یادداشتی از هادی میرزائی؛
روز جهانی بناهای تاریخی فرصتی برای تدوین راهبردهای نوین پاسداشت ثروتهای میان نسلی
هادی میرزائی (مدیرعامل و رئیس هیأت مدیره صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی) در یادداشتی از توجه به روز جهانی بناهای تاریخی و ایجاد فرصتی برای تدوین راهبردهای نوین پاسداشت ثروتهای میان نسلی سخن گفت.
امسال روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی در حالی فرارسیده است که نظام بین‌الملل در شرایط ویژه مبارزه با ویروس کرونا قرار دارد. بیماری که گستره وسیعی از تعاملات بشری رو دستخوش تغییرات شایان توجهی کرده است. از این رو می‌توان تهدید بوجود آمده را به مثابه فرصتی برای ارائه راهبردهای نوین و اثربخش دانست که باید بر اساس قاعده‌های مبتنی بر اندیشه و عمل برای پاسداشت بناهای تاریخی به عنوان ثروتهای میان‌نسلی بشر تدوین شوند.
به طور قطع فرآیند پیشرو در عرصه احیاء اماکن تاریخی و فرهنگی نیز اثرگذار است. در شرایط کنونی نباید فراموش کرد که احیاء پروسه‌ای است برای پایدارسازی ثروتهای بشری و هدف اصلی آن پایدار سازی ارزش‌هاست و این پایدارسازی بدون تردید زیرساختی جهت توسعه انسان محور خواهد بود چراکه امکان بهره‌مندی از سرمایه‌های سرزمینی را فراهم می‌سازد. سرمایه‌هایی که بیش از هر زمانی دیگری نیاز به مراقبت و توجه همه‌جانبه دارد.
صندوق توسعه صنایع دستی، فرش دستباف و احیاء و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی به عنوان بازوی اجرایی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در رأس اهداف کلان خود احیای بناهای تاریخی را به عنوان عامل محرکی در باززند‌ه‌سازی بافت تاریخی و با ارزش پیرامونی ابنیه تاریخی با هدف دمیدن مجدد حیات در کالبد قدیم و بازگرداندن زندگی به کالبد تاریخی تعریف کرده است.
نقشی که صندوق احیاء از زمان تأسیس تاکنون درصدد ایفای آن برآمده، نقش تسهیل‌کننده‌ای بوده که همواره سعی داشته پل ارتباطی میان بخش حاکمیتی و بخش خصوصی باشد، به گونه‌ای که با ترغیب و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی بتواند موضوعات مطروحه را از رکود رها سازد. از همین روی شرایط موجود مجموعه تصمیم‌سازان صندوق را برآن داشته است تا با اتخاذ راهکارهایی نظیر ارائه تسهیلات هدفمند به سرمایه‌گذاران و ارائه برنامه‌های متناسب با مقتضیات کنونی، مجموعه مرتبطان بناهای تاریخی را برای خروج از بحران پیش آمده مهیا سازد.
در حال حاضر موضوع توسعه صنایع دستی و فرش دستباف نیز با همان اهمیت به رسالت این صندوق افزوده شده است، مآموریت جدیدی که باید آن را به فال نیک گرفت چراکه همواره بناهای تاریخی میزبانی شایسته برای هنرمندان صنایع دستی و فرش دستباف بوده‌اند و این میزبانی آنجا که فرآیند احیاء بهدرستی انجام پذیرد، می‌توان عامل مهمی برای توسعه و حمایت از حوزه‌های یاد شده باشد.
از دیگر سو توجه به طرح‌هایی نظیر احیاء «خانه ایرانی» به عنوان مرجعی برای تجلی سه حوزه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیاء بناهای تاریخی و فرهنگی در مقطع کنونی بسیار حائز اهمیت است. باید توجه داشت آن هنگام که از ایران امروزی سخن به میان می‌آید منظور بخش اعظمی از حوزه تمدنی فلات ایران و نواحی پیرامونی آن از هند و افغانستان تا آسیای مرکزی و قفقاز است که به دلیل پیشینه تاریخی و کهن خود میراث‌دار هزاران سال تاریخ، فرهنگ و آثار معنوی و مادی است.
امروز در جغرافیای سرزمینی ایران آثاری برجای مانده که بازگوکننده تاریخ جغرافیای مهمی از این کره خاکی است. آثار ملموس و ناملموسی از درون شهرها و حتی روستاهای تاریخی ایران برآمده است که بازنمائی تاریخ کهن این سرزمین را بر دوش می‌کشند.
بخش مهمی از فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیان حول محور اماکن تاریخی شکل گرفته‌اند که هم‌اکنون نیازمند احیاء و توجه بیش از پیش هستند و جای امیدواری دارد با تلاش‌ها و هم‌افزایی همه آنهایی که دل در گرو اعتلای بیش از پیش نام ایران اسلامی دارند این داشته‌های ارزشمند بتوانند آن‌چنان که شایسته است نقش دیرین خود در تعاملات بشری را بازآفرینی کنند.
