ایلنا گزارش می‌دهد؛
ساخت و ساز در اطراف مسجد جامع ورامین تا متروکه شدن برج علاءالدوله و آب‌انبار قلعه بلند
آثار فرهنگی ورامین این روزها حال و روز خوبی را ندارند از یک سو شاهد ساخت و سازهای پیاپی در اطراف مسجد جامع ورامین هستیم و از دیگر سو با نقل مکان موزه مردمشناسی، برج علاءالدوله متروک شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، شهرستان ورامین بیش از ۹۰ اثر ثبتی دارد که در این میان فقط مسجد جامع ورامین عرصه و حریم مصوب دارد. با این وجود شاهد ساخت و سازهای متعدد در اطراف این بنای ثبتی هستیم چنانکه به گفته محمدرضا تاجیک (کارشناس ارشد تاریخ ایران و مسئول مرکز ورامین شناسی)، در کنار این مسجد جامع شاهد ساخت آپارتمان‌های دو و سه طبقه هستیم که قد علم کرده‌اند. البته شناسنامه ثبت شماره ۱۷۶ بنای تاریخی مسجد جامع ورامین در فهرست میراث ملی کشور توسط وزارت معارف، اوقاف و صنایع مستظرفه در مورخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ نوشته شده اما کسی به آن توجه ندارد.
تاجیک با اشاره به ترکیدگی لوله آب که چند وقت پیش اتفاق افتاده بود، گفت: به دلیل شکستگی لوله آب شرب شهری، دیواره ضلع شمالی محوطه مسجد که یک دهه است ساخته شده، تخریب شد و اکنون شهرداری مشغول محدوده‌سازی است. اکنون ساخت و سازهایی که در حریم مسجد جامع ورامین انجام می‌شود، مشکل‌ساز شده است.
تقریبا می‌توان گفت بیشتر آثار تاریخی ورامین متعلق به قرن هفتم هستند و به‌طور مثال امامزاده یحیی دارای تاریخی ۷۰۰ ساله است. البته تا چندی پیش نیز این بنای تاریخی با ساخت پله‌ای سنگی که هیچ سنخیتی با سازه و ساختار موادی سازهای این بنا نداشت جلوی در ورودی ساخته شده بود. از آنجا که بنای امامزاده یحیی آجری است قرار گرفتن پله‌ای سنگی که با ضایعات سنگ‌های مرمر در جلوی ورودی، مرمتی غیراصولی به شمار می‌رفت.
در نهایت نیز، همراهی و پیگیری فعالان رسانه‌ای دوستدار میراث فرهنگی نتیجه داد. اداره اوقاف و دفتر میراث فرهنگی اشتباه خود را اصلاح کردند. پله سنگ مرمر بنای ۷۰۰ ساله آجری و ثبت ملی امامزاده یحیی کهنه گل ورامین برداشته شد.
این درحالی است که به گفته تاجیک، طی چند سال گذشته چندین امامزاده تاریخی ورامین تخریب شده‌اند و بنای جدید به جای آنها ساخته شده. امامزاده سیدابوالحسن از آن نمونه است. امامزاده طاهر مطهر نیز نیمه تخریب و با الحاقات جدید همراه شد.
موزه مردمشناسی ورامین
او درخصوص آخرین وضعیت موزه مردمشناسی ورامین نیز گفت: مرکز گردشگری و شهرداری ورامین، اسفند ماه سال گذشته تفاهم نامه‌ای با مسئول وقت دفتر میراث فرهنگی ورامین امضا کرد و قرار شد، موزه مردمشناسی ورامین را به مدت یک سال در برج علاءالدوله راه‌اندازی کنیم. این بنا ثبت ملی شده و برآن شدیم تا از این ملک در راستای اهداف میراث فرهنگی استفاده کنیم. اما با تغییر مدیریت میراث فرهنگی، بنای ناسازگاری گذاشته و عنوان شد؛ ۱۸ ویترینی که در برج علاءالدوله برای نمایش آثار گذاشته شده، برای این بنا مشکل ایجاد می‌کند.
تاجیک ادامه داد: ما هنوز نمی‌دانیم این ویترین‌ها چه مشکلاتی ممکن است برای بنا ایجاد کند. اما ناچار شدیم آنها را جمع‌آوری کنیم و با وجود ۴ ماه رای زنی به جایی نرسیدیم و مهرماه سال جاری این مکان را تخلیه کردیم و اکنون نیز این بنای تاریخی درهایش به روی بازدیدکنندگان بسته و به نوعی متروکه شده است. البته اداره میراث برای آنکه بتواند درآمدزایی داشته باشد، حیاط این مجموعه را کرایه داده است.
آب انبار روستای قلعه بلند
چندی پیش بود که خبرها از ثبت ملی آب انبار قدیمی روستای قلعه بلند از توابع بخش جوادآباد ورامین حکایت داشتند. بنایی که یکی از مهترین آثار به جای مانده از اواخر دوران قاجاریه است که در تأمین آب اهالی این روستا که در آن زمان از رونق بسیاری برخوردار بود، نقش به سزایی ایفا می‌کرد.
البته به گفته مسئولان، این بنای مهم تاریخی طی سال‌های گذشته با اعتبارات تخصیص یافته از سوی میراث فرهنگی استان تهران، مرمت و بازسازی شد و با فراهم شدن شرایط و زیرساخت‌ها، پیشنهاد ثبت آن در آثار ملی به سازمان میراث فرهنگی ارائه شد.
ناودان شکسته، نفوذ آب و رطوبت ، ریزش کاهگل دیوار و ... وضعیت بد دیواره غربی آب انبار
تمام این صحبت‌ها درحالی مطرح می‌شود که با وجود مرمت انجام شده، حال و روز این بنای تاریخی خوب نیست. سه هفته از ثبت ملی بنای تاریخی و آجری آب انبار روستای قلعه بلند ورامین نمی‌گذرد و شاهد آسیب‌های فراوانی هستیم که به این بنا وارد شده است.
از یکسو ناودان شکسته، شاهد نفوذ آب و رطوبت، کاهگل دیوار ریزش کرده وضعیت دیواره غربی آب انبار مناسب نیست. همچنین شاهد ترک‌های عمیق بر بدنه و پایه بادگیر آب انبار هستیم.
ترک‌های عمیق بر بدنه و پایه بادگیر آب انبار
نفوذ رطوبت ناشی از بارندگی‌های اخیر بر آجرهای سقف ورودی آب انبار
درعین حال شاهد نخاله‌هایی هستیم که همینطور به حال خود در پلکان ورودی آب انبار رها شده و تردد گردشگران را دشوار ساخته.
زباله‌های رها شده در پاشیر آب انبار
به گفته تاجیک، در بخش‌هایی از این بنای تاریخی نیز شاهد دپوی ده ساله مصالح اضافه پیمانکار مرمت آب انبار هستیم. درعین حال رطوبت ناشی از بارندگی‌های اخیر بر آجرهای سقف ورودی آب انبار نفوذ کرده و به دلیل نبود نگهبان و محافظ از این بنا شاهد به غارت رفتن و دزدیده شدن آجرهای پشت بام و گنبدهای مخزن آب انبار هستیم.
با ثبت این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی، تعداد آثار تاریخی شهرستان که در سیاهه آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند، به ۷۸ اثر رسید این درحالی است که تعداد آثار و محوطه‌های تاریخی شهرستان ورامین بیش از ۴۰۰ اثر اعلام شده است.
