اما و اگرهای برگزاری فم تورهای معاونت گردشگری؛
دلایلِ برگزاری فم تورهای خانوادگی و غیرمرتبط در ایران/ آماری از قراردادهای آژانس‌های ایرانی با طرف‌های خارجی در دست نیست
فم تورهایی که این روزها معاونت گردشگری به برگزاری آنها می‌بالد و از آن به عنوان فعالیت‌های حوزه تبلیغات و بازاریابی گردشگری یاد می‌کند ، گاها خانوادگی یا با حضور افراد غیرمرتبط با گردشگری برگزار می‌شود و همین امر ابهاماتی را درباره نتایجی که باید از فم تورها انتظار داشت، به وجود آورده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، این روزها خبرهای زیادی درباره برگزاری فم تور و فم تریپ می‌شنویم و در شهرهای مختلف کشورمان نیز شاهد حضور افراد مختلف از اینفلوئنسرهای اینستاگرامی و یوتیوپرها گرفته تا فعالان حوزه گردشگری و مدیران آژانس‌های خارجی هستیم. در واقع مقصود از برگزاری این نوع سفرها که در بیشتر مواقع رایگان هستند، آن است که هر شخص یا ارگانی که به نحوی با فرایند فروش یا بهبود سفر مرتبط باشد مثل آژانس‌های مسافرتی، رسانه‌ها‌ی گردشگری (نویسنده‌ها، روزنامه‌نگارها، بلاگرها، اینفلوئنسرهای اینستاگرامی و...) و تمام کسانی که نقش اساسی در این صنعت دارند، با خدمات، جاذبه‌ها و امکانات گردشگری مقصدی خاص آشنا شوند و آن را به طیف گسترده‌ای از مخاطبان معرفی کنند. این آشنایی می‌تواند در سطح بین‌المللی و داخلی انجام شود و مهم‌ترین هدف آن بالا بردن آگاهی و در عین حال بهبود و گسترش شبکه ارتباطات افراد در دنیای گردشگری از طریق اطلاعات دست اول دعوت‌شدگان این پروژه‌هاست.
ایران نیز چندی است که در حوزه برگزاری فم تور وارد شده و مسئولان معتقد هستند: تورهای آشناسازی به عنوان یکی از کار‌آمدترین روش‌های ترویج و نیز اقدامی جهت ارائه چهره واقعی کشورمان و در نهایت تلاش برای جذب گردشگران همواره در راس امور حوزه گردشگری قرار دارد. این یعنی فم تورها سفرهایی برای استراحت یا تفریح نیستند. در واقع افرادی که به این پروژه‌ها دعوت می‌شوند بنا بر تخصص و حرفه خود مدت کوتاهی را در مقصد مورد نظر میزبان هستند و باید با حرفه خود به معرفی مقصد موردنظرشان بپردازند. اما در فم تورهایی که این روزها از کشورهای مختلف مانند چین و هنگ کنگ شاهد هستیم، بیشتر حاضران در این فم تورها افرادی غیر از فعالان در حوزه گردشگری هستند.
محمدابراهیم لاریجانی (مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری) در این خصوص می‌گوید: ممکن است در فم توری که برگزار می‌شود افرادی به غیر از فعالان گردشگری و مدیران دفاتر خدمات مسافرتی نیز حضور داشته باشند و در برخی از این تورها افراد اثرگذار در حوزه‌های دیگر هم ممکن است حضور داشته باشند و حضور این افراد به اهداف و رشته فعالیتی بستگی دارد که آژانس‌دار به دنبال آن است.
البته این صحبت درحالی مطرح می‌شود که یکی از این فم تورها درحالی که با محوریت طبیعت‌گردی و صنایع‌دستی استان‌های تهران، کرمان، فارس، اصفهان، قم و کاشان برگزار شده بود، مسافرانی در حوزه فعالیت آرایشی و آرایشگاهی به کشور وارد کرده بود. در این میان حتی افرادی غیرمرتبط با حوزه گردشگری که نسبت‌های خانوادگی با برخی از حاضران در تور داشتند، در این فم تور شرکت کرده بودند.
لاریجانی در این خصوص می‌گوید: ممکن است یک توراپراتور همسر یا فرزند خود را به همراه بیاورد. ما که نمی‌توانیم جلوی سفر مردم را بگیریم. این تور آشناسازی است و یک آژانس این افراد را به ایران آورده. ممکن است از ۱۰ توراپراتور دعوت شود که به ایران بیایند و آنها بخواهند که خانواده خود را همراه داشته باشند. مطلوبیت این تور باید مورد تایید آژانسی باشد که برگزارکننده آن است. حال ممکن است در خبرهایی که منتشر می‌شود عنوان شده باشد که همه افراد حاضر در این تورها فعالان حوزه گردشگری و توراپراتور هستند. اما اینگونه نیست. چنانکه ما هم در سفرهای خارجی خود ممکن است همسرمان هم به همراه ببریم. مدیران دفاتر خدمات مسافرتی که به ایران می‌آیند ممکن است بخواهند خانواده خود را هم بیاورند.
نباید فراموش کرد که فم تریپ‌ها نه تنها برای آژانس‌های مسافرتی و برگزارکنندگان بلکه برای صنعت گردشگری و گردشگران اهمیت بسیار زیادی دارد و ایده‌یابی، تولید محتوا و رونق کسب و کارهای گردشگری از جمله اهداف برگزاری فم تور هستند، اما آنچه این روزها در برگزاری برخی فم تورها شاهد هستیم تفاوتی با سفر سایر گردشگران خارجی به کشور ندارد و گاها گروه‌ها کاملا خانوادگی هستند.
لاریجانی در پاسخ به سئوالی مبنی بر آنکه تاکنون شاهد برگزاری بیش از ۲۰ فم تور در سال ۹۷ و بیش از ۷ فم تور در سال ۹۸ بوده‌ایم و معاونت گردشگری نیز بارها این موضوع را تبلیغ و در زمره آمار فعالیت خود قرار داده‌است، این فم تورها چه خروجی برای گردشگری ایران داشته‌اند، گفت: یکی از ضعف‌های ما در ایران آن است که آژانس‌ها آماری از قراردادهایی که با طرف خارجی می‌بندند ارائه نمی‌دهند و ما نمی‌دانیم که به واسطه برگزاری این فم تورها چه میزان قرارداد منعقد می‌شود. اگر آژانس برگزارکننده فم تور از این تور آشناسازی نفع نمی‌برد، دوباره حاضر نمی‌شد تور آشناسازی برگزار کند این یعنی حتما از حضور گروه‌های قبلی نتیجه گرفته است.
او ادامه داد: ممکن است یک آژانس‌دار برای ۵ توراپراتور خارجی ۵۰ میلیون تومان هزینه کرده باشد. اگر یکی از این توراپراتورها، گروهی ۱۵ تا ۲۰ نفره به ایران بفرستد، تمام پول تور آشناسازی قبلی تامین می‌شود.
لاریجانی در پاسخ به این سئوال که آیا ممکن است آژانس‌های ایرانی درصدد انعقاد قراردادهایی در حوزه‌هایی جز گردشگری به طور مثال در حوزه تجارت و بازرگانی به واسطه برگزاری این فم تورها باشند، گفت: بعید می‌دانم چنین اتفاقی بیافتد. معمولا آژانس‌های ما روی گردشگری متمرکز هستند و وقتی برای برگزاری تورهای آشناسازی هزینه می‌کنند معلوم است که به طور تخصصی در حوزه گردشگری فعالیت دارند.
