وزیر ارشاد:
در نظارت مبتنی بر قوانین بالا دستی عمل میکنیم/ جامعه بدون اسطوره ماندگار نیست/ توجه بر توازن بین خلاقیت و حفاظت از ارزشهای اخلاقی و دینی در تولیدات آثار فرهنگی و هنری
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آستانه هفته دولت به تشریح برنامههای این وزارتخانه در راستای برنامههای 9 گانه و همچنین اقدامات در حوزه جبران برخی خسارتهای وارد شده پرداخت.
به گزارش ایلنا، سیدعباس صالحی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) در آستانه هفته دولت، شامگاه چهارشنبه بیست و نهم مرداد با حضور در برنامه تلویزیونی نگاه یک (شبکه یک سیما) مجموعه برنامههای این وزارتخانه در راستای برنامههای 9 گانه و همچنین اقدامات در حوزه جبران برخی خسارت های وارد شده در برنامه های فرهنگی و هنری ناشی از شیوع ویروس کرونا را تشریح کرد.
او در ابتدای این برنامه، هفته دولت و روز جهانی عکس را تبریک گفت و اظهار کرد: عکاسان در تصویر گری، تصویر یابی و نگهداری زندگی اجتماعی و فضاهای خاص تلاش می کنند و در ایام شیوع کرونا هم به طور ویژه به کمک حوزه تصویرسازی در این زمینه آمده اند.
توجه بر ظرفیت های مردمی در حوزه فرهنگ و هنر
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه در زمان تصدی بر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 9 کلان برنامه به عنوان نقشه راه این وزارتخانه اعلام کردید و تاکنون چه مقدار از آن کلان برنامه ها محقق شده است، گفت: در ابتدای تصدی بر این وزاتخانه 9 کلان برنامه تعریف شد و در 3 سال گذشته به دنبال تحقق آن ها بوده ایم. یکی از این برنامه ها تکیه بر ظرفیت های مردمی در عرصه فرهنگ و هنر بوده است. به این معنا که ظرفیت عرصه فرهنگ و هنر می تواند بر مردم تکیه کند. مردم مهم هستند.
وی در عین حال تصریح کرد: بر این اساس چند اتفاق افتاده که از آن جمله توجه بر کانون های فراگیر حوزه فرهنگ و هنر است. تشکل های سراسری در اغلب صنوف فرهنگ و هنر غیر ممکن بوده و هست. در این زمینه مقدماتی با وزارت کار و امور اجتماعی شد که در هیات دولت نیز مطرح شد تا بتوانند تشکل های سراسری داشته و حتی امکان اتحادیه بزرگ داشته باشند. با این نوع اتفاقات در واقع جریانی پیش می آید که حوزه فرهنگ و هنر بتواند جایگاه واقعی خود را به دست آورد.
صالحی در این مورد ادامه داد: به عنوان مثال اتحادیه ناشران با اینکه سابقه 50 ساله هم دارد ولی دارای اتحادیه کشوری نبوده است و با این نوع نگاه ها تقویت مردمی عرصه فرهنگ و هنر مورد توجه قرارگرفت و در این مسیر متغیرهای زیادی هم دنبال شد.
بهبود کسب و کارهای فرهنگ و هنر
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه دوم را بهبود کسب و کارهای فرهنگ و هنر برشمرد و ادامه داد: در این زمینه هم چند مسئله کلان تعریف شد؛ اینکه موضوع فرهنگ و هنر در ردیف اشتغال و حمایت اشتغال دولتی قرار بگیرد و بر این اساس بیمه بیکاری اصحاب فرهنگ و هنر را دنبال می کنیم.
تاکید بر عمومی سازی دسترسی فرهنگ و هنر
وی در ادامه به برنامه سوم اشاره کرد و افزود: سومین برنامه، عمومی سازی دسترسی فرهنگ است تا رویدادها و تولیدات فرهنگی و هنری توزیع مناسب پیدا کنند. یکی از قدم هایی که در 3 سال گذشته در امتداد اقدامات قبل از آن صورت گرفته امضای تفاهم نامه با استانداری ها در فضای فرهنگی است که سرعت گرفته است. در این بازه زمانی با 20 استانداری امضای تفاهم نامه داشته ایم. در سال 98، 230 هزار رویداد فرهنگی و هنری در استان ها داشته ایم. 100 سینما در سال 98 در استان ها بازسازی و یا ساخته شده است. طرح امید در حوزه سینمایی هم شروع به کار کرده و در حوزه کتابخانه های عمومی هم 70 کتابخانه شهری و ... در این مدت شکل گرفته است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: عمومی سازی دامنه وسیعی دارد که نباید تولیدات و رویدادها در تهران بماند و جریان تولید فرهنگ و هنر همه کشور را در بربگیرد تا شعار ایران تنها تهران نیست تحقق یابد.
امضای 36 موافقتنامه با کشورهای مختلف
وی ادامه داد: برنامه دیگر مناسبات فرهنگی و هنر کشور در جامعه بین الملل در قالب دیپلماسی فرهنگی است. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مجموعه معاونت ها و بخش های مختلف این وزارتخانه اقدامات قابل توجهی در 3 سال گذشته در این حوزه داشته است. 36 موافقتنامه با کشورهای مختلف انجام شده که فرصت تبادلات فرهنگی و هنری کشور با جامعه بین الملل را فراهم می آورد.
شفاف سازی منجر به کاهش فاصله های ارتباطی می شود
صالحی در ادامه اعلام برنامه های این وزارتخانه در راستای 9 کلان برنامه خود، گفت: شفاف سازی از دیگر این برنامه ها است که حوزه فرهنگ و هنر به دلیل نسبت با گروه های مرجع اجتماعی و مردمی، باید در ارائه رویدادهای خود شفاف عمل کند زیرا فاصله های ارتباطی کمتر می شود. بر همین اساس معاونت ها و سازمان های وزارتخانه، رویدادها، جشنواره ها، مجموعه حمایت ها و قراردادهای خود را منتشر می کنند.
دولت الکترونیک منجر به افزایش تسهیل در ارائه خدمات و کاهش فساد می شود
وی ادامه داد: دولت الکترونیک و هوشمند از دیگر برنامه های این وزارتخانه است که دنبال شده است. هر چقدر به طرف دولت الکترونیک حرکت کنیم موجب تسهیل خدمات و پیشگیری از فساد و همچنین قابلیت داده کاوی اطلاعات در حوزه فرهنگ و هنر می شود. تا مهر امسال موضوع پنجره واحد و انجام تمامی امور از طریق سامانه ها صورت می گیرد. بیش از 130 مجوز داشته ایم که در این مدت به 36 مجوز تقلیل یافته است.
ارتقای محتوای فرهنگ و هنر از دیگر برنامه های وزارتخانه
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ارتقای محتوای حوزه فرهنگ و هنر را از دیگر برنامه های این وزارتخانه برشمرد و افزود: در حوزه کمی توسعه قابل توجهی داشته ایم و در حوزه کیفی که دارای اهمیت هم است با تعریفی مسیر حرکت 5 موضوع را با پژوهش های میدانی و کتابخانه ای داشته ایم که باید همبستگی اجتماعی را در 5 موضوع امید و نشاط اجتماعی، تحکیم خانواده، عزت و قدرت ملی، مسئولیت پذیری فرهنگی و اجتماعی و مبارزه با بی عدالتی و فساد دنبال کنیم. و این منجر به اعتماد مردم به مردم و مردم به حاکمیت می شود.
تاکید بر انسجام فرهنگی و گفت و گوی فرهنگی به عنوان نقشه راه
وی در عین تشریح برنامه های 9 گانه خود تاکید کرد: انسجام فرهنگی و گفت و گوی فرهنگی نقشه راه ما در این 9 کلان برنامه بوده است.
بخش قابل توجهی از تاب آوری کشور در مواجهه با مشکلات اخیر ریشه در فرهنگ کشور ما دارد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه مقام معظم رهبری اقتصاد و فرهنگ را دو اولویت مهم کشور می دانند؛ بنابراین فرهنگ چه جایگاهی در پیشبرد اهداف کشور دارد و فاصله ما با آنچه هستیم و آنچه باید باشیم چقدر است، گفت: در ابتدا باید بدانیم با چه نگاهی به این موضوع نگاه می کنیم. باید قسمت پر لیوان را دید ولی نه به معنای نادیده گرفتن کاستی ها. نباید فرهنگ را دست کم گرفت. بخش قابل توجهی از تاب آوری کشور در مواجهه با مشکلات اخیر ریشه در فرهنگ کشور ما دارد و فرهنگ منجر به تاب آوری در مقابله با مشکلات شده که کرونا یکی از این موارد است.
وی در ادامه داد: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در زمینه ویروس کرونا نتایج قابل توجهی را به دست آورده است. کرونا با اینکه موضوع بهداشتی است ولی اینکه ریشه های فرهنگی چگونه به کمک آن آمده است قابل بررسی است. در این پژوهش ها سوال شده که در زمان شیوع کرونا چقدر به قشر ضعیف کمک کرده اید و 40 درصد پاسخ داده اند که به اقشار ضعیف جامعه کمک کرده اند. ما جامعه با تعاون اجتماعی داریم که گاهی به آن کمتر توجه می شود. به عنوان مثال در شرایط تحریم و شیوع کرونا زمینه های بیشتری وجود داشت تا اتفاقات بد بیفتد اما بر اساس پژوهش صورت گرفته از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات نشان داده شد که بر اساس فرهنگ جمعی کشور، بیش از 40 درصد از مردم به قشر فقیر جامعه کمک کرده اند.
صالحی افزود: همچنین در پیمایش دیگری 74 درصد از مردم به نهاد سلامت و جامعه پزشکی کشور اعتماد داشته اند و این نشان می دهد که حرمت به پزشک و جامعه پزشکان در کشور ما از جایگاه ویژه ای برخوردار است. بنابراین فرهنگ اجتماعی ما دارای اضلاعی است که به اعتبار مقوم های هویتی و تاریخی خود قابل توجه است.
وی در پاسخ به اینکه پس چرا این اتفاقات کمتر نمود دارد و آیا به دلیل تبلیغات کم در این زمینه است، گفت: عوامل متعددی وجود دارد. گاهی به دلیل عادت و طبیعی شدن و یا عدم بازروایت درست از اقدامات است که گاهی اقدامات دیده نمی شود. بنابراین روایت گری درست، دقیق و جذاب اهمیت دارد. نباید بخش های ایجابی و مثبت حوزه فرهنگ را دست کم بگیریم.
صالحی در ادامه گفت: درباره نیمه خالی لیوان هم باید گفت که باورهای دینی ما در حوزه هایی قابل اعتنا است. اما اینکه چقدر مصرف فرهنگی داریم باید گفت که به شکل کمیت پذیر ضعف داریم و این بر حوزه تولید اقتصاد و توزیع آن تاثیر می گذارد. بخش دیگری که در آن آسیب پذیری داشته ایم این است که ما در جامعه ای هستیم که فرهنگ مثبت کنجکاوی دارد و به دنبال حرف های تازه است و این ویژگی مثبتی است ولی در آنجایی که در مبادلات قرار می گیرد اگر در موازات حرکت نکند تحریک پذیر می شود. بنابراین باید تبادل و توازن بین کنجکاوری و مبادلات و تولیدات داخلی و خارجی را حفظ کنیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره اینکه کرونا در حوزه های مختلف از جمله حوزه فرهنگ و هنر کشور اثر مخرب داشته و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای جبران این خسارت ها چه اقداماتی داشته است، افزود: کرونا در حوزه های مختلف اجتماعی و به طور ویژه در حوزه فرهنگ و هنر خسارت هایی را وارد کرده است. یکی از ویژگی های حوزه فرهنگ و هنر ذات جمع گرایانه آن است و محصولات، رویدادها و تعاملاتش به صورت جمع گرایانه است و در زمان شیوع کرونا حوزه فرهنگ و هنر بیش از هر حوزه دیگری آسیب دیده است.
وی ادامه داد: در این مدت حوزه های مختلف فرهنگی و هنری تعطیل شدند و برخی هم به صورت شبهه تعطیل هستند. تا 24 فروردین امسال برآورد خسارت های ناشی از کرونا بر بخش فرهنگ و هنر کشور هزار میلیارد تومان بود که دامنه آن بسیار وسیع بود. به عنوان مثال نمایشگاه کتاب تهران در سال گذشته 120 تا 130 میلیارد تومان فروش داشته است. حوزه سینما در سال گذشته تا اسفند 300 میلیارد تومان فروش سینما داشته است. و یا در بخش های دیگر از جمله موسیقی و هنرهای تجسمی نیز خسارت هایی داشته ایم. سالن های نمایشی تهران که حدود 120 سالن است تعطیل شدند و در شهرستان ها هم به همین شکل بود.
پرداخت 35 میلیارد تومان برای بیمه اعضای صندوق هنر در سه ماهه اول سال
صالحی در عین حال تصریح کرد: بنابراین با توجه به این خسارت ها در ابتدای شیوع این ویروس بحث های مفصلی با دولت داشتیم. شرایط دولت را هم ما و هم مردم می دانند و درک می کنند. بنابراین متوجه مشکلات دولت در تامین منابع هستیم ولی اقداماتی هم در این زمینه برای خسارت دیده ها در این حوزه شده است که بیمه هنرمندان یکی از این اقدامات است. بخش بیمه پرداخت شخصی در 3 ماهه اول امسال با مبلغ 35 میلیارد تومان از صندوق اعتباری هنر برای کسانی که بیمه این صندوق بودند، پرداخت شد.
وی ادامه داد: از دیگر اقدامات در این حوزه این بود که حوزه فرهنگ و هنر در فضای رسته های فرهنگی و تسهیلات قرار گرفتند و تاکنون حدود 602 میلیارد تومان اصحاب فرهنگ و هنر در سامانه کارا ثبت نام کرده اند که 120 میلیارد تومان از این مبلغ پرداخت شده است.
دریافت 120 میلیارد تومان به عنوان کمک تسهیلات معیشتی برای اعضای صندوق هنر
صالحی افزود: همچنین با کمک آقایان جهانگیری و نوبخت هم توانستیم 120 میلیارد تومان به عنوان کمک تسهیلات معیشتی برای اعضای صندوق اعتباری هنر دریافت کنیم.
وی ادامه داد: با 200 میلیارد تومان تسهیلات ارزان قیمت هم موافقت شده که به زودی در اختیار اصحاب فرهنگ و هنر قرار می گیرد.
برگزاری کنسرت ها و تئاتر های آنلاین در زمان شیوع کرونا
وی درباره اینکه با توجه به شیوع کرونا تمهیداتی لازم است که فعالیت های فرهنگی و هنری متوقف نشود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه سیاست های جدیدی در این زمینه دارد، گفت: در ابتدا فکر می کردیم مدت شیوع این ویروس کوتاه است ولی اکنون اقدامات متعددی لازم است تا خسارت های ناشی از آن را به حداقل برسانیم و بتوانیم فضای فرهنگ و هنر کشور را سر پا نگه داریم. در زمان شیوع کرونا فضای فرهنگ به اقتصاد مجازی نزدیک شد. و شاید از قبل این نیاز وجود داشت و کرونا ضرورت آن را بیشتر کرده و اصحاب فرهنگ و هنر با آن ارتباط برقرار کرده اند. مثلا تئاتر ها و کنسرت های آنلاین در این مدت برگزار شد. عرضه هنرهای تجسمی به صورت آنلاین و برگزاری جشنواره موسیقی جوان به صورت آنلاین از دیگر این برنامه ها بود. بنابراین یکی از رویکردهای اساسی که می تواند کمک کننده باشد فضای مجازی است که به کمک فضاهای حقیقی می آید ولی در این میان باید به صیانت از مالکیت معنوی و اقتصادی آثار هم توجه داشته باشیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اینکه در زمان شیوع کرونا شاهد پخش برخی فیلم های دارای پروانه نمایش در فضای مجازی بودیم و این اقدام چقدر می تواند پایدار باشد، افزود: همیشه در فضای جدید ابتدا به ایجاد ذائقه سازی باید پرداخت و بعد از آن به اقتصاد آن می پردازیم. مثلا در حوزه موسیقی آنلاین ابتدا به این فکر کردیم که آیا از آن استقبال می شود و یا مثلا در حوزه تئاتر که مصرف کننده کمتری دارد از طریق پخش آنلاین فضاهای وسیع تری را پوشش می دهد. بنابراین؛ این نوع برگزاری فرصت اقتصادی شدن بیشتری را ایجاد می کند. اقتصادی کردن پخش آنلاین با گسترش ذائقه ها و عادت کردن به آن پدید می آید و می توانیم فضاهای جدید دیگری در حوزه اقتصاد فرهنگ و هنر ایجاد کنیم.
در 6 ماه گذشته تجربه رسانه ای خوبی داشته ایم
عضو کابینه تدبیر و امید در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول کمیته اطلاع رسانی ستاد ملی مقابله با کروناست چه میزان همکاری رسانه ها و بخش های هنری را داشته است، گفت حوزه رسانه نسبت به دیگر بخش های جامعه سریع تر آغاز به کار کرد. در بهمن سال گذشته مسئولان وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با رسانه ها جلساتی داشتند و بعد از آن ستاد ملی مقابله با کرونا شکل گرفت و سپس کمیته اطلاع رسانی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شد. در ذیل آن ستاد خبری هم ایجاد شد که الهامی بود از ستاد تبلیغات جنگ که ترکیبی از دستگاه های اجتماعی، خبرگزاری های مهم و صدا و سیما بود. همچنین شورای اطلاع رسانی استان ها هم به ریاست استاندار و دبیری مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شد که 200 جلسه در استان ها برگزار شد. بنابراین در شش ماه گذشته تجربه رسانه ای خوبی داشته ایم و خبرگزاری ها، سایت های، خبری شبکه های اجتماعی و ... با کمیته اطلاع رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا همکاری خوبی داشته اند تا بتوانیم از این طریق در ایام شیوع کرونا مرجعیت داخلی رسانه ای ایجاد کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اینکه یکی از انتظارات از این وزارتخانه نظارت بر تولیدات فرهنگی و هنری است و برخی از ضعف بر این نظارت گلایه دارند و آن را مغایر با ارزش های سبک زندگی ایرانی و اسلامی میدانند، گفت: نظارت های بر فعالیت های فرهنگی و هنری دارای چند مسیر است که باید توازن آن را حفظ کنیم. مانع نشدن از آزادی های فردی و خلاق افراد یکی از این مسیرهاست. بنابراین هرچقدر جریان خلاق را حفظ کنیم تولیدات آثار با نوآوری بیشتر همراه است. دومین مسیر حفاظت از ارزش های اخلاقی و هویتی افراد است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید تلاش کند این دو مسیر را به عنوان دوگانه مکمل و در کنار هم جلو ببرد.
در نظارت مبتنی بر قوانین بالا دستی عمل می کنیم
وی در ادامه تصریح کرد: با توجه به این دو مسیر دو نگاه و دو نظر هم در جامعه وجود دارد که برخی با مسیر اول و برخی هم با مسیر دوم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مخالف هستند. و ظرافت کار در همین نکته است و تلاش من و همکارانم این است که در مقام عمل پیگیر کار در این حوزه باشیم. برخی با نگاه اول و برخی با نگاه دوم به این نظارت ها توجه می کنند و ممکن است در این میان برخی از خلاقیت ها کور شود و از طرفی با نگاه اول برخی حس کنند که معنای آزادی خلاقیت این است که می شود هر چیزی را عرضه کرد بدون توجه به ارزش های اجتماعی، انسانی و ... . ولی ما در این مدت تلاش کرده ایم که هم فکر و هم عمل عمل کنیم. مثلا سال گذشته در بخش کتاب 95 هزار کتاب برای بررسی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تحویل داده شده است. 200 فیلم اولی ها و حرفه ای هم برای اخذ مجوز به این وزارتخانه در سال گذشته ارائه شده است. 1700 نمایش فقط در تهران و در بخش ترانه ها 20 هزار قطعه ترانه آمده است. در این حجم از آثار رسیده برا ی ارائه مجوز فعالیت برخی افراد با نگاه خلاقیت به آن توجه می کنند و مواردی را که غیر مجاز و یا مشروط اعلام می شود را تصور می کنند که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با آزادی اندیشه مخالف است و با همین نگاه به نقد این وزارتخانه می پردازند. از منظر آن ها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وزارتخانه سانسور است. بنابراین تلاش می کنیم با مولفان و تهیه کنندگان از طریق گفت و گو موارد مشروطی آثار را کاهش دهیم.
وی در عین حال تصریح کرد: از طرفی هم برخی هنجار های اجتماعی در جامعه وجود دارد که نمی توان به آن ها بی توجه بود. در بخش نظارت برخی دیگر از افراد تصورشان این است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به راحتی مجوز یک اثر را بدون بررسی ارائه می دهد. این در حالی است که ما دارای قوانین بالا دستی هستیم و براساس آن عمل می کنیم.
وی درباره برخی ترانه های مورد استفاده در موسیقی و عدم توجه به اسطوره سازی از طریق سینمای کشور گفت: یکی از بحث های مهم که باید مورد توجه بیش از پیش قرارد بگیرد زبان فارسی است که به عنوان میراث ملی به شمار می آید. بنابراین باید به آن تعصب و توجه داشته باشیم و در حوزه شعر و ترانه هم باید توجه بیشتری کنیم. در شورای ترانه و شعر پیشکسوتان برجسته ای حضور دارند. در عین حال ما در مقابل موج هایی به شکل موسیقی های زیرزمینی و خارجی هستیم که فشارهای زیادی در این زمینه بر ما وارد می کند. تعداد ترانه هایی که مردود شده اند قابل توجه است. اصل کار ما نیز تاکید بر اصلاح است.
وی ادامه داد دومین موضوعی که باید به آن حساس باشیم مرز بین اخلاق انسانی و فراتر از آن اخلاق فطری است.
جامعه بدون اسطوره ماندگار نیست
در حوزه اسطوره سازی که امر مهمی است باید گفت که سینما می تواند اسطوره های تاریخی را به اسطوره های تصویری و سپس به اسطوره های ذهنی مبدل کند زیرا جامعه بدون اسطوره ماندگار نیست و انتظار از سینمای ایران باید بالا باشد. سینمای کشور ما در منطقه بی رقیب و در برخی از کشورهای توسعه یافته هم کم رقیب است. قدم هایی هم در این زمینه در حوزه ها مختلف برداشته شده است؛ مثلا اسطوره سازی از شهید چمران که تا قبل از آن بیشتر به صورت مکتوب معرفی می شد و یا فیلم 23نفر و ... از جمله نمونه های اسطوره سازی در سینمای کشورمان است.
به دیده شدن تئاتر ایرانی کمک کنیم
وی در پایان در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه چرا از نمایش نامه های خارجی بیشتر از نمایش نامه های داخلی استفاده می شود، گفت: از دهه چهل با این موضوع رو به رو بوده ایم که باید تئاتر ایرانی داشته باشیم و بزرگانی مثل علی نصیریان و برخی از پیشکسوتان این حوزه دغدغه این امر را داشته اند که باید در این حوزه با فرم و سلایق خود نسبت برقرار کنیم. به نظرم در این زمینه ضعیف نیستیم ولی در عین حال قوی هم نیستیم. قدم هایی را هم در این زمینه برداشته ایم و هنرهای نمایشی با مفاد مضمون و نوع فرم هم کم نیستند. ولی جریان عرضه تئاتر با نمایش نامه های خارجی فراوان است که علت های متعددی دارد که راه حل آن این است که تئاتر ایرانی بیشتر دیده شود و به دیده شدن بیشتر آن کمک کنیم.