رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری:
آینده‌ای 10 ساله پیش‌روی نقشه باستان‌شناسی/ کاهش بودجه پژوهشگاه میراث و گردشگری آن را تبدیل به پمپ بنزین بدون بنزین کرد/ روگذر شوش در حریم احداث خواهد شد
بهروز عمرانی گفت: در فصل‌های بعد قراردادهایی با کشورهای ارمنستان و گرجستان نیز منعقد خواهیم کرد تا کاوش‌های دوطرفه داشته باشیم و محدودیت‌هایی برای عقد چنین تفاهم‌هایی در حوزه باستان‌شناسی و میراث فرهنگی با کشورهای همسایه وجود ندارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بهروز عمرانی (رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری) در آستانه هفته پژوهش با اشاره به آنکه این پژوهشگاه 83 عضو هیات علمی دارد، گفت: بخش‌های مختلفی از جمله مردم‌شناسی، گردشگری، مرمت و احیا، پژوهش و فناوری و غیره در ذیل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری فعال هستند. طی سال گذشته 181 فعالیت عمده در حوزه باستان‌شناسی، فعالیت‌های میدانی، تعیین عرصه و حریم و کاوش‌ها در قالب نجاتبخشی و پرسش‌محور انجام شد.
او ادامه داد: از جمله پروژه‌های کاوش‌های باستان‌شناسی می‌توان به شهر سوخته اشاره کرد که روند تطور زندگی تاریخی و تاثیر آن در جریان فرهنگی را نشان می‌دهد.
عمرانی در ادامه به حضور باستان‌شناسان آلمانی، اتریشی، فرانسوی، ایتالیایی و چینی در حوزه‌های باستان‌شناسی ایران اشاره کرد و گفت: چندی پیش نیز این باستان‌شناسان در استان‌های مختلف و محوطه‌هایی مانند ری‌وی، ربع رشیدیه و غیره فعال هستند و چندی پیش نیز شاهد حضور مرمتگران بدون مرز در تخت جمشید بودیم و این فعالیت‌ها ادامه خواهد داشت.
او درخصوص حضور باستان‌شناسان ایرانی در حوزه ایران فرهنگی گفت: باستان‌شناسانی مانند شهریار عدل و آذرتاش آذرنوش کاوش‌های متعددی در کشورهای همسایه و مرزهای ایران فرهنگی داشتند. ضمن آنکه نباید فراموش کرد باستان‌شناسی فقط کاوش میدانی نیست بلکه فعالیت‌های تئوریک و پاسخگویی به سوالات نیز در این حوزه مطرح است و ما اکنون پروژه‌هایی در حوزه بلخی- مروی در دست داریم و به زودی مذاکره‌هایی با کشور ترکیه خواهیم داشت تا بتوانیم کاوش‌هایی در حوزه هخامنشیان در جنوب ترکیه انجام دهیم.
عمرانی خاطرنشان کرد: در فصل‌های بعد قراردادهایی با کشورهای ارمنستان و گرجستان نیز منعقد خواهیم کرد تا کاوش‌های دوطرفه داشته باشیم و محدودیت‌هایی برای عقد چنین تفاهم‌هایی در حوزه باستان‌شناسی و میراث فرهنگی با کشورهای همسایه وجود ندارد.
عمرانی در خصوص تهیه نقشه باستان‌شناسی گفت: هرچند بیش از 40 سال از تهیه نقشه باستان‌شناسی و طرح مدل‌های داده‌های آن می‌گذرد اما حدود دو سال است که مدل‌ها را تغییر داده‌ایم و امیدوار هستیم با تامین اعتبارات لازم بتوانیم طی 10 سال آیند نقشه باستان‌شناسی را تکمیل کنیم. ضمن آنکه در حال حاضر بیش از 100 هزار رکورد ثبت شده است اما امیدوار هستیم بتوانیم شمارگان آن را به بیش از یک میلیون برسانیم.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در خصوص زیرمجموعه‌های این پژوهشگاه مانند پژوهشکده مردم‌شناسی گفت: در حال آماده‌سازی اطلس غذایی دانش بومی هستیم تا بتوانیم مطالعاتی برای واحدهای بومگردی تهیه کنیم. در عین حال طرح ملی اطلس زبانی ایران مطرح شده و مطالعات زبان‌شناسی در جریان است و 11 هزار رکورد از آبادی‌های دارای بیش از 10 خانوار تهیه شده تا گویش‌های محلی تهیه شوند چراکه این روزها با توجه به خشکسالی شاهد افزایش مهاجرتها هستیم و خطر از بین رفتن گویش‌های محلی احساس می‌شود.
او تصریح کرد: در حوزه آموزش و احیای هنرهای سنتی نیز ورود کرده‌ایم چنانکه زری‌بافی و مخمل‌بافی را احیا کردیم و توانستیم دستگاه مخمل‌بافی‌ای درست کنیم که به جای سه نفر، یک نفر می‌تواند با آن کار کند و اندازه دستگاه نیز کوچک شده است. مخمل تولید شده به جای دو رنگ، پنج رنگ خواهد بود. نباید فراموش کرد که هر متر مربع مخمل ایتالیا 5000 یورو است و اگر ما بتوانیم با دستگاه جدید مخمل‌های خوب تولید کنیم، در اقتصاد روستا موثر خواهد بود.
عمرانی در ادامه به بحث کاوش‌های باستان‌شناسی و حفاظت اشاره کرد و گفت: اگر حفاظت‌ها به درستی انجام شود می‌توانیم شرایطی برای فعالیت سایت موزه‌ها ایجاد کنیم. در حال حاضر نیز بیش از 600 موزه در کشور فعال هستند و حفاظت پیشگیرانه و حفاظت مرمتی در خصوص آنها در جریان است؛ چنانکه 18 آزمایشگاه و کارگاه حفاظت و مرمت در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری فعال هستند. ثبت میراث طبیعی در فهرست جهانی و توجه به حساب‌های اقماری گردشگری از دیگر برنامه‌های پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری است؛ چنانکه به گفته عمرانی انعقاد قرارداد در مرکز آمار در خصوص بحث حساب‌های اقماری رو به اتمام است و پژوهشگاه میراث گردشگری در بودجه 2 میلیاردی TSA نقش دارد.
عمرانی در ادامه به برگزاری آیین نوروز اشاره کرد و گفت: همزمانی نوروز 99 با ماه شعبان سبب شد تا ظرفیت‌های خوبی برای پیوند ایران اسلامی داشته باشیم و تاکنون 2700 رکورد در سراسر کشور مرتبط با آیین نوروز به ثبت رسیده است.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا مبنی بر انجام کاوش‌های نجاتبخشی گفت: در قانون ذکر شده تا پروژه‌های بزرگ عمرانی باید در آغاز فاز صفر موضوع امکان‌سنجی و پیوست‌های محیط زیستی و میراث فرهنگی را اعمال کنند. هرچند ممکن است در تفصیر طرح‌های بزرگ نیازمند اصلاح باشیم اما 50 درصد پروژه‌هایی که از ظن ما پروژه بزرگ هستند، این مهم را محقق می‌کنند. در حال حاضر نیز 300 پروژه سدسازی در دستور کار قرار دارد اما ما نمی‌دانیم کدامیک از آنها در چه زمانی به بهره‌برداری خواهند رسید؛ از این رو نیاز است تا براساس مفهوم توسعه پایدار پیش برویم. البته معتقد هستیم که هنوز مفهوم توسعه پایدار در کشور به صورت واحد درک نشده و باید تمام دستگاه‌ها پای کار بیایند.
او در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایلنا مبنی بر اعلام آخرین وضعیت احداث زیرگذر در محوطه تاریخی شوش گفت: هرچند در گذشته روگذر طراحی شده بود اما به دلایل ناشناخته برچیده شد. در این میان علاوه بر توجه به عرصه و حریم ملی و جهانی شوش باید به مسائل اجتماعی مردم نیز توجه کنیم. هفته گذشته جلساتی داشتیم و پیشنهاداتی در خصوص احداث روگذر شوش- دزفول و زیرگذر داده شد که در نهایت تاکنون با طرح روگذر شوش- دزفول که در حریم قرار دارد و از عرصه خارج شده است، موافقت شد. ما تاکنون 29 گمانه در آن منطقه زده‌ایم و آثار، نوشته و ساخته‌های سازهی پیدا کردیم.
عمرانی همچنین به کاهش 20 درصدی بودجه پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در سال 99 اشاره کرد و گفت: در سال 98، 45 میلیارد بودجه برای ما در نظر گرفته شده بود که در نهایت 70 درصد آن تخصیص یافت و می‌توان گفت سال 98 بدون پول گذشت. حال که با وجود افزایش 15 درصدی هزینه‌های عمومی، بودجه پژوهشگاه 20 درصد کاهش یافته، می‌توان گفت در سال آینده تنها کاری که می‌توانیم انجام دهیم پرداخت حقوق کارمندان است و برای همان نیز باید به خواندن دعای توسل و ندبه متوسل شویم. اینگونه به نظر می‌رسد که سال آینده پمپ بنزین بدون بنزین خواهیم بود.
هفته پژوهش از روز شنبه در موزه ملی آغاز به کار خواهد کرد و قرار از 75 عنوان کتاب در حوزه میراث و گردشگری این هفته رونمایی شود ضمن آنکه بازتولید و چاپ و نشر چندین جلد کتاب دیگر نیز انجام خواهد شد.
