار گیری شهر جدید در محدوده شهر تاریخی است که مشکلاتی از جمله تملک، نفوذ در عرصه و حریم و... را به همراه دارد. هرچند تا حد توان جلوی انجام ساخت و سازها در عرصه گرفته شده و بیش از ۹۵ درصد آن حفظ شده اما در حریم درجه یک شاهد برخی تخلفات و ساخت و سازها هستیم که با آنچه در توان داریم، جلوی آنرا می‌گیریم. ضمن آنکه ضوابط حریم،  نیازمند اصلاح است. 

شیخی با تاکید برآنکه حفاری‌های غیر مجاز در محدوده شهر تاریخی سیمره انجام نمی‌شود، گفت: این شهر تاریخی در نزدیکی شهر امروزی قرار دارد و حفاظت‌ها دقیق انجام می‌شود. 

شهر باستانی سیمره در «دره سیمره»، در جنوب رودخانه‌‎ای به همین نام و در شمال «کبیرکوه»، امروزه در شهرستان «دره‌شهر» استان «ایلام» بخش‌بندی شده است. در منابع تاریخی آمده که سیمره شهری آباد بوده و دو دژ داشت، اما از نزدیک به یک هزاره پیش، ویران و رها می‌شود. برخی تاریخ‎نگاران علت این ویرانی را زمین‎لرزه‎ای بزرگ دانسته‎اند.

نشانه‌های برجای مانده از تاریخی شهر سیمره در مساحتی ۱۲۰ هکتاری گسترده است. به همین سبب سیمره را بزرگ‌ترین زمین تاریخی غرب کشور می‌دانند.