احکام کفاره روزه از دیدگاه آیت‌الله موسوی اردبیلی
پاسخ مرحوم آیت‌الله العظمی موسوی اردبیلی را به برخی از استفتاهای صورت گرفته از ایشان درباره کفاره روزه در اینجا مرور می‌کنیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سایت مرحوم آیت‌الله العظمی موسوی اردبیلی به برخی از استفتاهای مردمی درباره کفاره روزه پاسخ داده است که تعدادی از آنها را مرور می‌کنیم.
برخی از این سوالات و پاسخ‌های مرحوم آیت‌الله موسوی اردبیلی به شرح زیر است:
- فردی عمدا در ماه رمضان روزه خود را با خوردن و آشامیدن باطل کرده و نمی‌دانسته که اگر باطل کند باید کفاره بدهد آیا باز کفاره شامل می‌شود؟
پاسخ: باید کفاره بدهد.
- اگر پدری از دنیا رفته سال‌ها روزه بر او واجب نبوده آیا دو سال آخر عمر او باید روزه ادا کرد یا کفاره؟
پاسخ: قضا ندارد، باید برای تمام سال‌هایی که قدرت بر روزه گرفتن نداشته، به عوض هر روز یک مد (۷۵۰ گرم) طعام به فقیر بدهید.
- اگر فردی از سال گذشته چند روزی روزه خود را خورده باشد و بعد از آن تا ماه رمضان امسال نتوانسته روزه‌های قضا را ادا کند چگونه باید آن روزه‌های نگرفته سال گذشته را بگیرد و یا کفاره آن را بدهد؟
پاسخ: چنانچه بدون عذر شرعی روزه را عمداً خورده باشد باید کفاره بدهد و اگر رمضان سال بعد بدون عذر قضای روزه را نگرفته باشد علاوه بر قضای روزه‌ها باید برای تأخیر در قضای هر روز یک مد طعام مثل گندم به فقیر بدهد کفاره خوردن روزة عمدی بدون عذر یا آزاد کردن بنده است که فعلاً موضوعیت ندارد یا ۶۰ روز روزه گرفتن است یا دادن ۶۰ مد طعام مثل گندم به ۶۰ فقیر است، یک مد طعام ۱۰ سیر است.
- کفاره یک روز روزه نگرفته سال گذشته چه مبلغی است؟
پاسخ: در صورتی که روزه را به سبب عذر شرعی خورده و همان عذر تا سال بعدی ماه رمضان مانده است در این صورت کفاره آن یک روز ده سیر طعام است که باید به فقیر بدهد و اگر بخواهد پول بدهد تقریباً هزار دو دویست تومان باید پول بدهد به شرط اینکه اطمینان داشته باشد که فقیر پول را صرف طعام می‌کند و اما اگر عذر شرعی باقی نمانده و مسامحه کرده و تا ماه رمضان بعد روزه را قضا نکرده باید همان کفاره را بدهد و پس از ماه رمضان قضای آن روز را هم بگیرد و اگر روزه را عمداً خورده باشد باید شصت نفر فقیر را اطعام کند یعنی به هر کدام ده سیر طعام بدهد و یا شصت روز روزه بگیرد، علاوه بر آن که باید قضای آن روز را نیز به‌جا آورد.
- در صورت وجوب کفاره جمع، آیا می‌توان به‌جای ۶۰ روز گرفتن روزه و سیر کردن ۶۰ فقیر، فقط سیر کردن فقرا را انجام داد اما به تعداد ۱۲۰ فقیر؟ این در حالی است که شخص مشکل خاصی برای گرفتن روزه ندارد.
پاسخ: اطعام، به جای روزه گرفتن صحیح و مجزی نیست.
- مبلغ معادل اطعام ۶۰ فقیر چه مقدار می‌شود؟ چطور قابل محاسبه است؟
پاسخ: مبلغ اطعام شصت فقیر، حدود (۹۰) هزار تومان است، یعنی از قرار هر فقیر، یک «مد» گندم به قیمت (۱۵۰۰) تومان است.
- دو سال قبل پرداخت فدیه روزه به عهده همسرم بوده است اکنون شک داریم که فدیه را پرداخته‌ایم یا نه. حکم ما چیست؟
پاسخ: باید پرداخت شود، مگر آن که ظاهر امر اداء فدیه باشد، مثل آنکه در آن زمان شما و همسرتان افراد مقیدی بوده‌اید، که در اداء این گونه واجبات سهل‌انگاری نمی‌کرده و تأخیر نمی‌انداخته‌اید.
- زنی که شوهرش کفاره روزه او را سال‌ها نداده است خودش هم درآمد نداشته است بعد از فوت شوهر باید کفاره بدهد؟
پاسخ: بر شوهر لازم نیست کفاره روزه زن را بدهد و زن باید در صورت تمکن مالی، کفاره روزه‌های خود را بپردازد.
- در مورد کفاره که باید فقط به شکل خوراکی (گندم ـ آرد ـ برنج ـ و...) باشد به علت اینکه در شهر ما فقراء مایحتاج‌شان چیز دیگری است آیا راهی وجود دارد که پول و یا شی مورد احتیاج‌شان را به آنها بدهم؟
پاسخ: با توافق خود فقیر می‌توانید تبدیل کنید و جنس دیگری یا پول بدهید.
- کفاره روزه (اگر کسی عمدا روزه نگرفته باشد) بر حسب ریال چقدر است؟
پاسخ: نوع طعام، که باید اطعام شود در رساله ذکر شده، می‌توانید با توافق فقیر، قیمت کم‌ترین آن را پرداخت کنید و مقدار قیمت را از بازار سوال کنید.
- آیا می‌توان کفاره روزه را به صندوق صدقات کمیته امداد انداخت؟
پاسخ: چون با پول‌های دیگر مخلوط می‌شود، اشکال پیدا می‌کند.
- بنده دچار بیماری لاعلاج مادرزادی هستم و اصلا توانائی روزه گرفتن را ندارم. ولی این احتمال هست که با توفیق خداوند شاید در آینده بتوانم روزه بگیرم. هم‌اکنون نیز مخارج و سرپرستی بنده به عهده پدرم است. آیا بنده با وجود بیماری مادرزادی و لاعلاج باید کفاره بدهم؟ و اگر بله، چقدر؟ آیا فطریه نیز به بنده که هیچ‌کدام از روزه‌ها را نگرفته‌ام واجب است؟
پاسخ: هر موقع که قدرت مالی داشته باشید، برای هر روز یک مد (۱۰ اسیر = ۷۵۰ گرم) طعام به فقیر بدهید. در مفروض سوال، فطریه بر پدر شما لازم است و مقدار آن سه کیلوگرم آرد، خرما، کشمش، برنج، ذرت و مانند اینها است و پول یکی از اینها هم کفایت می‌کند.
