نویسنده و کارگردان تئاتر افغانستان مطرح کرد:
قرنطینه، حیات تئاتر کابل را به مخاطره انداخته/ دولت افغانستان سیاست فرهنگی جامعی ندارد/ قیمت مواد خوراکی سه برابر شده‌است
کاوه آیریک با اشاره به وضعیت تئاترهای این کشور می‌گوید: همه تئاترها از ۲۵ اسفند سال گذشته به دلیل شیوع کرونا تعطیل شده‌اند. قرنطینه و تعطیلی‌های دستوری، به‌طور مداوم تمدید می‌شود و دولت هیچ حرفی از بسته حمایتی از هنرمندان و کمک به آنها نمی‌زند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، پاندمی کرونا از اسفند سال گذشته کشورهای زیادی را فتح کرد و اماکن و فعالیت‌های عمومی آنها را به تعطیلی کشاند؛ سالن‌های تئاتر و فعالیت‌های هنری ازجمله نخستین قربانی‌های این ویروس بودند که به دستور دولت‌ها، درهای خود را به روی تماشاگران بستند و با گذشت هفته‌ها، خبری از آغاز دوباره فعالیت‌شان نیست و زمان و چگونگی بازگشایی دوباره‌شان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
در افغانستان هم از همان نخستین روزهای آغاز شیوع کویید ۱۹ در این کشور، فعالیت‌ها و اماکن فرهنگی و هنری تعطیل شد. «کاوه آیریک» نویسنده و کارگردان تئاتر فعال افغانستان است که همراه گروهش در زمینه تئاترهای صحنه‌ای، خیابانی و عروسکی کار می‌کند و در آثارش اغلب به فرهنگ و ادبیات کشورش توجه دارد. او همچنین، پیش از این، در دوره‌هایی از جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران مبارک حضور داشته است. آیریک در گفتگو با ایلنا، به تشریح وضعیت تئاتر افغانستان در این روزها، حمایت دولت از تئاتر و همچنین شرایط اقتصادی هنرمندان در دوره‌ای که امکان کار ندارند، پرداخت.
در بسیاری از کشورها با آغاز شیوع کرونا، دولت‌ها با اعمال قرنطینه‌ها و طرح‌های فاصله‌گذاری اجتماعی، اقدام به تعطیلی اماکن عمومی ازجمله مجموعه‌های هنری کردند؛ در افغانستان هم دولت دستور تعطیلی تئاترها را داده است؟
در افغانستان بر خلاف ایران تئاتر به صورت گسترده وجود ندارد و سالن‌های نمایش مخصوص تئاتر یا به‌طور کلی از بین رفته‌اند و یا هم در اختیار دولت قرار دارد که آنها هم فعال نیستند و نیمه تعطیل محسوب می‌شوند. اما گروه‌های مستقلی هم وجود دارند که در اماکن فرهنگی و یا خیابان‌ها تئاتر اجرا می‌کنند اما از زمان شیوع کرونا در افغانستان، دولت طرح قرنطینه را اجرا کرده و این گروه‌ها امکان کار و فعالیت ندارند. از تاریخ ۱۵ مارچ (۲۵ اسفند) به دستور دولت اجرای تئاتر در اماکن عمومی ممنوع است و فعلا کابل و بیشتر شهرها در وضعیت قرنطینه قرار دارند.
دولت وعده‌ای برای جبران خسارت هنرمندان در دوره تعطیلی تئاتر داده است؟
متأسفانه دولت افغانستان یک سیاست جامع فرهنگی ندارد و از هنرمندان به‌خصوص هنرمندان فعال در حوزه تئاتر حمایتی نمی‌کند. یعنی نه بودجه‌ای وجود دارد برای حمایت و نه سالنی که در اختیار هنرمندان تئاتر قرار دهند. در وضعیت کنونی که شیوع کرونا در کشور گسترش پیدا کرده است و شهرها در قرنطینه است دولت هیچ حمایتی از هنرمندان نکرده است و هنرمندان در وضعیت بد اقتصادی قرار دارند و منبع درآمدشان قطع شده است. این در حالی است که قیمت اقلام ضروری مانند مواد خوراکی سه تا چهار برابر شده است. متاسفانه با وجود بحرانی که دامنگیر جامعه هنری افغانستان شده، نه دولت از هنرمندان در این شرایط حمایت می‌کند و نه نهادهای بین‌المللی؛ این اتفاقات، وضعیت را برای هنرمندان غیرقابل تحمل می‌کند. روایت مضحک این است که دولت در راستای طرح حمایت از مردم در قرنطینه، به‌صورت آزمایشی در یک محله فقیرنشین، تنها چهار و نیم کیلو گندم برای هر خانواده توزیع کرده است!
در صورت عدم حمایت دولت، چه چشم‌اندازی از فعالیت‌های تئاتری کشورتان دارید؟
خود ما یک پروژه تئاتر داشتیم که قرار بود در ۵ ایالت (استان) افغانستان اجرا شود که پس از اجرا در دو استان، به دلیل شیوع کرونا متوقف شد و حالا فکر می‌کنم احتمال دارد اجرایش به‌طور کلی کنسل شود چون قرنطینه و تعطیلی‌های دستوری، به‌طور مداوم تمدید می‌شود و دولت هیچ حرفی از بسته حمایتی از هنرمندان و کمک به آنها نمی‌زند.
شرایط اقتصادی هنرمندان در این دوره بحرانی چطور است؟
وضعیت اقتصادی هنرمندان تئاتر پیش از کرونا هم در افغانستان خوب نبود؛ به‌طوری‌که بیشتر هنرمندان قدیمی تئاتر، افغانستان را ترک کرده‌اند یا دیگر کار نمی‌کنند.
جوان‌هایی که از دانشکده‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند دوست دارند کار کنند اما وقتی شرایطی برای کار وجود ندارد مجبورند به شغل دیگری روی بیاورند. نزدیک دو هزار هنرمند تئاتر فارغ‌التحصیل این رشته در افغانستان هستند که بیشتر آنها تئاتر را به‌طور کامل کنار گذاشته‌اند و مجبورند برای امرار معاش کار دیگری انجام دهند.
حمایت نکردن دولت و نهادهای دولتی و در اختیار قرار ندادن سالن تئاتر برای گروه‌های تئاتر مستقل چالش بسیار بزرگی است که همیشه با آن مواجهیم. نهادهای دولتی از تئاتر و گروه‌ها حمایت مالی نمی‌کنند و گروه‌هایی مثل ما با بودجه محدود و شخصی کار می‌کنیم که همین مساله باعث شده در صورت تداوم تعطیلی تئاترها و قرنطینه و همچنین در صورت عدم حمایت دولت، دچار بحرانی جدی شویم.
