منیژه آرمین:
مجسمه هنوز نتوانسته جایگاهش را در جامعه تثبیت کند/ در حوزه مجسمههای شهری فقیر هستیم/ آثار تقلیدی برای شهرهای ایرانی کسر شان هستند
منیژه آرمین معتقد است: حضور مجسمه در فضای شهری بسیار اهمیت دارد گرچه کارهای خوبی در این زمینه انجام شده اما هنوز در شهرهایمان به لحاظ حضور مجسمه، فقیر هستیم. این درحالی است که اگر سفری به کشورهای همسایه داشته باشیم، میبینیم که فضای شهرهای آنها مملو از مجسمه است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در روزهای اخیر بازهم شاهد دزدیده شدن مجسمههای شهری و تخریب و وارد شدن آسیب به آنها بودیم. از یک سو مجسمه برنزی قیصر امینپور دزدیده شد و از دیگر سو مجسمه سیروس قایقران شکسته شد. این درحالی است که حدود ۹ سال پیش هم شاهد دزدیده شدن بیش از ۱۰ سردیس و مجسمه شهری بودیم و در این ایام هرازگاهی خبرهایی از این دست منتشر میشود.
منیژه آرمین (مجسمهساز، نویسنده و روانشناس) خودمحوریهای موجود را دلیل اصلی تنشهای بوجود آمده در حوزه مجسمهسازی دانست و گفت: مسئله مجسمه و تندیس هنوز نتوانسته جایگاه خود را در کشور تثبیت کند. به این معنا که گاهی اوقات خیلی قوی میشود و گاهی اوقات نیز خیلی ضعیف میشود.
او ادامه داد: از آنجا که در جامعه هنری، شاهد آمد و رفت افراد مختلف با سلیقههای متفاوت هستیم از این رو هنوز نتوانستهایم به یک مانیفست درست و ثابت دست پیدا کنیم. از این رو فکر میکنم باید موافقین و مخالفین و افرادی که راهکارهای مختلف در نظر دارند، دورهم جمع شوند و نظرات کارشناسی را ارائه دهند.
به گفته آرمین، حضور مجسمه در فضای شهری بسیار اهمیت دارد و البته کارهای خوبی نیز در این زمینه انجام شده اما هنوز در شهرهایمان به لحاظ حضور مجسمه، فقیر هستیم. این درحالی است که اگر سفری به کشورهای همسایه داشته باشیم، میبینیم که فضاهای شهری آنها مملو از مجسمه است. کشورهای اروپایی نیز از دیرباز تاکنون مملو از مجسمه هستند و وقتی در سطح شهر حرکت میکنیم با انواع مجسمهها، سردیسها و تندیسها روبهرو میشویم.
او معتقد است: حضور هنر و مجسمه در سطح شهر، سبب ارتقای دید بصری جامعه و تلطیف روحیه عموم جامعه میشود. این دست آثار حتی در حوزه فرهنگسازی و امور تربیتی و اخلاقی نیز نقش ایفا میکنند اما متاسفانه جامعه ما از این نظر فقیر است و مجسمه هنوز حتی برای عموم مردم، خوب توجیه نشده است.
این مجسمهساز درخصوص چرایی عدم توجیه عموم مردم به حضور مجسمهها در سطح شهر، گفت: شاید هنوز عادت نکردهایم که یک اثر هنری را سه بعدی و در قالب حجم ببینیم. عموم جامعه عادت کردهاند که اثر هنری را روی دیوار ببینند. افراد زیادی را در گالریها و نمایشگاههای مختلف دیدهام و شاهد آن بودم که آن اندازه که مردم به آثاری که روی دیوار است، توجه میکنند، به اثری که در فضا قرار دارد، توجه نمیکنند. دلیل این امر هم به تربیت و آموزش بازمیگردد. بچههای ما عادت نکردهاند که در شهر مجسمه ببینند.
از گذشته عادت کردهایم که در سطح شهر، شاهد مجسمهها و تندیسهای افراد سرشناس که از قضا به صورت سفارشی ساخته شدهاند، باشیم؛ درحالی که این اشتباهی بزرگ است
آرمین ادامه داد: از گذشته عادت کردهایم که در سطح شهر، شاهد مجسمهها و تندیسهای افراد سرشناس که از قضا به صورت سفارشی ساخته شدهاند، باشیم. حتی اکنون نیز افراد زیادی هستند که مجسمه را اینگونه میشناسند. به این گونه که مجسمه حتما باید سر یا تنه یک شخص معروف و مشهور باشد درحالیکه این؛ اشتباهی بزرگ است. در حال حاضر حوزه حجم و مجسمه به اندازهای میتواند گسترده باشد که خواسته و نظر تمام اقشار جامعه را دربرگیرد.
او با تاکید بر توجه به کودکان و نوجوانان در جامعه گفت: اگر به گونهای عمل کنیم که در فضاهای شهری، کودکان و نوجوانان بتوانند با مجسمه ارتباط برقرار کنند، مهمتر از آن خواهد بود که هنرمندان چگونه با مجسمه روبهرو میشوند. اگر به خواستهها و نیازهای کودکان در جامعه توجه کنیم، آینده درخشانی پیش رو خواهیم داشت.
این استاد پیشکسوت در نقد مجسمههای شهری تصریح کرد: گاهی اوقات با مجسمهها و حجمهایی در سطح شهر روبهرو میشویم که مردم هیچ ارتباطی با آنها برقرار نمیکنند. ضمن آنکه شاهد تعداد زیادی از مجسمههای تقلیدی در سطح شهر هستیم. مجسمههایی که نمونههایی از آن را در ارمنستان دیدهایم. این مدل کپیکاریها مناسب هنر شهری ما نیست.
به گفته این مجسمهساز، کپی آثار خارجی حتی اگر آثار بزرگان هنر باشد، برای کشوری که سوابق فرهنگی و هنری کهن و عظیمی دارد، کسر شان خواهد بود. مجسمهای که در سطح شهر قرار میگیرد با آنچه در گالری به نمایش گذاشته میشود، متفاوت است. هنرمند میتواند در گالری خود هر اثر و مجسمهای را به نمایش بگذارد اما اگر قرار باشد اثری در فضای شهر به نمایش درآید باید خواست مردم در نظر گرفته شود و باید مردم بتوانند با آن اثر ارتباط برقرار کنند.
او معتقد است: اگر مردم بتوانند با اثر هنری و مجسمه ارتباط برقرار کنند، خودشان تبدیل به حافظان آن اثر هنری میشوند و دیگر شاهد دزدیده شدن یا آسیب وارد شدن به مجسمهها نخواهیم بود.