اتفاقات خوبی در ادبیات کودک رخ داده/ با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری داریم

به گزارش ایلنا، انوشه خضری به تازگی کتاب جدیدی در حوزه کودک منتشر کرده است. یادگیری مهارتهای زندگی و حس نوع‌دوستی از جمله ویژگی مهم کتاب جدید خضری‌ست. نویسنده که این روزها وارد ۳۵ سالگی شده از بسیاری از اتفاقات در حوزه نویسندگی کودک خوشحال است اما اعتقاد دارد فاصله زیادی با استانداردهای جهانی داریم‌. مشروح گفت‌وگو با وی را در ادامه می‌خوانید:

کتاب شما در رده سنی گروه ب منتشر شده، درباره کتابهای این رده سنی چه دیدگاهی دارید؟

بنا به تعاریف، رده سنی گروه ب که سالهای آغاز دبستان است، کودکان این رده سنی کودکانی هستند که خط را می‌شناسند و زبان را هم فرا گرفته‌اند و می‌توانند داستان‌های ساده درباره روابط انسانها را درک کنند.

کتاب‌های متفاوتی برای این گروه سنی نوشته شده است. سالانه شورای کتاب کودک فهرستی از کتاب‌های خوب و با کیفیت که توسط کارشناسان زبده و با تجربه شورای کتاب کودک تهیه شده، ارائه می‌کند. همچنین لیست سالانه‌ای که لاک‌پشت پرنده معرفی می‌کند، کتاب‌های با کیفیت و مناسبی می‌باشند.

در این زمینه کتابهایی که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر و توزیع می‌کند، کتاب‌های خوب و مناسبی هستند، که خانواده ها، کتابخانه‌ها، کتابفروشی‌ها از این فهرست استفاده کنند و در اختیار کودکان قرار دهند.

با توجه به حساس بودن این رده سنی، به نظر شما کتابهای موجود در بازار، پاسخگوی نیازهای دسته‌بندی شده این گروه سنی هست؟

گفته می‌شود که بیش از ٣٠٪؜ از جمعیت ایران، کودکان و نوجوانان هستند و این خود نشان از اهمیت برنامه‌ریزی برای این رده سنی در تمامی حوزه‌هاست از جمله کتاب و کتابخوانی. به نظر می‌رسد که کتاب‌های موجود با نیازهای کودکان فاصله دارد گر چه اوضاع نشر کتاب کودکان حال بهتری از گذشته دارد، البته جامعه هم باید کتابخوان داشته باشد و این کتاب‌ها به خانواده‌ها، مدارس و کتابخانه ها راه پیدا کند تا کتابخوانی ترویج پیدا کند. کودکان و نوجوانان نیز استقبال خوبی از کتابخانه‌های موجود در سطح شهر می‌کنند. کارهای ترویجی خوبی به همت دوستداران کتاب انجام می‌گیرد، کتابداران خلاقی دارد، پروژه‌های متفاوتی برای ترویج کتاب‌خوانی انجام می‌دهند.

وضعیت نشر کتاب در عرصه کودکان چیست؟ نقاط ضعف و قوت را در چه مولفه‌هایی می‌بینید؟

نشر کتاب در ایران یک از مهمترین‌ها در صنعت فرهنگی به شمار می‌آید که البته به باور بسیاری از صاحب‌نظران و کارشناسان در حوزه چاپ و نشر، وضعیت نشر در ایران مطلوب نیست.

البته در حوزه کودکان وضعیت نشر بهتر از بزرگسالان است و در مقایسه با کشورهای دیگر نیز، باید گفت وقتی کشورهای پیشرفته جهان با ٢٠٪؜ جمعیت ٧٠٪؜ کتاب جهان را چاپ می‌کنند

کشوری همچون سوئد که هر سال جایزه «یادبود آستریدلیندگرن» که بزرگترین و گرانترین جایزه نقدی ادبیات کودک و نوجوان است (پنج میلیون کرون سوئد) برگزار می‌کند، مسلما وضعیت نشر کودک و نوجوان آن، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. کشورهایی همچون دانمارک که ملکه آن حامی و مشوق جایزه هانس کریستین آندرسن هستند نیز، توجه بسیار زیادی به حوزه کتاب کودک و نوجوان دارند. خوشبختانه در ایران سه نهاد «شورای کتاب کودک» (نماینده IBBY)، «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» و «موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان» این امتیاز را دارند و نامزدهای انتخابی خود را به لیندگرن معرفی می‌کنند.

با توجه به گسترش دنیای ارتباطات از طریق اینترنت و  شبکه‌های مجازی  به نظر شما در کدام بخش‌ها کمبود وجود دارد؟

در ایران بیش از ١٣٪؜ کاربران اینترنت کودکان هستند. آن ها برای دستیابی به اطلاعات، برقراری ارتباط با دوستان و اعضای خانواده، انجام تکالیف درسی، دانلود موسیقی، فیلم و البته بازی‌های رایانه‌ای به اینترنت مراجعه می‌کنند. علی‌رغم جذابیت شبکه‌های مجازی، دنیای کتاب و کتابخوانی کم و بیش توانسته جایگاه خود را حفظ کند که این منوط به تلاش تمامی دست‌اندرکاران و دوستداران کتاب و کتاب‌خوانی است. جای بسی خوشحالی‌ست که در بخش مرجع برای کودکان و نوجوانان، شورای کتاب کودک که با  زحمات شبانه روزی و چندین ساله زنده‌یاد «توران میرهادی» و دیگر یاران شورایی او که با عشق برای ادبیات کودکان زحمت می‌کشند، دارای مرجع ارزشمند فرهنگ‌نامه کودکان و نوجوانان است که نخستین دایره‌المعارف عمومی نوشته شده به زبان فارسی همراه با تصویر برای کودکان و نوجوانان است که با دیدگاهی علمی و با تکیه بر فرهنگ ایران، برای گروه سنی ١٠ تا ١٦ سال تا کنون در ١٧ جلد تدوین و چاپ شده است.

مرجع غنی دیگر، مجموعه ده جلدی کتاب‌های تاریخ ادبیات کودکان ایران، که توسط موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان انجام شده است، که تاریخ فرهنگ کودکی را از دوران باستان تا سال ١٣٥٧ مورد بررسی قرار داده است. امیدوارم این مرجع‌های غنی در مدارس جایگاه ویژه پیدا کند.