حمید بهروزی‌نیا در گفت‌وگو با ایلنا:
«موسیقی» در خط مقدم «بحران» است/ اجرای کنسرت آنلاین و بدون تماشاچی مثل تمرینات گروهی است/ خدماتی که به اهالی موسیقی می‌دهند بسیار کمتر از دیگر صنف‌هاست/ برخی افراد بدون هیچ رزومه‌ای فیلم آموزشی می‌سازند
حمید بهروزی نیا می‌گوید: مدتی است در فضای مجازی فیلم‌هایی منتشر می‌شوند که نحوه آموزش غلطی دارند و افرادی آنها را می‌سازند که هیچ رزومه‌ای ندارند. اغلب آنها نه کنسرتی برگزار کرده‌اند، نه در کنسرتی به عنوان نوازنده حضور داشته‌اند و نه کتابی را نوشته یا تالیف کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، حدود 5 ماه است که بیماری کرونا و بحران شیوع و همه‌گیری آن زندگی مردم تمام کشورها را تحت تاثیر قرار داده است. طی این مدت مشاغل بسیاری تعطیل شده‌اند و افراد زیادی شغل خود را از دست داده‌اند. سینماها و تئاترها به دلیل عدم اکران و نمایش‌های عمومی وضعیت نابسامانی دارند و تعطیلی کنسرت‌ها باعث بیکاری تعداد بسیاری از نوازندگان شده و سالن‌دارها نیز در پی این اتفاق گردش اقتصادی ندارند و دچار ضررهای مالی شده‌اند. اما بخش دیگری از موسیقی که از اهمیت بسیاری برخوردار است، عرصه آموزش است. طی چند ماه گذشته آموزشگاه‌های موسیقی نیز با مشکلاتی مواجه شده‌اند. برخی تعطیل شده و تعدادی دیگر به آموزش‌های آنلاین و مجازی روی آورده‌اند. البته آموزش موسیقی به شیوه آنلاین نیز موافقان و مخالفانی دارد. برخی از مدرسان این شیوه را تایید می‌کنند و عده‌ای دیگر آن را برای همه مقاطع مناسب نمی‌دانند.
حمید بهروزی‌نیا (نوازنده، آهنگساز و سرپرست گروه لوتوس) با خوانندگی سینا سرلک که طی سال‌های فعالیتش از محضر استادانی چون حسین بهروزی‌نیا، حمید شجاعی، محمدرضا ابراهیمی، ارشد طهماسبی، داریوش پیرنیاکان و زنده‌یاد هوشنگ ظریف بهره برده و حال نیز در زمینه آموزش فعال است، یکی از افرادی است که در همان ابتدای شیوع بیماری کرونا به شیوه آموزش آنلاین روی آورده و به تولید کلیپ‌های آموزشی و انتشار آنها در صفحه اینستگارامش پرداخته است.
حمید بهروزی‌نیا درباره مزایا و معایب آموزش آنلاین و چند و چون فعالیت‌های آموزشی‌اش طی چند ماه گذشته با ایلنا گفتگو کرد و درباره فعالیت‌های هفته‌های اخیرش گفت: قرار بود به اتفاق اعضای گروه «لوتوس» با خوانندگی سینا سرلک اواخر اسفندماه کنسرت‌هایی را برگزار کنیم که به دلیل شیوع بیماری کرونا و تعطیلی کنسرت‌ها این اتفاق میسر نشد. در محدوده غرب تهران آموزشگاه موسیقی دارم و از اوائل اسفندماه سال گذشته به دلیل نامناسب بودن شرایط، مجبور به تعطیلی کلاس‌ها شدیم و از همان ابتدای بحران، تصمیم گرفتیم کلاس‌ها را به صورت آنلاین برگزار کنیم و بدون وقفه تغییر رویه دادیم و این شیوه را برگزیدیم.
چطور به سرعت از شیوه آموزش حضوری به آموزش آنلاین تغییر رویه دادید؟
من پیش‌تر تجربه آموزش آنلاین داشته‌ام و در این‌باره با تمام استادان صحبت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که کلاس‌های آموزشگاه آنلاین برگزار شود. پذیرفتن این شیوه و حضور در کلاس‌های آنلاین در ابتدا برای برخی از هنرجویان سخت بود و نسبت به آن جبهه گرفتند، اما در ادامه و پس از آنکه کیفیت کار را دیدند، توانستند خودشان را وفق دهند و در کلاس‌ها حضور یابند.
طی این مدت برای ارتقای سطح کلاس‌ها و کیفیت آموزش چه تمهیدات دیگری را به‌کار گرفتید؟
در اسفندماه سال گذشته، از آنجا که در خانه بودم و زمان بیشتری داشتم، تصمیم گرفتم برای آموزش بهتر هنرجویان به تولید فیلم‌های آموزشی بپردازم. متاسفانه مدتی است در فضای مجازی فیلم‌هایی منتشر می‌شوند که نحوه آموزش غلطی دارند و افرادی آنها را می‌سازند که هیچ رزومه‌ای ندارند. اغلب آنها نه کنسرتی برگزار کرده‌اند، نه در کنسرتی به عنوان نوازنده حضور داشته‌اند و نه کتابی را نوشته یا تالیف کرده‌اند. اتفاقا چندی پیش فیلمی آموزشی درباره سه تار دیدم که شیوه‌ای غلط را آموزش می‌داد. موضوع جالب اینکه اگر در اینترنت جستجو کنید تعداد بسیاری از این فیلم‌ها را خواهید دید. حضور افراد مذکور تا آن حد در فضای مجازی قوی است که حین جستجو، اول با همان فیلم های آموزشی غلط مواجه می‌شوید. بنا به همین دلایل تصمیم گرفتم با استفاده از تجربیات خودم به ضبط فیلم‌های آموزشی بپردازم. البته در این زمینه با اساتید دیگر نیز صحبت می‌کردم و به جز این، پیش از آموزش تکنیک‌ها راجع به آنها مطالعه می‌کردم که اگر تجربه‌ام ناکافی بوده یا اشتباهی وجود دارد، برطرف شود تا از بابت آموزش درست هنرجویان و شاگردان خیالم راحت باشد. بر همین اساس به تولید فیلم‌های آموزشی پرداختم.
اما تولید فیلم‌های آموزشی و انتشار رایگان آنها از تعداد هنرجویان آموزشگاه‌تان نخواهد کاست؟
شرایط مردم به دلیل شرایط موجود ضعیف شده و در پیغام‌هایی که دریافت می‌کردم، متوجه این موضوع شدم. خیلی‌ها لطف داشتند و تشکر کردند و به بیان چنین نکاتی پرداختند. مثلا اینکه ما زن و بچه داریم و اجاره‌نشین هستیم و شرایط یادگیری در آموزشگاه را نداشته‌ایم و با کمک فیلم‌ها در حال یادگیری دروس هستیم. به هرحال در شرایط بحرانی افراد باید هرکاری که از دست‌شان برمی‌آید را انجام دهند، من نیز کاری را انجام می‌دهم که از دستم برمی‌آید.
تولید فیلم‌های آموزشی‌تان ادامه دارد؟
بله. البته حدود یک ماه است در تولیداتم وقفه افتاده است، زیرا درگیر ضبط یکی دو پروژه هستم، اما تصمیم دارم انشالله از همین هفته یا هفته بعد ضبط آن جلسات آموزشی را ادامه دهم.
البته آموزش آنلاین با همه مزیت‌ها، کاستی‌هایی نیز دارد و حتی برخی اساتید نسبت به این شیوه انتقادهایی مطرح کرده‌اند و آن را برای همه مقاطع آموزشی مناسب نمی‌دانند. به‌طور مثال برخی از اساتید و معلمان، آموزش آنلاین را برای دوره‌های مقدماتی مناسب نمی‌دانند. نظر شما در این‌باره چیست؟
به نظرم فقط در مقطعی که می‌خواهیم نحوه دست گرفتن ساز را به هنرجویان آموزش دهیم با مشکلاتی مواجه خواهیم بود، آنهم اگر تصویر و نحوه فیلم‌برداری دچار ایراد باشد. ولی اگر فضای کلاس، نوع دوربین و زاویه و جایگاه آن مناسب باشد طوری که معلم و شاگرد متقابلا یکدیگر را ببیند، این اشکال مرتفع خواهد شد.
بر اساس تجربیاتتان از مزایای آموزش آنلاین بگویید.
به نظرم ما در شیوه آنلاین برای آموزش هنرجو انرژی بیشتری صرف می‌کنیم. نه تنها من بلکه برخی از استادانی که با آنها در این‌باره صحبت کرده‌ام چنین نظری دارند. اول اینکه در آموزش آنلاین باید به طور ثابت مقابل دوربین بنشینیم درصورتیکه در آموزش حضوری معلم حین تدریس می‌نشیند، راه می‌رود و قدم می‌زند و مثلا مقابل پنجره می‌رود. حال اگر مدت زمان کلاس‌ها را نیم ساعت در نظر بگیریم، استاد و معلم حین آموزش آنلاین، باید تمام آن نیم ساعت را مقابل دوربین نشسته باشد و خواه ناخواه زمانی را صرف کارهای دیگری جز تدریس نمی‌کند. معلم در آموزش آنلاین از آنجاییکه هنرجو نزد او حضور ندارد و مقابلش ننشسته، بسیاری از موارد و جزییات را بیشتر و دقیق‌تر توضیح می‌دهد. خودم چنین تجربه‌ای دارم و در آموزش‌های آنلاین بسیاری از موضوعات را بیشتر توضیح می‌دهم. طی این روند ممکن است بخشی از یک اثر را بنوازم و آن را در قالب فایلی تصویری برای شاگردم ضبط کنم یا شیوه انگشت‌گذاری را به‌طور دقیق و بر اساس تک تک انگشتان به او یاد دهم. چرا تا این حد دقیق و جزیی؟ به این دلیل که شاید تصور می‌کنم شاگرد بخش‌هایی از درس را متوجه نشده یا برایش سوالی پیش آمده است.
پس در کل با آموزش آنلاین موافق هستید و این شیوه را برای تمام مقاطع آموزشی موثر می‌دانید؟
همانطور که گفتم اگر قرار باشد شیوه دست گرفتن ساز را به هنرجو یاد دهیم آموزش حضوری بهتر است، اما پس از آن می‌توان دوره‌های آموزشی را به صورت آنلاین ادامه داد.
درباره برگزاری کلاس‌های آنلاین گروهی نیز همین نظر را دارید؟
خیر. فکر نمی‌کنم برگزاری آنلاین کلاس‌های گروه‌نوازی اتفاق جالب و موثری باشد و نتایج مثبتی در برنخواهد داشت. مثلا زمانی که بخواهم با یک هنرجو یا یک نوازنده و فرد دیگر همزمان بنوازم هماهنگی‌های لازم صورت نمی‌گیرد و صداها همزمان نخواهند بود. از طرفی طی این مدت بازار گفتگوهای آنلاین بسیار داغ بود و شاهد اتفاقاتی در این زمینه بوده‌ام. مثلا می‌دیدم نوازنده و خواننده تصنیفی را اجرا می‌کنند اما صدایی که به مخاطب می‌رسید آن چیزی نبود که باید باشد. زیرا صداها با تاخیر به طرفین می‌رسید. یا مدتی زمان صرف می‌شد تا صدای خواننده به نوازنده برسد و او تازه پس از شنیدن صدا شروع به نوازندگی می‌کرد و خواننده نیز پس از شنیدن با تاخیر صدای ساز، با نوازنده هماهنگ می‌شد. این اتفاقات در نوع ارائه اثر اشکالاتی را ایجاد می‌کند و شنونده نیز با اجرای مطلوب مواجه نخواهد بود؛ لذا به نظرم آموزش گروهی به صورت آنلاین اصلا شیوه درستی نیست.
البته با ادامه بحران کرونا این احتمال وجود دارد که پیام‌رسان‌ها و اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌ها برای ارتباط‌های گروهی ویژگی‌های جدیدی را به نرم افزارهای‌شان بیفزایند.
همینطور است. اشکالاتی که گفتم و تاخیرهای صدایی که درباره شان توضیح دادم در اینستگرام وجود دارد. اما طی این مدت شاهد بوده‌ایم برنامه‌هایی عرضه شده‌اند که ارتباط همزمان چند نفر باهم را به صورت آنلاین میسر کرده‌اند که اتفاق خوبی است. به هرحال در حال حاضر دنیای مجازی نسبت به گذشته بازار داغ‌تری دارد و بحران کرونا باعث شده افراد بیشتری از آن استقبال کنند. مثلا معلمی داشتیم که موبایلی ساده داشت و هرگاه ماشین می‌خواست خودمان برایش می‌گرفتیم. اما حال موضوع کرونا باعث شده آن معلم نیز تغییر رویه دهد و برای ادامه فعالیت‌هایش به دنیای مجازی روی آورد و به نوعی خودش را به روز کند و کار با موبایل و نحوه استفاده از فضای مجازی را بیاموزد. می‌خواهم بگویم شرایط فعلی و موضوع کرونا چه بخواهیم چه نخواهیم ما را به سمت و سوی استفاده از دنیای مجازی برده و زندگی‌مان را تغییر داده است.
به دلیل بحرانی بودن وضعیت چندماهی است برگزاری بسیاری از برنامه‌های جمعی ازجمله کنسرت‌ها لغو شده و بسیاری از نوازندگان و خوانندگان بیکار شده‌اند. برای جبران این کاستی گاه برخی افراد و گروه‌ها با حمایت‌های دولتی یا شخصی کنسرت‌های آنلاین برگزار می‌کنند. به نظرتان برگزاری کنسرت‌های آنلاین نبود کنسرت‌های حضوری را جبران خواهد کرد؟
به هرحال زمانی که ما در قالب کنسرت به روی صحنه می‌رویم چه خواننده باشیم چه نوازنده، حضور مخاطبان و علاقمندان در سالن بر کیفیت کار و اجرای‌مان تاثیر می‌گذارد. حال در سالن خالی و بدون تماشاچی نه انرژی وجود دارد و نه صدای تشویقی شنیده می‌شود. مثل این است که در استودیو تمرین می‌کنیم یا مشغول تمرینات گروهی هستیم. مطمئنا کنسرت بدون تماشاچی فاقد احساس لازم است و صدرصد از کیفیت اجرا نیز کاسته خواهد شد. از طرفی فکر می‌کنم متقابلا مردم و مخاطبان نیز کنسرت‌های معمول را به کنسرت‌های آنلاین ترجیح می‌دهند. آنها مثلا می‌توانند به جای دیدن آنلاین یک کنسرت فیلم آن را تماشا کنند و آهنگ یا قطعه مورد علاقه‌شان را نه یکبار بلکه چندین بار ببینند و بشنوند. لذا به نظرم کنسرت آنلاین به لحاظ کیفی با کنسرت‌های حضوری قابل مقایسه نیست اما خب به هرحال شرایطی پیش آمده و ما نیز باید خودمان را با آن وقف دهیم.
از طرفی عدم برگزاری کنسرت‌ها باعث بیکاری بسیاری از نوازندگان شده است.
همینطور است. متاسفانه صنف موسیقی جزو مشاغلی است که در خط مقدم بحران قرار دارد و زیان‌های بسیاری دیده است. برخی از موزیسن‌ها از راه تدریس ارتزاق می‌کنند و حال آموزشگاه‌ها و کلاس‌ها وضعیت نابسامانی دارند. از سویی بخش اعظم درآمد همه خوانندگان و نوازندگان برگزاری کنسرت است و حال کنسرتی وجود ندارد.
همینطور است متاسفانه بسیاری نوازندگان و خوانندگان و دیگر فعالان و عوامل در حال حاضر بیکار هستند و چند ماهی است اصطلاحا از جیب می‌خورند. وظیفه اصناف و نهادهای دولتی در این زمینه چیست؟
بر اساس مشاهداتم، دوستانی را می‌بینم که عضو خانه سینما هستند و آنطور که فهمیده‌ام توجه بیشتری به آنها می‌شود. شاید به این دلیل که ممکن است فعالان این عرصه بخصوص هنرپیشگان، مطالبی را در صفحاتشان منتشر کنند و خانه سینما برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی بیشتر مراقب آنهاست و بر همین اساس، از حمایت‌ها و رسیدگی‌های دولتی بیشتری برخوردار است. که البته آن رسیدگی‌ها و حمایت‌ها نیز در نوع خود اتفاقی معمول است و واقعا طی این روند سود و امتیازی نصیب اعضای خانه سینما نمی‌شود. همه اینها در حالی است که به هنرمندان و فعالان موسیقی خدمات ضعیفی ارائه می‌شود. تنها اتفاق خوبی که طی چندماه گذشته برای هنرمندان عرصه موسیقی افتاده پرداخت بیمه سه ماهه اول آنها توسط خانه موسیقی است که البته در این زمینه نیز مشکلاتی وجود دارد. مثلا اینکه برخی از افراد قبض‌هایشان را از قبل دریافت کرده بودند و بیمه‌شان را پرداخت کرده‌اند، اما آیا آن مبالغ واریزی به حساب‌هایشان واریز می‌شود یا خیر؟ چنین ابهاماتی وجود دارد. به طور کلی خدمات‌رسانی از سوی متولیان بسیار ضعیف است و این درحالی است که قشر موسیقی ضررها و آسیب‌های بسیاری را طی این مدت متحمل شده و قاعدتا باید بیش از قبل مورد حمایت قرار گیرد.
آموزشگاه‌تان چه وضعیتی دارد و آیا هنرجویان همچنان مانند گذشته از کلاس‌ها استقبال می‌کنند؟
به هرحال بیماری کرونا و وضعیت فعلی بر نحوه فعالیت آموزشگاه تاثیر گذاشته و برخی از هنرجویان با آموزش آنلاین ارتباط برقرار نکنند و شاید ثبت‌نام‌ها نسبت به قبل کمتر شده است. اما کلاس‌های من شاید به دلیل ضبط و ارائه فیلم‌های آموزشی‌ام وضعیت بهتری پیدا کرده است.
از فعالیت‌های دیگرتان بگویید.
پیش‌تر کتابی را منتشر کرده بودم که «سیزده قطعه بی‌کلام برای گروه‌نوازی» نام داشت. حال نیز چند ماهی است مشغول نگارش کتابی کمک آموزشی هستم و باید دید پروسه انتشار آن چقدر طول خواهد کشید. به جز این، آلبوم بیکلامی را در دست تولید دارم که در هر قطعه آن تار و سه‌تار با سازی متفاوت در قالب دونوازی یا سه‌نوازی همراهی می‌کنند. این روزها نیز تک‌آهنگی را در دست تولید دارم. شاعر این اثر صالحه زهره وند است، اما نام خواننده را هنوز اعلام نکرده‌ام تا برای مخاطبان سورپرایز باشد.
