ایرانشناس قرقیزستانی:
زبان فارسی کامل‌ترین زبان دنیاست/ ایرانی‌ها اهل دعوا نیستند/ زمان برای ایرانی‌ها اهمیتی ندارد
ایرانشناس قرقیزستانی معتقد است: ایران کشوری با تمدن کهن است و می‌توان از آن به عنوان یکی از غنی‌ترین و قدیمی‌ترین تمدن‌های دنیا نام برد. تمدن ایران و میراث جهانی آن که در یونسکو به ثبت رسیده، برای همه گردشگران بسیار جذاب است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، گلزانه عبدالخالق قیزی از کشور قرقیزستان است که در مقطع کارشناسی ارشد رشته ایران‌شناسی در دانشگاه شهید بهشتی تحصیل می‌کند. قرقیزستان از جمله کشورهای آسیای مرکزی است که جمعیت آن در سال ۲۰۱۹ میلادی حدود ۶/۲ میلیون نفر برآورد می‌شود. قرقیزستان به همراه قزاقستان تنها کشورها در آسیای مرکزی هستند که زبان روسی را در کشورهای خود به عنوان زبان رسمی نگه داشته‌اند. در قرقیزستان روسی و قرقیزی هر دو، زبان‌های رسمی کشور هستند. زبان قرقیزی از شاخه زبان‌های ترک‌تبار است.
عبدالخالق قیزی لیسانس خود را در رشته روابط بین‌الملل دریافت کرده است با توجه به آنکه بخش شرق شناسی در این رشته وجود دارد، از میان کشورهای منطقه شرق شناسی، ایران را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد چراکه دانستن درباره ایران برایش بسیار جالب بود.
او در این باره می‌گوید: هیچگاه موفق نشده بودم ایران را چه به لحاظ فرهنگ و مردم و چه به لحاظ زبان، به درستی بشناسم؛ اطلاعات ما در این باره بسیار کم بود از این رو بین ژاپن، کره، چین و سایر کشورهای شرقی، ایران را برای مطالعه انتخاب کردم چراکه تقریبا شناخت نسبی نسبت به سایر کشورهایی که نامشان را بردم داشتم اما هیچ شناختی درباره ایران نداشتم. فقط در تاریخ ما نوشته می‌شود پرشیا و فقط از ایران در این حد می‌دانستیم اما اکنون شناختی پیدا کرده‌ام که هیچگاه به این شناخت دست پیدا نکرده بودم.
این ایرانشناس، حدود سه سال است که در ایران زندگی می‌کند، در تهران درس می‌خواند و به شهرهای شمالی کشور، یزد، شیراز و مشهد سفر کرده است. در ادامه گفتگوی ایلنا را با گلزانه عبدالخالق قیزی می‌خوانید.
با وجود آنکه قرقیزستان از جمله کشورهای آسیایی است اما اینگونه به نظر می‌رسد که شناخت کمتری نسبت به مردمان دو کشور ایران و قرقیزستان وجود داشته باشد. هموطنان شما چه شناختی از ایران دارند؟
مردم کشور من درباره ایران تا این اندازه می‌دانند که یک کشور اسلامی است و در میان کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان و عراق قرار دارد؛ تصورشان بر آن است که این منطقه درگیر جنگ است و خیلی از مسائل آن در محافظه‌کاری و رمز و راز وجود دارد. در عین حال به دلیل آنکه ایران در کنار کشور عراق و افغانستان قرار دارد، در نگاه نخست این جنگ است که در ذهن مخاطب تداعی می‌شود. البته افرادی هم هستند که درباره واقعیت‌ها جستجو می‌کنند و متوجه می‌شوند که ایران در صلح است و جنگ در آن نیست. اما از آنجایی که نام انگلیسی ایران (IRAN) و عراق (IRAQ) تقریبا همسان است و تنها در یک حرف تفاوت دارند، در بیشتر مواقع مخاطبان، این دو کشور را یکسان تصور می‌کنند و تفاوتی بین آنها قائل نیستند.
مردم قرقیزستان در بیشتر مواقع ایران و عراق را شبیه به یکدیگر می‌دانند و به اشتباه فکر می‌کنند ایران همان عراق است. هر دو کشور اسلامی هستند و مسلمانان در آنجا زندگی می‌کنند در عین حال هر دو کشور با آمریکا چالش دارند و تمام این شباهت‌ها سبب شده تا این دو کشور را یکی بدانند. از آنجایی که در عراق جنگ با برخی گروه‌های تروریستی است، تصورشان برآن است که ایران هم در جنگ است.
تعریف مشخص مردم کشور شما از ایران چیست و آیا دوست دارند به ایران سفر کنند؟
بله ما در کشورمان مردمان بسیاری داریم که علاقمند هستند به ایران سفر کنند. در عین حال از اوضاع و احوال واقعی ایران نیز باخبر هستند و می‌دانند که در ایران صلح برقرار است. آنها دوست دارند به ایران بیایند، گردش کنند و با تمدن ایران آشنا شوند.
در قرقیزستان دانشگاه و کتابخانه ایرانی داریم و در چند دانشگاه زبان فارسی تدریس می‌شود. هرچند این فعالیت‌ها زیاد است اما به گونه‌ای نیست که عموم مردم جامعه با زبان فارسی و ایران آشنا باشند و این آشنایی، فقط قشر خاصی از جامعه ما را دربرمی‌گیرد. برای مردم ایران و سرزمین ایران خوبی‌ها را آرزو می‌کنم. امیدوار هستم همیشه صلح برقرار باشد و مردم بدون دغدغه و مشکلات زندگی کنند.
به اعتقاد شما ایران چگونه کشوری به لحاظ فرهنگ، آداب و رسوم، تاریخ و ظرفیت‌های گردشگری است؟
ایران کشوری با تمدن کهن است و می‌توان از آن به عنوان یکی از غنی‌ترین و قدیمی‌ترین تمدن‌های دنیا نام برد. فکر می‌کنم که تمدن ایران و میراث جهانی شما که در یونسکو به ثبت رسیده است برایشان بسیار جذاب باشد. در عین حال ایران دارای زبانی شیرین است و اشعاری که به زبان فارسی سروده شده‌اند بسیار جذاب و دلنشین هستند.
صنایع دستی ایران یکی دیگر از جاذبه‌هایی است که می‌تواند مورد اقبال مردم دیگر کشورها و البته مردم قرقیزستان قرار بگیرد. فرش و قالی ایران در میان مردم ما بسیار معروف است. مردم کشور من به تاریخ بسیار علاقمند هستند و میناکاری، کاشی‌کاری و سایر صنایع دستی‌های ایرانی برایشان جذاب است. معماری زیبای ایران نیز یکی دیگر از جاذبه‌هایی است که می‌تواند گردشگران زیادی را جذب کند. در عین حال همنشینی با مردم ایران نیز برای مردم کشور من جذاب خواهد بود تا بدانند مردم ایران چگونه هستند.
آژانس‌ها و تورهای گردشگری کشور شما چگونه ایران را برای هموطنان شما و گردشگرانی که قصد انتخاب مقصد سفر دارند و افرادی که مایل به سفر به ایران هستند، توصیف می‌کنند؟
رایزن‌های فرهنگی و سفارت ایران در کشور ما بخش‌هایی از این فعالیت‌ها را انجام می‌دهند و هر چیزی که مربوط به ایران باشد توسط این بخش انجام می‌شود. اما در رسانه‌ها و آژانس‌های مسافرتی فعالیت‌های خاصی درباره ایران و جاذبه‌های گردشگری و مسیرهای سفر انجام نمی‌شود. در گذشته تا حدودی این مهم انجام می‌شد اما اکنون چنین چیزی نداریم چراکه پرواز مستقیم بین ایران و قرقیزستان نداریم. از آنجا که مرزهایمان نیز از یکدیگر فاصله دارد، مقصدی دور برای مسافران قرقیزستان به حساب می‌آیید و فقط ممکن است برخی از گردشگران علاقمند و دانشجویان درصدد سفر به ایران برآیند.
در صحبت‌هایتان از شیرینی زبان فارسی گفتید. درعین حال، طی مدت تحصیل در ایران موفق شدید این زبان را بیاموزید و آشنایی نسبی با زبان فارسی پیدا کنید. ویژگی‌های زبان فارسی و دلنشین بودن آن را در چه مواردی می‌دانید؟
زبان فارسی یکی از شیرین‌ترین زبان‌های دنیاست. یاد گرفتن آن برای من خیلی دشوار نبود اما نوشتن آن برایم سخت است. فقط یک سال زبان فارسی را خواندم و توانستم آن را یاد بگیرم. برای یاد گرفتن آن هیچ سختی نکشیدم. حرف زدن به زبان فارسی بسیار شیرین است و می‌توانیم تمام احساساتمان را بیان کنیم. کلمات فارسی به گونه‌ای هستند که می‌توانیم آنچه درونمان است را به راحتی توضیح دهیم. معتقد هستم زبان فارسی کامل‌ترین زبان دنیاست. البته به شعر خیلی علاقمند نیستم ولی به داستان‌های حماسی ایرانی بسیار عشق می‌ورزم و برایم جالب است.
حدود ۳ سال است که در ایران زندگی می‌کنید و تا حدودی درباره ایران شناخت پیدا کرده‌اید. با توجه به شناخت نسبی که اکنون درباره ایران دارید، نگاه و تعریفتان درخصوص ایران، با آنچه درگذشته تصور می‌کردید چه تفاوت‌هایی پیدا کرده‌است؟
الان نظرم منفی نیست و برعکس مثبت شده است. معتقد هستم که مردم ایران بسیار راحت هستند و خوب زندگی می‌کنند. تمدن و فرهنگ غنی دارد و میراث به آیندگان به ارث می‌رسد و از بین نمی‌رود. مردم ایران سعی می‌کنند تا از میراث‌شان محافظت کنند و زبان فارسی نیز یکی از میراث‌هایی است که مردم ایران آن را پاس می‌دارند.
این بسیار نیکوست که مردم یک کشور زبان ملی کشورشان را محافظت کنند و اینکه یک کشور مانند ایران زبان دوم ندارد، به نظر من بسیار عالی است. این نشان‌دهنده محافظت از زبان فارسی به عنوان میراثی کهن است. مردم می‌توانند بنا بر علایقشان درصدد آموزش و یادگیری زبان‌های دیگر بربیایند اما اینکه یک کشور یک زبان رسمی دارد از نظر من بسیار نیکوست. در ایران زبان فارسی زبان مادی و زبان رسمی کشور است. من به ایران اینگونه نگاه می‌کنم که به زبان فارسی با احترام می‌نگرند.
اگر بخواهید ایران را در یک جمله چگونه توصیف کنید به دوستان خود درباره ایران چه خواهید گفت؟
ایرانی‌ها مهمان‌نواز هستند و اهل دعوا و مرافعه نیستند. خیلی راحت هستند و با موضوعات راحت کنار می‌آیند. البته فرهنگ ایران با قرقیزستان بسیار متفاوت است. مردم ایران بااخلاق هستند؛ البته اخلاق‌های بدی نیز دارند. ایران کشوری بسیار بزرگ و وسیع است و دارای گردشگری پیشرفته‌ای است و بسیار جذاب است.
به تفاوت‌های فرهنگی اشاره داشتید. با توجه به شناختی که از مردم قرقیزستان و ایران دارید این تفاوت فرهنگی را در چه موضوعات و بخش‌هایی می‌بینید؟
به طور مثال ایرانی‌ها خیلی از کارها و امور را راحت می‌گیرند. دیر آمدن یا زود آمدن بر سر قرارها و مراسم‌ها برایشان هیچ اهمیتی ندارد این در حالی است که برای ما مهم است. من بارها شاهد آن بودم که مراسم‌ها، همایش‌ها و حتی قرارهای رسمی با تاخیر برگزار شده‌اند. ایرانی‌ها با این مسئله هیچ مشکلی ندارند و خیلی راحت از آن عبور می‌کنند اما وقت‌شناسی برای ما خیلی مهم است و درک این موضوع برایمان سخت است و عصبانی می‌شویم. ایرانی‌ها بسیار تعارف می‌کنند اما چنین چیزی در فرهنگ ما تعریف نشده. برخی مواقع این تعارف‌ها موجب ناراحتی ما می‌شود. شاید برای ایرانی‌ها مشکلی نباشد اما بین خارجی‌ها مشکل به وجود خواهد آمد اما در کل ایرانی‌ها خیلی مهربان هستند و کمتر عصبانی می‌شوند اما ما خیلی زود عصبانی می‌شویم.
