نویسنده لازم است گاهی خود را به ندانستن بزند

به گزارش خبرنگار ایلنا، کارگاه «نگارش خلاق» با حضور علی اکبر علیزاد ظهر امروز (پنجشنبه ۵ دی) در اولین روز از همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان‌ها در سالن مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.

علی‌اکبر علیزاد مدرس این کارگاه در ابتدای این کارگاه از هنرجویان خواست تا خود را معرفی کنند. در ادامه آن‌ها را دعوت به تشکیل گروه‌های دو نفره و معرفی خود به یکدیگر کرد.

بعد از این تمرین به آن‌ها گفت با فاصله از یکدیگر بایستند و گفته‌های دوستان‌شان در تمرین قبل را در جمع بیان کنند. همچنین هنرجویان در ادامه کارگاه در جایگاه‌شان قرار گرفتند و تلاش کردند تا متن گفته شده توسط هم‌گروهی‌شان را یادداشت کنند. در ادامه دوباره به دعوت علی‌اکبر علیزاد ایستادند و اسامی‌شان را در جمع بیان کردند. همچنین شرحی از آنچه را که برایشان از صبح تاکنون اتفاق افتاده است، ابتدا رو به هم‌گروهی‌شان و بعد در جمع بیان کردند.

در مرحله بعد مدرس کارگاه از آن‌ها خواست تا روی کاغذ هر آنچه از مکالمات‌شان را به یاد می‌آوردند، یادداشت کنند.

علیزاد استاد کارگاه در ادامه مبحث شخصیت‌پردازی را با طرح چند سوال و ویژگی‌های مهم درباره کاراکتر پیش برد. نام، سن، جنسیت، ویژگی‌های ظاهری، محل سکونت، آرزوها، خاطرات، مشکلات، وضعیت کنونی و... برخی از نکاتی بود که هنرجویان موظف بودند در شخصیت پردازی‌شان به آن اشاره کنند.

این نمایشنامه‌نویس و مدرس کارگاه نگارش خلاق در چهارمین همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان‌ها بیان کرد: برای نگارش یک نمایشنامه باید در بازه زمانی کوتاهی اقدام کرد و نباید در نوشتن وقفه انداخت. زیرا در این صورت احتمال این که رابطه‌تان را با متن یا بخشی از آن از دست بدهید وجود دارد. همچنین نویسنده نباید سوالاتی را درباره کاراکترها از خود بپرسد که درباره آن از قبل اطلاعاتی می‌داند. او نباید درباره پاسخ این سوالات پیش فرضی داشته باشد. همچنین باید سوالاتی را مطرح کند که کاراکتر را از ابهام خارج کند.

وی افزود: فرآیند نوشتن شبیه فرآیند رشد و شکل‌گیری یک گیاه است. نمی‌توان به یک گیاه دستور داد که چه زمانی و چگونه رشد کند. زیرا ممکن است بمیرد. نویسنده لازم است گاهی خود را به ندانستن بزند و از این که نوشته اش او را به کجا می برد، نترسد. در این صورت هیجان نوشتن در فرآیند آن حفظ می‌شود. یادگیری در هنر نیز به همین صورت است.

این نویسنده خاطرنشان کرد: سوال پرسیدن نویسنده از خود درباره کاراکتر به او کمک می‌کند نوشته چیزی را به دست دهد که انتظارش را ندارد. بهترین چیزها و دستاوردها نیز اساسا در زندگی همینطور اتفاق می‌افتد؛ چیزهایی که انتظارشان را نداریم!

وی در ادامه به شرکت کنندگان کارگاه توصیه کرد خود را زیاده از حد درگیر مباحث نظری و تئوریک در نمایشنامه‌نویسی نکنند و گفت: لزوما نباید و نمی‌توان با استفاده از پیش‌فرض‌های نظری کاراکتری را خلق کرد. بلکه زمانی این خلق محقق می‌شود که قلم روی کاغذ حرکت کند. ساختار یک کلیشه نیست که نویسنده به اثر خود تزریق کند بلکه ساختار حاصل تجربه زیسته و سال‌ها تمرین و تجربه نویسنده در نوشتن است.

علیزاد همچنین با اشاره به مصادیقی از آثار بزرگترین نمایشنامه‌نویسان جهان چون داستایوفسکی، هارولد پینتر، دیوید ممت و... توضیح داد: اگر نمایشنامه‌نویسی الگوی کلامی ثابتی را به همه کاراکترهایش تحمیل کند کار اشتباهی کرده است. به همین دلیل است که خواندن نمایشنامه‌ها به زبان اصلی‌شان فضای رئالیستی آن‌ها را بیشتر القا می‌کند.

چهارهمین همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان‌ها تا ۱۰ دی در مجموعه تئاتر شهر و هتل باباطاهر در حال برگزاری است.

سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به دبیری نادر برهانی مرند ۱۰ تا ۲۰ بهمن امسال برگزار می‌شود.

آدرس سایت جشنواره fitf.theater.ir  است.