در گفت‌وگو با فعالان گردشگری هنگ‌کنگ مطرح شد؛
بسته‌های سفر به ایران تکراری‌ست/ تاریخ و تمدن سرزمین پارس هیچگاه از یاد خارجی‌ها نمی‌رود/ به دلیل عدم اطلاع از خدمات گردشگری ایران، به مشتریانم جواب رد می‌دهم/ ایران برای جذب گردشگر تلاش کافی نمی‌کند
هرچند ایران درصدد جذب گردشگران چینی است و در این راستا لغو روادید انجام داده اما اخبار منفی درباره ایران بیش از آن چیزی است که بتواند تصویر ذهنی چینی‌ها را تغییر دهد. چینی‌ها و هنگ‌کنگی‌ها می‌گویند بسته‌های سفر به ایران تکراری هستند و سیستم رزرواسیون آنلاین هم مشکلات متعدد دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، اندی جونگ (آژانس‌دار هنگ کنگی) که در حوزه تورهای آمریکا، کانادا، استرالیا، خاورمیانه، اروپای غربی و شرقی و... فعال است و تقریبا همه نوع تور با ویژگی‌های مختلف برگزار می‌کند، هاگوس (آژانس‌دار هنگ کنگی)، یکی از فعالان گردشگری و توراپراتورهایی که در حوزه تورهای آفریقا و خاورمیانه فعال است و دیوید اووهو (فروشنده بلیط هواپیما) که در حوزه رزرواسیون و تعریف سفر برای گردشگرانی که دوست دارند انفرادی سفر کنند؛ فعالیت دارد، چندی پیش در قالب تور آشناسازی به ایران سفر کردند. باتوجه به تاکیدی که این روزها بر بازارهای هدف گردشگری و بخصوص گردشگران چینی و هنگ کنگی وجود دارد، خبرنگار ایلنا با این توراپراتورها به گفتگو نشست تا از منظر آنها، ایران و جاذبه‌های آن‌را تعریف کند و از تصویری که آنها قبل و بعد از سفر به ایران داشتند با آنها سخن بگوید.
به نظر شما چگونه می‌توان تصویری واقعی از ایران در ذهن گردشگران چینی ترسیم کرد؟
جونگ: چینی‌ها قبل از آنکه به ایران سفر کنند، شناختی که از ایران دارند بر اساس آن چیزهایی است که از رسانه‌ها و تلویزیون درخصوص ایران مطرح می‌شود. درواقع بر اساس آنچه که رسانه‌ها می‌گویند ما تصمیم می‌گیریم که ایران چگونه است اما آن چیزی که ما می‌بینیم، همواره جنگ و ترس است؛ همین تصاویر هم شناخت ما از ایران را قبل از آنکه به آن سفر کنیم، می‌سازد. مخصوصا تبلیغات غلطی که آمریکا بر ضد ایران انجام می‌دهد و همواره می‌گوید که ایران خطرناک است و مردم آن این یا آنگونه هستند... مسلما بر تصور ما نسبت به ایران تاثیرگذار خواهد بود. البته مشکل دیگری که وجود دارد این است که ایران هم درصدد رفع تصاویر، اخبار و تبلیغات منفی که علیه‌اش وجود دارد، برنیامده است. ما دائم می‌شنویم که آنها ضدایران حرف می‌زنند و ایران همچنان ساکت می‌ماند و کاری نمی‌کند. حداقلش آن است که ایران در جهان دفاع بیشتری از خودش داشته باشد.
شاید بهترین امکان برای معرفی ایران، حضور در نمایشگاههای بین‌المللی گردشگری باشد. در بیشتر نمایشگاه‌ها و مکان‌هایی که برای معرفی کشورها برگزار می‌شود، هیچگاه ندیدیم که وزارت میراث‌فرهنگی و گردشگری ایران شرکت کند. در همه موارد شاهد حضور آژانس‌داران ایرانی و فعالان گردشگری ایران هستیم؛ درحالی که نیاز است تا ارگان رسمی گردشگری ایران مانند وزارتخانه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز در چنین نمایشگاه‌هایی حضور فعال داشته باشد و از این طریق فعالان و آژانس‌داران را حمایت کند. در کشور ما چنین حمایت‌هایی از سوی ارگان‌های دولتی برای فعالان بخش خصوصی وجود دارد و به نتیجه هم رسیده است.
دقت می‌کنیم و شاهد آن هستیم که سایر کشورها وقتی در نمایشگاههای بین‌المللی گردشگری شرکت می‌کنند، با تمام وجود و از ته قلب خود انرژی می‌گذارند و با شور و نشاط همه چیز را برگزار می‌کنند اما وقتی با غرفه‌های ایران روبه‌رو می‌شویم، فقط چند غرفه کوچک است که چند بروشور گذاشته‌اند و هیچ چیز جذابتی ندارند. هیچ تلاشی هم صورت نمی‌گیرد. تمام کشورهایی که در نمایشگاههای گردشگری شرکت می‌کنند با استفاده از موسیقی، فرهنگ بومی و محلی، صنایع‌دستی و بهره گرفتن از آداب و رسوم‌شان، مخاطبان را جذب غرفه‌هایشان می‌کنند اما ایران درحالیکه همواره تبلیغات منفی و بد گفتن‌ها درباره‌اش فراوان است، بازهم تلاشی نمی‌شود تا اثرات اخبار منفی را منتفی کند و درنهایت غرفه‌های ایران بدون تلاش برای جذب مخاطبان ظاهر می‌شوند.
هاگوس: با صحبت‌های جونگ درخصوص ایران و حضور فعالان گردشگری ایران در نمایشگاههای بین‌المللی گردشگری موافق هستم. وقتی برای بازدید از نمایشگاههای بین‌المللی گردشگری می‌رویم، به طور مثال کشور هند را شاهد هستیم که غرفه‌ای بزرگ در اختیار گرفته و در قالب دپارتمان ظاهر شده است و برای آنکه کشور خود را معرفی کند، هر کاری انجام می‌دهد. کشورهایی مانند تایلند و مالزی و حتی اندونزی نیز اینگونه هستند و به قدری غرفه‌های خود را زیبا می‌آرایند که اگر کسی کارهای دیگری داشته باشد، بازهم با دیدن این جذابیت‌ها ترجیح می‌دهد کار خود را کنار بگذارد و به سمت آن غرفه برود. چیزی که تاکنون از غرفه‌های ایران ندیده‌ایم و ظرفیت‌های آن معرفی نمی‌شود.
من در طول سال تعداد زیادی از گردشگران هنگ کنگی و چینی را به کشورهای خاورمیانه بخصوص دبی و ابوظبی می‌فرستم. سازمان‌های متولی گردشگری در این مقاصد حمایت‌های زیادی از آژانس‌های گردشگری برای جذب گردشگر انجام می‌دهند. به طور مثال از آژانس‌دارانی که در کشورهایشان تور خروجی تعریف می‌کنند، دعوت به عمل می‌آورند تا با سفر به کشورشان و پذیرایی‌ای که از آنها انجام می‌دهند، با فرهنگ و جاذبه‌هایشان از نزدیک آشنا شوند. به نوعی می‌توان گفت که تورهای آشناسازی خاص و در حدی وسیع و بزرگ برای آژانس‌داران برگزار می‌کنند. ابوظبی و دبی کار قشنگی انجام داده‌اند و ایران هم می‌تواند چنین کاری انجام دهد و از تجربیات آنها استفاده کند.
به اعتقاد شما ایران چگونه می‌تواند فرهنگ، آداب و رسوم، تاریخ و ظرفیت‌های گردشگری خود را به مخاطبان جهانی‌اش بشناساند و مهمترین ظرفیت‌های ایران برای جذب گردشگران چینی و هنگ کنگی کدام‌ها هستند؟
جونگ: وزارتخانه میراث و گردشگری ایران باید با آژانس‌داران و فعالان گردشگری متحدتر باشد و در نمایشگاههای بین‌المللی گردشگری که در بازارهای هدف ایران مانند چین برگزار می‌شود، شرکت کند. تبلیغات شادتر و بهتری نیز ارائه دهد. معتقد هستم که متولیان دولتی گردشگری ایران و چین باید بیشتر از قبل با یکدیگر در ارتباط باشند و اتحادشان را حفظ کنند.
ایران کشور بزرگی است که صدها جاذبه فرهنگی و تاریخی و طبیعی دارد اما تعداد گردشگران آن بسیار اندک است. فکر می‌کنم مشکل از سمتِ ایران، فعالان گردشگری و البته وزارت میراث و گردشگری ایران است. این درحالی‌ست که کشورهایی در دنیا داریم که از ایران بسیار کوچک‌تر هستند و نسبت به همه داشته‌های ایران پایین‌تر هستند اما به اندازه‌ای خوب در حوزه گردشگری عمل می‌کنند که توانسته‌اند جایی خاص در این صنعت در دنیا پیدا کنند.
ایرانی‌ها نباید در جای خود بنشینند و منتظر بمانند تا گردشگر به کشورشان بیاید. باید بلند شوند و جاذبه‌ها و داشته‌هایشان را تبلیغ کنند. بخصوص در حوزه معرفی آثار و بناهای تاریخی و میراث جهانی که در یونسکو ثبت کرده‌اید باید تبلیغات گسترده‌ای انجام دهید. ایرادی که در تورهای گردشگری ایران وجود دارد این است که گویا فقط مسیرهای محدودی برای سفر به ایران تعریف شده که در بیشتر مواقع تکراری است. درواقع گردشگران برای انتخاب مسیر سفر به ایران، حق انتخاب زیادی ندارند و محدود هستند.
هاگوس: درست است که ایران جاذبه‌های متعددی دارد و در سفری که به ایران داشتیم؛ شناخت بیشتری نسبت به این جاذبه‌ها پیدا کردیم و متوجه شدیم، ایران کویر و البته خلیج فارس دارد و در کنار آنها صدها جاذبه دیگر دارد، اما اگر بخواهیم ایران را با مقصدهای گردشگری دیگر مقایسه کنیم؛ شاهد خواهیم بود که جاذبه‌هایی که دارد نمی‌تواند گردشگر را جذب کند و می‌توان گفت این جاذبه‌ها به خودی خود برای گردشگر کافی نیستند. این درحالی است که به نظر من، جذاب‌ترین جاذبه ایران، فرهنگ مردم است. سرزمین پارس و شنیدن اسم، تاریخ و تمدن ایران هیچگاه از یاد یک گردشگر خارجی نمی‌رود. اگر کسی بخواهد برای کویرگردی مقصدی را انتخاب کند، مقاصد متعددی وجود دارد و ایران جایی در میان این مقاصد ندارد، چراکه بسیاری از کشورها هستند که سال‌هاست در این حوزه‌ها فعال هستند و جاذبه‌هایشان را معرفی می‌کنند و مسیرهای گردشگری آنها تعریف شده است.
فرهنگ و تاریخ چند هزارساله ایران است که می‌تواند برای گردشگران جذاب باشد. درعین حال میراث‌فرهنگی ایران که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است نیز جذابیت دیگری برای گردشگران خارجی خواهند بود. اما نباید فراموش کرد که نه تنها گردشگران چینی سلایق متنوعی دارند بلکه همه گردشگران علایق متنوعی دارند؛ برخی طبیعت و برخی تاریخ دوست دارند.
اووهو: چینی‌ها سلایق مختلفی دارند و گاه یک مقصد را فقط برای زیبایی منظره طلوع و غروب خورشید انتخاب می‌کنند. این درحالی است که ایران مملو از جاذبه‌های متنوع است اما معرفی درستی از آن انجام نمی‌دهد. ایران می‌تواند روی داشته‌هایش مانور دهد و گردشگران را به سمت خود بکشاند. ضمن آنکه در بیشتر مواقع بسته‌های سفر به ایران در مسیرهایی تعریف شده‌اند که مکان‌هایی شبیه به هم هستند. نیاز است تا مسیرهای متنوع‌تری تعریف شود تا از این تکرار کاسته شود.
در ایران راه‌های متعددی برای جذب گردشگران وجود دارد. به طور مثال متوجه شدیم، تهران از لحاظ موارد مختلف با سایر شهرهای ایران تفاوت دارد و همین امر می‌تواند تبدیل به جاذبه‌هایی برای گردشگران شود و ماندگاری چند روزه را برایشان به همراه داشته باشد.
البته مسئله‌ای که جدیدا متوجه شدیم این است که قرار است مسیر پروازی مستقیم از کرمان و کویر، به چین برقرار شود. این اتفاق؛ امیدی برای توسعه این مسیر از گردشگری در ایران خواهد بود. البته با وجود آنکه ایران دریاهایی مانند خزر دارد، چون به آنجا نرفته‌ایم نمی‌توانیم درباره‌اش صحبت کنیم.
یکی از مسائلی که معمولا از سوی گردشگران به عنوان چالشی برای سفر به ایران مطرح می‌شود، قوانینی است که بر اساس دین و مذهب رسمی ایران در کشور حاکم است و ممکن است برخی گردشگران آن را برای خود محدودیت به شمار بیاورند. به نظر شما آیا این امر مانعی برای سفر گردشگران خارجی به ایران بوده است؟
جونگ و هاگوس: خیر، اینچنین نیست. در چین میلیون‌ها مسلمان زندگی می‌کنند و حتی اگر ایران تمرکزش را به جذب گردشگران و مسلمانان چینی قرار دهد، می‌تواند سالانه میلیون‌ها گردشگر جذب کند.
هرچند در گذشته چینی‌ها می‌توانستند با دریافت ویزای فرودگاهی به ایران سفر کنند اما از اواسط سال ۱۳۹۸ شاهد اجرای مصوبه لغو روادید یکطرفه بین ایران و چین هستیم چنانکه اتباع چینی در هر بار ورود بدون روادید به ایران، ۱۵ روز اجازه اقامت دارند. به نظر شما این مهم چه اتفاقی را می‌تواند در حوزه گردشگری دو کشور رقم بزند؟
هاگوس: مسلما با حذف روادید ایران برای گردشگران چینی، تعداد زیادی از گردشگران چینی جذب ایران خواهند شد. چینی‌ها متوجه این امر خواهند شد که ایرانی‌ها برای چینی‌ها مهمان‌نواز خواهند بود و برای اثبات این مهمان‌نوازی، روادید را حذف کرده‌اند. چینی‌ها به چنین مواردی توجه می‌کنند.
جونگ: باز هم تا زمانی که ایران تلاش‌های لازم برای جذب گردشگر را انجام ندهد، کاری انجام نمی‌شود. اینکه بنشینید و بخواهید گردشگر بیاید، امکان ندارد. باید فعالیت کنید و حرکت خود را آغاز کنید و به قولی، بیایید و گردشگر را بگیرید و ببرید.
اووهو: مشکلی که وجود دارد این است که تعداد پروازهای مستقیم از چین به ایران زیاد نیست و ما مشکل پرواز داریم. حتی اگر گردشگران چینی هم علاقه‌مند باشند تا به ایران سفر کنند، پروازها کافی نیستند و می‌توان گفت صندلی برای پرواز و سفر به ایران ندارند. درواقع، انتخاب‌هایشان دراین خصوص کم است. نه تنها پرواز، بلکه تعداد هتل‌های ایران هم برای پذیرش گردشگران کافی نیست. شاید مسئولان ایرانی بر روی فعالیت هتل‌های سنتی و اقامتگاه‌های بومگردی تبلیغ می‌کنند اما نباید فراموش کرد که این هتل‌ها جای کافی برای اقامت تورهای بزرگ را ندارند. در این میان تعداد هتل‌های بزرگی که بتوانند به گردشگران خدمات ارائه دهند نیز در ایران کم است.
آژانس‌ها و تورهای گردشگری کشور شما چگونه ایران را برای هموطنان شما توصیف می‌کنند؟ آیا از مشوقان سفر به ایران هستند یا شناخت مناسبی نسبت به ایران و جاذبه‌های آن ندارند؟
هاگوس، جونگ: خیر، چنین بسته‌هایی که سفر به ایران را تبلیغ کند در آژانس‌های چینی وجود ندارد و این تبلیغات اصلا خوب نیست. درعین حال اگر هم تبلیغی انجام شود بسیار محدود است.
اووهو: اگر کسی بخواهد به صورت انفرادی به ایران سفر کند، در حوزه رزرواسیون به مشکل می‌خورد. مثلا اگر بلیط هواپیما را تهیه کند و بعد بخواهد هتل رزرو کند یا رستوران و... را در لیست خود داشته باشد، امکان این کار برای ما از چین وجود ندارد. هرچند من دوست دارم کاری انجام دهم و بسته سفر به ایران برای گردشگران چینی ببندم اما از آنجایی که اطلاعاتی درباره هتل‌ها، رستوران‌ها و سایر خدمات گردشگری ایران ندارم و البته دسترسی هم به رزرو آنلاین هتل‌ها ندارم، مجبور هستم به درخواست کنندگان پاسخ منفی بدهم و بگوییم: ببخشید من فقط بلیط هواپیما می‌فروشم و بقیه رزورها را بلد نیستم.
اگر بخواهید ایران را در یک جمله چگونه توصیف کنید، به دوستان خود درباره ایران چه خواهید گفت؟
جونگ: می‌توانم بگویم ایران نیز مانند چین، دارای تاریخ و فرهنگ غنی است. از آنجایی که تجربه‌ای نسبت به سایر جاذبه‌ها و داشته‌های ایران ندارم، نمی‌توانم چیز دیگری بگویم. مسلما درباره مهمان‌نوازی و خوبی مردم ایران هم نظر مثبتی دارم و از آن هم برای چینی‌ها صحبت خواهم کرد. آنچه که در گذشته درباره ایران تصور می‌کردیم با آنچه اکنون می‌دانیم بسیار متفاوت است و این اتفاق خوبی است. درواقع می‌توان گفت دانسته‌های ما قبل از سفر به ایران، با بعد از سفر، از زمین تا آسمان تفاوت دارد. همیشه فکر می‌کردیم که ایران دائم در حال جنگ است؛ یا با عراق یا با افغانستان و... می‌جنگد، اما اکنون نظرمان تغییر کرده است.
هاگوس: من بارها درباره ایران در ویچتم برای دوستانم نوشته‌ام و به سایر گردشگران هم می‌گویم؛ البته آنچه می‌گویم تلفیقی از حسی که در گذشته نسبت به ایران داشتم و آن را کشوری عجیب و ترسناک با مذهبی که نمی‌توانستم درکش کنم، تصور می‌کردم و حس اکنون من اینطور است که ایران را با مردمانی پرمحبت می‌بینم که لبخند و تبسم روی لبهایشان دارند و آن را به دیگران و گردشگران هدیه می‌کنند. تمام این تعاریف از احساسات من و آنچه در سفر به ایران حس کردم، نشات می‌گیرد.
اووهو: ایران کشوری پر از اسرار، رمز و راز است.
