در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
احتمال ریزش کاروانسرای محمدآباد خره و تهدید جان دانشجویان باستان‌شناسی وجود دارد/ پول نیست
درحالیکه بیش از نیم قرن از تبدیل کاروانسرای محمدآباد خره به پایگاه پژوهشی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران توسط زنده‌یاد دکتر عزت‌الله نگهبان می‌گذرد اما به دلیل عدم مرمت این مجموعه و هزینه‌هایی که تامین نمی‌شود احتمال ریزش و تخریب بخش‌هایی از آن وجود دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، کاروانسرای محمدآباد ازجمله بناهای تاریخی شهرستان بویین زهرا است که مربوط به دوره صفوی است. این بنا تحت تملک سازمان اوقاف و امور خیریه است و در سال ۱۳۵۰ کاروانسرایی مخروبه بوده که با همت دکتر نگهبان و با بودجه دانشگاه تهران بازسازی می‌شود و تبدیل به پایگاه پژوهش‌های باستان شناسان شده و بیش از نیم قرن از حضور آنها در این مجموعه می‌گذرد. این کاروانسرا در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۳۹۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. با این وجود این روزها حال و روز خوبی ندارد.
کاروانسرای محمدآباد پیش از بازسازی، سال ۱۳۴۹
نظارت دکتر نگهبان بر مراحل بازسازی کاروانسرا
مصطفی ده پهلوان (رئیس موسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران و عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی) با اشاره به آنکه می‌توان گفت ۹۰ درصد استادان باستان‌شناسی کشور در این کاروانسرا آموزش‌های ابتدایی خود را گذرانده‌اند، درخصوص وضعیت این کاروانسرا گفت: از آنجا که هزینه نگهداری و مرمت این مجموعه که اکنون توسط اوقاف به دانشگاه تهران اجاره داده شده است بسیار بالاست، هیچ ارگانی حاضر به تخصیص اعتبار لازم برای مرمت آن نیست و با توجه به زلزله خیز بودن منطقه جان دانشجویان و استادان باستان‌شناسی به طور جدی در خطر است و باید به فکر تأمین مکان امنی برای استقرار آنان بود.
او ادامه داد: دانشگاه از پس هزینه‌های مجموعه برنمیآید چراکه سالی حدود ۴۰۰ میلیون تومان برای اداره و نگهداری و مرمت این مجموعه و پروژه کاوش آموزشی پرداخت می‌کند و سالانه حدود ۲۵ میلیون تومان نیز بابت اجاره این مجموعه به اوقاف داده می‌شود. این درحالی است که دانشگاه از پس چنین هزینه‌هایی برنمیآید؛ از دیگر سو معاونت میراث فرهنگی کشور نیز معتقد است از آنجا که این مجموعه متعلق به اداره اوقاف است طبق بندهای ۱۰۰-۹۸ برنامه ششم دولت نمی‌تواند به این حوزه ورود کند و سازمان اوقاف باید هزینه‌های آن را تقبل کند. سازمان اوقاف نیز با اجاره اندک سالی ۲۵ میلیون از عهده مرمت بنا برنمیآید. حتی وقتی به اداره اوقاف گفتیم که حاضر هستیم در ازای پرداخت اجاره بها مبلغی بیشتر برای مرمت این بنا هزینه کنیم، قبول نکردند و این کار را غیرقانونی عنوان کردند.
رئیس موسسه باستان شناسی دانشگاه تهران تصریح کرد: تمام این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شود که وضعیت کاروانسرای محمدآباد خره نامناسب است و نیازمند مرمت‌های اصولی است. حتی دیوارهای آن حدود ۱۰ سانت رانش دارند. باتوجه به زلزله خیز بودن منطقه اگر اتفاقی بیفتد علاوه بر احتمال تخریب کاروانسرا، با توجه به حضور دانشجویان و باستان‌شناسان، جان آنها در خطر خواهد بود.
کاروانسرای بازسازی شده در دهه ۱۳۵۰
آسیب های کاروانسرا در حال حاضر
ده پهلوان با اشاره به اینکه چندین بار سرمایه‌گذار برای تبدیل این کاروانسرا به واحد بومگردی به منطقه برده است گفت: متاسفانه حدود ۱۰ تا ۱۵ سال پیش در نزدیکی این منطقه کمپوست زباله استان قزوین زده شد. بنابراین با وزش هر باد بوی زباله‌ها به این سو می‌آید و سرمایه‌گذاران حاضر به سرمایه‌گذاری در این منطقه نیستند. باتوجه به شرایط این کاروانسرا که امروز پایگاه پژوهشی در حوزه باستان‌شناسی منطقه است، ممکن است با خروج باستان‌شناسان از این محوطه، شاهد تبدیل شدن این کاروانسرا به انبار باشیم و کم کم به ویرانه‌ای تبدیل شود. کاروانسرایی که نیم قرن در خدمت علم بوده و خود بخشی از تاریخ آموزش عالی این کشور شده است و خاطرات زیادی را برای باستان‌شناسان این مرز و بوم به همراه دارد.
