در گفتوگو با هنرمند هرمزگانی مطرح شد؛
اتحادیه صنفی اصلیترین دغدغه تئاتر است/ هنرمندانی که از بیمه و تسهیلات محروماند/ صنایع برای ایفای مسئولیت اجتماعی در عرصه هنر پیش قدم شوند
«مجید سرنیزاده» جوان هنرمند هرمزگانی است که کارگردانی، بازیگری و تدریس در حوزه تئاتر را در کارنامه دارد و میگوید نبود یک اتحادیه صنفی اصلیترین دغدغه تئاتر کشور است و از صنایع میخواهد تا برای ایفای مسئولیت اجتماعی در عرصه هنر پیش قدم شوند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «مجید سرنیزاده» هنرمند جوان هرمزگانی است که کارگردانی، بازیگری و تدریس در حوزه تئاتر را در کارنامه دارد او نمایشنامههایی مانند منم، بازگشت، عقد من را در زمین بستهاند، نه گفتن، سیگار و... را نوشته و کارگردانی آثاری از قبیل نقص، نیمکت، مرگ در میزند، قلادهای برای سگ مرده، منم، شیرمال، بازگشت و... را در کارنامه هنری خود دارد.
سرنیزاده بارها بهعنوان فعال تئاتر از جانب ادارهکل ارشاد هرمزگان و سایر ارگانها به بهانههای مختلف و طی رویدادهای متفاوت مورد تقدیر واقع شده و همچنین موفق شده است تا در جشنواره و همایشهای مختلفی جز نخبههای هنری منتخب قرار گیرد.
هفتم فروردین، روز ملی هنرهای نمایشی و همچنین روز جهانی تئاتر (۲۷ مارس) بهانهای شد تا بتوانیم با این هنرمند هرمزگانی به گفتوگو بنشینیم و از دیدگاه او به بررسی و واشکافی وضعیت تئاتر در هرمزگان بپردازیم.
همراهی موسسات تبلیغاتی با هنرمندان
مجید سرنیزاده در ابتدا به میزان استقبال مردم هرمزگان از حوزه هنری تئاتر پرداخت و عنوان کرد: استقبال از تئاتر در سالهای اخیر به ویژه سالهای ۹۸_۹۷، با جهش قابل توجهای نسبت به سالهای گذشته همراه بوده است.
وی در تشریح دلایل این امر عنوان کرد: در سالهای اخیر اجرای تئاتر رشد چشمگیری داشته است و حتی به صورت بیسابقه در سالهای ۹۶ به این سو، شاهد اجرای تئاترهایی به صورت تورهای درون استانی بودیم که در سه تا چهار شهرستان برای بازدید عموم به صحنه رفتند که این موضوع عمدتا نیز با استقبال خوبی از جانب مردم روبه رو میشد.
سرنیزاده ادامه داد: با استقبال مردم از تئاتر و افزایش مخاطبان آن، بسیاری از موسسات فرهنگی که در حوزه تبلیغات و فروش بلیط فعال هستند گرایش پیدا کردند تا که در کنار هنرمندان تئاتر قرار بگیرند، قابلیت اطلاعرسانی و تبلیغی که این موسسات به پروژههای تئاتری اضافه کردند، در کنار ارتقا کیفیت تئاتر و افزایش نگاه حرفهای به این مقوله، باعث افزایش استقبال عمومی از این حوزه هنری در سالهای اخیر شده است.
حضور پر رنگ هنرمندان هرمزگانی در عرصههای بینالمللی
این هنرمند هرمزگانی با بیان اینکه پیشبینی آینده تئاتر استان کار دشواری است، گفت: خوشبختانه تعداد فارغالتحصیلان حوزه تئاتر در سالهای گذشته افزایش چشمگیری داشته است و همچنین ما شاهد افزایش تعداد اجراهای عمومی تئاتر در استان و حضور بیشتر هنرمندان هرمزگانی در رویدادهای بینالمللی و کنفرانسها و جشنوارههای خارج از کشور به نسبت سالهای گذشته، هستیم.
وی ادامه داد: حتی چاپ و آثار مکتوب از نمایشنامههای هنرمندان گرفته تا ترجمههایی که در این حوزه صورت میگیرد و اقدامات پژوهشی و تاریخی که دوستان انجام میدهند، در سالهای اخیر نسبت به دهه گذشته بسیار متفاوت بوده است و اگر این روند ادامه پیدا کند قطعا استان هرمزگان به عنوان بخشی از تئاتر ایران حرفی برای گفتن خواهد داشت و استان ما نیز می تواند یک جامعه حرفهای تئاتر را شکل دهد و بسیاری از حمایتهای مردمی را به سمت خود جذب کند.
هنر در سبد کالای خانواده با حمایت دولت
مجید سرنی زاده در ادامه به بیان راهکارهایی برای جذب بیشتر مردم استان برای استقبال از تئاتر پرداخت و بیان کرد: در سراسر دنیا تجربیات موثر بسیار زیادی در این زمینه وجود دارد، به طور مثال برای جذب دانشجوها و گروههای خاص دانشگاهی و هنری، خود دولت یارانههایی را در نظر میگیرد تا این قشر از تخفیفات ویژهای برخوردار شوند و بتوانند به تماشای تئاتر بروند.
وی ادامه داد: در واقع برای اینکه هنر در سبد کالای خانوادهها قرار گیرد، دولتها راهکارهایی را ارائه میدهند، مثلا برخی از دولتها به هنرمندان یارانه پرداخت میکنند تا هزینه تولید اثرهنری و تئاتر کاهش پیدا کند و در نهایت بلیطها با مبلغ کمتری در اختیار علاقمندان قرار گیرد و بخش بیشتری از مردم از این اثر هنری بازدید کنند.
سرنیزاده گفت: برخی از دولتها این یارانه را به عنوان خرید کالای فرهنگی در اختیار مردم قرار میدهند مانند کارتهای قابل شارژ که با استفاده از آن میتوان به کنسرت و یا تئاتر رفت، این موارد ذکر شده برخی از راهکارهای رایج دولت برای کمک به مردم و هنرمندان در بعضی از کشورها است.
عدم اجرای راهکارهای موثر برای افزایش استقبال مردم از تئاتر در کشور
وی تصریح کرد: البته ناگفته نماند تقویت زیرساختهای تئاتر به خصوص ساخت سالنهای اجرای تئاتر که دارای استانداردهای لازم باشد و باعث شود تا تنوع تولید داشته باشیم و در ژانرهای مختلف، هنرمندان بتوانند برای سلایق همه مردم تئاتر تولید کنند، خود باعث جذب مخاطب بیشتر خواهد شد.
مجید سرنیزاده اضافه کرد: ایجاد نظام صنفی و اتحادیه برای هنرمندان که بتوانند با مشارکت بخش خصوصی قسمتی از مشکلات خود را حل کنند یکی دیگر از راهحلهای افزایش مخاطب برای عرصه تئاتر است که متاسفانه در حال حاضر هیچ کدام از موارد ذکر شده در کشور اجرا نشده است.
لزوم ورود صنایع برای ایفای مسئولیت اجتماعی در عرصه هنر
این فعال هنری با بیان اینکه در سالهای اخیر شاهد همراهی خوبی از جانب ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با حوزههای هنری بهویژه تئاتر صورت گرفته است، اظهار کرد: هر چند در بحث حمایتهای مالی با توجه به ظرفیتهای تئاتر استان شاید بتوان گفت انتظار همراهی بیشتری را داشتیم اما گویا این ادارهکل نیز به دلیل محدودیتهای مالی از این امر معذور بوده است و متاسفانه بخش خصوصی و صنایع استان نیز زیاد رغبتی به سرمایهگذاری و همراهی در بخشهای هنری از خود نشان نمیدهند و مانند اتفاقات و رویدادهایی که در استانهای بوشهر و خوزستان رخ میدهد، زیاد پایه کار نیستند.
وی گفت: به عقیده شخص من، نهادهایی که مسئول این حوزه هستند ظرفیتهای خود را به صورت کامل به کار گرفتهاند و بیشتر انتظارات فعالین عرصه تئاتر معطوف به سطوح بالاتر مانند استانداری هرمزگان است که بتواند از طریق درآمدهای دیگری که در استان وجود دارد و همچنین صنایع بزرگ فعال در استان، بخشی از زیر ساختهای فرهنگی و هنری هرمزگان را توسعه دهند.
هرمزگان قطب تئاترهای تصویری و فیزیکال و موسیقیایی
سرنی زاده در ادامه به مقایسه و بررسی تئاتر هرمزگان نسبت به سطح کشور پرداخت و گفت: از آنجایی که تقریبا ما هر ساله در جشنواره تئاتر فجر که به نوعی ویترین تئاتر کشور است، به ویژه در 6_5 سال اخیر، تئاترهایی را از استان در بخشهای مختلف جشنواره داشتیم، بعضی از هنرمندان هرمزگانی توانستند در سطح ملی و بینالمللی پروژههایی را تولید کنند.
وی ادامه داد: خوش درخشیدن هنرمندان ما ظرفیت بسیار خوبی بوده است که باعث شده هرمزگان به عنوان یکی از قطبهای تئاتر کشور شناخته شود به خصوص اینکه سبک و سیاق تئاترهایی که هنرمندان استان تولید میکنند تفاوتهای معناداری با سایر بخشهای کشور دارد و این باعث میشود تا سبک نمایشی و شیوههای تولید نمایش ما نیز متفاوت از سایر استانها باشد و اجراها در جشنواره بینالمللی تئاتر فجر مورد استقبال تماشاگران قرار گیرد.
سرنی زاده گفت: با این تفاسیر میتوان گفت که تئاتر استان یکی از قطبهای مهم تئاتر ایران است که به ویژه در سالهای اخیر هرمزگان را به عنوان یکی از استانهای صاحب سبک در زمینه تئاترهای تصویری و فیزیکال و تئاترهای مبتنی بر حرکت و موسیقی میشناسند.
عدم وجود اتحادیه صنفی هنرمندان مهمترین دغدغه است
این هنرمند هرمزگانی به بیان چالشهایی بر سر راه هنر در استان پرداخت و تشریح کرد: چالشهای بسیاری بر سر راه هنر چه در استان و چه در کشور وجود دارد، از مهمترین آن میتوان به این نکته اشاره کرد که هنرمندان بعد از سالها کلنجار رفتن با نهادهای دولتی و قانونگذار، هنوز نظام صنفی هنری و اتحادیه مستقل ندارند تا امور خود را مدیریت کنند.
وی گفت: متاسفانه هنوز در هسته مرکزی حاکمیت در کشور ما نگاه پلیسی و امنیتی به هنر وجود دارد، هر چند در استان ما تا حدودی نزدیکی هنرمندان با مسئولان توانسته این نگاه را تلطیف کند، اما در مجموع و سطح قانونگذار و سیاستگذاری در کشور هنوز این نگاه وجود دارد که همین موضوع باعث شده تا هنرمندان نظام صنفی هنری نداشته باشند.
هنرمندان محروم از بیمه و تسهیلاتاند
سرنیزاده در ادامه با بررسی معضلات هنرمندان عنوان کرد: خیلی از هنرمندان نمیتوانند از تسهیلات مختلفی که مشاغل دیگر بهرهمند شوند و در بسیاری از مواقع هنرمند بودن و فعالیتهای هنری شغل محسوب نمیشود، هرچند که در سالهای اخیر برخی از هنرمندان استان از تسهیلات بیمه هنرمندان استفاده میکنند اما بسیاری از تسهیلات و شرایط مشاغل دیگر شامل هنرمندان نمیشود.
وی ادامه داد: علاوه براین مشکلات، زیر ساختهای تئاتر در کشور توسعه پیدا نکرده است و هنوز حتی در تهران نیز از سالنهایی که ۶۰_۵۰ سال گذشته ساخته شدهاند استفاده میشود و پروژههای عمرانی جدیدی در این راستا قابل توجه نیستند که این موضوع در شهرستانها با بحران بیشتری روبه رو است.
سرنیزاده گفت: اگر یک نظام صنفی برای هنرمندان مصوب و برنامهای برای توسعه زیرساختهای هنری در سطح کشور در نظر گرفته شود قطعا میتوان بخشی از مشکلات و چالشهای تئاتر را حل کرد.
گفتگو: سمانه کمالی باغستانی