مهدی جلالی:
موسیقی الکترونیک به جشنواره‌های بیشتری نیاز دارد/ به دنبال راه‌اندازی استودیوی الکترونیک هستیم/ خانواده کروریان مبلغ زیادی صرف برگزاری مسابقه می‌کند
دبیر هنری مسابقه رضا کروریان و فستیوال موسیقی الکترونیک تهران می‌گوید: در دنیای امروز اگر کسی پولی هم داشته باشد دست به سرمایه‌گذاری می‌زند تا به سود برسد. به‌طور معمول هیچکس پول و سرمایه‌اش را صرف کاری نمی‌کند که سودی ندارد. در چنین شرایطی خانواده زنده‌یاد کروریان مبلغ بسیار زیادی را صرف برگزاری مسابقه می‌کند، آنهم در حالی که این کار به هیچ‌وجه بازگشت مالی ندارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مسابقه آهنگسازی موسیقی الکتروآکوستیک باعنوان «جایزه رضا کروریان» یکی از معدود رویدادهایی است که به موسیقی الکترونیک اختصاص دارد و از حمایت‌های دولتی بهره‌‌مند نیست. بودجه این برنامه توسط خانواده زنده‌یاد رضا کروریان (آهنگسازنوگرای ایرانی) تامین می‌شود. این رویداد موسیقایی در سال ۱۳۹۵ توسط «گروه موسیقی یارآوا»، «نشر موسیقی معاصر» و حمایت مالی خانواده کروریان تأسیس و از سال ۱۳۹۷ با همکاری گروه موسیقی دانشگاه تهران برای آهنگسازان ایرانی یا آهنگسازانی که در ایران زندگی می‌کنند، برگزار می‌شود.
برگزیدگان سال اول به همراه یوآخیم هاینتس، شاهرخ خواجه‌نوری، نادر مشایخی، کیاوش صاحب‌نسق، مهدی جلالی، مهدی بهبودی، ارسلان عابدیان، جمشید مرادیان و خانواده‌ی کروریان/ مراسم اهدای جوایز اولین دوره‌ی مسابقه سال ۱۳۹۵/ ارسباران
پنجمین دوره مسابقه آهنگسازی موسیقی الکتروآکوستیک «جایزه رضا کروریان» طی روزهای گذشته برگزیدگانش را اعلام کرد. با مهدی جلالی (موسیقیدان، نوازنده و دبیر هنری مسابقه رضا کروریان و فستیوال موسیقی الکترونیک تهران) درباره این رویداد و چند و چون برگزاری و نحوه برگزاری «فستیوال بین‌المللی موسیقی الکترونیک تهران» گفتگو کردیم.
اواخر اسفند خبر به تعویق افتادن «فستیوال بین‌المللی موسیقی الکترونیک تهران» منتشر شد. این رویداد قرار است چه زمانی برگزار شود؟
بله همینطور است و مراسم اهدای جوایز به برگزیدگان مسابقه موسیقی الکتروآکوستیک «رضا کروریان» هر سال بخشی از فستیوال بوده است اما امسال به دلیل وجود بحران کرونا هنوز درباره اینکه آیا فستیوال برگزار می‌شود و زمان آن چه مقطعی است، تصیمی گرفته نشده است. آنچه که رخ داده این است که امسال نیز طبق روال دورههای گذشته اسامی برگزیدگان را اعلام کرده‌ایم.
در نهایت ممکن است فستیوال را برگزار نکنید؟
بستگی به شرایط دارد. ما از قبل اعلام کرده بودیم که فستیوال را پس از بازگشایی دانشگاه‌ها برگزار خواهیم کرد. احتمالا در ترم جدیدی که دانشجویان به صورت حضوری در کلاس‌ها حضور می‌یابند، این اتفاق رخ دهد، اما متاسفانه هنوز تکلیف دانشگاه‌ها در رابطه با بازگشایی‌ها مشخص نیست. البته آنها فعالیت خود را از سر گرفته‌اند، اما کلاس‌ها همچنان غیرحضوری برگزار می‌شوند. به همین دلیل هنوز نمی‌توانیم زمان برگزاری فستیوال را به صورت قطعی اعلام کنیم. در نهایت اگر فستیوال را طبق روال هر سال برگزار نکنیم، مراسمی را برای اهدای جوایز به برگزیدگان ترتیب خواهیم داد.
مسئله‌ای که وجود دارد این است که بحران کرونا بر بخش دریافت آثار برای شرکت در مسابقه تاثیری نداشته است. به این دلیل که رویه مذکور در دورههای قبل نیز وجود داشته و متقاضیان آثارشان را به صورت حضوری به ما تحویل نمی‌دادند، بلکه آنها را از طریق ایمیل برای ما ارسال می‌کردند. چهار دوره قبل نیز همین گونه عمل کرده‌ایم.
درباره بخش داوری آثار و نحوه بازبینی‌ها توضیح دهید.
در این بخش نیز تغییر رویه نداده‌ایم. معمولا داوران ما از کشورهای مختلف هستند و قاعدتا نمی‌توانند باهم جلسات حضوری برگزار کنند. اعضای هیئت دواران طی انتخاب‌ها و گزینش آثار، همواره آنلاین بوده‌اند و در این زمینه با مشکلی مواجه نشده‌ایم.
تغییراتی که در دوره پنجم برگزاری مسابقه «رضا کروریان» اتفاق افتاده چه بود؟
آنچه که امسال در رابطه با مسابقه تغییر کرده این است که مشارکت‌ها نسبت به سال‌های قبل کمتر بوده است. البته ما برعکس این را تصور کرده بودیم و گمانمان این بود که مشارکت‌ها امسال بیشتر باشد که اینگونه نبود. در واقع ما فکر می‌کردیم از آنجا که بیماری کرونا زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده، متقاضیان برای حضور در رویدادهای اینچنینی زمان بیشتری دارند.
با نگاهی آماری به جشنواره‌هایی که طی هفت ماه گذشته برگزار شده‌اند، می‌توان اینگونه نتیجه‌گیری کرد که استقبال فعالان سبک‌های مختلف موسیقی در مقایسه با سال‌های گذشته بیشتر بوده است.
بله ما نیز تصورمان این بود که متقاضیان نسبت به ادوار گذشته بیشتر از مسابقه استقبال کنند. البته این را هم بگویم، با وجود اینکه مشارکت‌ها کمتر بوده، اما با آثار باکیفیتی مواجه بوده‌ایم. پس از اعلام نتایج، که به تازگی انجام شده، اسامی برگزیدگان را مجددا مرور کردم و حال می‌توانم بگویم آنها جزو فعالان حوزه موسیقی الکترونیک هستند. یعنی اینگونه نیست که بگوییم افراد منتخب فعالان گمنام و کم‌کاری هستند. بر همین اساس می‌توان گفت مسابقه امسال به لحاظ کیفی نتایج مثبتی دربرداشته است.
ببینید یکی از تفاوت‌های پنجمین دوره مسابقه «رضا کروریان» با دورههای قبل این بود که در سال‌های گذشته دانشگاه‌ها باز بودند و دانشجویان و اساتید سر کلاس‌ها حاضر می‌شدند که متاسفانه کرونا امسال این اجازه را نداد. در دورههای قبلی اساتید موسیقی و آهنگسازی دانشگاه‌ها، دانشجویان را به شرکت در مسابقه ترغیب و تشویق می‌کردند، بخصوص دانشگاه تهران که در زمینه برگزاری مسابقه با ما همکاری دارد. به هرحال این اتفاقات در جذب هنرمندان و فعالان عرصه موسیقی بسیار موثر است.
تعطیلی دانشگاه‌ها باعث نشد که دانشگاه تهران با شما کمتر از قبل تعامل و همکاری داشته باشد؟
خیر به هیچ وجه تغییری در نوع همکاری و همیاری دانشگاه تهران رخ نداد. دانشگاه تهران از اولین سال تاکنون (چه آن زمان که خانم دکتر موحد رییس دپارتمان موسیقی بودند و چه الان که آقای دکتر هومان اسعدی ریاست این بخش را به عهده دارند) همکاری‌های خوبی با ما داشته و من و دیگر اعضای ستاد برگزاری از این تعامل بسیار رضایت داریم. از طرفی خانم دکتر سارا اباذری علاوه بر حضور در دانشگاه یکی از همکاران خوب ماست که بیشتر کارهای مسابقه و فستیوال را انجام می‌دهد. امیدوارم شرایط به گونه‌ای پیش برود که بتوانیم فستیوال را نیز به صورت حضوری با همکاری دانشگاه تهران برگزار کنیم.
از آنجا که بین اعلام برگزیدگان و برگزاری مراسم پس از آن، نباید فاصله بیفتد، این احتمال وجود دارد که فستیوال را مجازی برگزار کنید؟
طی این مدت جلساتی را با تیم برگزاری فستیوال برگزار کرده‌ایم و از مجموع این جلسات می‌توان گفت که ممکن است امسال فستیوال را به صورت مجازی برگزار کنیم. برگزاری آنلاین و مجازی نیز قاعدتا قواعد و برنامه‌ریزی‌های خودش را دارد و شرکت‌کنندگان نیز باید به آنها توجه کنند.
افراد باید تصور کنند مخاطب پشت گوشی موبایلشان است. زیرا سالن کنسرتی در کار نیست و مثلا به جای چهار اسپیکر خیلی خوب و با کیفیت، تنها میکروفن موبایلشان را در اختیار دارند. این یعنی هنرمندان از همان ابتدا باید قطعه را با توجه به فرمت موبایل بنویسد و طراحی صدایش را بر اساس آن انجام دهند
آن قواعد چه مواردی هستند؟
مثلا زمانی که می‌خواهیم به آرتیست‌ها و آهنگسازان چه در زمینه قطعات و چه در بخش ویدئو سفارش کار بدهیم، باید در زمینه فرمت فایل‌ها، این موضوع را در نظر داشته باشند که آثار را برای مدیای جدید ارائه کنند. منظورم از مدیای جدید این است که افراد مذکور باید تصور کنند مخاطب پشت گوشی موبایلشان است. زیرا سالن کنسرتی در کار نیست و مثلا به جای چهار اسپیکر خیلی خوب و با کیفیت، تنها میکروفن موبایلشان را در اختیار دارند. منظورم این است که هنرمندان از همان ابتدا باید قطعه را با توجه به فرمت موبایل بنویسد و طراحی صدایش را بر اساس آن انجام دهد. به هرحال این اتفاق شدنی نیست که همان قطعات مورد نظر برای اجرا در کنسرت حضوری را در رویدادی غیر حضوری و مجازی مورد استفاده قرار دهیم و اگر غیر از این باشد به قطعه لطمه زده‌ایم و اثر مذکور کیفیتش را از دست خواهد داد.
با توجه به استمرار بحران کرونا، شاید این فرمت جدید و نحوه برگزاری‌های مجازی و آنلاین به قوت خود باقی بماند و همیشگی باشد.
بله همینطور است و شاید شیوه جدید به مقوله‌ای همیشگی و نوعی جریان تبدیل شود.
خانواده‌ی کروریان/ مراسم اهدای جوایز اولین دوره‌ی مسابقه سال ۱۳۹۵/ ارسباران
یکی از اتفاقات مثبتی که در زمینه اجراهای مجازی رخ داده کیفیت نوازندگی متقاضیان است. چندی پیش خانم آذین موحد در نشست خبری جشنواره موسیقی جوان نیز به این موضوع اذعان داشتند. ایشان نظرشان این بود که شرکت‌کنندگان در خانه و به دور از صحنه و مقابل چشم داوران اجراهای بهتری داشته‌اند، به این دلیل که دچار استرس‌های پیش از اجرا نشده‌اند و در محیطی آرام و در سکوت کارشان را انجام داده‌اند.
درست گفتند اما تفات عمده‌ای که بین جشنواره موسیقی جوان و فستیوال ما وجود دارد این است که تقریبا اغلب شرکت‌کنندگان فستیوال ما افرادی هستند که حرفه‌ای‌اند و مراحلی که می‌گویید را قبلا گذرانده‌اند. از طرفی با توجه به شرایط نامعلوم آینده، نمی‌دانم مسابقه «رضا کروریان» و فستیوال بین‌المللی «موسیقی الکترونیک تهران» چگونه برگزار می‌شود، اما تصورم این است که در آینده و پس از فروکش کردن بیماری کرونا، خیلی چیزها عوض خواهد شد.
به نظر می‌رسد گروه «یارآوا» طی هفت ماه گذشته که درگیر کرونا بوده‌ایم، برخلاف اغلب گروه‌ها بسیار پرکار بوده است.
بله «یارآوا» و اعضای آن طی این مدت به فعالیت خود ادامه داده‌اند و کلاس‌هایمان نیز برگزار شده است. حال نیز با وجود آنکه کلاس‌های حضوری‌مان برگزار می‌شود اما اغلب هنرجویان ترجیح می‌دهند به صورت آنلاین در آنها شرکت کنند. با این تفاسیر احتمالا پس از پایان بحران بیماری کرونا نیز این روند ادامه پیدا کند.
در بخش مسابقه اصلا هنرمند خارجی نداریم، زیرا خانواده زنده‌یاد رضا کروریان که اسپانسر مالی ما هستند، نظرشان این بوده و هست که این رویداد فرصتی برای آهنگسازان ایرانی باشد، زیرا کمتر امکان دیده شدن دارند
مسابقه «رضا کروریان» متقاضی خارجی نیز دارد؟
خیر. در بخش مسابقه اصلا هنرمند خارجی نداریم؛ زیرا خانواده زنده‌یاد رضا کروریان که اسپانسر مالی ما هستند، نظرشان این بوده و هست که این رویداد فرصتی برای آهنگسازان ایرانی باشد، زیرا کمتر امکان دیده شدن دارند. به هرحال آهنگسازان خارجی بخصوص آنهایی که در اروپا زندگی می کنند از چنین فرصت‌هایی برخوردارند. طبیعتا چنین امکاناتی برای آهنگسازان داخلی کمتر است، بخصوص اینکه قرار است آثارشان در قالب سی دی منتشر شود و این امکان ارزشمندی است.
درباره جزییات شرکت متقاضیان در فستیوال «موسیقی الکترونیک تهران» نیز توضیح دهید.
از آنجایی که فستیوال بین‌المللی است طبیعتا شرکت‌کننده‌های بسیاری از کشورهای مختلف خواهیم داشت، اما به دلیل اینکه برنامه‌ریزی های لازم انجام نشده، هنوز نمی‌توانم از جزییات این اتفاق آماری ارائه کنم.
با توجه به تعداد کثیر فعالان موسیقی الکترونیک در کشور، چقدر جای رویدادهایی چون مسابقه و فستیوال را در کشور خالی می‌بینید؟
واقعیت این است که در زمینه موسیقی الکترونیک، پیش از این جشنواره‌ای نداشته‌ایم و این در حالی است که این نوع موسیقی علاوه بر فعالان بسیار، شاخه‌های متعددی دارد. در حال حاضر اگر برگزیدگان پنج دوره مسابقه «رضا کروریان» را مد نظر قرار دهید، متوجه خواهید شد برخی از آنها به واسطه همین مسابقه به موسیقی الکترونیک علاقه پیدا کرده‌اند و وارد عرصه فعالیت شده‌اند. چنین تاثیراتی بسیار مثبت است و امیداوریم از این به بعد چنین اتفاقاتی بیشتر رخ دهد. البته گاه شاهد بوده‌ایم برخی گروه‌ها و موسسات و نشریات برای انتشار مجموعه‌ای الکترونیک فراخوان نیز داده‌اند، اما اینگونه نبوده که در قالب جشنواره باشند و استمرار پیدا کند. لذا برگزاری رویدادهایی چون مسابقه «رضا کروریان» فرصت خوبی است و هر چه بر تعداد چنین رویدادهایی افزوده شود، بهتر است.
البته اصولا انجام چنین کارهایی به عهده نهادهای دولتی است اما زمانی که آنها کاری نمی‌کنند، بخش خصوصی وارد عمل می‌شود. همانطور که گفتم موسیقی الکترونیک شاخه‌های بسیار دارد که ما در زمینه موسیقی معاصر فعالیت می‌کنیم. می‌توان برای پرداختن به شاخه‌های دیگر موسیقی الکترونیک جشنواره‌هایی برگزار کرد، زیرا فعالان آن شاخه‌ها فرصت حضور در مسابقه ما را ندارند.
هیچکس پول و سرمایه‌اش را صرف کاری نمی‌کند که سودی ندارد. در چنین شرایطی خانواده زنده‌یاد کروریان مبلغ بسیار زیادی را صرف برگزاری مسابقه می‌کند، آنهم در حالی که این کار به هیچ‌وجه بازگشت مالی ندارد
مسابقه «رضا کروریان» همچنان به صورت خصوصی برگزار می‌شود. آیا نابسامانی‌های اقتصادی و تورم روز افزونی که گریبانگیر جامعه شده کار را برای برگزارکنندگان دشوار نکرده است؟
راستش هر سال نسبت به برگزاری دوره بعدی نگرانی‌هایی دارم و با خودم می‌گویم آیا سال بعد مسابقه برگزار می‌شود؟ به هرحال مسائل مالی و تامین بودجه موضوعات مهمی هستند و برگزاری رویدادهایی چون مسابقه «رضا کروریان» و فستیوال هزینه‌های سنگینی دربردارد. خدا را شکر خانواده زنده‌یاد کروریان تا به اینجا بسیار ما را حمایت کرده‌اند و واقعا هم کار بزرگ و ارزشمندی انجام می‌دهند. در دنیای امروز اگر کسی پولی هم داشته باشد دست به سرمایه‌گذاری می‌زند تا به سود برسد. به طور معمول هیچکس پول و سرمایه‌اش را صرف کاری نمی‌کند که سودی ندارد. در چنین شرایطی خانواده زنده‌یاد کروریان مبلغ بسیار زیادی را صرف برگزاری مسابقه می‌کند، آنهم در حالی که این کار به هیچ‌وجه بازگشت مالی ندارد.
آنچه در این روزها برایمان اهمیت داشته، افتتاح استودیوی الکترونیک است که تا امروز به صورت رسمی وجود نداشته. این استودیو با استودیوی عادی بسیار متفاوت است و در آن پروسه آهنگسازی به طور کامل انجام می‌شود، اما در استودیوی عادی، آهنگساز قبلا قطعه را می‌نویسد و در ادامه نوازندگان به آنجا می‌روند و بر اساس پارتیتور آماده به ضبط بخش‌های مربوط به خود می‌پردازند
گروه «یارآوا» در این ایام کرونایی به چه فعالیت‌هایی مشغول است؟
فعالیت‌های ما همچنان ادامه دارد و آنچه در این روزها برایمان اهمیت داشته، افتتاح استودیوی الکترونیک است، که تا به امروز به صورت رسمی وجود نداشته است. استودیوی الکترونیک با استودیوی عادی بسیار متفاوت است. در استودیوی الکترونیک پروسه آهنگسازی به طور کامل انجام می‌شود، اما در استودیوی عادی، آهنگساز قبلا قطعه را می‌نویسد و در ادامه نوازندگان به آنجا می‌روند و بر اساس پارتیتور آماده به ضبط بخش‌های مربوط به خود می‌پردازند. در استودیوی الکترونیک این رویه برعکس است، یعنی آهنگساز در استودیو کار ساخت اثر را از صفر آغاز می‌کند و با استفاده و بهره‌گیری از امکانات موجود به ساخت اثر می‌پردازد. از طرفی همه آهنگسازان متخصص موسیقی الکترونیک نیستند. در چنین شرایطی آهنگساز به استودیوی الکترونیک می‌رود و ایده خود را مطرح می‌کند و در ادامه طی تعامل با اپراتور مربوطه و استفاده از تخصص او ایده خود را به مرحله اجرا می‌رساند. نسل جوان‌تر گروه موسیقی یارآوا در استودیو مشغول شدند و تمام امور را در دست دارند که از این بابت هم خود من به شخصه بسیار خوشحالم.
* عکس یک: ابوذر کبیری
عکس‌های متن: مهدی دولتی
