در گفتوگو با ایلنا مطرح شد:
فرق هنر عاشورایی با سکولار در هدایتبخشی آن است/ دلایل جاری بودن فرهنگ عاشورا در طول تاریخ بهرهگیری از هنر در سطح وسیع است
محمدحسین صلواتیان معتقد است: فرق هنر عاشورایی با هنر سکولار در این است که، هنر عاشورایی هدایت بخش است، سرگرم کننده نیست. با قلوب انسانها که مرکز پردازش دریافتهای ملکوتی انسان است سر و کار دارد، نه با ذهن که مرکز پردازش دریافتهای حسی است. اگر چه از این طریق وارد میشود ولی به قلب ملکوتی میرسد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، واقعه عاشورا یکی از مهمترین وقایع تاریخ بشریت و تشیع است و شاید جزو معدود حوادث تاریخی باشد که توانسته حجم وسیعی از آثار هنری را در رشتههای مختلف به خود اختصاص دهد. از تئاتر و موسیقی گرفته تا هنرهای تجسمی با هنر عاشورایی گره خوردهاند و هر سال با فرا رسیدن ماه محرم رنگ و بوی دیگری به جامعه میبخشند.
البته این هنر در طول سالیان متمادی سعی داشته با ذوق و سلیقه جامعه و نسل روزگار خود همراه شود و به نوعی همسو با خواستههای نسل نو تغییر شکل دهد. شاید همین ویژگی هنر عاشورایی باشد که توانسته این هنر را حتا بعد از گذشت ۱۴۰۰ سال همچنان زنده نگاه دارد و عموم جامعه را با خود همراه سازد.
محمدحسین صلواتیان (تصویرگر، کاریکاتوریست) با اشاره به آنکه یکی از دلایل جاری بودن فرهنگ عاشورا در طول تاریخ بهرگیری از هنر در سطح وسیع است، تصریح کرد: در راس این جریان هنری ادبیات بویژه شعر قرار دارد. هنرهای نمایشی به صورت تعزیه و مراسم آیینی، هنرهای صوتی در قالب آواها و نواها و در مرتبهای هنرهای تجسمی نیز نقش تعیین کنندهای دارند.
به گفته او، هنرهای تجسمی در شکل طراحی کتیبه، پرچم، نمادهای بصری، نقاشی و تصویرسازی بروز کرده است. در این راستا، از شاخصههای مهم هنر عاشوری بهروز شدن دائمی است.
صلواتیان در پاسخ به این سوال که هنر عاشورایی چه تاثیری در نسل معاصر داشته، گفت: هنر عاشورایی متناسب با زمان و مکان در قالب چارچوبها و اصولهایش بهروز میشود. نسل حاضر با هنر عاشورایی امروز مواجه است که البته این هنر زاییده اندیشه و احساس خودشان است. به همین جهت با نسل جوان آمیخته و همراه است. این بهروز شدن از ارزش و اعتبار هنر گذشته نمیکاهد بلکه تجلی نو و تازهای از همان هنر است.
این هنرمند معتقد است: فراگیری فرهنگ و مکتب عاشورا در سطح وسیع در کشور نشان از تاثیر عمیق این مکتب دارد که محمل فراگیری آن بطور عمده در قالبهای هنری است.
او درخصوص توقعات نسل جدید بخصوص کودکان و نوجوانان از هنر عاشورایی نیز اذعان داشت: قالبهای سنتی هنر عاشورایی که دائما هم بهروز میشوند جوابگوی قسمتی از نیازهای کودکان و نوجوانان است. آنچه باید به صورت جدیتر به آن پرداخت، پدیدههای نو ظهور قالبهای هنری مثل پویانمایی، پینما، بازیهای رایانهای، نرم افزارها و... است، که به حد توقع و نیاز مخاطب نرسیده و باید توسط همین نسل این اتفاق بیافتد.
صلواتیان با تاکید برآنکه عناصر مورد استفاده در هنر عاشورایی در حال گسترش و تحول است در توضیح این مهم اظهار کرد: عاشورا مکتبی است که در زمان و مکان جاریست. هنر عاشورا آثار باستانی نیست. هنر زنده، پویا و جاریست. به همین دلیل تحول دارد. نمیایستد. کهنه نمیشود. هنر از بستر فرهنگی جامعه برمیخیزد. به همین خاطر مخاطب خودش را دارد. هنر بدون مخاطب میمیرد.
این هنرمند در پاسخ به سوالی مبنی برآنکه چگونه میتوان بین هنر و جامعه ارتباط برقرار کرد، گفت: آن دسته از هنرهای تجسمی بیشترین تاثیر را در جامعه دارند که اولا مخاطب را ببیند و برای مخاطب باشند و ثانیا در وسعت بیشتری عرضه بشوند یا به قول دیگر رسانهای باشند. هنر در رسانه به قدرت بیشتری دست پیدا میکند و اگر با رویکرد مخاطب شناسانه تولید شده باشد این قدرت تاثیر گذاری افزایش مییابد.
صلواتیان در ادامه افزود: فرق هنر عاشورایی با هنر سکولار در این است که، هنر عاشورایی هدایت بخش است، سرگرمکننده نیست. با قلوب انسانها که مرکز پردازش دریافتهای ملکوتی انسان است سر و کار دارد، نه با ذهن که مرکز پردازش دریافتهای حسی است. اگر چه ازاین طریق وارد میشود ولی به قلب ملکوتی میرسد.
او تصریح کرد: هنر غیر دینی هر پدیدهای را بیش از آنچه که هست نشان میدهد. ولی هنر عاشورایی هیچگاه به عمق و عظمت و انتهای عاشورا نخواهد رسید و همیشه جلوهای از عاشورا است. هنر عاشورایی، نور و بصیرت میآفریند؛ در حالی که هنر غیر دینی غفلت ایجاد میکند.
این هنرمند خاطرنشان کرد: هنر عاشورایی برای نجات انسانها از هرگونه اسارت و ذلت است. در حالی که هنر غیر دینی انسانها را اسیر هواها و هوسهای نفسانی میکند. البته هنر عاشورایی دهها ویژگی دیگر نیز دارد که در این گفتگو نمیگنجد.