معرفی آیین و رسوم سنتی گیلان در یک نمایش/ تئاتر خیابانی، مظلوم‌ترین بخش جشنواره فجر است

امیر امینی کارگردان نمایش «شال بَرون» که از شهر لاهیجان استان گیلان در بخش خیابانی سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور دارد، درباره این نمایش به خبرنگار ایلنا گفت: داستان «شال برون» بر اساس واقعیت و مربوط به اتفاقی است که در زمان‌های خیلی قدیم که روس‌ها در گیلان بودند، افتاده بود و من آن را به شکل نمایشی درآوردم.

امینی قصه این نمایش را درباره عشق دختر ارباب و پسری روستایی خواند و گفت: دختر ارباب در محله‌ای زندگی می‌کرد که روس‌ها آنجا بودند و هم‌زمان پسری روسی و یک پسر روستایی لال که در جنگل زندگی می‌کند، عاشق او می‌شوند. در چهارشنبه آخر سال که در گیلان رسم بر این بوده که دخترها و پسرها آتش روشن کرده و بازی «بالابلندی» انجام می‌دادند، پسر روسی با چند پسر روستایی وارد بازی می‌شود، بازی آنها را بهم می‌زند و در عین اینکه عاشق دختر ارباب می‌شود او را می‌زند و اذیت می‌کند اما پسر روستایی دخالت می‌کند و همان‌جاست که دختر ارباب عاشق پسر روستایی می‌شود.

او ادامه داد: بعد از مدتی در مراسم «شیلان کشی» دختر ارباب و پسر روستایی دوباره همدیگر را می‌بینند و آشنایی‌شان تداوم می‌یابد. تا اینکه روزی پسر روس تصمیم می‌گیرد با تعدادی از «شال‌بَرون»ها که در چادرشان نقل و شیرینی و پارچه می‌گذاشتند به خواستگاری دختر ارباب برود. آن شب پسر روستایی متوجه می‌شود این خواستگاری قرار است انجام شود،‌ یک ظرف نان برمی‌دارد و تک و تنها به سوی خانه ارباب می‌رود. در این مواقع، رسم بر این است که دختر اگر وسیله‌ای از شال‌برون‌ها را بردارد یعنی به خواستگاری جواب مثبت داده است. دختر ارباب به پسر روستایی جواب مثبت می‌دهد و ارباب که تعجب کرده، چون نمی‌تواند رسم را بهم بزند یک مسابقه «کشتی گیله‌مردی»، تیراندازی و اسب‌سواری بین دو خواستگار برپا می‌کند...

این کارگردان و بازیگر تئاتر خاطرنشان کرد: ما در نمایش فقط امکان اجرای کشتی داشتیم. اما در واقعیت پسر روستایی در تیراندازی می‌بازد و در کشتی گیله‌مردی و اسب‌سواری برنده می‌شود. بنابراین ارباب مجبور می‌شود دخترش را به پسر روستایی بدهد و هفت شبانه‌روز جشن عروسیمی‌گیرند و نمایش در جشن و سرور تمام می‌شود. اما در واقعیت این رویداد، در شب هفتم، پسر روسی، پسر روستایی را می‌کشد و دختر ارباب از آنجا کوچ می‌کند و به ییلاقات همان منطقه می‌رود که تا همین چند سال پیش هم زنده بود.

امینی با اشاره به اینکه نمایش «شال برون» تلفیقی از سنت منطقه با قصه‌ای است که ریشه در واقعیت دارد، گفت: در این نمایش هم آیین شیلان‌کشی انجام می‌شود، هم رسم شال‌برون‌ها. یعنی در عین اینکه نمایش یک رویداد واقعی در قالب قصه‌ای جذاب است، بازی‌های محلی و رسم و رسوم مردم گیلان را با لباس‌های سنتی و چادرشب‌های محلی معرفی می‌کنیم و آیین‌های این منطقه را به نمایش می‌گذاریم.

او همچنین درباره بخش خیابانی جشنواره تئاتر فجر، با اشاره به اینکه در مقام کارگردان و بازیگر حدود 16 دوره است که در جشنواره حضور دارد، گفت: معتقدم بخش تئاتر خیابانی یکی از مظلوم‌ترین بخش‌های جشنواره تئاتر فجر بوده و خواهد بود.

امینی تصریح کرد: امیدوارم به زودی شاهد این باشیم که اهدای جوایز بخش تئاتر خیابانی تنها به تئاترهای برگزیده اول تا سوم منحصر نشود و جشنواره به بازیگری زن و مرد، کارگردانی و طراحی موسیقی هم جایزه بدهد چون اعضای یک گروه ماه‌ها زحمت می‌کشند به امید اینکه در این جشنواره دیده شوند.